Bệnh thấp tim là tình trạng viêm mạn tính có tính chất toàn thân và là nguyên nhân phổ biến dẫn đến các bệnh van tim. Nếu không được điều trị kịp thời bệnh có thể gây suy tim mạn tính thậm chí tử vong. Show  Bệnh thấp tim là gì?Thấp tim hay bệnh tim do thấp là một bệnh viêm cấp tính có tính chất toàn thân (có liên quan đến miễn dịch) chỉ xảy ra sau một hay nhiều đợt viêm họng do liên cầu bêta tan huyết nhóm A theo phân loại của Lancefield. Bệnh biểu hiện bằng một hội chứng bao gồm: Viêm đa khớp, viêm tim, chorea, hạt dưới da, ban đỏ vòng. (1) Bệnh thấp tim vẫn là nguyên nhân chính gây ra bệnh tim mạch ở các nước đang phát triển, mặc dù tỷ lệ mắc bệnh đã giảm mạnh ở các nước công nghiệp trong thế kỷ trước. Thấp tim làm gia tăng gánh nặng tử vong sớm trên toàn cầu. Tử vong do căn bệnh này thường là hậu quả của biến chứng như: viêm nội tâm mạc nhiễm trùng, rối loạn nhịp tim, suy tim và đột quỵ Tính đến nay, bệnh thấp tim quan trọng nhất mắc phải ở trẻ em và thanh niên sống ở các nước đang phát triển (là nơi sinh sống của 80% dân số thế giới); trong đó chiếm khoảng 15% tổng số bệnh nhân suy tim (HF) ở các nước lưu hành bệnh. Một nghiên cứu về các trường hợp mắc bệnh ước tính rằng trong năm 2015, trên toàn cầu có 33,4 triệu trường hợp mắc bệnh, và 319.400 trường hợp tử vong do thấp tim. Gánh nặng tử vong toàn cầu do thấp tim đã giảm gần 50% từ năm 1990 đến năm 2015, nhưng tỷ lệ hiện mắc rất khác nhau giữa các quốc gia và cao nhất ở Châu Đại Dương, trung tâm cận Sahara của châu Phi và Nam Á. Tỷ lệ ca bệnh theo tuổi ước tính vào năm 2015 là 3,4/100.000 dân ở các quốc gia không có bệnh dịch và 444/100.000 dân ở các quốc gia lưu hành. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến những người sống trong cảnh khó khăn, không được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe không đầy đủ và tiếp xúc với liên cầu nhóm A không được kiểm soát. Bệnh tim do thấp thường phát triển từ 2-4 tuần sau khi bị viêm đường hô hấp trên. Nguyên nhân gây bệnh thấp timNguyên nhân gây bệnh cho đến nay vẫn chưa được xác định rõ ràng mặc dù theo các nhà khoa học chứng minh được nhiễm khuẩn do streptococcus ở họng và đường hô hấp trên có vai trò quyết định trong việc gây bệnh. Sau thời kỳ viêm họng, bệnh sốt thấp thường sẽ xảy ra trong vòng 2 tuần, đây là thời gian đủ cho kháng nguyên của vi khuẩn có thể hình thành kháng thể để chống lại nhiễm khuẩn. Trong bệnh thấp tim, liên cầu khuẩn beta tan huyết nhóm A được chứng mình không trực tiếp gây tổn thương các cơ quan. Đa số các nhà khoa học đã thống nhất về cơ chế gây bệnh là có sự trùng hợp rủi ro giữa chất có protein trên liên cầu khuẩn với protein của một số cấu trúc của cơ thể người như cấu trúc của van tin, các khớp, hệ thần kinh… nếu bị nhiễm liên cầu khuẩn, cơ thể sẽ phản ứng lại bằng việc sản xuất các kháng thể để chống lại vi khuẩn và từ đó gây nên các biểu hiện bệnh. Dấu hiệu thường gặp của bệnh tim do thấpThông thường, các đặc điểm lâm sàng của thấp khớp cấp xảy ra từ 2-3 tuần sau khi viêm họng do liên cầu khuẩn và các biểu hiện lâm sàng phổ biến nhất là viêm tim do thấp khớp và viêm khớp. (2) Các dấu hiệu thường gặp của bệnh thấp tim bao gồm:
Viêm khớp là tình trạng phổ biến ở bệnh nhân.
