Mang thai là một trãi nghiệm kỳ diệu mà cũng là hành trình đầy gian nan, thử thách, đối với người mẹ. Trong thời gian này người mẹ sẽ có rất nhiều những thắc mắc về những gì đang diễn ra trong cơ thể mình mà đặc biệt là những thắc mắc về quá trình phát triển của đứa con đang dần hình thành bên trong cơ thể của mình. Chính điều này dẫn đến những lo lắng rất thường gặp ở các bà mẹ như liệu rằng cơ thể mình có đủ khỏe để mang con suốt chín tháng ? mình có đủ dưỡng chất để cung cấp cho con khỏe mạnh lúc ra đời ? rằng con mình có phát triển và hình thành đầy đủ các cơ quan không ? ….
 Mang thai là một trãi nghiệm kỳ diệu mà cũng là hành trình đầy gian nan, thử thách, đối với người mẹ. Trong thời gian này người mẹ sẽ có rất nhiều những thắc mắc về những gì đang diễn ra trong cơ thể mình mà đặc biệt là những thắc mắc về quá trình phát triển của đứa con đang dần hình thành bên trong cơ thể của mình. Chính điều này dẫn đến những lo lắng rất thường gặp ở các bà mẹ như liệu rằng cơ thể mình có đủ khỏe để mang con suốt chín tháng ? mình có đủ dưỡng chất để cung cấp cho con khỏe mạnh lúc ra đời ? rằng con mình có phát triển và hình thành đầy đủ các cơ quan không ? …. Và Để giải quyết phần nào những thắc mắc và lo lắng của các bà mẹ thì việc thăm khám thai và làm các xét nghiệm cần thiết trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ sẽ giúp phát hiện những bệnh lý bất thường ở mẹ hoặc thai nhi để có phương hướng giải quyết và điều trị kịp thời. Nếu thai phụ làm xét nghiệm muộn (sau 3 tháng đầu tiên của thai kỳ) thì kết quả sẽ không còn được chính xác nữa đồng thời cũng làm cho việc đưa ra phương hướng điều trị gặp nhiều khó khăn, trở ngại hơn vì làm xét nghiệm 3 tháng đầu thai kỳ có thể giúp phát hiện những nguy cơ ở thai nhi như: hội chứng down, dị tật bẩm sinh…và phát hiện các bệnh Rubella, giang mai, HIV, viêm gan siêu vi B,... ở mẹ bầu. Ở 3 tháng đầu của thai kỳ bà bầu cần làm những xét nghiệm gì? Dưới đây là danh sách các xét nghiệm 3 tháng đầu thai kỳ mà mẹ bầu tuyệt đối không được bỏ qua 1. Xét nghiệm máu. Mẹ bầu nên làm xét nghiệm này vào tuần thứ 10 của thai kỳ để biết được rằng mẹ có mang trong mình bệnh di truyền có thể lây qua đường máu không, từ đó có biện pháp phòng tránh lây nhiễm kịp thời. Bao gồm các xét nghiệm sau: Thông thường mỗi người có một nhóm máu khác nhau, việc làm xét nghiệm nhóm máu ở bà bầu là việc làm cần thiết và nên được thực hiện. Có 4 nhóm máu chính là A, B, AB, O. Ở mỗi nhóm máu này lại tiếp tục có sự phân loại dựa vào yếu tố Rh (1 loại protein đặc hiệu trên hồng cầu): nếu có Rh thì kí hiệu là Rh dương (+), nếu không có Rh thì ký hiệu là Rh âm (-). Như vậy sau khi xét nghiệm nhóm máu có thể cho ra những kết quả: - Nhóm máu A+: có chứa kháng nguyên A và Rh. - Nhóm máu A- : có chứa kháng nguyên A và không chứa Rh. - Nhóm máu B+: có chứa kháng nguyên B và Rh. Xét nghiệm máu là điều bắt buộc khi mang thai 3 tháng đầu - Nhóm máu B- : có chứa kháng nguyên B và không chứa Rh. - Nhóm máu AB+: có chứa kháng nguyên A, B và Rh. - Nhóm máu AB- : có chứa kháng nguyên A, B và không chứa Rh. - Nhóm máu O+: không chứa kháng nguyên A hoặc B và có chứa Rh. - Nhóm máu O-: không chứa kháng nguyên A, B hoặc Rh. Nếu kết quả là Rh âm (-) ở người mẹ và Rh dương (+) ở người bố thì đứa con sinh ra từ cặp vợ chồng này có nguy cơ mắc bệnh tán huyết ở trẻ sơ sinh cao hơn cả.
