Vì sao bị viêm đa khớp

Viêm đa khớp là tình trạng nguy hiểm và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vậy nguyên nhân do đâu, triệu chứng và cách điều trị bệnh ra sao? Câu trả lời sẽ được chuyên gia giải đáp qua bài viết dưới đây.

Viêm đa khớp là tình trạng có ít nhất 5 khớp bị đau, sưng viêm.

Theo Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, viêm đa khớp là thuật ngữ chỉ tình trạng có ít nhất 5 khớp bị tổn thương cùng một lúc, có một hoặc nhiều dấu hiệu viêm bao gồm đau, sưng, nóng, đỏ, hạn chế cử động. Viêm đa khớp có thể gặp ở mọi đối tượng, không phân biệt giới tính, độ tuổi nhưng tập trung nhiều nhất ở người trung tuổi, người cao tuổi, tỷ lệ nữ giới mắc nhiều hơn nam giới.

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật của Mỹ đã thống kê lại và đưa ra rằng:

• Các bệnh như: Viêm khớp, đau khớp gối, viêm đa khớp… là nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng bại liệt, kiểm soát khả năng vận động của bệnh nhân.
• Có đến 80% bệnh nhân viêm đa khớp bị giới hạn khả năng vận động, cần có sự trợ giúp từ người thân.
• Có đến 25% bệnh nhân viêm đa khớp có nguy cơ bị bại liệt vĩnh viễn, họ không thể cử động bàn tay hay không thể đi lại.

Viêm đa khớp là tình trạng liên quan đến viêm khớp mạn tính. Các nguyên nhân phải kể đến như sau:

• Viêm khớp không đối xứng như bệnh gút, viêm khớp do vảy nến.
• Nhiễm trùng do virut: Parvovirus, virus viêm gan, quai bị, virus Ross River (bệnh do muỗi gây ra), bệnh sởi và HIV.
• Bệnh chuyển hóa như suy gan và suy thận.
• Thoái hóa cấu trúc như thoái hóa khớp.
• Trường hợp nhiễm trùng: bệnh Lyme, bệnh lao, bệnh Well và bệnh Whipple.
• Bệnh viêm mạch máu hoặc viêm khớp tế bào làm cản trở lưu thông máu trong động mạch.
• Do bệnh nội tiết.

Một số nghiên cứu chỉ ra, cứ 8 người trong độ tuổi từ 18 đến 79 thì có 1 người mắc bệnh này, nữ giới thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với nam giới. Ở Việt Nam, cứ 100 người bị bệnh khớp thì có khoảng 20 người mắc viêm đa khớp.

Ngoài ra một số yếu tố khác cũng ảnh hưởng tình trạng viêm đa khớp như:

• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh như hút thuốc, sử dụng rượu bia, chất kích thích
• Tuổi tác: Người cao tuổi có xu hướng dễ mắc cao hơn người trẻ.
• Giới tính: Theo thống kê, bệnh viêm đa khớp thường xuất hiện ở nữ nhiều hơn nam.
• Di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc chứng viêm đa khớp hoặc các bệnh lý về xương khớp có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn bình thường.

Người mắc bệnh viêm đa khớp thường gặp một hoặc nhiều các triệu chứng sau:

Viêm đa khớp sẽ có cảm giác cứng khớp vào buổi sáng.

Trong giai đoạn này bệnh nhân có biểu hiện như:

• Sốt nhẹ
• Mệt mỏi, gầy sút, ra nhiều mồ hôi
• Tê các đầu chi
• Giai đoạn này thường diễn ra trong vài tuần sau đó chuyển sang giai đoạn toàn phát, kèm thêm các biểu hiện như phát ban, đau họng.

• Cảm giác đau các khớp, viêm khớp cổ tay, bàn tay, ngón tay, cổ chân và ngón chân rồi lan ra các khớp khác
• Khớp viêm có tính chất đối xứng
• Cảm giác cứng khớp vào buổi sáng, khó cử động, phải xoa bóp chừng 10-15 phút mới cử động được. Tình trạng có thể kéo dài trên 1 giờ
• Có thể xuất hiện các hạt dưới da trên xương, gần khớp khuỷu tay, trên xương chày, quanh khớp cổ tay
• Xuất hiện tình trạng sốt cao tới 41 độ C, người xanh xao, sụt cân, mệt mỏi.

