ĐỀ TÀI ÂM NHẠC LỚP 6 MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP PHÂN MÔN HÁT Ở LỚP 6 1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI : Trong cuộc sống, Âm nhạc là một món ăn vô cùng quan trọng với đời sống tinh thần của con người, nó tác động tới con người những xúc cảm khác nhau qua thính giác, là nhu cầu nhận thức hoạt động và giải trí của xã hội loài người. Thế giới không có Âm nhạc là một thế giới chết,nên chúng ta cần hiểu về Âm nhạc nhưng kiến thức của Âm nhạc rất rộng. Vậy môn Âm nhạc dạy học ở trường THCS Nguyễn Văn Cừ chúng tôi không nhằm mục đích đào tạo các em thành những ca sĩ, nghệ sĩ chuyên nghiệp, mà chủ yếu thông qua môn học nhằm tác động vào thế giới tinh thần của các em, giúp các em có sự phát triển hài hoà, toàn diện về nhân cách. Sự có mặt của môn âm nhạc trong nhà trường làm thăng bằng nội dung học tập, góp phần phát triển tình cảm đạo đức, trí tuệ, nhân cách của học sinh. Âm nhạc có một vị trí quan trọng, nó tạo cho nhà trường một không khí vui tươi, lành mạnh để các em tăng thêm lòng yêu trường yêu lớp, say sưa học tập và hoà mình với tập thể. Qua môn học này học sinh có thể thấy được môn âm nhạc là một liều thuốc tinh thần, tạo sự hưng phấn trong học tập và cảm nhận được phần nào sự hấp dẫn của thế giới âm nhạc. “Tiếng hát vẫn là hoa thơm, là không khí và là ánh sáng mặt trời của trái đất”. Môn âm nhạc ở trường THCS sẽ cùng các môn học khác phát triển năng lực tư duy, trí tuệ, tạo cho các em một trình độ văn hoá âm nhạc, góp phần đào tạo những người lao động phát triễn toàn diện về đức -–trí - thể- mĩ (theo nghị quyết TW II của Đảng về mục tiêu giáo dục). Với vị trí quan trọng như vậy nhưng thực tế từ khi tôi được phân công về giảng dạy môn âm nhạc ở trường THCS Nguyễn Văn Cừ năm học 2008- 2009 tôi nhận thấy chất lượng đạt chưa cao qua quá trình giảng dạy và kiểm tra. Tình trạng đó, bắt buộc bản thân tôi phải suy nghĩ cần phải làm gì để nâng cao chất lượng môn âm nhạc nói chung và đặc biệt là phân môn học hát ở lớp 6 nói riêng? Điều cần thiết và cấp bất nhất là phải tìm ra biện pháp giảng dạy thích hợp để thu hút học tập của học sinh nhằm đưa chất lượng phân môn học hát nói riêng và chất lượng môn học nói chung ngày một đi lên. II. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI: Nếu tìm ra biện pháp giảng dạy thiết thực hơn và ứng dụng nó một cách khoa học, gây được húng thú học tập cho học sinh thì chất lượng học tập phân môn hát của các em sẽ được nâng cao. III. PHẠM VI NGHIÊN CỨU: 1.Tôi chủ yếu đưa ra “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học tập phân môn hát ở lớp 6 trường THCS nguyễn Văn Cừ” để đạt hiệu quả trong một tiết học. 2. Đối tượng giảng dạy: Học sinh khối trung học cơ sở. IV. ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG CỦA ĐỀ TÀI: Với cấp độ cơ sở, tôi mong muốn đề tài này có thể là một tham khảo, gợi ý cho đồng nghiệp trong quá trình giảng dạy với thể loại dạy hát trong chương trình Âm nhạc THCS.
|
TT | Chất lượng học sinh | 2008- 2009 (Dạy theo phương pháp cũ) | 2008-2009 (áp dụng phương pháp mới) |
1 | 45/221 | 60/221 | |
2 | Khá | 105/221 | 120/221 |
3 | Trung bình | 65/221 | 41/221 |
4 | Chưa đạt | 6/221 | 0 |
III. TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY TRONG TIẾT HỌC HÁT:
Bài: NGÀY ĐẦU TIÊN ĐI HỌC
Nhạc : Nguyễn Ngọc Thiện Lời : Thơ Viễn Phương
A. MỤC TIÊU BÀI DẠY :
- HS biết bài hát “Ngày đầu tiên đi học” là sáng tác của nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện, lời thơ Viễn Phương.
- Hát đúng giai điệu bài hát, biết bài hát viết ở nhịp
- Tập thể hiện bài hát với tình cảm nhẹ nhàng, tha thiết.
- Qua bài hát để các em nhớ lại kỉ niệm đáng yêu của thời thơ ấu khi mới bắt đầu đến trường, đến lớp…
- Giáo dục HS biết ghi nhớ công ơn cha mẹ, thầy cô giáo.
B. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC :
1. Chuẩn bị của GV:
- Đàn phím điện tử
- Tập hát và đàn bài Ngày đầu tiên đi học
-Tranh ảnh minh hoạ, máy nghe.
2. Chuẩn bị của HS:
-SGK Âm nhạc lớp 6, vở ghi
-Thanh phách
C. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH:
*Phương pháp: Dạy theo nối móc xích, thực hành
*Tổ chức: -Thầy: Chủ động đưa ra một số câu hỏi phù hợp và sử dụng đàn, tranh ảnh, đĩa hát để dẫn dắt HS vào tập hát, hiểu nội dung bài hát đồng thời sửa sai cho HS khi hát và lồng vào bài dạy một số trò chơi.
-HS: Các học sinh chủ động, hào hứng trả lời câu hỏi và hát đúng giai điệu lời ca, sắc thái bài hát cần có sự sáng tạo khi biểu diễn theo nhóm hoặc cá nhân.
I.TRÌNH DẠY HỌC TIẾN:
Hoạt động của giáo viên | Nội dung | Hoạt động của học sinh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv kiểm tra sĩ số | A. Mở đầu: 1) ổn định tổ chức | L.trưởng báo cáo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2) Bài cũ: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv điều khiển | - Mở phần đệm bài "Bụi phấn" và hát gọi một số Hs lên đánh nhịp - Gv nhận xét - xếp loại Hs đánh tốt | -Hs thực hiện | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
B. Cơ bản Nội dung bài: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv ghi lên bảng | Học hát : Bài Ngày đầu tiên đi học Nhạc : Nguyễn Ngọc Thiện Lời : Thơ Viễn Phương | - Hs ghi vở | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv treo bảng phụ chép sẵn lời bài hát | - Bảng phụ chép bài hát "Ngày đầu tiên đi học" | - Hs quan sát | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv chỉ định | - Gọi 1-2 Hs đọc lời ca | - Hs đọc lời ca | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv hỏi | ? Qua lời ca, các em thấy nội dung bài hát nói lên điều gì? | - Hs thảo luận và trả lời | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv củng cố lại GV giới thiệu tranh minh hoạ | Nội dung bài hát nhắc lại những kỷ niệm ngây thơ, trong sáng của những em học sinh khi lần đầu được tới trường, tới lớp. Cho HS xem tranh | - Hs nghe HS quan sát | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv giới thiệu | - Tác giả Nguyễn Ngọc Thiện: Sinh năm 1951, hiện vừa là nhạc sĩ vừa là Bác sĩ, đang sống tại TPHCM, là tác giả của một số ca khúc như : Cuộc sống mến thương, cô bé dỗi hờn,v.v… | -Hs nghe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv điều khiển | -Gv trình bày bài hát "Ngày đầu tiên đi học" cho Hs nghe 1 lần. | -Hs nghe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
GV hỏi Gv hướng dẫn | ? Bài hát có những kí hiệu gì? Bài hát được chia làm máy câu? Viết ở nhịp gì? -Bài viết ở nhịp 3/4, dấu nối, dấu luyến, nốt trắng chấm dôi, nốt đen chấm dôi, dấu lăng đen và nốt hoa mĩ. - Chia bài hát thành 4 câu, mỗi câu là một khổ thơ | -HS trả lời Hs nhắc lại | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv đánh đàn | - Cho Hs tập thở và đàn cho Hs luyện thanh mẫu âm a, ô,… | -Hs luyện thanh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv hướng dẫn | * Dạy hát từng câu: | - Hs thực hiện | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv thực hiện | - Gv hát mẫu câu một 1 lần sau đó đàn lại giai điệu 2 lần cho Hs nghe | -Hs nghe cảm nhận giai điệu. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv đàn bắt nhịp | - Đàn 1 lần bắt nhịp Hs hát câu một | - Hs hát | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv thực hiện | - Gv hát mẫu câu hai 1 lần sau đó đàn lại giai điệu 2 lần cho Hs nghe. | - Hs nghe cảm nhận giai điệu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv đàn bắt nhịp | - Đàn và bắt nhịp Hs hát câu 2 | - Hs hát | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv hướng dẫn | - Khi tập hát Gv hướng dẫn Hs thể hiện đúng trường độ như : Nốt trắng, trắng chấm dôi, dấu luyến, dấu lặng đen… | - Hs ghi nhớ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv đàn giai điệu | - Đàn và bắt nhịp cho Hs nối câu một và hai | -Hs nối hai câu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv hướng dẫn | - Tương tự như vậy với hai câu còn lại | -Hs tập 2 câu còn lại | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv đàn giai điệu | - Đàn giai điệu cả bài cho Hs ghép các câu thành bài | -Hs ghép cả bài | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv hướng dẫn | - Khi tập xong toàn bài. Gv phân tích bài hát được xây dựng trên âm hình tiết tấu chủ đạo là 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 Trong bài hát, nốt nhạc đầu tiên thuộc phách thứ ba của nhịp | - Hs nghe và nhận biết | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv chia nhóm | - Chia Hs thành 4 nhóm luyện tập bài hát và cách đánh nhịp. | -Hs luyện tập | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv chỉ định | - Gọi một vài nhóm trình bày bài hát. Gv nhận xét- sửa sai (nếu có). | - Hs trình bày | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv điều khiển | - Mở phần đệm và giai điệu ghi sẵn ở đàn bắt nhịp Hs hát bài 2 lần | - Hs hát bài | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv hướng dẫn | - Cho Hs hát kết hợp gõ đệm, đánh nhịp | - Hs thực hiện | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv chỉ định | - Gọi một số Hs lên đánh nhịp | -Hs hát kết hợp đánh nhịp | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv chia tổ GV kiểm tra | - Chia Hs thành 2 tổ: Tổ 1 hát, tổ 2 gõ nhịp. Gv theo dõi, nhận xét cả hai tổ. Sau đổi ngược lại. *Thi giọng hát hay: Gọi cá nhân biểu diễn. Gv vừa làm giám khảo vừa là nhạc công. -Hình thức thưởng: Cho điểm và tuyên dương | - Hs thực hiện -Hs xung phong. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv chỉ định | - Gọi một vài Hs trình bày bài hát. Gv đệm đàn sẵn vào bộ nhớ và chỉ huy cho Hs hát. | - Hs trình bày | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv hỏi | * Bài tập: ? Nốt nhạc đầu của bài "Ngày đầu tiên đi học" là phách thứ mấy của nhịp và là phách mạnh hay phách nhẹ? Khi đánh nhịp Gv nhận xét - xếp loại Hs trả lời đúng C. Kết thúc: 1) Củng cố | - Hs trả lời | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv điều khiển | - Mở phần đệm ở đàn bắt nhịp cho Hs hát kết hợp đánh nhịp 2) Dặn dò | - Hs hát kết hợp đánh nhịp | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gv căn dặn | - Ôn lại những nội dung và kiến thức đã học - Làm bài tập số 1 ở SGK - Chuẩn bị tiết học sau |
II.RÚT KINH NGHIỆM:
*Kết quả: Trong tiết dạy bài hát: “Ngày đầu tiên đi học”
-Với thời gian một tiết, đó là một giờ học đầy sôi nổi nhưng theo suy nghĩ của tôi mình không thể tránh khỏi những sai sót nhỏ.
Nhưng về phía HS tôi nhận thấy các em thực hành khá tốt và học tập say sưa nhiệt tình đạt được mục tiêu của bài đề ra.Đã phát huy được tính tích cực của học sinh, các em đã biết hát đúng giai điệu lời ca kết hợp gõ nhịp hoặc vận động phụ hoạ phù hợp với nội dung bài hát từ đó lột tả được cái hồn của “Ngày đầu tiên đi học”
Hoàn thành bài học này tôi nhận thấy 100% HS thực hành được.Trong đó 70% đạt loại khá trở lên còn lại là trung bình, không có HS yếu kém.
KẾTLUẬN
Âm nhạc là một môn học không kém phần quan trọng đối với lứa tuổi thiếu niên, vì vậy nâng cao chất lượng học tập môn âm nhạc nói chung phân môn hát nói riêng là rất cần thiết. Muốn làm được điều này người giáo viên phải biết ứng dụng phương pháp dạy học linh hoạt để đảm bảo giờ dạy có hiệu quả cao như :
-Phải có những biện pháp sửa sai thích hợp cho từng bài học cụ thể
-Cách giữ nhịp cho học sinh hiểu
-Phải kết hợp một số trò chơi vào trong tiết dạy hát
-Phải sử dụng ĐDDH một cách có hiệu quả
Trên đây là một số biện pháp hết sức thiết thực mà bản thân tôi đã đúc rút trong quá trình dạy học nên có thể áp dụng để đưa vào giảng dạy phân môn hát ở lớp 6 các trường THCS.
Tuy nhiên giảng môn Âm nhạc là cả một nghệ thuật nên chắc chắn sáng kiến kinh nghiêm nhỏ này của tôi còn nhiều thiếu sót cần hoàn chỉnh. Tôi rất mong được sự cảm thông và đóng góp ý kiến chân thành của đồng chí, đồng nghiệp để bản thân tôi ngày càng hoàn thiện hơn trong giảng dạy cũng như trong sự nghiệp giáo dục.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Vàng danh, ngày 01 tháng 11 năm 2009
Giáo viên
Chu Tam Lộc
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
II. Nhiệm vụ của đề tài
III. Phạm vi nghiên cứu
IV. Đối tương áp dụng của đề tài
PHẦN NỘI DUNG
I. Thực trạng dạy và học phân môn học hát ở trường THCS
II.Các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học tập phân môn hát ở lớp 6 trường THCS Nguyễn Văn Cừ
III.Tiến trình giảng dạy trong tiết học hát: Bài “Ngày đầu tiên đi học”
PHẦN KẾT LUẬN