Xét nghiệm công thức máu có thể xác định được những vấn đề ở phụ nữ mang thai như:
Những chỉ số này có ý nghĩa hết sức quan trọng, giúp bác sĩ có những lời khuyên chính xác nhất cho kế hoạch chăm sóc sức khỏe của bà bầu trong thai kỳ và sự chuẩn bị cho quá trình sinh nở chuẩn bị diễn ra.
2. Xét nghiệm nước tiểu. Đây là một loại xét nghiệm mà bà bầu tuyệt đối không được bỏ qua trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ. Bởi xét nghiệm này có thể giúp phát hiện sớm bệnh đái tháo đường thai kỳ để từ đó có những điều chỉnh kịp thời về chế độ dinh dưỡng hàng ngày cũng như phương hướng điều trị. Xét nghiệm nước tiểu giúp phát hiện bệnh tiểu đường thai kỳ ở bà bầu 3. Xét nghiệm các bệnh truyền nhiễm. Mục đích chính của xét nghiệm này là để phát hiện những bệnh có khả năng lây truyền từ mẹ sang con như: HIV, bệnh giang mai, bệnh lậu, viêm gan B, Chlamydia,…. Bởi vì khi một đứa trẻ sinh ra từ người mẹ mắc những bệnh này qua đường sinh thường thì có khả năng cao bị lây nhiễm từ mẹ qua dịch âm đạo, máu huyết,…. Xét nghiệm Rubella IgM và IgG. Xét nghiệm này có thể giúp phát hiện ra kháng thể Rubella IgM và IgG ở bà bầu. Nếu trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, người mẹ bị nhiễm Rubella thì thai nhi cũng có nguy cơ cao mắc Rubella bẩm sinh và khi sinh ra sẽ có nguy cơ mắc một số khuyết tật như: mù, điếc, tật não nhỏ, bị bệnh tim bẩm sinh. Do vậy việc làm xét nghiệm Rubella là vô cùng quan trọng, có thể tránh được những biến chứng nguy hiểm cho thai nhi. 4. Xét nghiệm Double Test. Đây là xét nghiệm không xâm lấn, giúp sàng lọc và phát hiện nguy cơ mắc bệnh Down, 3 nhiễm sắc thể 13 (Trisomy 13) hoặc 18 (Trisomy 18) ở thai nhi thông qua kết quả đo độ mờ da gáy khi siêu âm và xét nghiệm máu của người mẹ. Nếu phát hiện có nguy cơ dị tật bẩm sinh thì bác sĩ sẽ chỉ định sinh thiết nhung mao màng đệm nhau thai.