Bên cạnh những triệu chứng khó chịu trên, nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời, bệnh có thể gây nên trường hợp teo cơ xung quanh khớp, đôi khi xuất hiện các chấm màu hồng nhỏ trên thân mình và chân tay.

• Ngoài ra còn những biến chứng nguy hiểm như:
• Dính khớp, cứng khớp, teo cơ, thậm chí tàn phế.
• Dính khớp dễ gây nên tình trạng co quắp vùng khớp, gây biến dạng tay hoặc chân.
• Ảnh hưởng tới hệ thần kinh, mắt, da, tim mạch, phổi, loãng xương.
• Theo thống kê, có tới 30% người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp mắc phải các vấn đề tim mạch như suy tim, xơ vữa động mạch…
• Xuất hiện các biểu hiện tụ mỡ ở mặt và lưng, teo cơ, mỏng da, mệt mỏi…
• Gặp vấn đề khó khăn trong thụ thai. Theo nghiên cứu có tới 25% phụ nữ viêm khớp dạng thấp gặp khó khăn trong vấn đề này.
• Trường hợp nặng có thể rơi vào trầm cảm, rối loạn tâm thần.

Bệnh viêm đa khớp không chỉ xuất hiện ở người trung niên, người cao tuổi mà ngay cả những người khoảng 40 tuổi hay trẻ em cũng có nguy cơ mắc phải.

Các đối tượng thường gặp bao gồm:

• Những người có thói quen sống không lành mạnh, chế độ ăn uống không đảm bảo.
• Người cao tuổi. Mặc dù bệnh có xu hướng trẻ hóa nhưng đối tượng chính dễ mắc phải vẫn thường gặp ở người cao tuổi.
• Nữ giới dễ mắc viêm đa khớp nhiều hơn.
• Người có gia đình có tiền sử mắc bệnh hoặc các bệnh lý xương khớp.

Để tìm ra hướng điều trị, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng xem các dấu hiệu các khớp có gặp phải tình trạng sưng tấy hay không hoặc điều tra lịch sử dịch tễ, các vấn đề bệnh tật liên quan tới cha mẹ hoặc anh chị em để tìm ra yếu tố di truyền. Một yếu tố khác được kiểm tra là chế độ ăn uống, sinh hoạt, các thực phẩm chức năng, thuốc sử dụng trong thời gian dần đây để tiến hành loại trừ nguyên nhân gây bệnh.

Để chắc chắn, các bác sĩ có thể đề xuất một số các xét nghiệm như:

• Phân tích dịch cơ thể để xác định các loại viêm khớp có thể có: xét nghiệm máu, nước tiểu hoặc dịch khớp.
• Chụp X-quang: tìm ra những tổn thương trong xương
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): giúp hình dung mô mềm như gân, sụn, dây chằng cũng như xương
• Nội soi khớp: Trong một số trường hợp các bác sĩ có thể xem xét thiệt hại trong ổ khớp.

Để điều trị viêm đa khớp theo Tây y, thông thường tập trung vào làm giảm triệu chứng và cải thiện chức năng khớp. Vậy viêm đa khớp uống thuốc gì?

Thông thường các loại thuốc tây tập trung kiểm soát cơn đau.

Việc điều trị viêm đa khớp liên quan đến việc kiểm soát các triệu chứng và giảm viêm. Các bác sĩ có thể kê một số các loại thuốc dưới đây để giảm đau như:

• Thường gọi là nhóm NSAID, những loại thuốc này giúp giảm đau, giảm viêm bằng cách ức chế các enzyme và protein góp phần gây viêm.
• Các loại thuốc thường dùng: aspirin, ibuprofen, naproxen

• Giúp giảm đau tức thì các triệu chứng sưng, đỏ đau tại khớp
• Các loại thuốc thường dùng: acetaminophen, tramadol, oxycodone, hydrocodone

• Trường hợp người bệnh bị viêm đa khớp do viêm khớp dạng thấp có thể sử dụng nhóm thuốc DMARDs giúp ức chế hệ miễn dịch, ngăn không cho hệ miễn dịch tự tấn công xương khớp.
• Những thuốc này có tác dụng trong thời gian dài hơn thuốc giảm đau và giúp làm chậm quá trình viêm.
• Các loại thuốc thường dùng như: methotrexate, hydroxychloroquine.

