Mặc dù định nghĩ về bia thủ công (craft beer) còn khá mơ hồ, và có thể khác đi tùy theo quan niệm của mỗi người, chúng tôi tin rằng ở một mức độ nào đó, bia thủ công vẫn có những tính chất đặc trưng chung nhất định. Vì vậy, để bạn có thể hiểu rõ hơn về bia thủ công, cũng như sự khác biệt giữa nó với các loại bia phổ biến trên thị trường như Tiger và Heineken, Việt Nam Craft Bia đã kết hợp cùng Vietcetera nhằm tạo ra một dự án cung cấp thông tin hữu ích liên quan đến bia thủ công, bắt đầu từ những điều cơ bản nhất. Show Trong bài viết ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm định nghĩa cụ thể cho bia thủ công, các kiến thức căn bản, cũng như một số loại bia thủ công mà bạn nên thử. Theo Việt Nam Craft Bia, bia thủ công là gì?Đây là một câu hỏi mở, tuy nhiên, có thể kết luận một loại bia có phải là bia thủ công hay không nhờ vào những tiêu chí sau đây: lượng bia sản xuất trong mỗi đợt, chất lượng của nguyên liệu, và hương vị mà thành phẩm mang lại. 1. Bia thủ công được sản xuất với sản lượng nhỏ bia thủ công là một ngành công nghiệp của sự đam mê, sáng tạo Một loại bia được xem là thủ công khi sản lượng mỗi lần ủ hoặc sản xuất ra ít hơn hẳn các loại bia phổ thông như Budweiser (Anheuser-Busch) hay Carlsberg. “Chất lượng hơn số lượng” là triết lý mà các nhà làm bia thủ công thường khắc cốt ghi tâm, đó là bởi việc sản xuất với sản lượng nhỏ giúp họ đảm bảo được chất lượng sản phẩm đồng đều hơn. Chưa hết, một số nhà sản xuất bia ở mức độ nhỏ còn tự hào cho rằng bia thủ công của họ giống như sản phẩm handmade. Chính vì vậy họ không nuôi hy vọng sản xuất đại trà mà đề cao quyền sở hữu độc lập. Nhìn chung, bia thủ công là một ngành công nghiệp của sự đam mê, sáng tạo, và cũng là một cách hoàn toàn mới để khám phá và thưởng thức hương vị và màu sắc của các loại bia. 2. Bia thủ công được làm từ nguồn nguyên liệu phong phú hơnKhi nói về lợi thế của Việt Nam trên bản đồ bia thủ công thế giới, trước hết, hãy bắt đầu với nguyên liệu, mà cụ thể là trái cây và hương liệu. Cả bia thủ công lẫn bia phổ thông đều được nấu từ bốn nguyên liệu cơ bản là nước, hoa bia, mạch nha và men bia. Tuy nhiên, nếu bia phổ thông chỉ được sản xuất với những thành phần cơ bản, bia thủ công lại được biến hóa cầu kỳ bằng việc thêm thắt các thành phần khác. Khi nói về lợi thế của Việt Nam trên bản đồ bia thủ công thế giới, trước hết, hãy bắt đầu với nguyên liệu, mà cụ thể là trái cây và hương liệu. Những nguyên liệu như xoài, tiêu đen Phú Quốc, kiều mạch Hà Giang, hạt cacao Việt Nam, đu đủ, bưởi, trái phật thủ, chanh dây,… tất cả đều là có thể được sử dụng để tạo ra các công thức bia thủ công độc đáo và đậm chất Việt Nam. Trong số đó, có rất nhiều công thức thu hút được sự chú ý của truyền thông thế giới. 3. Bia thủ công có phong cách và hương vị đa dạng hơnCác ly thử sẽ được sắp xếp theo thứ tự từ thấp đến cao theo độ mạnh, hương vị, hoặc độ đắng. Ở một đất nước từ lâu đã có niềm ưa chuộng đặc biệt đối với bia, cộng với sự phong phú về mặt nguyên liệu, chẳng khó để tìm thấy những loại bia thủ công có mùi vị đặc biệt và phong cách đa dạng, lấy cảm hứng từ những “nền văn hóa bia” khác như Mỹ, Đức, Úc, New Zealand, Cộng hòa Séc, và Bỉ. Từ tháng 10/2016, chỉ riêng thương hiệu bia thủ công Sài Gòn, Heart of Darkness, đã cho ra mắt hơn 150 loại. Đó là chưa kể đến hàng ngàn công thức bia thủ công khác vẫn đang được tích lũy từng ngày, đến từ khoảng 40 xưởng sản xuất bia thủ công địa phương. 