Bách khoa toàn thư mở Wikipedia Show
Khi nói đến mác bê tông là nói đến khả năng chịu nén của mẫu bê tông. Theo tiêu chuẩn xây dựng cũ của Việt Nam (TCVN 3105:1993, TCVN 4453:1995), mẫu dùng để đo cường độ là một mẫu bê tông hình lập phương có kích thước 150 mm × 150 mm × 150 mm, được dưỡng hộ trong điều kiện tiêu chuẩn quy định trong TCVN 3105:1993, trong thời gian 28 ngày sau khi bê tông ninh kết. Sau đó được đưa vào máy nén để đo ứng suất nén phá hủy mẫu (qua đó xác định được cường độ chịu nén của bê tông), đơn vị tính bằng MPa (N/mm²) hoặc daN/cm² (kG/cm²). Trong kết cấu xây dựng, bê tông chịu nhiều tác động khác nhau: chịu nén, uốn, kéo, trượt, trong đó chịu nén là ưu thế lớn nhất của bê tông. Do đó, người ta thường lấy cường độ chịu nén là chỉ tiêu đặc trưng để đánh giá chất lượng bê tông, gọi là mác bê tông. Mác bê tông được phân loại từ 100, 150, 200, 250, 300, 400, 500 và 600. Khi nói rằng mác bê tông 200 chính là nói tới ứng suất nén phá hủy của mẫu bê tông kích thước tiêu chuẩn, được dưỡng hộ trong điều kiện tiêu chuẩn, được nén ở tuổi 28 ngày, đạt 200 kG/cm². Còn cường độ chịu nén tính toán của bê tông mác 200 chỉ là 90 kG/cm²[cần dẫn nguồn] (được lấy để tính toán thiết kế kết cấu bê tông theo trạng thái giới hạn thứ nhất). Ngày nay người ta có thể chế tạo bê tông có cường độ rất cao từ 1000–2000 kg/cm². Ở các quốc gia khác nhau quy định kích thước mẫu có thể khác nhau. Theo tiêu chuẩn Mỹ, mẫu bê tông hình trụ tròn đường kính 150 mm, chiều cao 300 mm (thí nghiệm nén dọc trục). Để các tiêu chuẩn được tương đương cần có hệ số quy đổi. Cách xác định mác bê tông[sửa | sửa mã nguồn]Để xác định mỗi mác bê tông thực tế, tối thiểu cần phải có một tổ mẫu lấy tại hiện trường, gồm 3 mẫu bê tông đồng nhất (về vị trí và cách thức lấy mẫu, về điều kiện dưỡng hộ). Đối với các kết cấu lớn, các tổ mẫu trên cùng một kết cấu phải ở những vị trí khác nhau và số lượng của chúng đủ lớn để mang tính đại diện được cho toàn bộ kết cấu đó. Giá trị trung bình của ứng suất nén tại thời điểm phá hủy (do nén mẫu) của cả ba mẫu trong tổ mẫu, được lấy để xác định mác của bê tông (tuổi 28 ngày). Nếu thời điểm nén tổ mẫu không phải là 28 ngày sau khi bê tông ninh kết (thường là 3 hay 7 ngày sau), thì mác bê tông được xác định gián tiếp qua biểu đồ phát triển cường độ bê tông chuẩn tương ứng. Các kết quả nén mẫu ở tuổi 3 hay 7 ngày là các kết quả kiểm tra nhanh, chưa chính thức. Kết quả nén mẫu ở tuổi 28 ngày mới được coi là mác của bê tông thực tế. Kết cấu bê tông tại chỗ được coi là đạt yêu cầu về mác thiết kế (quy định trong thiết kế) khi giá trị trung bình của từng tổ mẫu (mác thực tế) không được nhỏ hơn mác thiết kế, nhưng đồng thời phải không có mẫu nào trong các tổ mẫu có kết quả thí nghiệm dưới 85 % mác thiết kế. Quy định về lấy mẫu bê tông[sửa | sửa mã nguồn]Theo tiêu chuẩn Việt Nam về thi công và nghiệm thu bê tông và bê tông cốt thép toàn khối hiện hành, TCVN 4453:1995 thì việc lấy mẫu được quy định như sau:
