Mục lục bài viết
Show 1. Lịch sử hình thành và phát triển nhà nước pháp quyền ?Trong lịch sử tư tưởng chính trị pháp lí của nhân loại, tư tưởng nhà nước pháp quyền đã hình thành từ thời cổ đại. Ngay từ thời cổ đại, khi con người bị đặt dưới sự cai trị tùy tiện, độc đoán của nhà cầm quyền thì cũng là lúc trong xã hội xuất hiện ý tưởng về một nhà nước được tổ chức và hoạt động trên cơ sở pháp luật, cai trị, quản lí xã hội bằng pháp luật, cả vua, quan cũng như dân chúng đều phải tôn trọng pháp luật, phục tùng pháp luật... Sau hàng nghìn năm dưới những “đêm trường trung cổ”, bước sang thời kì phục hưng, tư tưởng nhà nước pháp quyền tiếp tục được phát triển, hoàn thiện. Thời kì này, tư tưởng đề cao vai trò của pháp luật trong đời sống nhà nước và xã hội luôn gắn liền với tư tưởng dân chủ, khẳng định chủ quyền nhân dân, chống lại sự chuyên quyền, độc đoán của nhà cầm quyền, bảo đảm bảo vệ quyền con người... Tư tưởng nhà nước pháp quyền thời kì này một mặt khẳng định vai trò của pháp luật, nhưng mặt khác nhấn mạnh tính chất của pháp luật, đòi hỏi pháp luật phải dân chủ, tiến bộ, phản ánh ý chí và nguyện vọng của nhân dân, pháp luật phải phù họp với quyền tự nhiên của con người. Từ cuối thế kỉ XIX trở lại đây, tư tưởng nhà nước pháp quyền từng bước được hiện thực hoá, nhà nước pháp quyền trở thành một mẫu hình nhà nước lí tưởng, một xu thế tất yếu cần hướng tới của tất cả các nhà nước dân chủ trên thế giới, một mô hình cho việc thiết kế và xây dựng nhà nước của các quốc gia đương đại. Có thể nói, cho đến nay, “sự phát triển của văn minh nhân loại phần lớn được quy định bởi sự phát triển của xã hội công dân và nhà nước pháp quyền". Chính vì vậy, trong thời kì hiện đại, vấn đề nhà nước pháp quyền được nghiên cứu rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới nhằm xây dựng cơ sở lí luận vững chắc cho việc xây dựng và hoàn thiện nhà nước theo xu hướng trở thành nhà nước pháp quyền, vấn đề đặt ra, nhà nước pháp quyền là gì, nó có những đặc trưng nào, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của nó ra sao... Đây là những câu hỏi có thể được trả lời theo nhiều cách khác nhau, bởi vì nhà nước pháp quyền vốn là hiện tượng phức tạp, đa diện, có thể được xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau. Nhiều nhà khoa học cho rằng, trong ngôn ngữ hiện đại có hai thuật ngữ được sử dụng với nghĩa tương tự nhau là “Nhà nước pháp quyền" (Rechsstaat, L’état de droit) và “Chế độ pháp quyền" (The Rule of law), tuỳ theo ngôn ngữ của mỗi nước. Tuy nhiên, trên thực tế, hai thuật ngữ này vừa có điểm thống nhất vừa có điểm khác biệt nhau. Sự thống nhất giữa chúng thể hiện ở chỗ cả “nhà nước pháp quyền” và “chế độ pháp quyền” đều bắt nguồn từ những nguyên tắc cơ bản là: tính phổ biến của các chuẩn mực pháp lí, pháp luật phải công khai, các chuẩn mực pháp lí phải rõ ràng và không hồi tố. Điểm khác nhau giữa chúng là ở chỗ “chế độ pháp quyền” có xu hướng nhấn mạnh nhiều hơn đến sự tham gia của người dân vào một quá trình chính trị có trật tự mà không đề cập rõ ràng đến nhà nước, còn thuật ngữ “nhà nước pháp quyền” thì nhấn mạnh đến nhà nước, chỉ các đặc trưng cụ thể của một nhà nước nào đó. 2. Khái niệm về nhà nước pháp quyền ?Trong các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học