Hiện nay, các bài thuốc thuốc Đông y vẫn luôn tồn tại và phát triển song song cùng với thuốc tân dược. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa thật sự hiểu rõ về các loại thuốc Đông y cũng như ưu, nhược điểm và cách sử dụng sao cho đúng, hiệu quả nhất. Nếu bạn cũng đang quan tâm đến phương pháp chữa bệnh an toàn này thì đừng bỏ lỡ những thông tin vô cùng hữu ích trong bài viết sau. Thuốc Đông y được biết đến là loại thuốc được bào chế bởi người phương Đông. Nếu nguyên liệu để làm thuốc Tây y bao gồm dược chất, dược liệu, tá dược và vỏ nang thì thuốc Đông y lại được bào chế từ đa số các loại thảo mộc như: Hoa, quả, thân cây, lá, rễ cây,… Nguyên liệu thu hái về sẽ được phơi hoặc sấy khô và sau đó được gọi là dược liệu. Thuốc Đông y bao gồm:
Phương thức chữa bệnh trong Đông y dựa trên nền tảng triết học cổ của Trung Hoa đó là: Âm Dương, Ngũ Hành. Khi Ngũ Hành và Âm Dương được cân bằng thì cơ thể khỏe mạnh. Vì vậy, việc chữa bệnh sẽ nhằm lập lại trạng thái cân bằng của các yếu tố này. Khác với y học phương Đông, phương Tây lại chữa bệnh dựa trên các kiến thức về sinh lý, giải phẫu, vi sinh,… cùng các thành tựu nghiên cứu của khoa học hiện đại. Nguyên tắc dùng thuốc trong Đông y cổ truyền là “Biện chứng luận trị”. Có nghĩa là tùy theo biểu hiện ở người bệnh mà thầy thuốc sẽ sử dụng các bài thuốc, phép chữa khác nhau. Nếu có hàng trăm người mắc cùng một bệnh, có thể được chữa trị bằng hàng trăm phương thuốc khác nhau. Hiện nay, thuốc Đông y thường dùng gồm 5 loại: Thang, tán, cao, hoàn, đan. Trong đó, 4 loại tán, cao, hoàn, đan là thuốc đã được bào chế sẵn, có loại mang tên là hoàn tán nhưng thực tế được ứng dụng như thuốc thang.
Đây là dạng thuốc được sắc lấy nước, sau đó cô đặc thành cao. Thuốc tán được chia làm 2 loại là dùng ngoài và uống trong.
Đây là thuốc hoàn hoặc tán, nhưng được tinh chế như các loại Hồi xuân đơn, Chí bảo đơn, Tử tuyết đơn, Thần tê đan, Cam lộ tiêu độc đan,… Loại thuốc này có các dạng: Hoàn, tán, khoai (cục), có thể dùng ngoài hoặc uống trong đều được. Các bài thuốc trong Đông y có thể có một hoặc nhiều vị, do thầy thuốc hoặc nhân dân dựa theo kinh nghiệm chữa bệnh từ xưa mà dựng nên. Hầu hết các bài thuốc từ Đông y gồm có 3 phần chính:
Ngoài ra các bài thuốc Đông y gia truyền còn có thêm một số vị thuốc gọi là sứ dược. Các vị thuốc này sẽ có tác dụng như thuốc dẫn để cơ thể hấp thu tốt hơn hoặc để điều hòa các vị thuốc khác. Việc phối hợp các vị thuốc như thế nào để phát huy tốt nhất công dụng có vai trò quan trọng trong việc tạo nên hiệu quả của mỗi bài thuốc. Điều này sẽ phụ thuộc vào ý muốn của người thầy thuốc và kỹ thuật dùng thuốc của Đông y. Theo đó, cách phối ngũ vị thuốc có những đặc điểm sau:
Dù là dùng thuốc theo Tây y hay Đông y cũng đều có những ưu và nhược điểm riêng. Vì vậy, tùy thuộc vào tính chất của từng loại bệnh mà nhiều người có thể lựa chọn phương pháp phù hợp.
