Là hỗn hợp các chất hóa học nhằm cung cấp các loại nguyên tổ vi lượng cho cây. Nhiều khi còn cho thêm các nguyên tố siêu vi lượng, đất hiếm, chất kích thích sinh trưởng. Show
Trong đất đã có các chất vi lượng tại sao còn cần phải bón?Tuy trong đất chứa nhiều nguyên tố vi lượng dễ tiêu và có thể cung cấp đủ (có khi thừa) cho nhu cầu của cây, nhưng bón phân vi lượng vẫn có tác dụng vì: Khi cây nảy mầm, rễ chưa phát triển, chủ yếu là dựa vào các chất dinh dưỡng trong hạt để nuôi mầm. Ngâm hạt giống với dung dịch phân vi lượng có tác dụng bổ sung thêm nếu trong hạt giống không đủ các nguyên tố vi lượng. Ở các thời kỳ nhất định cây có nhu cầu cao về một nguyên tố nào đó hoặc cần đến một nguyên tố có tác dụng sinh lý đặc biệt, gọi là nguyên tố siêu khủng hoảng. Ví dụ cây cần cho sự ra hoa và đậu quả khi cây sắp ra hoa, kèm cần cho thời kỳ đầu vì ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Các loại phân nào cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng thứ yếu (phân trung lượng)?Trên thực tế không sản xuất phân trung lượng. Các nguyên tố như Canxi, magiê , lưu huỳnh thường được cung cấp qua thành phân phụ của phân đa lượng và chất cải tạo đất. Canxi được cấp qua bón với và các loại phân như: phân lân nung chày, supe lân. Lưu huỳnh được cung cấp supe lân hoặc suntat amon. Magiê có nhiều trong phân lân nung chảy và phân kali - magiê. Dể đáp ứng nhu cầu của cây về các nguyên tố thứ yếu phải căn cứ vào cây và phối hợp các loại phân. Ví dụ: Cần lưu huỳnh, magiê . Bớn 1/2 supe lân, 1/2 lân nung chảy sẽ cho kết quả tốt. Trong những trường hợp nào thường thiếu nguyên tố trung lượng và vi lượng?Đất lấy thụt thiếu đồng, đất quá chua thiếu molipden, đất quá kiềm hoặc đất nhẹ chua thiếu kẽm, bo, mangan, sắt. Đất quá nhiều mangan cũng gây hiện tượng thiếu sắt. Đất đỏ bazan thiếu lưu huỳnh. Đất bón nhiều lân thiếu kẽm. Đất bón nhiều kali thiếu magiê, natri. Đã phát hiện những trường hợp nào thiếu vi lượng nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến năng suất cây trồng nước ta?Thiếu đồng trên đất thụt gây hiện tượng trắng và xơ lá lúa. Thiếu magiê ở vùng trồng dứa do bón nhiều kali gây bệnh luộc lá dứa. Thiếu nhôm trên cây chè ở vùng đất không chua. Thiếu lưu huỳnh trên cây cà phê ở Tây Nguyên gây giảm năng suất nghiêm trọng. Có trường hợp nào phân vi lượng làm chết cây hoặc giảm năng suất không?Thường gặp nhất là phun nồng độ cao quá gây cháy lá. Phun vi lượng cần theo đúng nồng độ chi dẫn. Nên phun vào chiều mát. Đã thể nghiệm phun vi lượng có hiệu quả trên các loại cây trồng nào?Đã thử phun molipden cho đậu đỗ, phun bón cho củ cải. cà rốt, bắp cải, phun kẽm cho ngô lạc, phun magiê cho dâu tầm, cà phê. Có loại phân vi lượng nào chung cho tất cả các loại cây trồng không? Mỗi loại đất thiếu một chất khác nhau, mỗi loại cây yêu cầu một nguyên tố vi lượng khác nhau. Cho nên việc dùng phân vi lượng cần phải cẩn thận, căn cứ vào lời khuyên của các nhà chuyên môn. Bón phân vi lượng bằng cách nào?Có 3 cách thưòng dùng: bón thẳng vào đất (ít sử dụng) hoặc trộn với phân bón, ngâm hạt giống, hồ rẽ và phun lên lá. Có nên thường xuyên phun phân vi lượng không?Các nguyên tố vi lượng, trong một số trường hợp có ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng. Vì vậy sau khi bón vi lưọng hoặc phun vi lượng cho cây ăn quả 2 năm liền nên ngừng 1 - 2 năm mới dùng lại. Với cây hàng năm như lúa, ngô, đậu đổ có thể liên tiếp phun nhiều năm cho đến lúc thấy không có.hiệu quả. Cần chú ý rằng có nhiều