Đối tượng hạch toán kế toán là gì

Sẽ là sự thiếu sót đối với những người làm kế toán nếu không hiểu được thuật ngữ “Hạch toán kế toán”. Vậy hạch toán kế toán là gì? Thước đo và các loại hạch toán? AMA sẽ giải đáp ngay thắc mắc của bạn qua bài viết dưới đây.

Hạch toán kế toán là môn khoa học để phản ánh và giám đốc tất cả hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp hay các các cơ quan. Là cả quá trình quan sát, đo lường, tính toán, ghi chép nhằm nhằm kiểm tra, giám sát, quản lý toàn bộ hoạt động kinh tế tài chính theo một cách chặt chẽ của đơn vị đó để đảm bảo cho hoạt động đem lại lợi ích cho con người.

Là các phương thức thu thập thông tin để phục vụ cho việc quản lý tốt các hoạt động kinh tế:

• Quan sát: ghi nhận sự tồn tại của đối tượng cần thu thập
• Đo lượng: thực hiện việc đo lường mọi hao phí và kết quả của các hoạt động kinh tế. Kết quả đo lường có thể là tiền, hiện vật, lao động.
• Tính toán: là các phép tính, phương pháp tổng hợp – phân tích từ đó xác định chỉ tiêu cần thiết để thấy được hiệu quả của hoạt động kinh tế.
• Ghi chép: quá trình thu thập – xử lý – lưu lại tình hình, kết quả của những hoạt động kinh tế theo ở từng thời kỳ, địa điểm phát sinh.

Những yêu cầu quan trọng với hạch toán là đầy đủ, chính xác, kịp thời trong nội dung và thống nhất về các phương pháp, bảo đảm tiêu chuẩn hoá.

2. Những thước đo trong hạch toán kế toán

a) Thước do hiện vật

Sử dụng các phương thức cân, đong, đo, đếm để giám sát tình hình tài sản, tình hình thực hiện các chỉ tiêu về mặt số lượng như số lượng vật tư dự trữ, số lượng vật liệu tiêu hao, số lượng sản phẩm sản xuất được …

Đơn vị của thước đo tùy thuộc vào đặc tính tự nhiên của các đối tượng được tính toán. Ví dụ: để đo trọng lượng ta sử dụng các đơn vi: tấn, tạ, kg…,đo độ dài: m,dm,…

b) Thước đo lao động

Xác định lượng thời gian lao động hao phí trong quá trình kinh doanh hay trong công tác nào đó, người ta sử dụng thước đo lao động như ngày công, giờ công…

Giúp xác định năng suất lao động của công nhân, là cơ sở để xác định tiền công và phân phối thu nhập cho người lao động.

c) Thước đo giá trị

Sử dụng tiền làm đơn vị tính thống nhất để phản ánh các chỉ tiêu kinh tế, các loại vật tư, tài sản.

Cho phép tính được các chỉ tiêu tổng hợp về các loại vật tư, tài sản khác nhau, tổng hợp được các loại chi phí khác nhau trong một qua trình sản xuất như chỉ tiêu tổng giá trị tài sản, tổng chi phí sản xuất, tổng giá thành sản phẩm.

Giúp so sánh được các chỉ tiêu kinh tế tương ứng để xác định hiệu quả kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn. Qua đó có thể thực hiện giám đốc bằng tiền đối với tất cả các hoạt động kinh tế của đơn vị.

3. Các loại hạch toán

3.1. Hạch toán nghiệp vụ

• Hạch toán nghiệp vụ là quan sát, theo dõi, phản ánh và kiểm tra trực tiếp từng nghiệp vụ kinh tế kỹ thuật cụ thể để có thể chỉ đạo thường xuyên và đáp ứng kịp thời các nghiệp vụ.
• Đối tượng là những nghiệp vụ kinh tế, kỹ thuật sản xuất như tiến độ thực hiện các hoạt động cung cấp, sản xuất, tiêu thụ, tình hình biến động và sử dụng các yếu tố của quá trình tái sản xuất và những nghiệp vụ về kinh doanh.  
• Đặc điểm của hạch toán nghiệp vụ là không chuyên dùng cho bất kỳ loại thước đo nào, mà chỉ căn cứ vào tính chất của từng nghiệp vụ, yêu cầu quản lý sử dụng một trong ba loại thước đo thích hợp.
•  Hạch toán nghiệp vụ sử dụng các phương tiện thu nhập và truyền tin đơn giản như điện thoại, điện báo hay truyền miệng. Đối tượng là rất chung còn phương pháp rất đơn giản nên hạch toán nghiệp vụ chưa thành môn khoa học độc lập được. 