Khoa Sản – Bệnh viện Đa khoa khu vực Củ Chi thực hiện đầy đủ các xét nghiệm sàng lọc và tư vấn cho bà mẹ mang thai về tất cả các vấn đề liên quan tới thai kỳ và sức khỏe sinh sản. Mọi chi tiết vui lòng liên hệ: Điện thoại: (028) 3 8920583 - 205 Website: bvdkkvcuchi.vn BS.CK2. Huỳnh Chương (Tham khảo: Phác đồ Sản phụ khoa BV Từ Dũ năm 2019) Thông tin khácXét nghiệm máu và nước tiểu khi mang thai sẽ cung cấp cho bác sĩ những thông tin quan trọng về tình trạng sức khỏe cũng như phát hiện ra những vấn đề nguy hiểm trong thời kỳ dưỡng thai hay quá trình sinh nở của bản thân. Xét nghiệm máu là bước quan trọng trong quá trình dưỡng thai của phụ nữ. Dựa vào kết quả xét nghiệm, các bác sĩ sẽ đánh giá được tình trạng sức khỏe của sản phụ và quá trình phát triển của em bé. Thêm vào đó, dựa vào các chỉ số trên kết quả, các bác sĩ còn đưa ra những dự đoán về nguy cơ có thể xảy ra trong thai kỳ và chuẩn bị cho quá trình sinh nở diễn ra được an toàn. Việc phát hiện sớm các nguy cơ sẽ giúp chủ động hơn trong việc đưa ra những phương án can thiệp phù hợp và kịp thời để hạn chế tối đa những rủi ro đáng tiếc. Những xét nghiệm máu trong thời kỳ mang thai bao gồm:
Tuy những xét nghiệm này không yêu cầu phải thực hiện toàn bộ nhưng để đảm bảo có một thời kỳ dưỡng thai an toàn và khỏe mạnh thì các chị em nên tiến hành để giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời những vấn đề phát sinh có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Xét nghiệm máu là bước quan trọng trong quá trình dưỡng thai của phụ nữ Thông thường không có bất kỳ quy định bắt buộc nào về việc yêu cầu thai phụ phải xét nghiệm máu. Tuy nhiên, xét nghiệm máu trên thực tế là cần thiết với mẹ bầu, đặc biệt trong giai đoạn 3 tháng đầu tiên. Bên cạnh đó, vào khoảng tuần từ 28 trở đi, khi đăng ký sinh tại một số bệnh viên thì các mẹ bầu cần tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra các chỉ số về nhóm máu, sự đông máu hay một số bệnh về máu,… để có chuẩn bị tốt nhất cho quá trình vượt cạn sau này Thời điểm tốt nhất để thực hiện xét nghiệm máu là vào buổi sáng và trước khi tiến hành xét nghiệm thì mẹ bầu cần nhịn ăn để đảm bảo kết quả chính xác nhất. Quá trình lấy máu diễn ra vô cùng nhanh chóng và đơn giản. Một số trường hợp, các chị em có thể cảm thấy hơi đau nhói hoặc thâm tím tại vết chích nhưng sẽ hết nhanh nên không cần quá lo lắng. Việc xét nghiệm giúp nhận biết nhóm máu (A, B, AB, O) sẽ giúp ích rất nhiều cho thai phụ trong trường hợp cần được truyền máu khẩn cấp, ví dụ nếu bạn bị chảy máu nhiều (xuất huyết) khi mang thai hoặc sinh. Xét nghiệm yếu tố Rh giúp nhận định thai phụ mang Rh + (dương tính) hay Rh- (âm tính). Thông thường thì tỉ lệ người mang nhóm máu Rh+ chiếm đại đa số còn Rh- tương đối hiếm. Ở một số trường hợp, khi người cha có yếu tố Rh+ còn người mẹ mang thai có yếu tố Rh- thì nhiều khả năng đứa trẻ sẽ mang yếu tố Rh+ (đây là hiện tượng bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con). Và hệ quả là cơ thể người mẹ sẽ sản xuất những chất kháng thể khiến hồng cầu ở thai nhi bị phá hủy ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi. Chính vì thế việc nắm trước được vấn đề này sẽ giúp các bác sĩ tiến hành tiêm Globulin miễn dịch Rh vào cơ thể người mẹ để giảm thiểu yếu tố rủi ro cho đứa bé.