8 loại bia thủ công nên thử ở Sài GònNếu muốn chọn một ly bia thủ công cho lần trải nghiệm đầu tiên, chúng tôi khuyên bạn nên chọn một khay thử bốn ly trước, hay còn được gọi là “beer flight”. Các ly thử sẽ được sắp xếp theo thứ tự từ thấp đến cao theo độ mạnh, hương vị, hoặc độ đắng. Đối với một khay thử “beer flight” như vậy, bạn nên uống ly ngoài cùng bên trái trước, và uống theo thứ tự từ trái sang phải. Beer flight #1 Te Te White Ale (đầu tiên), Rooster Beers Pilsner (thứ hai), Pasteur Street Brewing Co. Jasmine IPA (thứ ba), and Heart of Darkness’ Director’s Cacao Nib Porter (cuối cùng). Beer flight #2 Platinum Golden Ale (đầu tiên), LAC Brewing Co’s Little Lava Red Ale (thứ hai), BiaCraft’s Xấu Mà Chảnh IPA (thứ ba), and finally an East West Brewery Independence Stout (cuối cùng). Xem thêm: [Bài viết] Việt Nam Craft Bia mách nhỏ 4 điều nên và không nên khi uống bia thủ công [Bài viết] Bốn loại bia thủ công phù hợp uống cùng hội bạn
Đây không chỉ là cơn sốt nhất thời mà còn là một xu hướng văn hóa mới mẻ, có sức hấp dẫn riêng của mình.
Bia không cồn dành cho người tửu lượng thấp Lấy sáng tạo làm cốt lõi Craft beer hay còn gọi là bia thủ công,được định nghĩa là loại bia được ủ hay sản xuất tại những xưởng ủ bia có sản lượng nhỏ, thường là những xưởng sản xuất hoạt động độc lập, và áp dụng quy trình ủ bia truyền thống, kết hợp với những nguyên liệu đa dạng để tạo hương vị riêng biệt. Do những quy định giới hạn về sản lượng và quy trình sáng tạo riêng biệt, thị trường bia thủ côngchưa phát triển đủ lớn để được coi là một ngành công nghiệp nhưng lại là cơ sở tạo ra những cộng đồng hoạt động rất sôi nổi. Trên thế giới, các xưởng craft beerxuất hiện đầu tiên tại châu Âu, rồi lan sang châu Mỹ và ngày nay đã trở nên khá phổ biến tại Nhật, Thái Lan và các nước châu Á lân cận. Tuy nhiên, những xưởng ủ bia không cạnh tranh, đối đầu mà lại giống như những người anh em. Mỗi xưởng bia lại mang đến những hương vị bia độc đáo với công thức của riêng mình, được phát triển bởi những “brewmaster” (thợ ủ bia chính). Bia thủ công là sự kết hợp khéo léo từ nguyên liệu truyền thống và sự sáng tạo trong quá trình ủ bia, lên men rồi kết hợp với những nguyên liệu đặc trưng theo từng vùng miền, từng khẩu vị đã tạo nên sự khác biệt. Các chuyên gia ẩm thực cho rằng quá trình ủ bia có nhiều điểm tương đồng với quá trình làm rượu vang, vì thế việc thưởng thức loại bia này cũng sẽ trở nên đặc biệt hơn nếu bạn dành thời gian tìm hiểu và trải nghiệm. Khái niệm Craft Beerlà một nền tảng sáng tạo để từ đó các xưởng bia có thể liên tục mang đến những hương vị mới, thể hiện tài nghệ của “brewmaster”. Từ những nguyên liệu chính như men bia, mạch nha… mỗi “brewmaster” lại thêm thắt những gia vị khác nhau để làm nên hương vị bia đặc trưng nhất cho thương hiệu của mình. Thật sự không có một giới hạn nào về nguyên liệu để tạo nên điểm nhấn riêng cho bia thủ công, tất cả đều phụ thuộc vào trí tưởng tượng của brewmaster. Những người nghệ nhân ủ bia ở Nhật dùng đến nước tan ra từ những tảng băng trôi trên vùng biển Okhotsk ở Thái Bình Dương. Còn ở châu Mỹ, cà phê, sô cô la, tiêu đen đều là những nguyên liệu thường được sử dụng. Điều này khiến khách hàng luôn tìm được sự bất ngờ tại bất kỳ “brewpub” (nhà ủ bia nhỏ) nào họ ghé qua. Bản thân mỗi “brewpub” phải luôn làm mới menu bia của