- 1. nghe Thạc sĩ Nguyễn Huy Hoàng "Nói là bạc, im lặng là vàng, lắng nghe là kim cương" Vậy thế nào là lắng nghe? Để hiểu rõ khái niệm, bạn hãy làm bài tập sau đây: Nhắm mắt lại 1 phút. Bạn nghe được gì? Những gì bạn nghe được là đó gọi là nghe thấy. Nghe thấy là quá trình sóng âm đập vào màng nhĩ và chuyển lên não. Nghe thấy là quá trình hoàn toàn tự nhiên từ khi bạn sinh ra đã như vậy rồi. Lúc bạn ngủ thì quá trình đó vẫn xảy ra. Bây giờ bạn hãy làm bài tập thứ hai: Nhắm mắt lại và cố nghe xem người ở phòng bên cạnh đang nói gì? Đây chính là quá trình lắng nghe. Quá trình này nối tiếp ngay sau quá trình nghe thấy. Nó biến đổi sóng âm thanh thành ngữ nghĩa. Quá trình này cần sự tập trung và chú ý rất cao. "Ba tuổi đủ để học nói nhưng cả cuộc đời không đủ để biết lắng nghe". Có miệng không có nghĩa là biết nói. Có mắt không có nghĩa là biết đọc. Có tay không có nghĩa là biết viết. Vậy có tai đâu có nghĩa là biết lắng nghe. Ta được học nói, học đọc, học viết rất nhiều. Vậy ta học lắng nghe ở đâu và ai dạy ta? Làm thế nào để nghe hiệu quả thì không bao giờ được dạy. Khi ta có kỹ năng lắng nghe tốt thì công việc sẽ thuận lợi hơn, cuộc sống gia đình vui vẻ hơn, giải quyết xung đột dễ dàng hơn. "Nói là gieo, nghe là gặt". Nhưng một thực tế đáng buồn là ta dùng hơn một nửa thời gian giao tiếp cho lắng nghe mà hiệu quả chỉ đạt 25 – 30%. Nếu ta thực tế ta đi gặt mà như vậy thì chắc là... chết đói. Vậy ta còn 75% tiềm năng nữa chưa khai thác. Nếu bạn là nhà đầu tư khôn ngoan thì tôi tin chắc bạn sẽ đầu tư vào mảnh đất tiềm năng 75% này. Lắng nghe hiệu quả đòi hỏi sự tập trung và việc sử dụng các giác quan khác của bạn, không chỉ đơn thuần là nghe từ những gì được nói ra mà còn là những gì chưa nói hoặc nói một phần. Lắng nghe hiệu quả liên quan đến việc quan sát ngôn ngữ cơ thể và chú ý tới mối liên hệ giữa các thông điệp bằng lời nói và cả không lời. Ví dụ, nếu ai đó nói với bạn rằng họ hài lòng với cuộc sống của họ nhưng nghiến răng hay đôi mắt buồn rầu, bạn nên xem xét các thông điệp bằng lời nói và không lời đang có mâu thuẫn, họ có thể không nghĩ như gì họ nói. 1. Ngừng nói "Nếu chúng ta được cho rằng cần nói nhiều hơn lắng nghe, chúng ta sẽ có hai cái lưỡi và một chiếc tai.” Mark Twain. Đừng nói nhiều, hãy lắng nghe. Khi một ai đó đang nói, hãy lắng nghe những gì họ nói, đừng ngắt lời họ, chen ngang lời họ. Đừng làm vậy, mà chỉ lắng nghe. Khi một người khác kết thúc câu chuyện, bạn có thể làm rõ ràng để đảm bảo bạn đã nhận được thông điệp của họ một cách chính xác. 2. Chuẩn bị tinh thần lắng nghe Thư giãn. Tập trung vào người nói. Đặt những thứ khác ra khỏi tâm trí. Tâm trí con người có thể dễ dàng bị phân tâm bởi những tư tưởng khác – ăn gì vào bữa trưa, khi nào cần bắt chuyến tàu, trời sẽ mưa chứ?...cố gắng đặt những suy nghĩ khác ra khỏi đầu bạn và tập trung vào thông điệp đang được truyền đạt. 3. Để người nói cảm thấy thoải mái Giúp người nói cảm thấy tự do nói chuyện. Nhớ những nhu cầu và quan tâm của họ. Gật đầu hoặc sử dụng cử chỉ hoặc từ ngữ để khuyến khích họ tiếp tục. Duy trì giao tiếp bằng mắt nhưng đừng nhìn chằm chằm. Điều đó chỉ ra rằng bạn đang lắng nghe và thấu hiểu những gì đang được nói. 4. Tập trung
