 Cô Lim, người đào tẩu Triều Tiên, đã đến Hàn Quốc được 9 năm - Ảnh: AFP Khi Lim đặt chân đến Hàn Quốc, cô nghĩ mình đã có thể bỏ lại cuộc sống nghèo khổ và cuộc hôn nhân không mong muốn ở Triều Tiên để bắt đầu cuộc sống mới với con gái. Lim là 1 trong 33.000 người Triều Tiên, phần lớn là phụ nữ, đào tẩu xuống miền nam để chạy trốn khỏi cuộc sống khó nhọc ở quê nhà. Việc chuyển sang một xã hội hoàn toàn khác, phải chật vật kiếm sống, học cách thích nghi và làm mẹ là không hề dễ dàng. "Cuộc sống ở Hàn Quốc trái ngược hoàn toàn với những gì mà tôi kỳ vọng", cô Lim thừa nhận. Sau 9 năm ở Hàn Quốc, Lim vẫn phải vật lộn với lo âu về chi phí sinh hoạt. Hàng trăm người mẹ đơn thân đến từ Triều Tiên khác cũng đang gặp hoàn cảnh tương tự Lim. Cái chết của hai mẹ con đào tẩu người Triều Tiên tên Han Sung Ok từng gây chấn động dư luận Hàn Quốc - Ảnh: AFP Vấn đề này được chú ý hơn sau cái chết của hai mẹ con Han Sung Ok, người mẹ đơn thân vừa đi làm kiếm tiền vừa phải chăm sóc con trai 6 tuổi bị động kinh. Thi thể hai mẹ con được tìm thấy trong một căn hộ ở Seoul sau hai tháng và được cho là đã chết đói. Vụ việc gây chấn động dư luận Hàn Quốc và thúc đẩy cộng đồng người đào tẩu ở Triều Tiên mở chiến dịch kêu gọi Seoul xem xét lại các chương trình hỗ trợ người tị nạn. "Han chạy trốn khỏi Triều Tiên để không bị chết đói, rồi cuối cùng lại chết đói ở Hàn Quốc", nhà hoạt động Heo Kwang Il chỉ ra nghịch lý đầy đau đớn. Vòng luẩn quẩn Đa số những người Triều Tiên đào tẩu thường phải đi qua Trung Quốc trước khi đến Hàn Quốc. Là chị lớn trong nhà, Lim rời quê hương năm 24 tuổi để kiếm kế sinh nhai lo cho gia đình. Nhưng cũng như những người khác, cô bị lừa bán cho một người đàn ông Trung Quốc. Cô chịu cảnh ngược đãi trong gia đình và có con với người đàn ông này. Lim dùng từ "cầm tù" để miêu tả cuộc sống với người chồng này. Sau 4 năm, cô bỏ trốn cùng con gái đến Seoul. Ban đầu, Lim nhận rất nhiều công việc nhưng không ai giúp cô trông con nhỏ. Cô từng nghĩ đến việc tự tử vì cảm thấy tội lỗi, do không thể lo được cho con gái hay gửi tiền về cho gia đình ở Triều Tiên. Rất nhiều lần Lim nghi ngờ về quyết định rời bỏ quê hương của mình. "Đôi khi, tôi muốn quay về Triều Tiên", Lim tâm sự. Hiện cuộc sống của Lim đã ổn hơn đôi chút khi cô có nghề bồi bàn và bắt đầu gửi được tiền về gia đình thông qua trung gian. Một phụ nữ Triều Tiên được giải cứu khi tìm cách bỏ trốn khỏi ổ mại dâm qua mạng tại Trung Quốc - Ảnh: CNN Người Triều Tiên đào tẩu phải đối mặt với các thách thức về văn hóa và kinh tế ở Hàn Quốc, do sự khác biệt kể từ khi bán đảo bị chia cắt sau chiến tranh Triều Tiên năm 1953. Với những người mẹ đơn thân, cuộc sống còn khó khăn nhiều hơn khi không có ai giúp đỡ hoặc mạng lưới hỗ trợ. "Do phải chăm con, họ chỉ xin được các công việc bán thời gian, không ổn định. Điều này đẩy họ vào vòng luẩn quẩn khiến họ đối mặt với khó khăn tài chính và ổn định cuộc sống", giáo sư Đại học Nghiên cứu Triều Tiên tại Hàn Quốc Kim Sung Kyung nhận định. Giấc mơ Hàn Quốc Chính phủ Hàn Quốc trợ cấp cho người đào tẩu khoảng 6.600 USD khi họ mới đến để giúp ổn định cuộc sống. Họ có thể xin thêm trợ cấp, nhưng đa số đã từ bỏ vì hệ thống hiện tại là quá phức tạp với trình độ kiến thức của họ. Truyền thông Hàn Quốc cho biết cô Han, người đã chết đói cùng con trai, đã xin hỗ trợ nhưng bị từ chối khi cô không thể chứng minh tình trạng thực tế của mình theo yêu cầu của một quan chức cấp quận. Gần 70 năm cách biệt văn hóa, người Triều Tiên khó hòa nhập cuộc sống ở Hàn Quốc - Ảnh: NYT "Người ta đến miền nam, ấp ủ giấc mơ Hàn Quốc, nhưng đa số lại kết thúc trong bệnh tật và trầm cảm", cô Lee Na Kyung, nhà hoạt động xã hội vốn là người đào tẩu, đúc kết. Lee sang Hàn Quốc năm 2006 cùng con và người chồng khuyết tật. Tuy nhiên, họ đã nhanh chóng thành người vô gia cư sau khi dành hết tiền chữa bệnh cho người chồng. Lee xem trường hợp của cô là một "thành công hiếm hoi" khi có thể ổn định cuộc sống và trở thành nhà hoạt động xã hội. Ngoài ra, phong cách sống kiểu cá nhân hóa ở Hàn Quốc cũng rất khác với Triều Tiên. Điều này khiến nhiều người đào tẩu cảm thấy "không có ai để chuyện trò và bị cắt đứt với bên ngoài". Theo nhà hoạt động Lee, nhiều người mẹ đơn thân đến Hàn Quốc cho biết họ "không có ai để nói chuyện và cảm thấy bị cắt đứt khỏi thế giới". "Họ nói là dù ở Triều Tiên có nghèo, nhưng họ chưa bao giờ có cảm giác bị cô lập", cô Lee kể lại những lời đã nghe thấy.
Nhà lãnh đạo Kim Jong-un thăm nông trại (Ảnh: KCNA). Trong báo cáo gửi Đại hội đồng Liên Hợp Quốc được công bố hôm 13/10, điều tra viên Tomás Ojea Quintana cho biết ngành nông nghiệp của Triều Tiên dường như đang phải đối mặt với nhiều thách thức do hoạt động nhập khẩu phân bón và các mặt hàng nông nghiệp khác từ nước láng giềng Trung Quốc bị hạn chế, tác động từ các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế do chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng, và sự bùng phát của bệnh dịch tả lợn châu Phi. Ông Quintana cũng cho biết, các biện pháp chống dịch Covid-19 kéo dài và nghiêm ngặt kể từ tháng 1/2020 cũng dẫn đến "những khó khăn nghiêm trọng về kinh tế" cho Triều Tiên. Các biện pháp này bao gồm đóng cửa hoàn toàn biên giới, hạn chế đi lại giữa các thành phố và các khu vực, đồng thời hạn chế nhập khẩu các hàng hóa không thiết yếu bao gồm hàng hóa nhân đạo. Trước đại dịch Covid-19, ông Quintana cho biết hơn 40% người dân Triều Tiên "không được đảm bảo lương thực", trong đó nhiều người bị suy dinh dưỡng. Theo Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc, con số này hiện tăng lên. Ông Quintana lấy dẫn chứng là giá gạo và ngô ở các khu vực khác nhau tại Triều Tiên đều tăng trong tháng 6 và chính phủ đã phải ban hành các biện pháp khẩn cấp. Truyền thông Triều Tiên ngày 11/10 đưa tin, nhà lãnh đạo Kim Jong-un kêu gọi các quan chức nước này vượt qua "tình hình ngặt nghèo" và "những khó khăn chưa từng có" mà đất nước đang phải đối mặt. Ông Kim Jong-un cũng kêu gọi những nỗ lực mạnh mẽ hơn để cải thiện điều kiện sống và vấn đề lương thực của người dân. Nhân kỷ niệm 76 năm ngày thành lập đảng Lao động cầm quyền trong tuần này, ông Kim Jong-un khẳng định quyết tâm của đảng trong việc thực hiện kế hoạch 5 năm nhằm thúc đẩy "nền kinh tế và giải quyết các vấn đề về cơm ăn, áo mặc và nhà ở của người dân". Trước đó, trong bài phát biểu kỷ niệm 68 năm ký hiệp định đình chiến trong cuộc Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953), nhà lãnh đạo Kim Jong-un thừa nhận Triều Tiên đang đối mặt với những khó khăn giống như "thời chiến". Hồi tháng 4, ông Kim Jong-un mô tả tình hình ở Triều Tiên là "tồi tệ nhất trong lịch sử". Hồi tháng 6, nhà lãnh đạo Kim Jong-un cho biết Triều Tiên đang phải đối mặt với tình hình lương thực "căng thẳng" do đại dịch Covid-19 và các trận bão vào năm ngoái. Ông Kim Jong-un thậm chí còn so sánh những khó khăn