mình. Đặc biệt, những dấu ấn mang tính đặc thù của mỗi vùng miền cũng có thể trở thành chất liệu sáng tạo để làm nên những hương vị bia độc đáo mà không phải nơi nào cũng có được. John Reid – Giám đốc Điều hành của Pasteur Street Brewing Company – là một người Mỹ sống tại Việt Nam được 9 năm, hiện đang rất thành công với thương hiệu bia thủ công được sản xuất ngay tại Tp HCMcùng các cộng sự của mình. Anh cho biết: “Tôi muốn mang mô hình bia thủ công về Việt Nam, đồng thời mang những sản phẩm được làm tại Việt Nam ra thế giới”. Theo John, ẩm thực Việt Nam đã tạo nên cơn sốt tại nhiều nơi trên thế giới và những nguyên liệu đặc trưng của Việt Nam cũng là nguồn cảm hứng sáng tạo cho những người thợ ủ bia thủ công. Theo những chuyên gia làm bia, Việt Nam là “thiên đường về hương vị”. Họ sử dụng hoa lài, chanh dây, hạt ca cao và cả tiêu đen Phú Quốc, tất cả được thu mua trực tiếp từ các nông trại để tạo hương vị riêng cho từng loại bia. John Reid còn chia sẻ một tin vui rằng đầu tháng 5 vừa qua, Pasteur Street Brewing Company nhận được giải vàng từ cuộc thi World Beer Cup cho bia Imperial Chocolate Cyclo Stout trong hạng mục Bia Chocolate. Chocolate dùng để làm ra loại bia này chính là chocolate của Marou, làm từ cacao Trinitario thượng hạng được trồng tại Việt Nam. Giới công sở và thú thưởng thứcCraft Beer Khác với những quán nhậu bình dân đông đúc và tấp nập, những “brewpub” thu hút một lượng lớn dân văn phòng đến gặp gỡ sau giờ làm và thư giãn cùng hương vị bia độc đáo. Với loại bia này, mọi người thưởng thức nhiều hơn là uống như một món giải khát, điều đó đòi hỏi sự tinh tế giống như khi thưởng thức rượu vang hay cocktail. Bên cạnh nam giới, các vị khách nữ tính cũng khá ưa chuộng loại bia này. Anh John Reid cho hay, hương vị bia được các quý cô công sở ưa thích nhất tại Pasteur Street Brewing Company là Jasmine IPA – một loại bia có nồng độ cồn vừa phải với hương thơm hoa cỏ, đặc biệt là hương hoa lài tinh tế. Loại bia nàyrất đa dạng về nồng độ cồn, vì vậy bất cứ ai cũng có thể tìm được loại bia vừa ý cũng như vừa sức mình. Ly của loại bia này thường là loại ly thấp, giúp thực khách thưởng thức khi bia vẫn còn mát lạnh. Nên tránh cầm vào thân ky để thân nhiệt không làm tăng nhiệt độ của ly bia.Nhiều xưởng ủ bia cũng chú trọng phát triển sản phẩm đóng chai. Tuy nhiên, vìloại bia nàykhông có chất bảo quản và đòi hỏi phải được giữ ở nhiệt độ phù hợp nên hương vị nguyên bản cũng như chất lượng của bia chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn. Một trong những điều thú vị mà loại bia nàymang tới là khách hàng có thể kết hợp các hương vị bia với những món ăn khác nhau để tạo nên sự hòa hợp ấn tượng. Nếu rượu vang được kết hợp theo màu sắc, ví dụ: rượu đỏ kết hợp với những món ăn chế biến từ thịt đỏ (bò, heo,…), rượu trắng kết hợp món ăn chế biến từ thịt trắng (gà, cá,…), thì công thức kết hợp món ăn với bia thủ công lại phức tạp hơn. Phải cân nhắc đến những yếu tố cấu thành hương vị, nồng độ và cảm giác của món ăn để từ đó lựa chọn loại bia phù hợp. Nếu chọn không khéo có thể bia sẽ át hết mùi vị của đồ ăn hay ngược lại. Không chỉ là xu hướng nhất thời, craft beertại Việt Nam đang dần thu hút một số lượng khách nhất định, đồng thời hình thành nên một cộng đồng gồm những người có đam mê, nhiệt huyết dành cho công việc sáng tạo đầy thú vị này. — Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE |
