Ngày nay, nhiều người sẵn sàng bỏ ra phần lớn thời gian mỗi ngày để tham gia mạng xã hội. Nguyên nhân dẫn đến nghiện mạng xã hội của giới trẻ bắt nguồn từ nhu cầu được thuộc về (belonging), được kết nối với những tương tác ảo và tự thể hiện bản thân. Show
Mạng xã hội được xem như một công cụ quý giá giúp con người giải trí và giao tiếp với nhau dù ở khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên bên cạnh những ích lợi tích cực, nghiện sử dụng mạng xã hội sẽ dẫn đến một số tác động tiêu cực ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người dùng, cụ thể là suy giảm sức khỏe tinh thần ở phần lớn giới trẻ. Trong một nghiên cứu gần đây, 85% người có dùng mạng xã hội truy cập vào những trang này ít nhất một lần mỗi ngày và 70% người thừa nhận rằng họ phải đăng nhập vào mạng xã hội đầu tiên ngay khi vừa mở máy tính hoặc thiết bị di động. Đối với nhiều người, nhu cầu được sử dụng mạng xã hội thậm chí còn cao hơn cả ham muốn được ngủ và nghỉ ngơi. Thực tế, mạng xã hội sẽ dễ dàng gây nghiện hơn cả rượu bia và ma túy bởi vì chúng phổ biến hơn, được cộng đồng chấp nhận rộng rãi và gần như là hoàn toàn miễn phí. Theo các chuyên gia xã hội học, mạng xã hội luôn có những tính năng và dịch vụ hấp dẫn để níu chân các thành viên. Chính vì vậy, người dùng tuy có quyền tự do ngừng tham gia mạng xã hội bất kỳ lúc nào nhưng lại rất khó thực hiện được. Mạng xã hội còn trở thành phòng “thí nghiệm ảo” để ghi lại toàn bộ phản ứng của người dùng trước các kích thích mới, như một kiểu nghiên cứu thị trường và khách hàng mà các doanh nghiệp đối tác đang nhắm tới. 2.1. Nhu cầu thể hiện bản thânThông qua chụp cộng hưởng từ MRI, các nhà khoa học khám phá ra rằng khi con người nói tự về bản thân mình, não bộ cũng có cảm giác hài lòng và tạo ra những trải nghiệm thú vị, tương tự như khi quan hệ tình dục hoặc được ăn uống. Theo một nghiên cứu khác, những đứa trẻ khoảng 9 tháng tuổi thường có những hành động để cố gắng thu hút sự chú ý từ người thân trong gia đình. Vì vậy khi lớn lên, con người vẫn muốn cung cấp thông tin về bản thân mình và tự thể hiện với người khác. Nếu thông thường mọi người dành gần 40% thời gian để nói về bản thân họ, thì con số này đạt tới 80% nhờ vào những tính năng đặc trưng có trong các mạng xã hội. Giống như cơ chế nghiện các chất kích thích khác, việc kích hoạt hệ thống tưởng thưởng của não bộ thông qua tự thể hiện bản thân có thể làm tăng mức độ dopamine, tạo ra thời gian sử dụng quá mức và là nguyên nhân giới trẻ nghiện mạng xã hội.  Mạng xã hội giúp giải tỏa nhu cầu thể hiện bản thân 2.2. Nhu cầu được kết nối và thuộc vềMạng xã hội đem đến cho người dùng cảm giác được tương tác với bất kỳ ai, từ bạn bè, đồng nghiệp, gia đình cho đến những người nổi tiếng và thần tượng. Nhưng thực chất, người dùng chỉ đang tương tác với nền tảng được xây dựng bởi đa dạng các nội dung do nhiều người sáng tạo nên. Mạng xã hội là nơi tiếp nhận thông tin, lưu dữ liệu, sau đó tập hợp lại