Điều kiện
làm việc của Xi lanh Xi lanh thường hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt do một số yếu tố sau: Chịu tác động của nhiệt độ cao gồm động cơ xăng có nhiệt độ lớn nhất là 2800 độ K và động cơ Diesel có Nhiệt độ lớn nhất là 2200 độ K. Trong đó vùng phía trên chịu nhiệt độ cao hơn vùng phía dưới và thay đổi trong một chu kỳ. Chịu áp suất lớn, lực ma sát lớn, đặc biệt là đối với động cơ cao tốc. Tại vùng sát buồng cháy thường phải chịu ma sát tới hạn và ma sát khô, còn lại
vùng bên dưới là ma sát tới hạn và ma sát ướt. Chịu nhiều sự ăn mòn hóa học vì các sản phẩm cháy có chứa một số chất ăn mòn như: SO2, CO2, NO, … Chúng có phản ứng với nước tạo thành các axit. Đa số dễ bị mài mòn do sự chuyển động lên xuống của piston trong quá trình làm việc. Một số hư hỏng thường gặp của xi lanh Vì xi lanh hoạt động trong điều kiện vô cùng khắc nghiệt nên chúng thường có những hư hỏng sau: – Bề mặt hoạt động bị ăn mòn theo chiều
ngang do không bằng nhau tạo thành độ ôvan. Nguyên nhân: Vì thành phần lực ngang N tác động đẩy xéc măng và xi-lanh ma sát trực tiếp vào thành xi lanh gây ra tình trạng mòn méo. Tác hại: Gây ra khe hở ghép giữa xy-lanh và piston bị rộng ra, dẫn đến giảm công suất vận hành của động cơ. – Bề mặt hoạt động bị mòn theo chiều dọc do không bằng nhau tạo thành độ côn. Nguyên nhân: Do khu vực xéc măng khí ở trên cùng có nhiệt độ và áp suất cao. Dẫn đến nó phá hủy độ nhớt của dầu bôi trơn, sản sinh ra ma sát khô hoặc nửa ướt giữa xéc măng, xi lanh và piston. Đó cũng chính là vùng bị mòn nhiều nhất tạo nên độ côn. Tác hại: Gây ra tình trạng lọt khí ở buồng đốt làm biến chất dầu bôi trơn và dầu bôi trơn sục lên buồng đốt. Từ đó, công suất của động cơ bị giảm. – Xy-lanh bị cào xước. – Trên bề mặt hoạt động của xy-lanh bị ăn mòn hóa học và cháy rỗ. – Xi lanh có thể bị nứt vỡ. Theo Cartimes 5.1.1 Piston - Thân bị mòn côn, ô van, nguyên nhân: + Lực ngang. + Do ma sát với xy lanh. + Chất lượng dầu bôi trơn kém. + Thiếu dầu bôi trơn. + Làm việc lâu ngày. Hậu quả: làm cho piston chuyển động không vững vàng trong xy lanh gây va đập. - Thân bị cào xước, nguyên nhân: + Dầu có cặn bẩn. + Xéc măng bị bó kẹt trong xylanh. Hậu quả: Mài mòn nhanh giữa xy lanh và piston. - Rạn nứt, nguyên nhân: + Nhiệt độ cao. + Thay đổi nhiệt độđột ngột. Hậu quả: không an toàn khi làm việc. - Mòn côn, ôvan lỗ bệ chốt, nguyên nhân: Do va đập với chốt piston. Hậu quả: làm cho tốc độ mòn nhanh, gõ chốt khi động cơ làm việc. - Rãnh lắp xéc măng bị mòn rộng, rãnh trên bị mòn nhiều nhất, nguyên nhân: do va đập giữa xéc măng và rãnh piston. Hậu quả: + Làm cho sục dầu lên buồng đốt. + Lọt khí. - Đỉnh piston bị cháy rỗ, ăn mòn hóa học, nguyên nhân: do tiếp xúc với sản vật cháy. - Piston bị vỡ, nguyên nhân: + Do chất lượng chế tạo kém + Do tháo lắp không đúng kỹ thuật. Hậu quả: + Làm cho động cơ không làm việc được. + Phá hủy các chi tiết khác. - Piston bị bó kẹt trong xylanh, nguyên nhân: + Piston bị bó kẹt khi làm việc. + Do khe hở giữa xylanh và piston quá nhỏ. Hậu quả: làm cho động cơ không làm việc được. 5.1.2 Chốt piston - Mòn ở vị trí lắp ghép với đầu nhỏ thanh truyền, nguyên nhân: do ma sát giữa hai bề mặt tiếp xúc. Hậu quả: + Làm tăng khe hở lắp ghép. + Khi làm việc gây va đập gọi là gõ ắc. - Mòn ở vị trí lắp ghép với lỗ bệ chốt piston, nguyên nhân: do ma sát giữa hai bề mặt tiếp xúc. Hậu quả: làm tăng khe hở lắp ghép và gây va đập trong quá trình làm việc. - Chốt piston bị cào xước bề mặt, nguyên nhân: dầu bôi trơn có cặn bẩn, tạp chất. Hậu quả: làm mòn nhanh các chi tiết. - Chốt piston bị nứt gẫy, nguyên nhân: do chất lượng chế tạo không đảm bảo, sự cốđộng cơ. Hậu quả: làm động cơ không thể hoạt động được. 5.1.3 Xéc măng dầu (vòng găng dầu) - Ma sát với thành xy lanh, làm cho vòng găng dầu mòn cạnh , nguyên nhân: + Do thiếu dầu bôi trơn. + Hành trình làm việc của piston có lực phức tạp. + Do va đập với rãnh piston. Hậu quả: gây hiện tượng lọt dầu. - Xéc măng bị bó kẹt, gẫy, nguyên nhân: + Do nhiệt độ cao, muội than. + Thiếu dầu bôi trơn. Hậu quả: gây hiện tượng cào xước với xy lanh. 5.1.4 Xéc măng khí (vòng găng hơi) - Ma sát với thành xy lanh, làm cho vòng găng hơi mòn cạnh, nguyên nhân: + Do thiếu dầu bôi trơn. + Hành trình làm việc của piston có lực phức tạp. +Do va đập với rãnh piston. Hậu quả: gây hiện tượng sục khí, lọt dầu, giảm công suất động cơ. - Xéc măng trên cùng mòn nhiều nhất, nguyên nhân: làm việc trong điều kiện áp suất lớn, nhiệt độ cao, thiếu dầu bôi trơn. Hậu quả: làm tăng khe hở miệng, giảm độ kín khít gây va đập giữa xéc măng và rãnh gây sục dầu, lọt khí, giảm công suất động cơ. - Xéc măng bị bó kẹt, gẫy, nguyên nhân: + Do nhiệt độ cao, muội than. + Thiếu dầu bôi trơn. Hậu quả: Gây hiện tượng cào xước với xy lanh. |
