Người Việt Nam ta từ ngàn xưa đã có tục thờ cúng đất trời, tổ tiên. Dù giàu hay nghèo, trong mỗi nhà đều có một cái bàn thờ để con cháu quanh năm nhang khói cho ông bà, cha mẹ. Đây là một phong tục đẹp, phản ánh đạo lí : Uống nước nhớ nguồn,Ăn quả nhớ kẻ trồng cây... rất đáng chân trọng và gìn giữ.
Nước ta vốn là một nước nông nghiệp lạc hậu. Phần lớn nông dân sống cuộc đời nghèo khó, quanh năm bát mồ hôi đổi lấy bát cơm. Hình ảnh những mái rạ bạc phếch, dầu dãi mưa là hình ảnh phổ biến của nông dân thuở trước. Bao số phận cùng khổ của sưu cao thuế nặng, bởi áp bức bất công, bởi nỗi lo cơm áo hằng ngày. Biết lấy gì để báo đáp công lao trời biển của ông bà, cha mẹ? Niềm thương nỗi nhớ chất chứa trong lòng. Băn khoăn, day dứt lắm mà không làm sao được, chỉ biết buông tiếng thở than chua xót:
Câu ca dao mộc mạc, giản dị như cách suy nghĩ và biểu hiện tình cảm của người nông dân chất phác, thật thà. Nhớ và thương là những khái niệm trừu tượng đã được cụ thể hóa bằng hình ảnh rất quen thuộc: nuộc lạt (nuộc: nút, mối) trên mái nhà. Khi lợp nhà bằng lá cọ, cỏ tranh hay rơm trạ, người ta thường dùng lạt giang hay lạt tre chẻ mỏng, ngâm nước cho mềm để buộc chặt từng lá cọ, từng tấm tranh, tấm rạ vào rui, mè cho chắc chắn, gió không thể thổi bay. Một mái nhà như thế có bao nhiêu nuộc lạt? Chắc là phải tới con số vài ngàn!
Vào một buổi trưa hè oi ả, hay chiều mưa tầm tã, người con nằm nghỉ trên chiếc phản gỗ hoặc chiếc chõng tre, chợt ngó lên mái nhà rồi vắt tay ngang trán mà ngẫm nghĩ sự đời rồi than thân trách phận sao cứ bị cái nghèo đeo đuổi mãi không tha. Đập vào mắt là cái mái nhà chi chít những nuộc lạt, cách bàn thờ tổ tiên, ông bà chỉ một tầm tay. Nhìn bàn thờ tổ tiên, ông bà mà chạnh lòng thương nhớ, mà áy náy ân hận vì phận làm con, làm cháu chưa trọn. Dòng cảm xúc dâng đầy và nước mắt đã ứa quanh mi, đành chỉ biết tặc lưỡi thở dài, tủi cho người đã khuất và tủi cho người đang sống. Để bày tỏ lòng thành, còn gì hay hơn sự so sánh: Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu! Người con , người cháu không đếm xuể số lượng nuộc lạt cũng như không nói hết được nỗi nhớ ông bà... Cặp từ bao nhiêu... bấy nhiêu bộc bạch nỗi niềm thương nhớ và biết ơn vô hạn.
Cách so sánh trên thường thấy trong ca dao: Qua đình ngả nón trông đình, Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu; hoặc: Qua cầu ngả nón trông cầu, Cầu bao nhiêu nhịp dạ em sầu bấy nhiêu... Đây là cách biểu hiện tình cảm tự nhiên và chân thành của người lao động.
Chỉ hai câu ca dao mà gói ghém biết bao ý nghĩa; nhưng nổi bật nhất và thấm thía nhất vẫn là lòng biết ơn sâu sắc của con cháu đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Lòng biết ơn ấy là nền tảng của đạo lí, là cơ sở cho mọi điều tốt đẹp trên đời. Đọc câu ca dao, chúng ta càng thêm quý tâm hồn thuần hậu, trong sáng và hiếu nghĩa của người xưa.
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
A. Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn
B. Anh em như chân với tay
Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần
C. Đồng Đăng có phố Kì Lừa
Có nàng Tô Thị có chùa Tam Thanh
D. Còn trời, còn nước, còn non
Còn cô bán rượu, anh còn say sưa
Xem đáp án » 13/10/2019 5,072
A. Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều
B. Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
C. Đêm đêm con thắp đèn trời
Cầu cho cha mẹ sống đời với con
D. Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng
Xem đáp án » 13/10/2019 3,437
Câu ca dao, câu hát nào dưới đây nói về tình cảm gia đình?
Bài ca dao “Công cha như núi ngất trời…” là lời của ai nói với ai?
Trong những từ ngữ sau, từ ngữ nào không thuộc “chín chữ cù lao”?
Đặc sắc về nghệ thuật của bài ca dao số 4 là gì?
Từ “hai thân” trong bài ca dao số 4 chỉ ai?
Từ “tươi tốt” có phải từ láy không?
Tìm đại từ trong các ngữ liệu sau. Cho biết đại từ đó thuộc loại nào (để trỏ hay để hỏi), giữ chức vụ ngữ pháp gì ở trong câu:
a. Ngó lên nuộc lạt mái nhà,
Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu.
-> Đại từ: ông bà
=> Đại từ dùng để chỉ trỏ
b. Họ đã bắt đầu hành quân qua con đường mòn.
-> Đại từ: họ
=> Đại từ dùng để chỉ trỏ
c. Chúng tôi giật mình, líu ríu dắt tay nhau đứng dậy.
-> Đại từ: chúng tôi
=> Đại từ dùng để chỉ trỏ
d. Không nói, có lẽ họ nể hơn là sợ. Nhưng tôi lại tưởng thế là không ai dám ho he.
-> Đại từ: họ, tôi
=> Đại từ dùng để chỉ trỏ
->Đại từ: ai
=> Đại từ dùng để hỏi
$Nấm#$
Xin 5* và CTLHN 'ω'
Những câu hỏi liên quan
Câu ca dao “Ngó lên nuộc lạt mái nhà/ Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu” diễn tả điều gì?
A. Diễn tả nỗi nhớ, sự yêu kính đối với ông bà
B. Diễn tả tình cảm của những người yêu ngôi nhà, nơi cư trú của mỗi con người
C. Diễn tả được tình cảm yêu quý, kính trọng, nỗi nhớ của con cháu đối với ông bà
D. Cả 3 đáp án trên đều đúng
Câu ca dao “Ngó lên nuộc lạt mái nhà/ Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu” thuộc chủ đề nào?
A. Tình cảm gia đình
B. Tình yêu quê hương, đất nước
C. Than thân
D. Châm biếm
Kể lại 1 lần hiểu lầm giữa em và bạn lớp 6 (Ngữ văn - Lớp 6)
2 trả lời
Truyện Bánh chưng, bánh giầy (Ngữ văn - Lớp 6)
1 trả lời
Soạn bài Ca Huế trên sông Hương (Ngữ văn - Lớp 7)
3 trả lời