và thể hiện trên giao diện đặc trưng. Nói cách khác, đây là không gian tương tác của một dự án sáng tạo nội dung mở, ở đó người dùng tự nguyện sáng tạo, thu hút các thành viên khác tiếp tục tham gia và đem lại lợi nhuận cho các công ty chủ quản. Nhu cầu được kết nối và thuộc về còn thể hiện qua lời mời và chấp nhận kết bạn, lượt chia sẻ hay lượt "like", bình luận... Dễ thấy, mạng xã hội khuyến khích người dùng phải đăng nội dung thường xuyên và có sức lan tỏa mạnh. Nếu không, vô số những bài viết mới khác sẽ được cập nhật và xuất hiện trên giao diện bảng tin rất nhanh, và điều đó khiến bài đăng của chúng ta nhanh chóng bị rơi vào quên lãng. Ngoài ra, để kết nối người dùng, mạng xã hội còn đưa ra tính năng "tag" - gắn tên để gửi thông báo tới những người bạn khác, và "hashtag". Điều này lôi kéo và thu hút các "con nghiện" cùng nhau bàn luận trên một chủ đề mà tất cả đều quan tâm, biến không gian mạng xã hội trở thành “ngôi nhà chung” cho những người dùng có quan điểm giống nhau thuộc về. 2.3. Mạng xã hội tạo tâm lý như đánh bạcMạng xã hội được ví như một "sòng bạc", trong đó mỗi người dùng là “con bạc” có nhiệm vụ đặt cược vào nội dung bản thân sáng tạo mỗi ngày. Ai cũng có mong muốn thu hút được nhiều lượt like, bình luận tích cực và chia sẻ đồng tình. Do đó họ cần tính toán xem phải viết gì để vừa lòng cộng đồng mạng, nhưng không đoán trước được kết quả tương tự như trước mỗi ván bài. Mặc dù đầu tư rất chỉnh chu cho mỗi bài đăng, song đôi lúc người dùng lại nhận được sự thờ ơ thay vì tán dương ủng hộ như tưởng tượng, thậm chí một số trường hợp còn là sự phẫn nộ từ phần lớn “cư dân mạng” khác. Sử dụng mạng xã hội sai cách khiến người dùng bị rơi vào trạng thái lệ thuộc và dẫn đến nghiện mạng xã hội Ngoài ra, những sòng bài thường tìm cách khiến các khách chơi quên mất ý thức về thời gian và lao vào các cuộc vui đen - đỏ vô độ. Họ giảm bớt ánh sáng mặt trời vào trong phòng, không có cửa sổ, đồng hồ, và liên tục phục vụ đồ ăn thức uống. Tương tự, mạng xã hội cũng dùng cách khiến thành viên liên tục phải dán mắt vào điện thoại bởi vì nỗi sợ bị lạc hậu. Các luồng thông tin mới cập nhật thay vì được ghi rõ ngày giờ, mạng xã hội có xu hướng hiển thị khoảng thời gian đo đếm kể từ khi bài viết được đăng, ví dụ "5 phút trước", "10 giờ trước"... Bên cạnh đó, người dùng tìm đến mạng xã hội để có được cảm giác trốn thoát thực tại, rời xa bữa ăn cô độc, vấn đề trục trặc trong những mối quan hệ và công việc, ... Trong khi đó, thế giới ảo trên mạng không có sự tồn tại của hiện thực và hứa hẹn sẽ mang lại nhiều niềm vui, thú vị cho người dùng. Ngay cả khi mạng xã hội là công cụ hàng đầu giúp con người giải trí và duy trì các mối quan hệ, nghiện mạng xã hội của giới trẻ đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng cần được nghiên cứu và điều trị. Các nguyên nhân dẫn đến nghiện mạng xã hội có thể liên quan đến các cơ chế tưởng thưởng và hài lòng của bộ não khi được chú ý hoặc thể hiện bản thân. Bên cạnh đó, việc sử dụng quá mức mạng xã hội còn là do những tính năng hấp dẫn, chiếm hết thời gian của người dùng tương tự như cơ chế nghiện đánh bạc. Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 20% phí khám bệnh lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 1/8 - 30/9/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Nguồn tham khảo: Ncbi.nlm.nih.gov; Medscape.com và Psychologytoday.com