• Dùng trong trường hợp dùng DMARDs không hiệu quả các cơn đau do viêm khớp dạng thấp.
• Giúp ngăn chặn tình trạng viêm.
• Các loại thuốc thường dùng như: etanercept và infliximab.

• Liệu pháp này làm chậm sự phát triển của viêm đa khớp bằng cách sử dụng hệ thống miễn dịch của cơ thể để nhắm mục tiêu có điều kiện.
• Các loại thuốc thường dùng như: infliximab và etanercept.

• Những loại thuốc này giảm viêm bằng cách ức chế phản ứng miễn dịch, đặc biệt hiệu quả nếu bị viêm đa khớp do bệnh tự miễn.
• Có thể sử dụng đường tiêm, đường uống nhưng lưu ý chỉ nên dùng trong thời gian ngắn.
• Hiệp hội Viêm khớp dạng thấp Anh quốc khuyến nghị liều 7.5mg steroid liều khởi đầu có tác dụng trong vài ngày sau khi bắt đầu điều trị.

* Lưu ý:

Các loại thuốc trên chỉ nên sử dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ, không nên quá lạm dụng bởi chúng có thể tiềm ẩn những tác dụng phụ ảnh hưởng đến dạ dày, gan, thận và biến cố tim mạch.

Vật lý trị liệu có thể cải thiện khả năng vận động và củng cố cơ bắp quanh khớp. Người bệnh có thể mang nẹp hoặc niềng theo chỉ định. Ngoài ra có thể sử dụng các liệu pháp chườm nóng, chườm lạnh, massage tại vị trí khớp tổn thương để làm dịu cơn đau tức thời.

Trường hợp nặng cần điều trị cơn đau và phục hồi chức năng tại khớp có thể áp dụng một số phương pháp vật lý trị liệu như:

• Nhiệt trị liệu: sử dụng nhiệt để cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường máu lưu thông và dinh dưỡng, giảm đau chống viêm. Ngoài ra còn giúp phân tán các chất trung gian viêm, giảm tình trạng sưng viêm. Tuy nhiên nhiệt trị liệu không thích hợp trong trường hợp có sưng, phù hoặc tràn dịch khớp.
• Laser: Sử dụng ánh sáng đơn sắc từ máy laser công suất thấp chiếu vào các huyệt trên hệ thống kinh lạc để giảm đau, giảm sưng viêm. Phương pháp này không gây đau và không có nguy cơ nhiễm khuẩn.
• Sóng ngắn: dùng các bước sóng ngắn để điều trị, kích thích làm lành những tổn thương, giảm đau và thích hợp cho những khớp trung bình và lớn như cổ tay, khuỷu tay, vai, cổ, chân, gối…
• Hồng ngoại: chiếu đèn vào vị trí khớp tổn thương, tập trung chữa lành những phản ứng viêm. Sau mỗi lần chiếu đèn hồng ngoại thường có phản ứng đỏ da. Tuy nhiên sau vài ngày sẽ hết.

Các phương pháp này hầu hết đều an toàn, không có tác dụng phụ nhưng cần thời gian điều trị để phục hồi chức năng. Do đó người bệnh cần kiên trì áp dụng.

Triệu chứng thường thấy ở viêm đa khớp là các cơn đau. Để giảm đau đơn giản, người bệnh có thể sử dụng các bài thuốc chườm, đắp, sắc uống, xoa bóp bằng rượu thuốc từ các loại cây nhà lá vườn.

Một số bài thuốc có thể sử dụng chữa viêm đa khớp như:

Rễ cây xấu hổ (trinh nữ) có tính hơi hàn, vị ngọt, giúp chống viêm, làm dịu các cơn đau, được sử dụng nhiều trong các bệnh lý xương khớp, trong đó các các chứng viêm tại các khớp.

Có nhiều cách sử dụng thân rễ cây xấu hổ để giảm đau chống viêm như:

• Chuẩn bị một nắm rễ cây xấu hổ tẩm rượu 35-45 độ rồi rang khô
• Sắc rễ cây đã sao nóng cùng 600ml đun đến khi còn một nửa thì tắt bếp
• Ngày uống 3 lần, uống trong 1 tuần để thấy tác dụng.

