Môn Ngữ Văn Lớp 10 Hạt gạo làng ta Có bão tháng bảy Có mưa tháng ba Giọt mồ hôi sa Những trưa tháng sáu Nước như ai nấu Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy… Câu 1. Nêu hai phương thức biểu đạt nổi bật được dùng để viết đoạn thơ? Câu 2. Xác định hình ảnh tương phản được sử dụng trong đoạn thơ trên Câu 3. Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ và nêu hiệu quả biểu đạt của biện pháp tu từ đó. Show Câu 4. Đoạn thơ khẳng định những giá trị gì của “hạt gạo làng ta”? Giúp em bài này với ạ em cần gấp, đừng copy nguồn trên mạng nha. Em xin cảm ơn thầy cô và các bạn nhiều. Tuyển tập Bộ đề Đọc hiểu Hạt gạo làng ta hay nhất. Tổng hợp, sưu tầm các đề Đọc hiểu Hạt gạo làng ta đầy đủ nhất. Đọc hiểu Hạt gạo làng ta - Đề số 1Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4: Hạt gạo làng ta Có bão tháng bảy Có mưa tháng ba Giọt mồ hôi sa Những trưa tháng sáu Nước như ai nấu Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy… ( Trích “ Hạt gạo làng ta” – Trần Đăng Khoa) Câu 1.Xác địnhphong cách ngôn ngữcủa văn bản. Câu 2.Đoạn thơ trên được viết theothể thơnào? Câu 3. Chỉ ra và nêu hiệu quả củabiện pháp tu từđược sử dụng trong đoạn thơ. Câu 4.Đoạn thơ gợi cho anh/chị suy nghĩ, tình cảm gì đối với những người làm ra hạt gạo? ( Trình bày khoảng 5 đến 7 dòng) Đáp án 1.Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật 2.Thể thơ tự do 3.So sánh, Phóng đại Tăng sức gợi hình gợi cảm cho bài thơ đồng thời khẳng định, nhấn mạnh nỗi vất vả của người nông dân trong quá trình tạo ra hạt gạo. 4.Đoạn văn chặt chẽ. Đoạn thơ trên đã sư dụng những hình ảnh rất đặc sắc để chỉ nỗi vất vả của những người làm ra hạt gạo. Họ đã phải đới mặt với rất nhiều những thiên tai, khó khăn về thời tiết để làm ra những hạt lúa vàng và những hạt gạo trắng gần. Từ việc hiểu được nỗi vất vả của những người nông dân ta càngthêm trân trọng sản phẩm lao động của họ đã tạo nên. Đọc hiểu Hạt gạo làng ta - Đề số 2Đọc đoạn thơ và trả lời các câu hỏi bên dưới Hạt gạo làng ta Có bão tháng bảy Có mưa tháng ba Giọt mồ hôi sa Những trưa tháng sáu Nước như ai nấu Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy… ”(Trích “ Hạt gạo làng ta” – Trần Đăng Khoa) Câu 1.Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ nào?(0,5đ) Câu 2.Nêu hình ảnh đối lập được sử dụng trong đoạn thơ.(0,5đ) Câu 3. Chỉ ra và nêu hiệu quả biểu đạt của phép tu từ được sử dụng trong hai câu thơ“Nước như ai nấu/Chết cả cá cờ”.(0,5đ) Câu 4.Qua đoạn thơ, tác giả muốn khẳng định những giá trị gì của “hạt gạo làng ta”?(0,75đ) Câu 5.Viết một đoạn văn khoảng 5 – 7 dòng trình bày suy nghĩ của anh/chị về thái độ cần có của mỗi người với những sản phẩm lao động giống như “hạt gạo” được nhắc đến trong đoạn thơ trên.(0,75đ) Lời giải