3.2. Hạch toán thống kê

• Hạch toán thống kê là môn khoa học nghiên cứu về “lượng” trong mối liên hệ với “chất” của hiện tượng kinh tế xã hội số lớn ở điều kiện thời gian, địa điểm cụ thể để rút ra bản chất cũng như tính quy luật trong quá trình phát triển của các hiện tượng đó.
• Đối tượng của hạch toán thống kê đa phần là: tình hình tăng năng suất lao động, giá trị tổng sản lượng, tình tình giá cả, thu nhập lao động, tình hình phát triển dân số,…
• Thông tin mang tính hệ thống nhưng không có tính chất thường xuyên, liên tục.
• Hạch toán thống kê điều sử dụng các phương pháp: tra thống kê, phân tổ thống kê, số tương đối, số tuyệt đối, số bình quân và chỉ số.
• Có thể sử dụng tất cả các loại thước đo.

3.3. Hạch toán kế toán

• Hạch toán kế toán là môn khoa học thu thập, xử lý và cung cấp thông tin và sự vận động của tài sản trong các đơn vị, tổ chức để kiểm tra tài sản các hoạt động kinh tế tài chính của đơn vị. Theo điều 4, Luật kế toán Việt Nam “Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin về kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động”. 
• Hạch toán kế toán phản ánh và theo dõi một cách liên tục, toàn diện và hệ thống về tình hình hiện tại và sự vận động của các loại tài sản, nguồn hình thành tài sản trong các tổ chức, các đơn vị.
• Sử dụng cả ba loại thước đo nhưng thước đo tiền tệ là chủ yếu bắt buộc là tiền. Tức là mọi nghiệp vụ kinh tế đều được ghi chép theo giá trị và biểu hiện bằng tiền. Từ đó cung cấp các số liệu, dữ liệu tổng hợp phục vụ cho việc theo dõi kế hoạch kinh tế tài chính.
• Sử dụng các phương pháp riêng: chứng từ, đối ứng tài khoản, tính giá, tổng hợp -cân đối. Riêng chứng từ kế toán bắt buộc cần có ở các nghiệp vụ kinh tế tài chính. Số liệu do kế toán phản ánh bảo đảm tính chính xác và có cơ sở pháp lý vững chắc.

Đối tượng kế toán là thuật ngữ được nhắc đến nhiều trong ngành tài chính – kế toán. Vậy bạn có biết đối tượng kế toán là gì? Những đặc trưng và cách xác định nó như thế nào? Hãy cùng JobsGO tìm hiểu ở nội dung bài viết này.

TÌM VIỆC LÀM kế toán

Tìm hiểu kế toán là gì?

Theo chuẩn mực kế toán, kế toán được hiểu là việc thống kê, ghi chép và tính toán bằng con số. Mục đích của nó là để phản ánh, kiểm tra tình hình hoạt động của các loại tài sản, quá trình và hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, doanh nghiệp.

Còn theo ngôn ngữ kế toán trong thực tế, kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và ghi chép thông tin tài chính, kinh tế của doanh nghiệp. Từ đó,  phục vụ cho quá trình hoạt động cũng như đề xuất các chính sách kinh doanh cho công ty, doanh nghiệp. Cụ thể:

• Thu thập: là việc tập hợp các chứng từ kế toán như hóa đơn, phiếu thu chi, giấy báo nợ, phiếu xuất nhập kho… để làm căn cứ tính toán và lên sổ sách.
• Sau khi thu thập, kế toán sẽ tiến hành kiểm tra tính chính xác, hợp lệ của giấy tờ cũng như các thông tin trên giấy tờ đó.
• Các loại giấy tờ đã qua xử lọ sẽ được kế toán sẽ tiến hành ghi chép thông tin qua phương pháp hạch toán ghi sổ.

Đối tượng kế toán là gì?

Vậy, đối tượng kế toán là gì? Hiểu một cách đơn giản, đó là quá trình hình thành, biến động của tài sản thuộc công ty mà kế toán phải phản ánh và quản lý được trong thời gian hoạt động của đơn vị đó.

Nó được phân chia thành 2 loại đó là: Tài sản và nguồn vốn. Chúng phải tồn tại, hoạt động song song với nhau để giúp doanh nghiệp phát triển. Cụ thể như sau:

Về tài sản

Đây là nguồn lực mà doanh nghiệp kiểm soát, nắm giữ, thu lợi ích kinh tế từ việc sử dụng. Tài sản sẽ được hiển thị dưới các hình thái như: Máy móc, thiết bị, nhà máy, bản quyền, bằng sáng chế,… Căn cứ vào mốc thời gian đầu tư, sử dụng hoặc thu hồi mà tài sản được chia thành 2 loại: Tài sản ngắn hạn và dài hạn.

• Tài sản ngắn hạn: Có thời gian sử dụng không quá 12 tháng hay một chu kỳ kinh doanh. Nó thường bị thay đổi hình thái khi sử dụng. Tài sản ngắn hạn bao gồm: Tiền, đầu tư tài chính thời gian ngắn, khoản thu trong thời gian ngắn, hàng tồn, khoản ký quỹ, các khoản khác tương đương với tiền,…
• Tài sản dài hạn: Nó là tài sản có giá trị lớn, đặc biệt thời gian sử dụng, luân chuyển phải lớn hơn 12 tháng hoặc 1 chu kỳ kinh doanh. Nó có tính thanh khoản kém hơn tài sản ngắn hạn vì lý do không thể thu hồi ngay lập tức.

