Viêm tụy cấp (VTC) là tình trạng viêm nhiễm cấp tính của nhu mô tụy bao gồm cả các thương tổn kèm theo ở nhiều mức độ khác nhau của các cơ quan lân cận cũng như các biến chứng toàn thân. Show
Viêm tuỵ cấp là bệnh tổn thương viêm nhu mô tuyến tuỵ cấp tính từ nhẹ đến nặng và có thể gây tử vong. Viêm tụy cấp ngày càng phổ biến với tần suất mắc vào khoảng 25 - 75 trường hợp/100.000 dân/năm, trong đó 10-30% là VTC nặng. Tụy là một tạng nằm trong phúc mạc phía trên cột sống ngang mức L1- L2, giữa tá tràng và lách, sau dạ dày, phía trước các mạch máu lớn. Tụy gồm 3 phần: đầu, eo, thân và đuôi tụy. Tụy dài 16-20mm, cao 4- 5cm, dày 2-3cm. Tụy có chức năng nội tiết (tiết insulin để kiểm soát đường huyết) và chức năng ngoại tiết (tiết các men tiêu hóa). Nguyên nhân của viêm tụy cấp- Do rượu: hiện nay nguyên nhân này thương gặp hơn các nguyên nhân tắc nghẽn cơ học. - Tắc nghẽn: sỏi ống mật chủ, u tụy hay u bóng Vater, giun chui ống mật hoặc dị vật... - Sau phẫu thuật vùng quanh tụy, sau nội soi mật - tụy ngược dòng. - Do chấn thương đụng dập vùng tụy. - Do rối loạn chuyển hóa như: tăng triglycerid máu, tăng canxi máu. - Các nguyên nhân khác: Nhiễm khuẩn, ký sinh trùng, virus, độc chất hay thuốc (azathioprin, mercaptopurin, tetracyclin, ethylalcol, thuốc trừ sâu phospho hữu cơ...) loét dạ dày... - Vô căn: chiếm khoảng 10 – 15% các trường hợp. Cơ chế bệnh sinh của viêm tụy cấp Cơ chế bệnh sinh chủ yếu của VTC là do sự hoạt hoá các tiền enzym thành các enzym có hoạt tính ngay trong lòng tuyến tụy, từ đó kéo theo một loạt các phản ứng kiểu dây chuyền khác. Chẩn đoán viêm tụy cấp 1.Triệu chứng lâm sàng: - Đau bụng: chủ yếu đau vùng thượng vị, đau dữ dội, đột ngột sau bữa ăn thịnh soạn. Đau thường kéo dài, lan ra sau lưng, hoặc hạ sườn 2 bên. - Nôn và buồn nôn: thường xảy ra sau đau, nôn xong không đỡ hay hết đau (khác viêm dạ dày cấp), thường nôn ra dịch dạ dày, dịch mật, thể nặng có thể nôn ra dịch máu loãng. - Chướng bụng và bí trung đại tiện: nhất là với các thể viêm tụy cấp hoại tử nặng, một số trường hợp lại đi ngoài lỏng nhiều lần. - Khi thăm khám bác sĩ có thể thấy: Bụng chướng nhẹ, phản ứng thành bụng, không có co cứng thành bụng, nhu động ruột giảm hoặc mất do liệt ruột, gõ đục vùng thấp (dịch tự do ổ bụng), các dấu hiệu của nguyên nhân như tắc mật… - Ngoài ra tùy bệnh cảnh bệnh nhân có thể có: rối loạn ý thức, nhịp tim nhanh, huyết áp tụt, sốt, thiểu niệu hoặc vô niệu… 2. Triệu chứng cận lâm sàng của viêm tuỵ cấp - Xét nghiệm: tăng amylase và lypase trong huyết thanh, trên 3 lần so với bình thường. - Siêu âm: tuỵ to, có thể to toàn bộ hay từng phần; bờ, nhu mô tuỵ không đều; có thể có dịch quanh tuỵ và trong ổ bụng. - Chụp cắt lớp vi tính: giúp chẩn đoán xác định VTC thông qua hình ảnh, chẩn đoán xác định VTC nặng thông qua hình ảnh các biến chứng. Điều trị viêm tụy cấp 1. Điều trị nội khoa: điều trị triệu chứng, giảm đau, giảm tiết, chăm sóc… có thể kết hợp Lọc máu liên tục (CRRT).. 2. Điều trị can thiệp: điều trị nguyên nhân như lấy sỏi, lấy giun… Dự phòng viêm tụy cấp - Hạn chế uống rượu, bia. - Phát hiện và điều trị sỏi mật, sỏi tụy. - Người bệnh tăng triglyceride cần điều trị thường xuyên và kiểm soát chế độ ăn hợp lí. Khoa Cấp cứu, Bệnh viện TWQĐ 108 Nội dung bài viết / Table of Contents
This post is also available in: English (English) Tình trạng viêm tụy kéo dài có thể gây nên nhiều ảnh hưởng đến toàn bộ chức năng của cơ thể. Vậy cụ thể tuyến tụy nằm ở đâu? Chúng nằm ở phía sau dạ dày và bên cạnh ruột non, vừa có khả năng ngoại tiết vừa có khả năng nội tiết. Tụy tiết ra các men tiêu hóa như trypsin, chymotrypsin, amylase để tiêu hóa protein và tinh bột. Ngoài ra, tụy còn tiết ra các hormone như insulin, glucagon để điều hòa mức đường huyết trong cơ thể. Bệnh viêm tụy có thể cấp hoặc mạn, trong có tuyến tụy bị viêm và bị phá hủy một phần. Bệnh viêm tụy là gì?Viêm tụy là thuật ngữ dùng để mô tả tình trạng viêm ở tuyến tụy. Tụy tạng là một tuyến phẳng dài nằm ẩn phía sau dạ dày ở vùng bụng trên. Tụy phóng thích các men tiêu hóa vào ruột non để giúp tiêu hóa thức ăn và tiết ra hormone insulin và glucagon để điều chỉnh đường huyết (glucose). Có hai loại viêm tụy: cấp tính và mãn tính.
