Bộ truyền trục vít - bánh vít thấy ở đâu? có những ưu và nhược điểm nào ?

Loading Preview

Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.

Về khái niệm thì bộ truyền trục vít – bánh vít dùng để truyền chuyển động giữa 2 trục chéo nhau. Góc giữa 2 trục thường bằng 90 và thông thường trục vít sẽ là trục dẫn động

Trục vít bánh vít gồm những loại nào

Về phân loại thì trục vít phân loại chủ yếu theo hình dạng biên dạng ren và có 3 loại chính là trục vít Acsimet, trục vít convolute, và trục vít thân khai. Tùy từng đặc trưng và tính ưu việt của từng loại mà phạm vi sử sụng của trục vít và bánh vít sẽ khác nhau. Trong cơ khí chế tạo thì chúng ta thường thấy Bộ truyền trục vít – bánh vít được sử dụng rộng rãi trong cơ cấu phân độ, hay các trục vime của máy gia công[ máy tiện…..] và cũng thường sử dụng trong các cơ cấu nâng vì có đặc tính ưu việt là khả năng tự hãm

– Như vậy thì ưu điểm chủ yếu của bộ truyền trục vít – bánh vít là

+ Tỷ số truyền lớn

+ Làm việc êm, không ồn

+ Có khả năng tự hãm

+ Có độ chính xác động học cao

Ưu nhược điểm của trục vít bánh vít

-Tuy nhiên bộ truyền trục vít bánh vít cũng tồn tại những nhược điểm không nhỏ như: Hiệu xuất thấp, sinh nhiệt nhiều do vận tốc trượt lớn. Ngoài ra thì giá thành chế tạo đắt do vật liệu chế tạo bánh vít thường là kim loại màu để giảm ma sát

Vậy nên vật liệu được sử dụng chủ yếu để chế tạo bộ truyền tục vít – bánh vít hiện nay ngoài thực tế đó là: Trục vít thường làm bằng thép; Bánh vít thường làm bằng hợp kim màu, cụ thể là hợp kim của đồng[ đồng thanh]. Tại sao lại sử dụng như vậy?

Thực tế thì trục vít bánh vít [ thường là trục dẫn động] được làm bằng thép và liền với trục vì chịu tải lớn, còn bánh vít [ thường là bánh bị dẫn động, nhận chuyển động từ trục vít] cho nên bề mặt làm việc của bánh vít phải làm bằng vật liệu kém bền hơn, và hợp kim màu, cụ thể là hợp kim đồng được sử dụng chủ yếu vì đồng có rất nhiều tính năng phù hợp với điều kiện làm việc của trục vít – bánh vít.

//giacongbanhrang.com.vn/wp-content/uploads/2022/03/banh-vit-truc-vit.mp4

Chỉ những khách hàng đã đăng nhập và mua sản phẩm này mới có thể đưa ra đánh giá.

Xét 1 chi tiết A đang nằm trên một phẳng nghiêng đang chịu tác dụng của một lực Q. Lực Q được chia thành 2 thành phần: một thành phần song song với mặt phẳng nghiêng có tác dụng kéo vật di chuyển lên phía trên và một thành phần pháp tuyến P. Lực pháp tuyến này sẽ gây ra một phản lực N. Thành phần phản lực N sẽ gây ra lực ma sát F=f.N theo hướng ngược lại. Với f là hệ số ma sát phụ thuộc vào vật liệu,điều kiện bề mặt, thới gian tiếp xúc và không phụ thuộc vào diện tích bề mặt hoặc phản lực N [bỏ qua trọng lực]Xét lực ma sát F: Ta thấy sự tương quan giữa phản lực N và lực ma sát F tạo thành một nón ma sát có đỉnh là điểm tiếp xúc và góc đỉnh của nón là 2 anpha với tang[anpha] = fXét 2 trường hợp:- Trường hợp 1: Lực Q nằm ngoài nón ma sát thành phần song song mặt phẳng của Q lớn hơn F ma sát --> vật di chuyển được- Trường hợp 2; Q nằm trong nón ma sát: Lực kéo < lực ma sát, vật không di chuyển được, dù Q lớn đến đâu.Xét trừong hợp phương của Q không thay đổi, nếu nâng dần góc nghiêng của mặt phẳng, sẽ đến một thời điểm nào đó lực Q sẽ lọt hẳn vào trong nón ma sát và khi đó dù bạn có cố gắng bao nhiêu thì cũng không thể kéo vật lên mặt phẳng nghiêng được

Quay trở lại vấn đề trục vít: Lực Q của bánh vít tác dụng lên trục vít co phương song song với trục tâm của trục vít. Nếu nâng dần góc nâng của trục vít sẽ đến một gí trị nhất định lực Q nằm hẳn vào trong nón ma sát. Khi đó dù lực tác dụng lên bánh vít có lớn lên bao nhiêu cũng không thể làm quay trục vít được. Và đó là hiện tượng tự hãm của bộ trục vít - bánh vít. Hiện tượng này được áp dụng trong khá nhiều thiết bị cơ khí.

Trong cơ khí, so với bộ truyền xích hay bánh răng thì bộ truyền trục vít, bánh vít ít gặp hơn. Cùng tìm hiểu rõ hơn về trục vít bánh vít trong bài viết dưới đây nhé!

Khái niệm trục vít bánh vít

Truyền động trục vít bánh vít hoạt động theo nguyên lý ăn khớp truyền chuyển động và công suất giữa 2 trục chéo nhau trong không gian. Góc giữa 2 trục thường bằng 90 và thường trục vít sẽ là trục dẫn động. Có cấu tạo bao gồm có trục vít bánh vít phối hợp với nhau cùng với sự ăn khớp giữa ren của  trục vít và răng của bánh vít. 