Bác sĩ sẽ tư vấn cho thai phụ làm xét nghiệm máu để kiểm tra thiếu máu khi mới bắt đầu mang thai và lần xét nghiệm nữa vào khoảng tuần 28-34. Thiếu máu nặng sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển của bào thai, trong khi thiếu máu nhẹ sẽ làm mẹ mệt mỏi. Xét nghiệm máu trên thực tế là cần thiết với mẹ bầu, đặc biệt trong giai đoạn 3 tháng đầu tiên Trong quá trình tạo máu, sắt là thành phần quan trọng không thể thiếu. Hiện tượng thiếu máu do thiếu sắt là vô cùng phổ biến trong quá trình mang thai. Việc phát hiện sớm thông qua xét nghiệm sẽ giúp thai phụ nhanh chóng bổ sung hàm lượng sắt cần thiết cho cơ thể. Virus HIV sẽ gây ra bệnh AIDS, gây các nhiễm trùng trong khi mang thai, sinh nở và cho con bú. Điều trị cho mẹ sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ truyền bệnh cho bé và đó là lý do vì sao thai phụ được khuyên nên xét nghiệm máu. Nếu virus này truyền vào bé, nó sẽ gây bệnh gan. Tuy nhiên nếu người mẹ được phát hiện dương tính với virus viêm gan B thì em bé sẽ được tiêm chủng sau khi chào đời để phòng ngừa bị bệnh. Còn gọi là sởi Đức, Rubella gây hại cho 90% bé sơ sinh nếu mẹ bị bệnh trong 3 tháng đầu. Nếu bạn có nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ thì bạn cần làm xét nghiệm dung nạp glucose vào giữa tuần 24 và 28 của thai kỳ. Một xét nghiệm máu được tiến hành sau khi bạn được uống một đồ uống ngọt. Thêm một bệnh lây qua đường tình dục nữa mà nếu không điều trị, có thể dẫn tới sảy thai hoặc thai lưu. Thai phụ sẽ được tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra giang mai. Nếu phát hiện sớm, bệnh có thể chữa khỏi bằng kháng sinh. Giữa tuần 10 và 18 của thai kỳ, xét nghiệm máu cho thai phụ có thể cảnh báo nguy cơ bị bệnh Down ở bé. Nguy cơ này cũng được phát hiện sớm qua đo độ mờ da gáy. Đây là bệnh di truyền nghiêm trọng, cần được chăm sóc trong suốt cuộc đời. Nếu cả bố và mẹ đều bị bệnh này thì con của họ có nguy cơ bị bệnh cao. Xét nghiệm nước tiểu là một trong những xét nghiệm quan trọng và được thực hiện thường xuyên trong suốt thời kỳ mang thai. Sở dĩ nhận định đây là xét nghiệm quan trọng bởi thông qua kết quả, các bác sĩ có thể kiểm tra mức độ protein, glucose và máu cũng như xác định các dấu hiệu nhiễm trùng. Từ những bất thường trong kết quả xét nghiệm sẽ là dấu hiệu cho thấy nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, tiền sản giật (huyết áp cao) hoặc nhiễm trùng thận và bàng quang. Vậy nên việc thực hiện xét nghiệm nước tiểu sẽ giúp cho các mẹ bầu nắm được tình trạng sức khỏe của bản thân và có những hướng điều trị kịp thời nếu không may mắc bệnh. Xét nghiệm nước tiểu là một trong những xét nghiệm quan trọng và được thực hiện thường xuyên trong suốt thời kỳ mang thai Xét nghiệm nước tiểu thường được thực hiện ngay trong lần khám thai đầu tiên. Mẹ bầu có thể làm xét nghiệm xuyên suốt trong quá trình khám thai định kỳ. Ngoài ra, xét nghiệm này không gây ra bất cứ rủi ro nào cho sức khỏe của mẹ và bé nên hoàn toàn yên tâm và coi đây như một cách kiểm tra sức khỏe tiêu chuẩn của bản thân. Đối với sản phụ khỏe mạnh thường có rất ít hoặc không có đường (glucose) trong nước tiểu khi mang thai. Nhưng khi lượng đường trong máu quá cao thì chúng có thể lắng xuống trong nước