- 2. những gì đang được nói: đừng vẽ nguệch ngoạc, gấp giấy, nhìn ra cửa sổ hoặc tương tự. Tránh những gián đoạn không cần thiết. Những hành vi làm gián đoạn quá trình lắng nghe và gửi thông điệp cho thấy bạn đang buồn chán hoặc mất tập trung. 5. Thông cảm Cố gắng hiểu quan điểm của người khác. Xem xét vấn đề từ quan điểm của họ. Bỏ qua những định kiến. Bằng việc có một suy nghĩ cởi mở, chúng ta có thể thông cảm hơn với người nói. Nếu người nói nói điều gì đó bạn không đồng ý, hãy đợi và đóng góp quan điểm phản đối sau nhưng luôn giữ một suy nghĩ cở mở với ý kiến và quan điểm của người khác. 6. Kiên nhẫn Một sự ngắt quãng, thậm chí là ngập ngừng khá lâu, điều đó không nhất định có nghĩa là người nói đã kết thúc. Hãy kiên nhẫn và để người nói tiếp tục, đôi khi sẽ mất thời gian để dự định những gì sẽ nói và nói như thế nào. Đừng bao giờ làm gián đoạn hoặc kết thúc câu nói của người khác. 7. Tránh định kiến cá nhân Cố gắng cư xử công bằng. Đừng trở nên bị kích động hoặc để thói quen hoặc cách sống của người khác làm bạn phân tâm khỏi những gì họ đang nói. Mỗi người có cách nói khác nhau - ví dụ, một vài người lo lắng hoặc nhút nhát khi nói chuyện với người khác, một số có thể có nhiều cử chỉ bằng tay, một số lại thích nói nhanh, những người khác muốn ngồi yên tĩnh. Tập trung vào những gì đang được nói và cố gắng bỏ qua phong cách truyền đạt. 8. Lắng nghe giọng điệu Âm lượng và giọng điệu được thêm vào những gì một người đang nói. Một người giao tiếp tốt sẽ sử dụng cả hai thứ này trở thành lợi thế của họ để cuốn hút người nghe. Mỗi người sẽ sử dụng lợi thế về âm thanh, giọng điệu của mình trong những tình huống cụ thể. Điều đó giúp bạn hiểu sự nhấn mạnh những gì đang được nói. 9. Lắng nghe ý tưởng - không phải từ riêng lẻ Bạn cần nắm được toàn thể bức tranh của câu chuyện, không chỉ là những phần riêng lẻ. Có thể một trong những khía cạnh khó khăn nhất của việc lắng nghe là khả năng kết nối những phần nhỏ trong chuỗi thông tin thành một ý tưởng tổng thể. Với sự tập trung điều này sẽ trở nên dễ dàng hơn. 10. Chờ đợi và quan sát các giao tiếp phi ngôn ngữ Cử chỉ, nét mặt và cử động mắt tất cả có thể rất quan trọng. Chúng ta không chỉ nghe bằng tai mà còn bằng mắt – quan sát và tiếp nhận các thông tin được truyền đi qua giao tiếp phi ngôn ngữ. Kỹ thuật cuối cùng và cũng là quan trọng nhất, đó là sự im lặng. Im lặng làm cho người ta cảm thấy không thoải mái. Nó tạo một không khí nặng trĩu suy nghĩ và đôi khi là nỗi đau. Một người biết lắng nghe phải thật sự thoải mái khi ở trong môi trường đó. Thỉnh thoảng, chờ đợi vài phút trong im lặng sẽ giúp người nói có thể khai thác hết những cảm xúc thầm kín trong lòng. Làm chủ được sự im lặng, điều đó có nghĩa là bạn đã thành công. Rèn luyện những kỹ năng này để trở thành một người lắng nghe tốt, nhưng một người như thế không có nghĩa là họ không thể diễn tả những cảm xúc của họ để đáp lại. Phải có lúc nào đó để nói, và lắng nghe. Sự quan tâm đến người khác thể hiện ở chỗ, bạn cố gắng lắng nghe họ khi họ đang trong tình trạng khủng hoảng. Những kỹ thuật này rất quan trọng và cực kỳ hiệu quả nếu bạn muốn phát triển mối quan hệ bạn bè thân thiết hoặc có thể là quan hệ tình cảm. Cố gắng lắng nghe sẽ giúp bạn nâng cao khả năng hiểu và thông cảm mọi người, cũng như có cải thiện những kỹ năng giao tiếp tổng quát.
|