trường hợp bón quá nhiều vi lượng làm lá héo, cây chết, đặc biệt là cây non. Làm thế nào phát hiện cây thiếu nguyên tố vi lượng?a- Nhìn ngoại hình: Cây phát triển chậm, đẻ nhánh, phân cành ít, lá nhỏ hoặc biến dạng (lá không phẳng, nổi gân hoặc xoắn, cuộn tròn lại…) hoa rụng nhiều, quả không đậu, hình dạng không bình thường, cuống to, trong quá có sạn và búp thổi… b- Phân tích cây và đất. c- Bón thúc. Dựa trên chẩn đoán ngoại hình, phím tích cây và đất,sẽ nhận định thiếu nguyên tố nào. Dùng phương pháp phun lên lá dung dịch có các nguyên tố đó rồi quan sát các hiện tượng sau 7-10 ngày. Để cây trồng phát triển toàn diện cần cung cấp đủ các nguyên tố đa, trung và vi lượng. Nhu cầu đa lượng của cây trồng là cao nhất, sau đến trung lượng, dinh dưỡng vi lượng đối với cây trồng tương đối ít. Tuy nhiên vi lượng lại đóng một vai trò quan trọng không kém 2 nguồn dinh dưỡng đa và trung lượng. ECOHAP nêu lên vai trò của 07 nguyên tố vi lượng cần thiết cho cây trồng như sau. || Xem thêm: Vai trò của các nguyên tố đa lượng #1. Sắt (Fe): + Cần cho sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng, xúc tiến các hoạt động của nhiều loại men ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh hóa trong cây + Hình thành diệp lục, làm lá cây có màu xanh, cung cấp oxi cho cây trồng. + Hình thành các hợp chất hữu cơ phân tử, giúp cho quá trình tổng hợp protein + Cây thiếu sắt sẽ có biểu hiện: lá màu xanh nhợt nhạt, giữa các gân lá mầu xanh có khoảng giữa mầu vàng. – Khi bệnh nặng, toàn bộ cây chuyển thành màu vàng cho tới trắng lợt. + Lá cây thiếu sắt sẽ chuyển từ màu xanh sang vàng hay trắng ở phần thịt lá, trong khi gân lá vẫn còn xanh. + Triệu chứng thiếu sắt xuất hiện trước hết ở các lá non, sau đến lá già. + Sắt không được tái sử dụng nên dễ xảy ra thiếu sắt khi bón phân không cân đối, làm mất cân đối về Cu, Mn, Mo, nhiều khí CO2 + Đất có pH cao (do bón vôi, độ ẩm thấp, bón nhiều phân Lân), hàm lượng carbonat cao + Do di truyền của cây + Do hàm lượng chất hữu cơ trong đất thấp #2. Mangan (Mn): + Góp phần tạo nên enzym, hoạt hóa một số phản ứng trao đổi chất quan trọng trong cây: sự hút dinh dưỡng, sự cố định đạm, sự khử nitrat, + Tham gia trực tiếp vào quá trìnhquang hợp, quá trình hô hấp, quá trình tổng hợp các chất hữu cơ, quá trình vận chuyển, sự chuyển hóa hơi nước, chuyển hóa gluxit, sự sinh trưởng và phát triển (nảy mầm, tạo thân và ra hoa kết quả), sự chống chịu hạn của cây. + Ảnh hưởng đến sự tổng hợp các chất đường bột, hợp chất có đạm, các axit hữu cơ, sắc tố, vitamin… + Tăng cường sự chín và sự nẩy mầm của hạt + Tăng sự hữu dụng của Lân và Canxi. – Bắt đầu từ những lá non, lá mất màu xanh, gân chính và gân phụ màu xanh đậm, giữa những gân lá sẽ có màu vàng, và đôi khi xuất hiện nhiều đốm nâu đen. + Hiện tượng thiếu Mangan thường xảy ra ở những đất kiềm, đất chua sau khi bón vôi, đất thoáng khí và chân đất giàu hữu cơ + Hiện tượng thiếu Mangan cũng có thể gây ra bởi sự mất cân bằng với các dinh dưỡng khác như Canxi, Magie và Sắt. + Điều kiện thời tiết lạnh, úng nước cũng gây ra hiện tượng thiếu Mn. Triệu chứng sẽ mất đi khi thời tiết ấm trở lại và đất khô ráo. #3. Kẽm (Zn): + Là nguyên tố đầu tiên cần thiết cho sự phát triển và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất của cây trồng, được dùng bón cho cây thiếu dinh dưỡng. + Kẽm tham gia vào các hoạt hóa khoảng 70 ezym của nhiều goạt động sinh lý và sinh hóa của cây trồng. + Cần thiết để gian gia vào quá trình sản xuất ra chất diệp lục và hydratcarbon + Tăng tốc độ trao đổi chất của cây