tiểu. Điều này là dấu hiệu nhận biết về căn bệnh tiểu đường thai kỳ, một dạng bệnh tiểu đường chỉ phát triển trong thai kỳ. Nó xảy ra khi hormone thai kỳ phá vỡ khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hóa chất biến đường trong máu thành năng lượng. Hầu hết phụ nữ mắc bệnh tiểu đường đều có thể sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh. Tuy nhiên không thể kiểm soát được cân nặng của trẻ và em bé của các bà mẹ bị tiểu đường thai kỳ có khả năng nặng hơn 4kg. Điều này khiến cho việc sinh nở trở nên khó khăn hơn. Thậm chí, nồng độ glucose không được kiểm soát trong suốt thai kỳ cũng dẫn đến nguy cơ dị tật tim, thận và cột sống ở trẻ sơ sinh. Ngay cả khi kết quả xét nghiệm nước tiểu của bạn vẫn bình thường thì hầu hết phụ nữ đều được chỉ định rút máu để xét nghiệm glucose trong tuần từ 24 đến 28. Nhưng đừng băn khoăn vì mức đường cao bất thường không có nghĩa là bạn bị tiểu đường – uống nước ngọt hoặc ăn no gần với thời gian kiểm tra cũng có thể gây ra kết quả dương tính giả. Vậy nên, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm thêm để theo dõi liệu bạn có thực sự bị tiểu đường thai kỳ hay không. Nếu xuất hiện vi khuẩn trong nước tiểu thì đó là dấu hiệu rõ ràng của bệnh nhiễm trùng tiểu. Có tới 8% phụ nữ mang thai bị nhiễm trùng tiểu, nhưng nhiều người thường không có bất kỳ triệu chứng nào. Nhiễm trùng tiểu có thể lan đến thận và gây ra những vấn đề đáng lo ngại cho mẹ hoặc em bé. Nhiễm trùng tiểu thường hiếm khi dẫn đến các biến chứng nặng hơn. Nhưng nếu không điều trị, chúng có thể làm hỏng thận của bạn và làm tăng nguy cơ sinh con nhẹ cân hoặc sinh non. Một que thử nước tiểu không phát hiện vi khuẩn, nhưng nó có thể phát hiện ra một loại enzyme là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu. Ngoài ra, thông qua xét nghiệm cũng có thể phát hiện nitrit trong nước tiểu, được tiết ra bởi một số vi khuẩn. Nếu xét nghiệm này là dương tính, các bác sĩ thường khuyên sản phụ nên theo dõi cấy nước tiểu để xác nhận sự hiện diện của vi khuẩn và loại kháng sinh nào sẽ hoạt động tốt nhất. Phụ nữ mang thai (ngay cả khi họ không có triệu chứng) có vi khuẩn trong nước tiểu luôn được điều trị bằng kháng sinh. Một số loại kháng sinh được coi là an toàn cho phụ nữ mang thai, nhưng hãy nhớ tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại kháng sinh nào. Trên thực tế, các bác sĩ thường yêu cầu nuôi cấy nước tiểu khi bắt đầu mang thai để họ có thể xác định và điều trị bất kỳ bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn không triệu chứng nào có thể gây ra các biến chứng sau này. Khi chất béo bị phân hủy để lấy năng lượng thay vì carbohydrate, kết quả là các sản phẩm phụ có tính axit được gọi là ketone. Nếu bạn bị tiểu đường, một lượng lớn ketone trong nước tiểu có thể chỉ ra hiện tượng có hại gọi là ketoacidosis, nguy hiểm hơn có thể dẫn đến hôn mê. Nếu nồng độ ketone đặc biệt cao được tìm thấy trong nước tiểu của thai phụ, bác sĩ sẽ căn cứ vào thói quen ăn uống hay sinh hoạt để tìm hiểu nguyên nhân. Nếu bác sĩ xác định rằng sự hiện diện của ketone trong nước tiểu của bà bầu xuất phát từ lý do không ăn đủ và biến mất sau khi ăn, thì việc nhập viện là không cần thiết. Tuy nhiên trong trường hợp buồn nôn và ói mửa