ở các nước trên thế giới, có thể thấy khá nhiều quan niệm về nhà nước pháp quyền. Chẳng hạn, “Nhà nước pháp quyền là một nhà nước gắn chặt với pháp luật và được hợp pháp hoả bởi pháp luật”? “Nhà nước pháp quyền là toàn thể một quổc gia có trách nhiệm thực hiện công lí, phục tùng pháp luật và quan tâm đặc biệt đến việc tôn trọng các quyền của con người và nguyên tắc tương ứng”? Ở Việt Nam, quan niệm về nhà nước pháp quyền cũng khá phong phú. Chẳng hạn, có tác giả quan niệm rằng, nhà nước pháp quyền “là Nhà nước thừa nhận tẩt cả các đạo luật và văn bản dưới luật do cơ quan lập pháp và Chính phủ (trong khuôn khổ thẩm quyền của nó) đặt ra, đỏ là Nhà nước bị hạn chế bằng pháp luật, Nhà nước đứng trong pháp luật, chứ không phải Nhà nước đứng ngoài hoặc đứng trên pháp luật”? Tác giả khác lại quan niệm rằng, “Nhà nước pháp quyền là tổ chức công quyền trong hệ thống chính trị của xã hội công dân được xây dựng trên nền tảng các tư tưởng pháp lí tiến bộ của nhăn loại như công bằng, nhân đạo, dân chủ và pháp chế, nhằm đảm bảo thực sự những giátrị xã hội được thừa nhận chung của nền văn minh thế giới - sự tôn trọng và bảo vệ các quyền và tự do của con người, sự ngự trị của pháp luật trong lĩnh vực hoạt động của Nhà nước, sự phân công quyền lực (lập pháp, hành pháp, tư pháp) và chủ quyền nhân dân”... Từ những quan niệm nêu trên cũng như xuất phát từ biểu hiện của những nhà nước pháp quyền trong thực tiễn, có thể khẳng định, nhà nước pháp quyền trước tiên phải là nhà nước theo đúng nghĩa của từ này - tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, tổ chức công quyền của xã hội. Tuy nhiên, nhà nước pháp quyền không phải là một kiểu nhà nước tưong ứng với một hình thái kinh tế - xã hội theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin. Nhà nước pháp quyền là một nhà nước có cách thức tổ chức và hoạt động hoàn toàn khác các nhà nước độc tài, chuyên chế, nhà nước cai trị. Nhà nước pháp quyền được tổ chức và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, đó là hệ thống pháp luật dân chủ, phản ánh công lí, phù hợp với quyền tự nhiên của con người. Nhà nước pháp quyền được tổ chức và hoạt động trên cơ sở chủ quyền nhân dân, có cơ chế phân công, kiểm soát quyền lực nhà nước nhằm bảo đảm, bảo vệ quyền con người, tự do cá nhân. Nhà nước pháp quyền là công cụ để phục vụ xã hội, phục vụ con người, mang lại lợi ích cho công dân, bảo vệ tự do cá nhân và công bằng xã hội. Nhà nước cũng như các chủ thể khác trong xã hội đều luôn tôn trọng và thực hiện pháp luật một cách nghiêm chỉnh. Tóm lại, có thể hiểu: Nhà nước pháp quyền là nhà nước đề cao vai trò của pháp luật trong đời sống nhà nước và xã hội, được tổ chức, hoạt động trên cơ sở một hệ thống pháp luật dần chủ, công bằng và các nguyên tắc chủ quyên nhân dãn, phân công và kiểm soát quyền lực nhà nước nhằm bảo đảm quyền con người, tự do cá nhân, công bằng, bình đắng trong xã hội. Luật Minh Khuê (sưu tầm & biên tập)
Một xã hội mà ở đó nhà nước đòi hỏi mọi cá nhân, tổ chức đều phải tôn trọng pháp luật thì đó là nhà nước pháp quyền. [SAI] NNPQ đặt tinh thần thượng tôn ... Tailieu.vn 8 phút trước 112 Like