Trầm cảm tuổi học đường có phải do học căng thẳng? XEM THÊM:
Sự lây lan nhanh chóng của coronavirus đã buộc chúng ta phải thay đổi cuộc sống của mình theo nhiều cách, nhưng một trong những thay đổi quan trọng nhất là cách chúng ta tiếp cận các tương tác của con người. Các nhiệm vụ về khoảng cách vật chất đã yêu cầu chúng tôi hạn chế tiếp xúc với nhau và hầu như tất cả hoạt động xã hội hóa của chúng tôi đã chuyển sang một bối cảnh ảo. Đối với những người có công việc không bị ảnh hưởng bởi sự gia tăng đáng kinh ngạc của tỷ lệ thất nghiệp, điều này có thể có nghĩa là phải điều chỉnh môi trường làm việc từ xa mới và sự gia tăng của hội nghị truyền hình và các cuộc họp ảo. Đối với phần còn lại của các tương tác xã hội của chúng tôi, chúng tôi đã dựa vào các cuộc trò chuyện video, nhắn tin, gọi điện và mạng xã hội để giữ cho chúng tôi kết nối. Trong khi một số người có thể vẫn đang tìm kiếm thời gian xã hội bổ sung đó, những người khác đang bắt đầu cảm thấy kiệt sức với lịch xã hội ảo được cho phép. Dưới đây là cách bạn có thể biết khi nào bạn đang đạt đến giới hạn của mình với xã hội cách ly và lời khuyên từ bác sĩ lâm sàng Amy Miller của Trung tâm Jefferson về cách bạn có thể thiết lập ranh giới xung quanh thời gian của mình để hỗ trợ sức khỏe tinh thần của bạn. Điều chỉnh cuộc sống ảo mới của chúng tôiKhông còn nghi ngờ gì nữa, công nghệ hiện đại đã làm cho quá trình chuyển đổi của chúng ta sang lối sống đại dịch mới này rất khác so với những gì đã xảy ra nếu sự kiện tương tự xảy ra cách đây mười hoặc hai mươi năm. Toàn bộ các ngành đã chuyển sang hoạt động trực tuyến trong vài tuần, sinh viên có thể học trong môi trường lớp học từ xa và chúng ta có thể trò chuyện trực tiếp (gần như) với những người thân yêu của mình hàng ngày. Mặc dù điều quan trọng là phải thừa nhận và biết ơn những khả năng này, nhưng khả năng tiếp cận công nghệ không làm mất đi sự lo lắng nghiêm trọng gây ra bởi nỗi sợ hãi của chúng ta về bệnh tật và căng thẳng khi phải thay đổi mạnh mẽ cách chúng ta sống. Ngay cả trước đại dịch, sử dụng screentime đang trên đà phát triển, nhưng bây giờ chúng ta đang ở mức kết nối cao nhất mọi thời đại. Trên thực tế, người Mỹ đang chi tiêu trung bình thêm hai đến ba giờ mỗi ngày để làm việcvà trong thời gian rảnh rỗi cảm thấy trống rỗng, chúng tôi đặt mọi khoảng thời gian có sẵn cho một giờ vui ảo, ngày cà phê hoặc đêm trò chơi trên bàn cờ. Theo nhiều cách, sự 'bận rộn' này khiến chúng ta không cảm thấy lạc lõng, mất kết nối hoặc bất lực trong khoảng thời gian thiếu