nghiêm trọng thì sản phụ có thể được chỉ định tiếp nhận chất dinh dưỡng qua đường truyền tĩnh mạch. Khi chất béo bị phân hủy để lấy năng lượng thay vì carbohydrate, kết quả là các sản phẩm phụ có tính axit được gọi là ketone Protein trong nước tiểu (protein niệu) có thể báo hiệu nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI), nhiễm trùng thận hoặc bệnh thận mãn tính. Khi protein niệu phát triển vào giai đoạn gần cuối thai kỳ, đó có thể là dấu hiệu sớm của tiền sản giật, một tình trạng liên quan đến thai kỳ có thể gây ra huyết áp cao vào khoảng thứ 20 của thai kỳ và làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng cho mẹ và bé. Tiền sản giật biến chứng khá nguy hiểm nên cần điều trị ngay lập tức để ngăn ngừa các nguy cơ gây ảnh hướng sức khỏe và quá trình sinh nở. Trong trường hợp sản phụ bị protein niệu và huyết áp ở mức bình thường, bác sĩ có thể yêu cầu nuôi cấy nước tiểu để xác định xem nhiễm trùng có gây ra protein niệu hay không. Nếu bạn bị tiền sản giật, bác sĩ sẽ theo dõi cơ thể mẹ cùng em bé và có thể đề nghị nghỉ ngơi tại giường để giảm huyết áp. Một khi được chẩn đoán tiền sản giật thì sản phụ thường được khuyên nên chuyển dạ hoặc thực hiện sinh mổ để đảm bảo an toàn cho em bé. Trong trường hợp xấu nhất, các bác sĩ có thể đề nghị chuyển hoặc thực hiện mổ lấy thai trước thời hạn. Sản phụ sẽ được phát một cốc lấy mẫu nước tiểu cùng khăn lau tiệt trùng. Quá trình tiến hành lấy mẫu: Đầu tiên hãy đảm bảo rửa tay thật sạch. Sau đó, dùng ngón tay để tách môi âm hộ và lau sạch từ trước ra sau. Tiến hành tiểu trong vài giây vào bồn cầu và đặt cốc giữa dòng nước cho đến khi lấy đủ mẫu được yêu cầu. Sau đó, các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra mẫu bằng cách đưa mẫu thử sẽ được cho vào đĩa petri rồi nhúng que thử đổi màu rồi so sánh kết quả với bảng đối chiếu để cho ra kết quả cuối cùng. Để đảm bảo kết quả chính xác nhất thì mẹ bầu cần nhịn ăn và nhịn đi tiểu trước khi tiến hành xét nghiệm. Ngoài ra, mẹ bầu cần vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục bằng nước ấm, tránh dùng các dung dịch tẩy rửa có tính kiềm hoặc axit cao vì có thể dễ khiến môi trường âm đạo thay đổi. Một điều lưu ý nữa là không nên ăn các thực phẩm có màu đậm vì có thể khiến nước tiểu đổi màu. Hạn chế tập thể dục quá sức trước khi xét nghiệm và không nên dùng bất cứ loại thuốc nào trước khi xét nghiệm vì có thể ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng. Xét nghiệm máu và nước tiểu là hai xét nghiệm cơ bản nhất trong thời kỳ mang thai nên bất kỳ cơ sở y tế nào cũng có thể thực hiện loại xét nghiệm này. Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là một trong những bệnh viện tư nhân hàng đầu tại Hà Nội được đánh giá cao về chất lượng dịch vụ thai sản và sinh con trọn gói. Đăng ký gói thai sản Hồng Ngọc, mẹ sẽ được thực hiện đầy đủ các xét nghiệm máu và nước tiểu trong suốt thai kỳ, được chăm sóc và theo dõi sức khỏe với đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, sau sinh, mẹ có thể lưu viện tại hệ thống phòng ốc tiện nghi, sạch sẽ với nhiều lựa chọn từ phòng đơn, đôi, dulexe, tổng thống… **Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý. Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/ |