Ý kiến nào dưới đây là đúng về trách nhiệm tham gia xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ? answer choices. A. Mọi công đân đều phải có trách nhiệm ... Quizizz.com 3 phút trước 435 Like
Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước. Gửi bởi ... Sotp.vinhphuc.gov.vn 9 phút trước 1425 Like
Tài liệu về Câu hỏi nhận định & thảo luận nhà nước pháp quyền pptx - Tài liệu , Cau hoi nhan dinh & thao luan nha nuoc phap quyen pptx - Tai lieu tại 123doc ... 123docz.net 8 phút trước 1867 Like
Trong phần 1, ban tổ chức tọa đàm đã tổng hợp các câu hỏi về 3 nhóm vấn đề: nhóm 1 – Góc nhìn tổng quan và ý nghĩa của pháp quyền và nhà ... Gass.edu.vn 7 phút trước 205 Like
Câu 1: Nhà nước là một tổ chức đại diện cho: A.giai cấp chiếm ưu thế về kinh tế trong xã hội. B.mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội ... Hoc24.vn 9 phút trước 899 Like
(Chinhphu.vn) – Đây là phát biểu chỉ đạo của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban Chỉ đạo Đề án “Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà ... Baochinhphu.vn 9 phút trước 131 Like
Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn đọc thêm kiến thức về khái niệm nhà nước và nhà nước pháp quyền; cụ thể là trả lời câu hỏi ... Luatminhkhue.vn 10 phút trước 1453 Like
I. LỊCH SỬ CỦA VẤN ĐỀ VÀ QUAN NIỆM VỀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN ... Một trong những câu hỏi lớn của các nhà tư tưởng là: pháp luật thể hiện tinh ... Chinhtrihoc.vn 3 phút trước 1539 Like
Câu hỏi 17: Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân bao gồm những nội dung gì? 08:06, 05/12/2018 ... Baohagiang.vn 8 phút trước 267 Like
Từng giảng dạy khá nhiều về Nhà nước pháp quyền ở các lớp học khác nhau, trước khi giảng, bao giờ tôi cũng đặt một câu hỏi: Các anh/ chị ... Www.moha.gov.vn 8 phút trước 409 Like
Tư tưởng về Nhà nước pháp quyền luôn gắn liền với tư tưởng phát triển ... Đồng thời với bảo vệ Hiến pháp, nhà nước pháp quyền luôn đòi hỏi phải. Www.xaydungdang.org.vn 4 phút trước 584 Like
- Đồng thời với bảo vệ Hiến pháp, nhà nước pháp quyền luôn đòi hỏi phải xây dựng và thực thi một chế độ tư pháp thật sự dân chủ, minh bạch và trong sạch để duy ... Dukcqtw.dcs.vn 4 phút trước 735 Like
Chủ tịch nước đánh giá cao các nhà khoa học, chuyên gia đã có những đóng góp tâm huyết quan trọng đối với Đề án và có sự thống nhất cao về những ... Dangcongsan.vn 3 phút trước 150 Like
Vì vậy, để xây dựng thành công Nhà nước pháp quyền XHCN, ... Đây chính là một đòi hỏi về sự công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình ... Lapphap.vn 9 phút trước 1861 Like
(PLO)- “Xây dựng Đảng về đạo đức”, với “đạo đức” ở vị trí rất cao, ... câu hỏi đặt ra là hoàn thiện nhà nước pháp quyền và XDCĐ Đảng có liên ... M.plo.vn 6 phút trước 526 Like
Chủ tịch Quốc hội chủ trì tọa đàm về xây dựng hệ thống pháp luật. 02/11/2021 08:50. Nhung van de ly luan va thuc tien ve Nha ... Www.vietnamplus.vn 4 phút trước 1017 Like
Lúc đó, dân chủ trở thành đòi hỏi của chính bản thân tập trung. Dân chủ mà không tập trung, về thực chất, là xóa bỏ dân chủ. Tập trung mà không dân chủ, về thực ... Hagiang.gov.vn 1 phút trước 849 Like
Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật - nền tảng lý luận cho xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Www.tapchicongsan.org.vn 4 phút trước 1588 Like |