Phương pháp chẩn đoánDựa theo tiêu chuẩn của Jone có thể chẩn đoán bệnh thấp tim dựa trên các đặc điểm như: (3) Các tiêu chuẩn chính
Các tiêu chuẩn phụ
Bệnh nhân được siêu âm tim gắng sức xe đạp kiểm tra sức khỏe tim mạch tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Bệnh thấp tim có nguy hiểm không?Bệnh thấp tim có thể gây ra các biến chứng như:
Phòng ngừa bệnh thấp timCho đến nay, bệnh thấp tim vẫn là bệnh phổ biến và là gánh nặng cho bệnh nhân, theo bác sĩ Ngọc để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh mỗi người cần chú ý giữ ấm, giữ vệ sinh răng miệng hằng ngày để tránh các bệnh về răng, viêm họng. Bên cạnh đó, việc phát hiện sớm các tổn thương do bệnh gây ra cũng rất quan trọng trong việc điều trị dự hậu lâu dài bằng kháng sinh, việc điều trị sớm sẽ giảm tối đa biến chứng của bệnh gây nên. (4) Với những người được chẩn đoán mắc bệnh tim mạch cần được theo dõi và thăm khám định kỳ hàng năm bằng các phương pháp như siêu âm tim để đánh giá mức độ tổn thương cũng như lập kế hoạch can thiệp, điều trị nếu cần thiết. Người dân nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa tim mạch để được kiểm tra và điều trị kịp thời. BS.CKII Nguyễn Thị Ngọc cũng khuyến cáo, mặc dù bệnh thấp tim rất nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng việc thực hiện lối sống lành mạnh và sinh hoạt điều độ như:
Giữ vệ sinh răng miệng, cơ thể và môi trường sống sạch sẽ để phòng ngừa bệnh thấp tim. Bệnh nhân nghi ngờ hoặc được chẩn đoán thấp khớp cấp hoặc một tiếng thổi mới nên siêu âm tim để xác định xem có bất thường van hay không. Chẩn đoán viêm tim do thấp khớp được xác nhận bằng siêu âm tim cho thấy cả hình thái tổn thương của van hai lá và/hoặc van động mạch chủ. Thấp tim như một di chứng của thấp khớp cấp, phần lớn bệnh nhân không có tiền sử thấp khớp cấp trong quá khứ, cho thấy rằng chẩn đoán thấp khớp cấp thường bị bỏ sót. Thấp tim nên được nghi ngờ ở những bệnh nhân có tiền sử thấp khớp cấp và/hoặc nghi ngờ có tiếng thổi tim bệnh lý. Chẩn đoán được kết hợp siêu âm Doppler tim. Siêu âm tim là phương tiện nhạy và đặc hiệu hơn trong chẩn đoán thấp tim và nên thực hiện ở bệnh nhân nào có dấu hiệu kể trên. Trung tâm Tim mạch, BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị hiện đại, mang đến dịch vụ khám tầm soát, chẩn đoán và điều trị hiệu quả các bệnh lý tim mạch cho mọi đối tượng, từ phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ đến người lớn, người cao tuổi… Liên hệ ngay để được tư vấn và đặt lịch khám với các chuyên gia tim mạch hàng đầu: HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hiện nay, bệnh thấp tim là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tim ở trẻ em và thanh niên dưới 40 tuổi sống ở các nước đang phát triển. Vì vậy để tránh những tổn thương do bệnh gây ra, nếu xuất hiện những triệu chứng ở trên người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. |