kiểm soát đáng kể như vậy, nhưng thực tế là tất cả thời gian dành cho việc 'tiếp tục' này đều rất mệt mỏi. Tăng áp lực xã hội và kết nối liên tụcKhi nỗi lo sợ về sự lây lan của virus ngày càng gia tăng và các hoạt động không cần thiết buộc phải tạm dừng, nhiều người cảm thấy thất vọng và lo sợ khi không thể nhìn thấy người thân của mình trong tương lai gần. Đối với một số người, kết quả là chuyển các kế hoạch trước đó sang các cuộc gặp gỡ ảo và thực hiện các cam kết mới như một cách để theo kịp mọi người tất cả các thời gian. Có lẽ bạn chỉ nói chuyện với ông bà một hoặc hai lần một tháng trước khi xảy ra đại dịch hoặc kế hoạch duy nhất của bạn để kỷ niệm lễ tốt nghiệp của cháu trai mình là gửi một tấm thiệp chúc mừng. Bây giờ, bạn nói chuyện với tất cả ông bà của mình theo lịch trình luân phiên hàng tuần và bạn sẽ tham dự một buổi lễ tốt nghiệp ảo kéo dài hàng giờ đồng hồ và nhảy trực tuyến cho bữa tiệc ảo cùng với một loạt các giờ xã hội khác. Có một áp lực tập thể ở đó cho mọi người trong cuộc sống của bạn vì mọi người đều mắc kẹt ở nhà, trải qua cùng một trải nghiệm cô lập. Tuy nhiên, Miller nói rằng điều quan trọng là phải thừa nhận nhu cầu của bản thân và đối xử với bản thân bằng lòng trắc ẩn giống như cách bạn đối xử với một người bạn đã đến mức kiệt sức. Bạn có thể cảm thấy như bạn không thể từ chối lời mời vì mọi người biết bạn không có nơi nào khác để ở và vì bạn không muốn cắt đứt người khác khỏi mạng hỗ trợ xã hội của họ. Kết hợp tất cả những điều này với nhu cầu công việc, dạy học tại nhà và nuôi dạy con 24/7, nỗi sợ hãi về sức khỏe và khả năng chăm sóc những người thân yêu bị ốm và bạn đã có một công thức để thoát khỏi tình trạng kiệt sức. Tại sao xã hội ảo lại quá mệt mỏi?Bạn có thể tự hỏi tại sao bạn cảm thấy mệt mỏi hơn nhiều sau một ngày làm việc ở nhà trái ngược với làm việc tại văn phòng. Rốt cuộc, đây có thể là công việc mơ ước của bạn trong quá khứ. Vậy tại sao bạn lại cảm thấy kiệt sức sau khi hoàn thành các nhiệm vụ chính xác từ sự thoải mái trên chiếc ghế dài của mình và tại sao bạn đột nhiên sợ hãi khi nhảy vào cuộc gọi trong giờ hạnh phúc Zoom đó với tất cả những người bạn thân nhất của mình? Câu trả lời là phức tạp. Đầu tiên, trong tháng qua, chúng tôi đã dựa vào Zoom, Facetime, Skype và các ứng dụng hội nghị truyền hình khác cho hầu hết mọi thứ. Từ nơi làm việc đến các sự kiện gia đình và lớp học trực tuyến đến các cuộc hẹn với bác sĩ, chúng tôi đang xem xét một màn hình cho hầu như tất cả các tương tác của chúng tôi. Rất nhiều bối cảnh chuyển tiếp bị mất khi chúng ta ở cùng một vị trí trong nhiều ngày liên tục và chúng ta mất rất nhiều hiệu ứng 'thiết lập lại' xảy ra khi chúng ta chuyển từ môi trường này sang môi trường tiếp theo. Thứ hai, có một thực tế là mặc dù chúng ta đã thích nghi để dựa vào công nghệ cho hầu hết các khía cạnh của cuộc sống, nhưng chúng ta không được thiết kế sinh học cho những cuộc gặp gỡ từ xa. Độ trễ âm thanh, video bị đóng