Thiết kế mác bê tông[sửa | sửa mã nguồn]Là việc thí nghiệm nhằm tìm ra một cấp phối bê tông, (tức là tỷ lệ thành phần vật liệu tạo vữa bê tông trong một m³ vữa bê tông), thích hợp cho vữa bê tông của từng công trình để tạo được bê tông thực tế có mác tương đương với mác thiết kế, trước khi tiến hành xây dựng công trình. Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]Mác bê tông là thuật ngữ quen thuộc trong xây dựng. Vậy nhưng không phải ai cũng hiểu cụ thể mác bê tông là gì? Để bạn có cái nhìn chi tiết hơn về nội dung này. Bài viết dưới đây của cosevco.vn sẽ cùng bạn tìm hiểu cụ thể về mác bê tông, cách xác định mác bê tông cũng như bảng tra cứu nó nhé. Có thể bạn quan tâm:
Và hiện nay thì kí hiệu này vẫn còn được sử dụng. Hiểu đơn giản thì mác bê tông là cường độ chịu nén của mẫu bê tông hình lập phương kích thước 15x15x15cm được bảo dưỡng trong điều kiện tiểu chuẩn trong 28 ngày. Sau khi đổ bê tông, quá trình đông cứng bắt đầu, cũng bắt đầu phát triển cường độ bê tông. Sau 28 thì bê tông đã đạt cường độ gần như hoàn toàn (khoảng 99%).  Lực nén càng lớn lên khối lượng bê tông thì biểu thị được mác bê tông có khả năng chịu được lực cao. Đối với một loại bê tông dùng cho xây dựng nhà cửa, cầu đường.. Thì ngoài việc chịu được lực nén chúng còn phải chịu được các lực khác như lực uốn, kéo và trượt. Đơn vị và kí hiệu của mác bê tông là gì?Mác bê tông có đơn vị là: kg/cm2 Mác bê tông được ký hiệu bằng chữ: M. Đây là ký hiệu theo tiêu chuẩn cũ. Hiện nay đôi khi trong các bản vẽ xây dựng bạn sẽ thấy có kỹ hiệu chữ B. Điều này cũng gây ra nhiều lẫn lộn cho người đọc bản vẽ xây dựng. Mác bê tông gồm những loại nào?Mác bê tông được phân loại bao gồm:
Ngày nay với các phụ gia người ta có thể sản xuất ra bê tông đạt M1000 – M1500. Trong các dự án xây dựng thông thường như là nhà ở, bệnh viện, trường học… thì ta hay sử dụng bê tông Mác 250. Còn đối với các bê tông mác cao hơn dùng cho các dự án nhà cao tầng có nhịp và tải trọng lớn hơn. Cấp độ bền bê tông là gì?Theo tiêu chuẩn mới của Việt Nam hiện nay thì không dùng ký hiệu mác bê tông – M. Thay thế cho ký hiệu M là ký hiệu chữ B – cấp độ bền của bê tông. Cấp độ bền B này được xác định từ kết quả nén mẫu hình trụ. Nghĩa là thay vì lấy mẫu lập phương thì người ta lấy mẫu hình trụ. Tiếp sau đó nén mẫu, cho ra kết quả cường độ chịu nén. Ký hiệu của cấp độ bền là B: B20, B25, B30.. Đơn vị là Mpa 1 Mpa = 10 kG/cm2 Cường độ chịu nén của bê tông là gì?Cường độ chịu nén của bê tông chính là ứng suất nén phá hủy của bê tông. Nó được tính bằng lực trên 1 đơn vị diện tích, như là kG/cm2, hay N/mm2. Thông thường trong xây dựng, ta chỉ chú ý tới cường độ chịu nén của bê tông, còn lại cường độ chịu kéo của bê tông thường rất thấp. Vậy nên nó thường bị bỏ qua. Vậy nhưng các kết cấu bê tông có thể chịu được uốn tốt là bởi nó được sử dụng cốt thép. Chúng ta sử dụng khả năng chịu kéo cao của thép để bù đắp cho khả năng chịu kéo thấp của bê tông. Chúng ta đặt thép vào trong vùng bê tông chịu kéo để tối ưu khả năng chịu lực. Từ đó chúng ta có thuật ngữ bê tông cốt thép. Cách xác định mác bê tông như thế nào?