Về nguồn vốn

• Nợ trả: Đây là số nợ sẽ phát sinh khi hoạt động sản xuất của doanh nghiệp mà theo đó họ sẽ phải trả cho chủ nợ. Số nợ này sẽ bao gồm nợ ngắn hạn và nợ dài hạn.
• Vốn chủ sở hữu: Đây là số vốn dùng để kinh doanh thuộc sở hữu của các cổ đông hoặc thành viên góp vốn để xây dựng lên.

Nội dung trên đây đã phần nào giúp bạn nắm về khái niệm đối tượng kế toán là gì?. Thế nhưng muốn hiểu rõ hơn về nó thì bạn hãy tiếp tục theo dõi phần dưới đây nhé.

Cách xác định đối tượng kế toán là gì?

Chúng ta đã biết, toàn bộ doanh nghiệp hoạt động và phát triển sẽ không thể thiếu bộ phận kế toán. Bởi nó là công cụ đắc lực và gần như bắt buộc giúp ích công tác quản lý cho công ty. Theo đó, người đảm nhận vị trí kế toán sẽ phải đảm bảo các công tác kế toán nhanh, hiệu quả, chính xác. Đặc biệt họ còn phải theo sát tình hình thay đổi của tài sản và vốn để liên tục báo cáo người lãnh đạo.

Một kế toán sẽ phải phản ánh đối tượng kế toán ở những giai đoạn: Hình thành, biến động của tài sản. Nó phải được phản ánh thông qua các số liệu cụ thể, chính xác để đảm bảo tính minh bạch. Hay nói theo cách khác thì toàn bộ số tài sản của doanh nghiệp sẽ biểu hiện dưới hình thức tiền tệ.

Về tài sản của doanh nghiệp, nó sẽ luôn được biểu thị dưới dạng tài sản vô hình và tài sản hữu hình, cụ thể:

• Tài sản hữu hình: bao gồm các yếu tố như nhà xưởng, trang thiết bị, máy móc, dây chuyền sản xuất, nguyên vật liệu, tiền mặt…
• Tài sản vô hình: sẽ không mang hình thái vật chất mà nó bao gồm các yếu tố về quyền thương mại, quyền phát minh, sáng chế hay nhãn hiệu..

Các loại tài sản trên sẽ được hình thành và biến động thường xuyên trong suốt quá trình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Chính vì thế, bộ phận kế toán cần theo dõi, cập nhật liên tục, đầy đủ và chính xác số liệu của từng loại tài sản để đem lại hiệu quả cho công tác quản lý của doanh nghiệp.

Phân loại đối tượng kế toán

Đối tượng kế toán được phân loại căn cứ theo Luật kế toán số 88/2015/QH13 như sau:

Đối tượng kế toán thuộc hoạt động thu, chi ngân sách nhà nước, hành chính, sự nghiệp, hoạt động của các đơn vị và tổ chức sử dụng ngân sách nhà nước gồm:

• Tiền, tài sản cố định và vật tư
• Kinh phí, quỹ
• Khoản cần phải thanh toán ở nội bộ và ngoài đơn vị kế toán
• Thu, chi, xử lý chênh lệch hoạt động thu, chi
• Thu chi, kết dư ngân sách nhà nước
• Tín dụng, đầu tư tài chính
• Xử lý công nợ, nợ
• Tài sản công
• Các tài sản khác, khoản thu và nghĩa vụ phải trả có liên quan đến đơn vị kế toán

Đối tượng kế toán thuộc các hoạt động của đơn vị hay tổ chức không dùng tiền nhà nước:

• Tài sản ngắn hạn, dài hạn
• Vốn chủ sở hữu, nợ phải trả

Đối tượng kế toán thuộc các hoạt động làm ăn kinh doanh:

• Tài sản
• Nợ trả, vốn chủ sở hữu
• Doanh thu, chi phí cho việc kinh doanh, các khoản thu nhập, chi phí khác
• Thuế, khoản nộp vào ngân sách nhà nước
• Kết quả, phân chia hoạt động kinh doanh
• Tài sản, khoản thu, nghĩa vụ trả

Đối tượng kế toán thuộc hoạt động ngân hàng, tín dụng, bảo hiểm, chứng khoán và tài chính:

• Bao gồm các đối tượng ở phần trên
• Khoản đầu tư tài chính, tín dụng
• Khoản thanh toán trong, ngoài đơn vị kế toán
• Khoản cam kết, bảo lãnh, giấy tờ có giá khác

Như vậy, bài viết trên đây JobsGO đã giúp bạn hiểu rõ đối tượng kế toán là gì. Rất mong rằng nội dung này sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc.