Âp trứng gà tự nhiên là việc sử dụng gà mẹ hoặc gà mái khác thực hiện việc cung cấp nhiệt độ để cho trứng nở thành gà con. Phương pháp ấp trứng này không khó, tuy nhiên đòi hỏi người chăn nuôi cần trang bị những kiến thức nhất định để đảm bảo tỷ lệ ấp nở cao nhất. Bà con tham khảo các bước dưới đây do chuyên gia kỹ thuật thú y của VIAVET cung cấp để có thể chủ động ấp trứng gà tại nhà hiệu quả. 1. Chọn trứng và bảo quản trứng – Chọn trứng: + Kiểm tra thời gian gà đẻ để thu nhặt trứng gà + Chọn trứng từ những con giống phát triển tốt, trưởng thành và khỏe mạnh; + Tránh trứng quá to hoặc quá nhỏ + Tránh trứng có vỏ nứt hoặc mỏng. + Khi chọn trứng để ấp, nên chọn trứng có kich thước đồng đều, hình dáng bình thường không bị dị dạng. + Chỉ giữ lại những quả trứng sạch để ấp. Không rửa trứng bẩn hoặc lau sạch trứng bằng khăn ẩm. + Mỗi ổ ấp chỉ nên bỏ vào tối đa 15 – 18 trứng tùy theo kích thước của gà mái ấp. – Trứng gà sau khi được thu nhặt sẽ giữ bảo quản: + Giữ ở nhiệt độ từ 12 đến 14 °C, đảm bảo độ ẩm cao từ 75 đến 85% để trứng không bị mất nước, không được bảo quản quá 07 ngày + Đặt trứng đầu to hướng lên trên, đầu nhỏ hướng xuống dưới + Trứng để nghiêng một góc 30 độ và ngày đảo trứng một lần. + Thời gian bảo quản trứng tốt nhất là khoảng 5 ngày vào mùa hè và 7 ngày vào mùa đông.  2. Làm ổ ấp – Hình dáng: làm ổ hình lòng chảo tròn để giữ nhiệt tốt nhất – Kích thước: đường kính ổ ấp khoảng 35 – 40cm tùy vào kích thước của gà mái – Chất liệu: có thể dùng nhiều vật dụng khác nhau để tạo hình cho ổ ấp, bên trong nên lót rơm hoặc phoi bào giúp ổ ấp vừa giữ nhiệt tốt mà vẫn thông thoáng. – Vị trí: chọn vị trí yên tĩnh, thoáng mát vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông để gà ấp trứng được hiệu quả hơn. Ổ ấp không nên làm dưới nền mà nên làm cách mặt đất từ 0,5 – 1m. Nên chọn hướng chuồng theo hướng đông nam là tốt nhất. 3. Chọn mái ấp Chọn con mái phù hợp để ấp cần đáp ứng những tiêu chí sau: – Chọn con mái nhanh nhẹn, khỏe mạnh – Con mái ham ấp (không hay bỏ ấp, ít khi rời ổ ấp) – Bộ lông dày, không ở trong thời kỳ thay lông, cánh rộng, chân cao vừa phải, không có lông chân – Có tính cảnh giác bảo vệ ổ ấp – Gà ấp khéo: lên xuống ổ nhẹ nhàng, khi vào ổ gà mái sẽ dùng chân đảo trứng 4. Soi trứng và thời điểm soi trứng Khi gà ấp được khoảng 6 – 7 ngày, có thể bắt đầu soi trứng lần đầu để phát hiện, sàng lọc và loại ra các trứng gà không có trống, trứng bị nứt, dập vỏ – Tiến hành soi trứng: Chọn vị trí soi hơi tối, dùng đèn soi trứng soi thẳng vào đầu to của quả trứng và nhìn vào quả trứng sẽ thấy ngay tình trạng bên trong có trống hay không. Nếu trứng có phôi thì sẽ thấy ngay tim phôi và các mạch máu phát triển bên trong lan rộng ra. Nếu trứng không có phôi thì sẽ chỉ thấy trứng sáng trong suốt như khi chưa ấp. 5. Chăm sóc gà mái ấp – Gà mái khi ấp trứng thường ít ra ngoài ăn nên cần cho gà ăn các thức ăn có hàm lượng dinh dưỡng cao như VIARMASOL-1000, ULYTE VIT-C, VIA VITAMINO,…; – Đặt thức ăn và nước uống cạnh ổ ấp. Hoặc bắt mái ấp riêng cho ăn để ăn được nhiều và nhanh chóng lên ổ. Tìm hiểu về quá trình ấp trứng ở gà: tổng quan quá trình gà ấp trứng, biểu hiện gà đòi ấp trứng, gà ấp bóng, cách cai ấp trứng ở gà, cai truyền thống và cai ấp hiện đại. Gà ấp trứng là quá trình mà gà mái đẻ trứng thực hiện việc cung cấp nhiệt độ để cho trứng nở. Sau khi đẻ xong hết một lứa trứng, gà mái sẽ có hành vi nằm trên trứng để ấp được gọi là đòi ấp. Bài viết hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu về quá trình ấp trứng ở gà nhé. 1. Tổng quan quá trình gà ấp trứng Ấp trứng là một bản năng tự nhiên của gà mẹ sau khi đẻ hết trứng. Gà mái sẽ nằm lên trứng và sử dụng nhiệt độ của cơ thể để ấp trứng. Việc ấp trứng thường kéo dài liên tục trong khoảng thời gian từ 19 – 22 ngày là trứng sẽ nở hết. Nhiệt độ ấp trứng ở gà thường là từ 37,3 – 37,8 độ. Tùy thuộc vào thời tiết gà mái sẽ điều chỉnh thời gian ấp làm sao cho trứng luôn được cung cấp nhiệt tốt nhất. Vào mùa hè nóng, gà mẹ sẽ thi thoảng rời khỏi ổ trong một thời gian ngắn để làm trứng mát. Nếu vào mùa đông, gà mẹ sẽ nằm ấp trứng thường xuyên hơn để luôn giữ được nhiệt độ cho trứng. Số lượng trứng ấp trong một ổ phụ thuộc vào từng giống gà. Gà ri thường đẻ từ 15 – 18 quả là sẽ đòi ấp, gà tây ấp từ 15 – 20 quả, gà Đông Tảo và gà Hồ ấp từ 13 – 15 quả, gà tre ấp từ 7 – 9 quả. Trong quá trình gà ấp trứng, nó sẽ thường xuyên đảo trứng từ trong ra ngoài, ngoài vào trong, mặt trên xuống mặt dưới để đảm bảo nhiệt độ được cung cấp đều nhau. Gà mẹ ấp trứng khéo còn được thể hiện qua hành vi ra vào ổ một cách nhẹ nhàng. Nếu mái mải đi kiếm ăn hoặc ấp trứng không thường xuyên sẽ gây mất nhiệt cho trứng ảnh hưởng đến tỷ lệ nở. Trong quá trình ấp trứng gà mái sẽ rất hung dữ, khi có người hoặc con vật khác tới gần ổ ấp nó sẽ xù lông và mổ. Sau khi ấp xong, con mái sẽ gầy đi rất nhiều và phải mất một thời gian dài để phục hồi lại sức khỏe chuẩn bị đẻ lứa trứng mới. Bạn không nên thay đổi vị trí ấp hoặc thay ổ ấp mới khi gà đang ấp vì chúng thường quen ổ ấp cũ. Nếu bạn muốn di chuyển ổ ấp thì nên tiến hành vào ban đêm, thực hiện nhẹ nhàng tránh đảo lộn nhiều. 2. Biểu hiện gà ấp trứng * Đòi ấp trứng Đòi ấp là hành vi gà mái mẹ muốn ấp trứng sau khi đã đẻ xong. Gà đòi ấp trứng sẽ ngừng đẻ và thường xuyên nằm lì trong ổ đẻ hoặc xù lông thường xuyên. Đây là một bản năng tự nhiên, đa số gà đẻ đầy ổ rồi ngưng và bắt đầu ấp. Tập tính đòi ấp trứng sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khoẻ, giống gà, chế độ nuôi dưỡng. Những giống gà nhà có thân hình nhỏ thường có tập tính đòi ấp cao và ấp trứng nuôi con rất khéo. Sau một thời