băng và kết nối bị ngắt dẫn đến tình trạng thất thường, trải nghiệm bị ngắt kết nối nhưng cũng có một yếu tố mà chúng ta thường xuyên quan sát bản thân tương tác với những người khác. Trong một môi trường xã hội bình thường, chúng ta có thể giao tiếp bằng mắt, nhìn ra xa và quan sát các yếu tố khác của môi trường xung quanh, nhưng trong khung cảnh ảo, chúng ta không bao giờ thực sự giao tiếp bằng mắt với những người mà chúng ta đang nói chuyện và nó cảm giác như sự chú ý của chúng ta không bao giờ có thể rời khỏi màn hình. Hội nghị truyền hình là một loại hình biểu diễn mở rộng mà cảm giác như nó không có hồi kết. Trên hết, thực tế là các cuộc trò chuyện video là một lời nhắc nhở thường xuyên rằng cuộc sống của chúng ta hiện không bình thường. Chúng ta cố gắng duy trì các thói quen của mình nhiều bao nhiêu, thì có một thực tế cơ bản là có rất nhiều thứ đã thay đổi và nhiều thứ nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta. Dấu hiệu của Kiệt sứcMặc dù kiệt sức thường gắn liền với thế giới lao động, việc đạt đến giới hạn có thể xảy ra với bất kỳ môi trường hoặc hoạt động nào. Điều này áp dụng cho xã hội ảo. Một số dấu hiệu phổ biến cho thấy bạn đang đến giai đoạn kiệt sức bao gồm:
Mối đe dọa mà kiệt sức thể hiện không chỉ là cảm giác mệt mỏi hoặc quá gầy, mà là không muốn tham gia hoàn toàn vào một hoạt động. Trong lĩnh vực chuyên môn, điều này có thể có nghĩa là năng suất lao động giảm mạnh, nhưng khi nói đến giao tiếp xã hội ảo, kiệt sức có thể đồng nghĩa với những tác động tinh thần lâu dài và các mối quan hệ bị tổn hại. Miller cũng nói rằng hãy chú ý đến các dấu hiệu của căng thẳng cấp tính như kiệt sức, ngủ kém, thay đổi thói quen ăn uống, tăng tính cáu kỉnh và các cơn đau thể chất như đau đầu hoặc đau dạ dày có thể là những dấu hiệu cảnh báo rằng bạn đang gầy đi. Khi nào nên cắt lại các cuộc gặp gỡ ảoCó một số phiên hội nghị truyền hình mà bạn sẽ không thể tránh khỏi. Ví dụ: hầu hết những người đã chuyển sang không gian làm việc tại nhà đều phải tham gia vào các cuộc họp nhóm hoặc thuyết trình ảo. Tuy nhiên, bạn vẫn có nhiều lựa chọn để giành lại quyền kiểm soát số lượng xã hội ảo mà bạn thực hiện. Hãy dành thời gian cho hội nghị truyền hình bằng cách chuyển chế độ trình bày sang chế độ xem diễn giả thay vì chế độ xem thư viện để bạn có thể tập trung sự chú ý vào từng khuôn mặt. Ngoài ra, bạn có thể chỉ cần tắt video của riêng mình cho một số cuộc họp hoặc chọn gọi điện bất cứ khi nào có thể. Sau cả ngày làm việc từ webcam, bạn không muốn trò chuyện với bạn bè của mình. Các chuyên gia sức khỏe tâm thần nói rằng tất cả về tìm kiếm sự cân bằng và thừa nhận nhu cầu cá nhân của bạn. Đối với những người hướng ngoại hơn, hangout ảo có thể là hình thức tốt nhất để họ tự chăm sóc và chống lại sự cô lập trong thời kỳ đại dịch. Tuy nhiên, đối với những người hướng nội, điều này có thể phản tác dụng đối với sức khỏe tinh thần của họ. Phản ánh thời gian ảo của bạn và xác định