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh viêm tụy?Những triệu chứng của bệnh viêm tụy cấp tính:
Những triệu chứng của viêm tụy mạn tính: Các triệu chứng của viêm tụy mạn tính tương tự như của viêm tụy cấp tính. Bên cạnh đó, các triệu chứng khác là sụt cân do khả năng hấp thu thức ăn kém, điều này xảy ra bởi vì các tuyến không tiết ra đủ lượng enzyme để tiêu hoá thức ăn. Ngoài ra, bệnh này có thể phát triển nếu các tế bào sản xuất insulin của tụy bị hư hỏng. Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?Hãy liên lạc với bác sĩ nếu bạn bị đau bụng dai dẳng. Bạn hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bị đau bụng nghiêm trọng mà không thể ngồi yên hoặc không có tư thế giảm đau. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất. Nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm tụy?Một số nguyên nhân gây ra bệnh viêm tụy bao gồm:
Những ai thường mắc phải bệnh viêm tụy?Viêm tụy có thể ảnh hưởng đến bệnh nhân ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết. Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tụy?Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ nguy cơ mắc bệnh viêm tụy, chẳng hạn như:
Điều trị bệnh viêm tụyCác thông tin cung cấp trên không thể thay thế lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ để biết thêm thông tin Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh viêm tụy?Trong khi hỏi về bệnh sử và tiến hành kiểm tra sức khỏe toàn diện, bác sĩ sẽ xét nghiệm máu để hỗ trợ trong việc chẩn đoán. Đối với viêm tụy cấp tính, trong máu có chứa nồng độ amylase và lipase, các enzyme tiêu hóa được hình thành trong tuyến tụy ít nhất cao hơn 3 lần bình thường. Các thay đổi có thể xảy ra trong các hóa chất khác của cơ thể như glucose, canxi, magiê, natri, kali và bicacbonat. Sau khi tình trạng sức khỏe cải thiện, mức độ sẽ trở lại bình thường. Chẩn đoán viêm tụy cấp tính thường khó khăn vì vị trí sâu của tuyến tụy. Các bác sĩ có thể sẽ tiến hành một hoặc nhiều hình thức xét nghiệm sau:
Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh viêm tụy?Điều trị bệnh viêm tụy thường đòi hỏi phải nhập viện. Một khi tình trạng của bạn tại bệnh viện ổn định và viêm tụy được kiểm soát, các bác sĩ có thể điều trị các nguyên nhân cơ bản của bệnh viêm tụy. Các phương pháp điều trị bệnh viêm tụy bao gồm:
Khi bệnh viêm tụy đã được kiểm soát, bác sĩ có thể điều trị các nguyên nhân cơ bản của bệnh viêm tụy. Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh viêm tụy, có thể bao gồm:
Viêm tụy mạn tính có thể cần các biện pháp bổ sung, tùy thuộc vào tình hình của bạn. Phương pháp điều trị khác cho viêm tụy mạn tính có thể bao gồm:
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh viêm tụy?Bạn có thể kiểm soát bệnh này nếu áp dụng các biện pháp sau:
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất. Viêm tụy cấp thường xảy ra trong bệnh cảnh sau một bữa ăn thịnh soạn hoặc uống nhiều rượu. Người bệnh sẽ có cảm giác đau bụng rất dữ dội và ói liên tục. Ngoài ra, một số nguyên nhân khác cũng gây viêm tụy như sỏi tụy, tăng triglyceride máu, tăng canxi máu. Viêm tụy mạn ngược lại diễn ra trong âm thầm, người bệnh chỉ thỉnh thoảng thấy đầy bụng, khó tiêu. Nếu hiện tượng viêm diễn ra lâu dài, tụy bị phá hủy dần dần và chức năng nội tiết cũng như ngoại tiết bị suy yếu. Để ngừa viêm tụy, bạn nên bỏ rượu, ăn chế độ ăn ít béo, giàu chất xơ và điều trị rối loạn mỡ máu. Nếu bạn có thắc mắc gì về bệnh, hãy liên hệ thêm với bác sĩ để có thêm những tư vấn cần thiết. Để bảo vệ sức khỏe tốt hơn từ hôm nay, bạn đã từng nghĩ đến việc tích lũy một khoản tiền cho bản thân hay chưa? Các gói bảo hiểm sức khỏe được ra đời nhằm giúp mọi người chăm lo nhiều hơn cho bản thân. Thấu hiểu được nỗi lo chung của khách hàng, Pacific Cross xin giới thiệu cùng bạn đọc những gói bảo hiểm sức khỏe phù hợp với mọi đối tượng. Hãy liên hệ cùng chúng tôi hôm nay để nhận được tư vấn và hướng dẫn đăng ký dịch vụ TẠI ĐÂY. Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
Nguồn tham khảo
|