gian đòi ấp trứng khoảng 1 tuần mà không có trứng trong ổ. Gà mái mẹ sẽ giảm dần nhu cầu đòi ấp và chuẩn bị đẻ lứa mới để ấp. *Ấp bóng Khi đẻ trứng xong, gà mái thường xuyên nằm bẹp trong ổ, xù lông và kêu khi có người đi qua. Sau khi đẻ xong thì cơ thể gà mẹ sẽ tiết ra kích tố thúc tuyến sinh dục khiến thân nhiệt tăng, luôn cảnh giác, lông bụng rụng bớt, tính tình điềm tĩnh. Lúc này, nếu đặt trứng vào ổ thì gà mẹ sẽ ấp ủ chăm sóc trứng. Nếu muốn gà mẹ ngừng ấp bóng và tiếp tục quá trình đẻ trứng. Người ta sẽ treo tổ lên trên cao bằng rào tre ở nơi thông thoáng. Sau vài ngày, gà mái không lên được tổ để ấp sẽ quên ấp bóng. *Cách cai ấp trứng ở gà Hiện nay, người chăn nuôi thường nuôi gà với quy mô lớn để lấy trứng. Để có năng suất cao, người ta sẽ gom trứng cùng một đợt để ấp bằng máy. Do đó, không cần gà mái ấp và nuôi con nữa nên sẽ áp dụng cai ấp trứng. * Cai truyền thống Gà sau khi đẻ thường có bản năng đòi ấp mạnh và sẽ ngưng đẻ trứng. Do đó, người ta sẽ thực hiện cai ấp trứng ở gà mái để gà tiếp tục đẻ trứng. Những phương pháp cai ấp trứng truyền thống như: - Đặt ổ trứng ra nơi thoáng đãng, không có ổ đẻ. - Cho ăn đầy đủ thức ăn giàu protein và chất xanh. - Thả chung vào đó một gà trống khoẻ mạnh, hăng để mỗi lần gà mái nằm xuống ấp bóng bị gà trống đòi đạp xua dậy. - Thân nhiệt gà mái cao (42oC), có thể tắm cho gà hạ thân nhiệt (mùa hè), đồng thời lông gà ướt, gà không muốn nằm, quên dần việc ấp bóng. - Nhúng gà xuống nước (ít nhất 2 lần/ngày) trong 3-5 ngày liền khi gà mẹ vào ổ ấp. - Nhốt vào nơi có nhiều ánh sáng và bổ sung dinh dưỡng và Vitamin ADE trong khẩu phần ăn. - Buộc cánh gà mẹ vào để chúng không xoè ra ấp trứng được. - Cứ gà vào tổ ấp, lại xua chúng ra, làm nhiều lần như vậy chúng cũng sẽ dần quên ấp. - Có thể dùng một số thuốc để giảm nhiệt độ cho gà như cho gà uống aspirin 1 – 2 viên/con/ngày hoặc uống anlgin 150 –200 mg/con/ngày. * Cai ấp hiện đại Dốt gà mái vào chuồng riêng biệt từ 7-10 ngày để chúng quên dần việc đòi ấp. Chuồng nên đặt ở vị trí có nhiều ánh sáng với cường độ mạnh và chiếu sáng liên tục. Điều này sẽ kích thích gà đẻ trứng và quên dần việc đòi ấp. Người ta thường sử dụng ánh sáng nhân tạo chiếu liên tục trong vòng 12 giờ sẽ cung cấp đủ kích thích cho việc tăng tối đa sản xuất trứng. Khi sử dụng ánh sáng nhân tạo để kích thích gà đẻ trứng và phá vỡ hành vi đòi ấp ở gà mái. Để giảm hành vi đòi ấp có hiệu quả cao, người ta thường kết hợp kích thích ánh sáng với sàn kim loại. Những cách cai ấp trứng hiện đại khác như: - Nhốt gà vào thùng gỗ đủ độ ẩm nhưng tối mù mịt, bắt nhịn ăn liền 3 ngày, sau đó thả ra gà sẽ thôi đòi ấp. - Ban ngày thả gà ở chỗ rộng và sáng, gà sẽ đuổi nhau và không đòi ấp, tốt nhất ở chỗ thoáng gió để hạ thấp thân nhiệt của gà ức chế việc sản sinh loại kích tố liên quan đến việc đòi ấp. |