+ Thiếu Zn các chức năng tế bào của cây bị suy yếu + Thiếu Zn gây rối loạn trao đổi auxin nên ức chế sự sinh trưởng, làm lá cây bị biến dạng, ngắn, nhỏ và xoăn, đốt ngắn và biến dạng. + Lá non chuyển sang trắng hoặc vàng sáng… Bón phân không cân đối. #4. Đồng (Cu): + Cu cần thiết cho sự hình thành Diệp lục + Làm xúc tác cho một số phản ứng khác trong cây
+ Lá rủ xuống và có mầu xanh, chuyển sang quầng mầu da trời tối trước khi trở nên bạc lá, + Lá biến cong và cây không ra hoa được. + Xuất hiện hiện tượng chảy gôm (rất hay xảy ra ở cây ăn quả), kèm theo các vết hoại tử trên lá hay quả. + Những vùng đất đầm lầy, ruộng lầy thụt thường xảy ra hiện tượng thiếu Cu #5. Bo (B): – Vai trò: + Nhu cầu Bo cho từng loại đất là rất khác nhau + Bo cần thiết cho sự nẩy mầm của hạt phấn, sự tăng trưởng của ống phấn, sự hình thành của thành tế bào và hạt giống. + Bo đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành protein. + Bo tác động trực tiếp đến quá trình phân hóa tế bào, trao đổi hocmon, trao đổi N, nước và chất khoáng khác, + Ảnh hưởng rõ rệt đến quá trình phân hóa hoa, thụ phấn, thụ tinh, hình thành quả. + Bo giúp làm tăng khả năng chống đổ cho cây vì tăng sự tổng hợp protein (tránh độc NH3) và sự tổng hợp glucid + Bo có lợi cho sự ra hoa và tạo quả, làm tăng sự vận chuyển các chất giúp cây sinh trưởng và tăng khả năng chịu hạn + Thiếu B làm làm đình trệ sự vận chuyển nước và muối khoáng đến các đỉnh sinh trưởng, gây nên hiện tượng chồi ngọn bị chết, các chồi bên cũng thui dần, + Gây rối loạn trong sự hình thành cơ quan sinh sản, một số trường hợp không có túi phấn và nhụy, hoa không hình thành. + Tỷ lệ đậu quả kém, quả dễ rụng, + Rễ sinh trưởng kém, lá bị dày lên. Bón phân không cân đối, phân bón không có đủ vi lượng cần thiết. #6. Molypđen (Mo): + Cần cho sự tổng hợp và hoạt động của men khử Nitrat. + Molipden cũng cần thiết cho việc chuyển hóa Lân từ dạng vô cơ sang hữu cơ trong cây. + Thiếu Mo sẽ ức chế dinh dưỡng đạm của cây trồng, đặc biệt của các cây họ đậu. + Lá vàng và hệ sinh trưởng bị đình trệ xảy ra khi thiếu Mo + Sự thiếu hụt Molipden có thể gây ra triệu chứng thiếu Đạm trong các cây họ đậu như đậu tương, cỏ alfalfa, vì vi sinh vật đất phải có Molipden để cố định Nitơ từ không khí. Thiếu Mo thường xảy ra ở nơi đất trồng chua. Đất nhẹ thường dễ bị thiếu Mo hơn so với đất nặng. #7. Vai trò của Clo (Cl): + Clo là nguyên tố vi lượng sống còn cho cây trồng. + Clo tham gia vào các phản ứng năng lượng trong cây. + Clo tham gia vào sự bẻ gẫy phân tử nước với sự hiện hữu của ánh sáng mặt trời và hoạt hóa một số hệ thống men. + Clo tham gia vào quá trình vận chuyển một số chất như Canxi, Magie, Kali ở trong cây, + Đóng vai trò điều hòa hoạt động của những tế bào bảo vệ khí khổng, do đó kiểm soát được sự bốc thoát hơi nước…  Kết luận: Vai trò dinh dưỡng của các nguyên tố vi lượng đối với cây trồng rất cần thiết cho sự phát triển của cây trồng. Bất kỳ sự thiếu hụt hay dư thừa nguyên tố nào trong 07 nguyên tố trên cũng ảnh hưởng đến năng suất của cây trồng. Đôi lúc bà con thường đánh giá vai trò của nguyên tố vi lượng không đáng kể nên thường qua việc bổ sung cho cây trồng có thể dẫn đến sự rối loạn quá trình trao đổi chất. Có 2 cách để bổ sung dinh dưỡng vi lượng cho cây trồng là bổ sung qua lá hoặc gốc. Bà con nên chú ý đặc tính của loại cây trồng đề kịp thời cung cấp các nguyên tố vi lượng cho cây phát triển một cách toàn diện. Theo GFC |