Để xác định mỗi mác bê tông thực tế thì tối thiểu cần phải có một tổ mẫu lấy tại hiện trường. Nó sẽ bao gồm 3 mẫu bê tông đồng nhất về vị trí và cách thức lấy mẫu và điều kiện dưỡng hộ. Đối với các kết cấu lớn, các tổ mẫu trên cùng một kết cấu phải ở những vị trí khác nhau. Đồng thời số lượng của chúng đủ lớn để mang tính đại diện được cho toàn bộ kết cấu đó. Giá trị trung bình của ứng suất nén tại thời điểm phá hủy (do nén mẫu) của cả 3 mẫu trong tổ mẫu, được lấy để xác định mác của bê tông (tuổi 28 ngày). Nếu thời điểm nén tổ mẫu không phải là 28 ngày sau khi bê tông ninh kết (thường là 3 hay 7 ngày sau). Vậy thì mác bê tông được xác định gián tiếp qua biểu đồ phát triển cường độ bê tông chuẩn tương ứng. Đồng thời các kết quả nén mẫu ở tuổi 3 hay 7 ngày là các kết quả kiểm tra nhanh và chưa chính thức. Kết quả nén mẫu ở tuổi 28 ngày mới được coi là mác của bê tông thực tế. Kết cấu bê tông tại chỗ được coi là đạt yêu cầu về mác thiết kế khi giá trị trung bình của từng tổ mẫu không được nhỏ hơn mác thiết kế. Vậy nhưng đồng thời phải không có mẫu nào trong các tổ mẫu có kết quả thí nghiệm dưới 85 % mác thiết kế. Có thể quan tâm:
Bảng tra mác bê tông và cấp độ bền của bê tông mới nhất 2022Cùng tham khảo ngay bảng tra mác bê tông và cấp độ bền của bê tông dưới đây: Bảng tra mác bê tôngBảng tra mác bê tông 100,200, 250, 300, quy đổi mác bê tông ra cường độ chịu nénCác thể phân Mác bê tông thành 3 loại chính là: Mác thấp, mác trung bình và mác cao.
Bảng tra cấp phối mác bê tông thông dụng nhất
Bảng tra cấp phối mác bê tông theo PC30Xem thêm:
Bảng tra cấp phối mác vữa, bê tôngXem thêm:
Bảng tra cường độ bê tông theo ngày tuổiBê tông phát triển cường độ theo thời gian. 28 ngày là thời gian bê tông đạt cường độ đến 99%. Bảng này sẽ cho thấy cường độ của bê tông ở các độ tuổi khác nhau:
Bảng tra cường độ chịu nén của các mác bê tông thông dụng ở 7 ngày và 28 ngày tuổi
Độ sụt của bê tông là gì?Độ sụt của bê tông thể hiện độ dẻo và tính dễ chảy của bê tông. Giá trị này được quan tâm trong quá trình thi công ngoài công trường. Hiện nay nó phụ thuộc vào biện pháp thi công bê tông. Ví dụ như: Biện pháp bơm cần hay bơm tĩnh, thi công bê tông móng hay bê tông cột… Thí nghiệm độ sụt bê tông với dụng cụ phễu hình nónĐộ sụt của bê tông được thí nghiệm ngay tại hiện trường. Thông thường công tác thí nghiệm độ sụt gồm các bước sau:
Thông thường độ sụt của bê tông được quy định rõ ràng trong ghi chú chung trong bản vẽ thiết kế kết cấu. Cụ thể là:
Cách chọn mác bê tông phù hợp với công trình như thế nào?Đối với những công trình được thiết kế bài bản ngay từ đầu thì mác bê tông được các kỹ sư kết cấu quyết định. Đồng thời hồ sơ bản vẽ khi phát hành ra công trình thì có ghi rõ sử dụng mác bê tông là bao nhiêu. Kỹ sư công trình theo mác bê tông trong bản vẽ mà trộn tỷ lệ cấp phối bê tông cho phù hợp. Đối với những công trình nhỏ, không có hồ sơ thiết kế bài bản: Vậy thì nhà thầu quyết định lựa chọn mác bê tông, thông thường thì dựa trên kinh nghiệm của họ. Đối với các công trình nhỏ, kết cấu không yêu cầu khả năng chịu lực cao: Vậy thì thường dùng các loại bê tông mác thấp như M15, M20, M25. Đối với những công trình lớn hơn, kết cấu phải chịu lực lớn hơn: Vậy thì các kỹ sư thiết kế thường chọn bê tông mác cao hơn, thông thường là M300 trở lên. Loại này thường là sử dụng bê tông thương phẩm. Có 2 loại bê tông thường được sử dụng hiện nay là: Bê tông trộn tay và bê tông thương phẩm. Bê tông trộn tay:
Bê tông thương phẩm:
Trên đây chính là những thông tin quan trọng giúp bạn trả lời được câu hỏi: Mác bê tông là gì? Hy vọng các kiến thức này sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình tính toán và lựa chọn các vật liệu xây dựng phù hợp nhất nhé. |