Đọc hiểu Hạt gạo làng ta - Đề số 3Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu : Hạt gạo làng ta Có bão tháng bảy Có mưa tháng ba Giọt mồ hôi sa Những trưa tháng sáu Nước như ai nấu Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy… ( Trích “ Hạt gạo làng ta” – Trần Đăng Khoa) Câu 1.Nêu hình ảnh đối lập được sử dụng trong đoạn thơ.(0,25 điểm) Câu 2.Qua đoạn thơ, tác giả muốn khẳng định những giá trị gì của “hạt gạo làng ta”?(0,25 điểm) Câu 3.Chỉ ra và nêu hiệu quả biểu đạt của phép tu từ được sử dụng trong hai câu thơNước như ai nấu/Chết cả cá cờ.(0,5 điểm) Câu 4.Viết một đoạn văn khoảng 5 – 7 dòng trình bày suy nghĩ của anh/chị về thái độ cần có của mỗi người với những sản phẩm lao động giống như “hạt gạo” được nhắc đến trong đoạn thơ trên.(0,5 điểm) Đáp án: Câu 1. Hình ảnh đối lập:Cua ngoi lên bờ – Mẹ em xuống cấy Câu 2.Qua đoạn thơ, tác giả muốn khẳng định hạt gạo là sự kết tinh của cả công sức lao động vất vả của con người lẫn tinh hoa của trời đất. Vì thế, nó mang cả giá trị vật chất lẫn giá trị tinh thần. Câu 3. Phép tu từ so sánh:Nước như ai nấu. Hiệu quả: làm hình ảnh hiện lên cụ thể hơn, gợi được sức nóng củanước– mức độ khắc nghiệt của thời tiết; đồng thời gợi ra được nỗi vất vả, cơ cực của người nông dân. – Điểm 0,5: Nêu đầy đủ phép tu từ và phân tích hiệu quả biểu đạt – Điểm 0,25: Chỉ nêu được phép tu từ, không phân tích được hiệu quả biểu đạt (hoặc phân tích sai) Câu 4: HS có thể có những suy nghĩ khác nhau, nhưng cần bày tỏ được thái độ tích cực: nâng niu, trân trọng những sản phẩm lao động; biết ơn và quý trọng những người đã làm ra những sản phẩm ấy. Đọc hiểu Hạt gạo làng ta - Đề số 4I. PHẦN ĐỌC HIỂU (3 điểm) Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 5. Hạt gạo làng ta Có bão tháng bảy Có mưa tháng ba Giọt mồ hôi sa Những trưa tháng sáu Nước như ai nấu Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy… ”(Trích “ Hạt gạo làng ta” – Trần Đăng Khoa) Câu 1. Nêu hai phương thức biểu đạt nổi bật được dùng để viết đoạn thơ ? (0.5 điểm) Câu 2: Xác định hình ảnh tương phản được sử dụng trong đoạn thơ trên. (0.5 điểm) Câu 3: Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ và nêu hiệu quả biểu đạtcủa biện pháp tu từ đó. (0.5 điểm) Câu 4: Đoạn thơ khẳng định những giá trị gì của "hạt gạo làng ta"? (0.5 điểm) Câu 5: Viết một đoạn văn khoảng 4-5 câu trình bày cảm nhận của em về "hạt gạolàng ta" trong đoạn thơ trên ? (1 điểm) Lời giải 1, Hai phương thức biểu đạt của đoạn thơ: - Tự sự; - Miêu tả 2, Hình ảnh đối lập trong đoạn thơ trên là: Cua ngoi lên bờ > < Mẹ em xuống cấy 3, - Biện pháp tu từ so sánh: Nước như ai nấu. - Lột tả cái nóng của nước ruộng trưa he, cái khắc nghiệt của thời tiết, nỗi vất vả của mẹ 4, Hạt gạo kết tinh của ngọt ngào quê hương, những vất vả, cơ cực, của con người (giá trị vật chất và tinh thần). 5, HS có cảm nhận khác nhau nhưng phải hợp lí. Viết đoạn văn hoàn chỉnh,có nội dung theo hướng: nỗi cơ cực vất vả của người lao động và thái độ trân trọng thành quả lao động của họ.