Lá lốt từ lâu được coi là phương pháp dân gian chữa đau xương khớp hiệu quả nhờ tính ấm nóng giúp chống viêm, giảm đau hiệu quả, dùng được trong đắp, uống, chườm, xông.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 5-10g lá lốt phơi khô hoặc 15-30g lá lốt tươi sắc với 2 bát nước
• Đun đến khi còn nửa bát thì tắt bếp
• Uống sau bữa ăn tối
• Dùng liên tục trong vòng 10 ngày để thấy tác dụng
• Ngoài ra có thể kết hợp chườm đắp bằng lá lốt.

Ngải cứu cùng với gừng, hành đều có tính ấm, giúp làm dịu phản ứng viêm và cải thiện cơn đau nhức tại khớp.

Cách thực hiện:

• Dùng ngải cứu, gừng và hành, giã nát rồi cho vào xào nóng
• Đắp hỗn hợp này lên vùng khớp sưng đau, liên tục trong vòng 1 tuần
• Nếu thấy các khớp hết sưng đau thì ngừng.

Nếu các triệu chứng bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm, các bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật như:

• Loại bỏ màng hoạt dịch bị sưng tấy, đặc biệt các cổ tay, bàn tay và ngón tay.
• Thay thế khớp, loại bỏ khớp hư hỏng để thay bằng khớp nhân tạo
• Hợp nhất khớp: dành cho các khớp nhỏ như khớp cổ tay, mắt cá chân và ngón tay bằng cách loại bỏ hai đầu xương trong ổ khớp và kết nối với nhau cho đến khi hai đầu xương lành lại như một khối rắn chắc.

Phẫu thuật có thể cải thiện các triệu chứng đau nhức nhưng do đặc điểm của bệnh có thể xuất phát từ yếu tố tự miễn, cơ thể vẫn tự sinh ra các phản ứng “nhầm” tấn công khớp nên việc chữa khỏi hoàn toàn rất khó. Do đó, ngoài phẫu thuật, người bệnh vẫn nên tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ hoặc người có chuyên môn.

>>> Tìm hiểu nhanh: [10 + cách chữa viêm đa khớp] tại nhà bằng đông y

Viêm đa khớp là bệnh mãn tính, việc có ý thức phòng bệnh từ sớm sẽ giúp bạn hạn chế nguy cơ mắc bệnh. Do đó, bạn nên kết hợp với chế độ ăn uống sinh hoạt để ngăn ngừa nguy cơ mắc.

Cụ thể:

• Thường xuyên tập thể dục giúp các khớp dẻo dai
• Lựa chọn môn thể thao phù hợp như bơi lội. Bơi lội rất tốt cho các bệnh nhân viêm khớp nói chung, do có thể giảm áp lực lên các khớp.
• Đảm bảo cơ thể luôn được giữ ấm. Bạn có thể sử dụng các gói chườm nóng hoặc chườm lạnh để giảm tình trạng viêm đau khớp.
• Sử dụng thiết bị hỗ trợ để bảo vệ các khớp và cải thiện khả năng vận động.
• Duy trì cân nặng hợp lý, tránh tạo áp lực lên các khớp.
• Tránh những thói quen xấu ảnh hưởng tới xương khớp như bẻ ngón tay, ngón chân.
• Tránh mang vác đồ nặng, làm việc không đúng tư thế.
• Khám sức khỏe định kì để phát hiện sớm và điều trị các rối loạn chuyển hóa của cơ thể.

Trên đây là những thông tin cần biết về viêm đa khớp. Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bệnh, hãy tới các cơ sở chuyên khoa để được thăm khám và có hướng điều trị thích hợp. Mọi thắc mắc cần giải đáp, vui lòng liên hệ qua hotline 0865 344 349.

Video đề xuất:

XEM THÊM:

Luôn tâm niệm “Y học cổ truyền là niềm đam mê của tôi”, TTƯT Nguyễn Thị Hằng hiện là cố vấn y khoa tại Dược Phẩm Tâm Bình. Bà là tác giả của nhiều đề tài nghiên cứu có tính ứng dụng cao trong điều trị các bệnh lý về xương khớp (thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa,...) và các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa (viêm đại tràng, tiêu chảy, táo bón,…)