cảm giác của bạn trước, trong và sau cuộc gọi có thể giúp bạn xác định lượng thời gian dành cho giao lưu. Nếu ý nghĩ đăng ký trực tuyến cho một cuộc gọi Zoom khác cảm thấy ngột ngạt hoặc nếu bạn cảm thấy kiệt sức sau cuộc trò chuyện nhóm đó với gia đình, bạn có thể từ chối lời mời tiếp theo và nói với người thân rằng bạn cần một chút thời gian để nạp năng lượng. Lợi ích của việc ở một mìnhỞ một mình thường có thể bị nhầm lẫn với cô đơn, nhưng có một sự khác biệt đáng kể giữa hai điều này. Có rất nhiều mặt trái tâm lý đối với sự cô lập và cô đơn trong xã hội, có thể dẫn đến tăng cảm giác trầm cảm tăng ca. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng thời gian tự nguyện ở một mình có thể cung cấp nhiều loại Lợi ích. Một số lợi thế của sự cô độc bao gồm:
Trong thời đại kết nối liên tục như hiện nay, việc tạo thời gian ở một mình cho bản thân để nạp lại tinh thần và thể chất sau các sự kiện diễn ra hàng ngày là điều tốt cho sức khỏe. Miller gợi ý nên tham gia vào các phương pháp thiền định chăm sóc bản thân như yoga, hít thở sâu và viết nhật ký để kết nối lại với cơ thể và tâm trí của bạn giữa các cam kết xã hội. Làm thế nào để giới hạn thời gian xã hộiVào cuối ngày, đại dịch đã ảnh hưởng đến mọi người một cách khác nhau, có nghĩa là nhu cầu cá nhân của mỗi người sẽ khác nhau. Có thể hữu ích khi nghĩ đến số lượng so với chất lượng khi lập kế hoạch lịch xã hội ảo của bạn. Miller nói rằng biết khả năng tham gia vào các cuộc trò chuyện và thông báo rõ ràng giới hạn của bản thân có thể giúp bạn duy trì các mối quan hệ lành mạnh hơn. Nếu bạn nhận thấy rằng bạn cần nhiều thời gian hơn cho bản thân, đừng cảm thấy tội lỗi vì đã hạn chế các tương tác xã hội của bạn. Bạn có thể có được sự yên tĩnh cần thiết bằng cách rút phích cắm và ngắt kết nối khỏi các thiết bị của mình trong một hoặc hai giờ, chặn thời gian ở một mình trong lịch trình của bạn mỗi ngày hoặc thậm chí chỉ cần đi đến một căn phòng khác và đóng cửa. Hãy tôn trọng ranh giới của chính bạn bằng cách biết khi nào nên gọi nó là kết thúc trước khi bạn đến mức kiệt sức và chỉ cần giải thích điều này với những người thân yêu của bạn. Biết đâu, họ cũng có thể cảm thấy mệt mỏi khi giao tiếp xã hội. Cho dù bạn là người hướng nội thích thời gian ở một mình hay người hướng ngoại phát triển mạnh trong việc kết nối, việc nhận ra giới hạn giao tiếp xã hội ảo của bạn và dành thời gian ngắt kết nối có thể có lợi cho sức khỏe tổng thể của bạn. Để tìm hiểu thêm về xã hội hóa lành mạnh và duy trì các mối quan hệ trong COVID-19, xem hội thảo trên web được tổ chức bởi bác sĩ lâm sàng của Trung tâm Jefferson, Amy Miller, hoặc xem trang web của chúng tôi để biết dịch vụ chúng tôi cung cấp. Nếu bạn đang gặp khủng hoảng, vui lòng gọi cho chúng tôi theo số 303-425-0300 hoặc gọi đường dây xử lý khủng hoảng theo số 844-493-8255. Chương trình quản lý rút tiền và trung tâm tiếp nhận khủng hoảng 24/7 mở tại 4643 Wadsworth Blvd, Wheat Ridge, CO 80033. |