Câu hỏi: Biện pháp tu từ trong bài Hạt gạo làng ta Trả lời: Biện pháp tu từ trong bài Hạt gạo làng ta là: + Điệp ngữ: “Hạt gạo làng ta”, “có”,… +So sánh: “Nước như ai nấu”, “Vàng như lúa đồng”. + Hình ảnh đối lập”Cua ngoi lên bờ”nhưng”Mẹ em xuống cấy” Các em cùng toploigiai tham khảo thêm các thông tin hữu ích về bài thơ Hạt gạo làng ta nhé! 1. Tác giả Trần Đăng KhoaTrần Đăng Khoa là một nhà thơ nổi tiếng được mệnh danh là "Thần đồng thơ trẻ". Ông cũng là một nhà văn và một nhà báo. Ông giữ chức vụ biên tập viên Tạp chí Văn nghệ Quân đội, nguyên là Trưởng ban Văn học Nghệ thuật, Giám đốc Hệ Phát thanh có hình của kênh VOVTV của Đài tiếng nói Việt Nam. Hiện nay, ông giữ chức Phó Bí thư Đảng ủy Đài Tiếng nói Việt Nam. Nhà thơ Trần Đăng Khoa bắt đầu sáng tác từ rất sơm, năm 8 tuổi ông đã có một số sáng tác được in trên báo. Năm 10 tuổi, ông đã cho xuất bản tập thơ đầu tiên với nhan đề "Từ góc sân nhà em "(1968). Cũng trong năm 1968, ông đã cho ra mắt tập thơ thứ hai là "Góc sân và khoảng trời" do nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành. Trong đó, bài thơ "Hạt gạo làng ta" sáng tác năm 1968, là bài thơ phổ biến nhất của nhà thơ Trần Đăng Khoa. Bài Thơ này đã được nhạc sĩ Trần Viết Bính phổ nhạc năm 1971, bài hát được rất nhiều người yêu thích, nhất là lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng. Năm 10 tuổi, nhà thơ Trần Đăng Khoa là người đề nghị đổi câu thơ "Đường ta đi rộng thênh thang tám thước" trong bài thơ "Ta đi tới" của nhà thơ Tố Hữu , thành "Đường ta rộng thênh thang ta bước" . Điều này đã làm cho giới văn học Việt Nam một phen ngỡ ngàng. Thành tích: Giải thưởng thơ của báo Thiếu niên Tiền phong các năm 1968, 1969, 19711 Giải nhất báo Văn nghệ năm 1982 Giải thưởng Nhà nước năm 2000 Trần Đăng Khoa sáng tác không nhiều, những tác phẩm nổi bật của ông như: + Từ góc sân nhà em, 1968. +Góc sân và khoảng trời, tập thơ, 1968, tái bản khoảng 30 lần, được dịch và xuất bản tại nhiều nước trên toàn thế giới +Khúc hát người anh hùng, trường ca, 1974. +Bên cửa sổ máy bay, tập thơ, 1986. +Chân dung và đối thoại, tiểu luận phê bình, Hà Nội: Nhà xuất bản Thanh niên, 1998, tái bản nhiều lần. Tác giả cho biết ban đầu đã dự kiến phát hành tập II của tác phẩm này, nhưng hiện đã gộp bản thảo vào phần I để tái bản. +Bài "Thơ tình người lính biển" đã được Hoàng Hiệp phổ nhạc. +Đảo chìm, tập truyện - ký, đến đầu năm 2009 đã tái bản 25 lần. 2. Bài thơ Hạt gạo làng taHạt gạo làng ta
3. Cảm nhận về bài thơ Hạt gạo làng taNhà thơ Trần Đăng Khoa rất nổi tiếng với tài năng của mình và được khẳng định bởi nhiều tác phẩm trong kho tàng văn học Việt Nam. Và trong giai đoạn đất nước ta còn nghèo nàn và sống chủ yếu vẫn là nghề nông nghiệp truyền thống tác phẩm tuyệt vời “Hạt gạo làng ta” dưới cái nhìn đầy quen thuộc dễ hiểu chân thực về tình yêu tác giả dành cho “Sản vật” quê nhà. Được viết theo lối thơ hiện đại với ngôn từ phóng khoáng không hề gò bó, tứ thơ kiểu mới giàu cảm xúc, dễ thể hiện tình cảm. Ở khổ đầu bài thơ, tâm hồn của tác giả hòa quyện với hình ảnh hạt gạo đậm sâu sắc từ những cảnh vật thân thuộc quê nhà. Hạt gạo ấy ngon vì được thấm đượm “vị phù sa”- Sông Kinh Thầy quê tác giả chảy qua đồng ruộng phong cảnh