mà Triều Tiên đang trải qua với nạn đói vào những năm 1990. Khó khăn bủa vây Nông dân trồng lúa trên cánh đồng ở Bình Nhưỡng, Triều Tiên (Ảnh: AP). Theo điều tra viên của Liên Hợp Quốc, kể từ khi Triều Tiên áp đặt các biện pháp hạn chế để phòng chống dịch Covid-19, người dân Triều Tiên đối mặt với tình cảnh khó khăn hơn. Ông Quintana cho biết "các gia đình không còn đủ khả năng để tự nuôi sống họ", buộc phải vay mượn nhiều hơn và bán bớt các vật dụng trong nhà. "Nhiều nhà máy và khu mỏ đã phải đóng cửa vì thiếu điện, linh kiện máy móc và nguyên liệu thô. Số lượng người vô gia cư, trẻ em đường phố gia tăng và các vấn đề xã hội cũng phát sinh nhiều hơn do kinh tế khó khăn", ông Quintana nói thêm. Ông Quintana cho biết chính phủ Triều Tiên đã huy động người dân tăng cường sản xuất nông nghiệp và làm việc trong các trang trại. Tuy nhiên, các trận lũ lụt vào đầu tháng 8 và tình trạng thiếu phân bón, thuốc trừ sâu, nhiên liệu cho xe cộ và vật tư nông nghiệp "có khả năng đã ảnh hưởng đến sản xuất lương thực" tại Triều Tiên. Lũ lụt gây thiệt hại cho hơn 1.000 ngôi nhà, buộc hàng nghìn người phải di tản và phá hủy mùa màng. Việc đóng cửa biên giới khiến hoạt động thương mại giữa Triều Tiên và Trung Quốc, đồng minh láng giềng được xem là huyết mạch kinh tế của Bình Nhưỡng, bị ngưng trệ suốt nhiều tháng. Ngân hàng trung ương Hàn Quốc ước tính nền kinh tế của Triều Tiên năm 2020 bị suy giảm mạnh nhất trong 23 năm. Hàng loạt khó khăn "bủa vây" khiến Triều Tiên đối mặt với nguy cơ xảy ra nạn đói. Tháng trước, Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc ước tính Triều Tiên đang thiếu khoảng 860.000 tấn lương thực trong năm nay, đồng thời cảnh báo nước này có thể trải qua một "thời kỳ khắc nghiệt". Trong khi đó, một tổ chức tư vấn ở Seoul (Hàn Quốc) cho biết Triều Tiên có thể thiếu khoảng 1,3 triệu tấn lương thực. Ngoài khó khăn về dịch bệnh và kinh tế, Triều Tiên còn phải hứng chịu các lệnh trừng phạt của cộng đồng quốc tế. Theo tình báo Hàn Quốc, Triều Tiên muốn Mỹ dỡ bỏ các lệnh cấm vận nhiên liệu và các mặt hàng thiết yếu khác. Bình Nhưỡng cũng đề nghị nới lỏng các lệnh trừng phạt nhằm vào hoạt động nhập khẩu hàng hóa xa xỉ. Tình hình lương thực ở Triều Tiên được dự đoán sẽ trở nên tồi tệ hơn khi nước này chưa có dấu hiệu nới lỏng các biện pháp kiểm soát biên giới nghiêm ngặt để chống dịch Covid-19. Ông Quintana kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc xem xét dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt vốn "ảnh hưởng tiêu cực đến việc hỗ trợ nhân đạo" cho Triều Tiên. Các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Washington và Bình Nhưỡng đã bị đình trệ trong hơn 2 năm do bất đồng về quan điểm giữa 2 bên. Triều Tiên muốn Mỹ chấm dứt các lệnh trừng phạt do Washington dẫn đầu, trong khi Mỹ đòi hỏi các bước quan trọng từ phía Triều Tiên trong việc phi hạt nhân hóa. Triều Tiên đã tăng cường hoạt động thử tên lửa trong những tuần gần đây, trong khi đưa ra các đề nghị hòa bình có điều kiện với Hàn Quốc. Bình Nhưỡng được cho là muốn gây sức ép với Seoul để đạt được thỏa thuận với Mỹ. "Đây là thời điểm để gửi những tín hiệu rõ ràng, có hành động cụ thể và tìm ra những cách sáng tạo để tạo động lực cho tiến trình ngoại giao đang bị đình trệ, nhằm đảm bảo một giải pháp hòa bình cho căng thẳng và có thể bao gồm việc công bố một tuyên bố hòa bình giữa các bên", ông Quintana cho biết. Thành Đạt Theo AP, SCMP, Yonhap |