2. Mang lại hiệu quả lâu dài, bền vững Đông y thường chữa bệnh tận, khắc phục từ nguyên nhân gây bệnh, từ có cải thiện dần các triệu chứng của bệnh. Nhờ vậy, các bài thuốc từ Đông y thường cho hiệu quả cao, bền vững, tránh tái phát. 3. Ít hoặc không gây ra tác dụng phụ
Các bài thuốc này thường không cho hiệu quả nhanh như Tây y do không tập trung điều trị triệu chứng. Do vậy, người bệnh cần kiên trì sử dụng mới thấy được hiệu quả, ít nhất từ 2 – 3 tháng. 2. Cách sắc thuốc khá kỳ công, mất thời gian Đa phần các bài thuốc Đông y phải cho vào ấm sắc vài tiếng đồng hồ sau đó uống nước cất khi còn ấm thì mới mang lại hiệu quả tốt nhất. Bên cạnh đó, các bài thuốc này cũng nặng mùi hơn, đối với những ai chưa quen có thể sẽ khó uống. 3. Nguồn thảo dược chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế Hiện nay, nguồn thảo dược ở nước ta còn thiếu và vẫn đang phải nhập khẩu với mức giá tương đối cao mà lại khó kiểm định được chất lượng rõ ràng. Không chỉ với các loại thuốc từ Đông y, bất kỳ một loại thuốc, thực phẩm hay đồ uống nào nếu sử dụng nhiều, không đúng liều lượng khuyến cáo đều có thể gây hại. Thuốc Đông y được đánh giá là an toàn, lành tính giúp cải thiện sức khỏe, đồng thời có khả năng điều trị bệnh tật. Nhưng phải được điều trị đúng thuốc, đúng bệnh. Tuyệt đối không cắt thuốc uống bừa bãi, tự ý sử dụng. Đặc biệt, khi đã uống thuốc, người bệnh nên đi khám để được tư vấn, bắt mạch cẩn thận. Đặc biệt cần tìm hiểu rõ nguồn gốc của dược liệu và chỉ nên mua thuốc tại các địa chỉ uy tín. Mỗi bài thuốc, vị thuốc lại có cách sắc khác nhau. Vì vậy, bạn nên lưu ý dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của lương y, thầy thuốc. Nếu không tuân thủ có thể sẽ làm mất tác dụng của thang thuốc, đồng thời còn khiến bệnh kéo dài hơn và làm suy kiệt sức khỏe của người bệnh. Thực tế, rất khó để có câu trả lời chính xác “uống thuốc bao lâu thì có tác dụng?”. Bởi hiệu quả của việc trị bệnh còn tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, thể trạng của người bệnh và các bệnh lý đi kèm,… Chính vì vậy, thời gian thuốc phát huy hiệu quả cũng không giống nhau ở mỗi người. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc Đông y cổ truyền, người bệnh cần nhớ, các bài thuốc này không mang lại hiệu quả tức thời như thuốc tây. Do đó, người dùng cần phải có sự kiên trì, áp dụng đầy đủ liệu trình theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc. Tuy nhiên, nếu sau một thời gian sử dụng mà chưa thấy được sự biến chuyển gì bạn nên xem xét lại, tham khảo ý kiến thầy thuốc để được tư vấn. Để việc sử dụng thuốc Đông y có tác dụng tốt nhất, người dùng cần đảm bảo các tiêu chí:
Cũng giống như sử dụng thuốc tây, khi chữa bệnh bằng Đông y, người bệnh cần tuân thủ một số lưu ý trong chế độ ăn uống, cụ thể như sau:
Để việc sử dụng thuốc đạt kết quả như mong đợi, người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau: Tuân thủ theo đúng liều lượng và thời gian được chỉ định bởi những thầy thuốc có năng lực chuyên môn. Thường xuyên thăm khám và tham khảo ý kiến của chuyên gia, thầy thuốc trước và trong quá trình điều trị bệnh. Uống trước bữa ăn 30 – 60 phút: Thường được áp dụng với những người chữa bệnh về thận, dạ dày, đường ruột và những bệnh từ lưng trở xuống. Uống thuốc khi chưa ăn gì giúp các dược tính hấp thu vào cơ thể nhanh hơn. Uống thuốc vào buổi sáng sớm: Phù hợp với những người muốn bồi bổ sức khỏe, uống thuốc khi chưa ăn gì để tăng hấp thu. Uống thuốc sau bữa ăn 20 – 30 phút: Phù hợp với những loại thuốc chữa bệnh ở phía trên như tâm, ngực, phế, dạ dày. Như vậy với những thông tin mà chúng tôi cung cấp chắc chắn đã giúp bạn hiểu rõ hơn về thuốc Đông y, cũng như cách sử dụng phù hợp để đạt hiệu quả tốt nhất. Hiện nay, thuốc Đông y cổ truyền đang dần trở thành xu hướng được nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên, đừng quên thăm khám và tham khảo ý kiến bác sĩ, thầy thuốc trước khi sử dụng bất kỳ một bài thuốc nào bạn nhé! |