yên bình ấy còn có thêm “Hương sen thơm” , trong đó còn có lời ru ngọt ngào của người mẹ hiền hòa hòa quyện đậm vị Hạt gạo làng ta Có vị phù sa Của sông Kinh Thầy Có hương sen thơm Trong hồ nước đầy Có lời mẹ hát Ngọt bùi đắng cay… Độ ngon của hạt gạo còn phụ thuộc và được thử thách bởi thời tiết thiên nhiên cũng là để quyết định mỗi một vụ mùa thành công hay không sau bao cực nhọc của người nông dân. Được tác giả tả chi tiết tháng bảy từ bao đời thiên nhiên luôn khắc nghiệt với những cơn bão lớn gây thiệt hại to lớn đến hoa màu rồi đến tháng ba với những cơn mưa kéo dài, rồi mùa hè đến mang theo cái oi bức đặc biệt là tháng sáu nóng nực ảnh hưởng đến mọi cảnh vật xung quanh, đặc biệt cây lúa với vụ mùa người nông dân vẫn phải vất vả ra đồng cấy. Hạt gạo làng ta Có bão tháng bảy Có mưa tháng ba Giọt mồ hôi sa Những trưa tháng sáu Nước như ai nấu Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy… Hình ảnh những hạt gạo còn gắn liền với lịch sử xa xưa lâu đời cùng theo người ra chiến trường, là quà , tình cảm của hậu phương gửi ra tiền tuyến, hạt gạo dẻo thơm là sức sống, để tăng cường sức khỏe cho người lính tiếp tục đứng vững chiến đấu kiên cường. Hình ảnh Hào giao thông được tác giả nhắc tới vì đây là hình ảnh không thể nào quên được trong cuộc chiến đấu chống Mỹ, chống Pháp gian khổ trường kỳ là nơi cư trú an toàn, để thuận tiện cho hoạt đông di chuyển của người lính. Và hình ảnh những cô gái đeo sung đạn vàng trĩu nặng lung vẫn hăng hái đi cấy là một biểu tượng cho tinh thần vừa phải gia tăng sản xuất kết hợp chiến đấu bảo vệ quê hương mình. Hạt gạo làng ta Những năm bom Mỹ Trút trên mái nhà Những năm cây súng Theo người đi xa Những năm băng đạn Vàng như lúa đồng Bát cơm mùa gặt Thơm hào giao thông… Khổ thơ tiếp theo, thấy được sự đóng góp công sức nhỏ bé của thế hệ trẻ như tác giả giúp đỡ bố mẹ chúng với trách nhiệm tự giác, chăm chỉ, đối lập với vóc dáng người nhỏ bé nhưng công việc hết sức nặng như người lớn mang lại nỗi xúc động, dễ thương lớn.Khá khen các em nhỏ biết Tranh thủ sắp xếp giữa việc học chữ và phụ giúp gia đình. Hình ảnh những thiếu niên cổ còn đeo khăn quàng đỏ, đỗi những chiếc mũ đan, gánh những mẻ đất mẻ phân giúp cho việc lao động trên cánh đồng dễ dàng hơn. Hạt gạo làng ta Có công các bạn Sớm nào chống hạn Vục mẻ miệng gàu Trưa nào bắt sâu Lúa cao rát mặt Chiều nào gánh phân Quang trành quết đất Ở khổ thơ cuối, tầm quan trọng của hạt gạo được ví như hạt vàng. Đem lại nguồn sống quý giá từ lâu đời của dân tộc. Hạt vàng lấp lánh sáng ngời hình ảnh của thành quả lao động cực nhọc của người nông dân. Niềm tự hào sản vật quê nhà cũng là sự tự hào sâu sắc với quê hương của tác giả Hạt gạo làng ta Gửi ra tiền tuyến Gửi về phương xa Em vui em hát Hạt vàng làng ta… Sự sâu lắng của bài thơ còn đọng lại trong tim mỗi người, biết trân quý hơn về ý nghĩa cúa sự lao động sớm nắng chiều mưa của người dân chân lấm tay bùn để tạo ra hạt vàng đáng quý- Hạt gạo không chỉ là sản phẩm vật chất mà còn là sản phẩm tinh thần vô giá. Và bài thơ tuyệt vời này đã được phổ nhạc dễ đi vào lòng người mọi thế hệ bởi những lời ca tiếng hát ngân nga, là lời cảm ơn sâu sắc tới nhà thơ Trần Đăng Khoa, càng yêu thêm quê hương ta.
|