Bánh vít giống như 1 loại bánh răng nghiêng – Thường làm bằng hợp kim màu. cụ thể là hợp kim của đồng[ đồng thanh].

Phân loại trục vít

– Theo hình dạng mặt chia của trục vít: Trục vít trụ, trục vít Globoid [trục vít lõm].

– Theo hình dạng ren của trục vít:

+ Trục vít Archimedes: giao tuyến giữa mặt ren và mặt phẳng chứa đường tâm trục là đường thẳng. Giao tuyến giữa mặt ren và mặt phăng vuông góc với đường tâm trục là đường xoắn Archimedes.

+ Trục vit Convolute: Giao tuyến giữa mặt ren và mặt phẳng vuông góc với phương ren là đường thẳng. Giao tuyến giữa mặt ren và mặt phăng vuông góc với đường tâm trục là đường xoắn Convolute.

+ Trục vít thân khai: giao tuyến giữa mặt ren và mặt pháp tuyến với mặt trụ cơ sở là đường thẳng. Giao tuyến giữa mặt ren và mặt phăng vuông góc với đường tâm trục là đường thân khai.

– Theo số mối ren:

+ Trục vít một mối ren.

+ Trục vít nhiều mối ren.

 Tùy từng đặc trưng và tính ưu việt của từng loại mà phạm vi sử sụng của trục vít và bánh vít sẽ khác nhau. Trong cơ khí chế tạo, thường thấy Bộ truyền trục vít – bánh vít được sử dụng rộng rãi trong cơ cấu phân độ, hay các trục vime của máy gia công[ máy tiện…..]. Và cũng thường sử dụng trong các cơ cấu nâng vì có đặc tính ưu việt là khả năng tự hãm.

– Như vậy thì ưu điểm chủ yếu của bộ truyền trục vít bánh vít là:

+ Tỷ số truyền lớn

+ Làm việc êm, không ồn

+ Có khả năng tự hãm

+ Có độ chính xác động học cao

– Tuy nhiên bộ truyền trục vít cũng tồn tại những nhược điểm không nhỏ như: Hiệu xuất thấp, sinh nhiệt nhiều do vận tốc trượt lớn. Ngoài ra thì giá thành chế tạo đắt do vật liệu chế tạo bánh vít thường là kim loại màu để giảm ma sát. 

Vật liệu được sử dụng chủ yếu để chế tạo bộ truyền trục vít bánh vít hiện nay ngoài thực tế đó là: Trục vít thường làm bằng thép. Bánh vít thường làm bằng hợp kim màu, cụ thể là hợp kim của đồng[ đồng thanh]. Tại sao lại sử dụng như vậy?

Thực tế thì trục vít[ thường là trục dẫn động] được làm bằng thép và liền với trục vì chịu tải lớn, còn bánh vít [ thường là bánh bị dẫn động, nhận chuyển động từ trục vít] cho nên bề mặt làm việc của bánh vít phải làm bằng vật liệu kém bền hơn, và hợp kim màu, cụ thể là hợp kim đồng được sử dụng chủ yếu vì đồng có rất nhiều tính năng phù hợp với điều kiện làm việc của trục vít – bánh vít.

Tham khảo:

+ Bánh răng nghiêng là gì?

Ưu nhược điểm của trục vít – bánh vít

Ưu điểm: Loại truyền động này có tỉ số truyền lớn, có khả năng hãm, làm việc êm,
Nhược điểm: hiệu suất thấp, sinh nhiệt nhiều  và cần dùng loại vật liệu có khả năng giảm ma sát lớn nhưng giá thành rất đắt

Ứng dụng của bánh vít – trục vít

Truyền động trục vít và bánh vít được ứng dụng: trong palang xích, kích vít, hộp giảm tốc, tuốc năng máy quạt, cơ cấu lên dây đàn và mái hiên di động, cơ cấu gạt nước kính ô tô.

Ngoài ra còn có các loại truyền động thông dụng trên, máy xây dựng còn có các kiểu truyền động khác như truyền động cáp, truyền động bánh răng chốt, cơ cấu quay và thanh truyền

Gia công trục vít bánh vít 

Về mặt kết cấu dụng cụ cắt dạng trục vít hoàn toàn giống trục vít sẽ ăn khớp với bánh vít gia công khi làm việc. Chỉ khác đường kính ngoài của trục vít ăn khớp một trị số bằng khe hở hướng kính. Gia công bánh vít thực hiện trên máy phay lăn răng hoặc máy phay ngang.

Chúng tôi – công ty Cơ Khí TÙNG YÊN có nhiều năm KN gia công bánh răng với độ chính xác tuyệt đối, chất lượng cao, độ bên tương đương hàng nhập ngoại. 

Mọi chi tiết và tư vấn gia công trục vít, bánh vít hay các chi tiết cơ khí, vui lòng liên hệ CƠ KHÍ TÙNG YÊN theo thông tin sau:

Để giúp quý khách hàng có được trải nghiệm các sản phẩm – dịch vụ chất lượng và nhận được sự hỗ trợ tốt nhất tại Tùng Yên mọi thông tin liên hệ chi tiết:

Cơ Khí Tùng Yên – Thương hiệu #1 về chất lượng gia công cơ khí tại Việt Nam

Địa chỉ: Lô 8 – Cụm Công nghiệp Yên Nghĩa – Hà Đông – Hà Nội

Hotline: Mr Bách: 0986.360.621 hoặc Mr Tùng: 0913.546.880

Email: 

Website: cokhitungyen.com.vn

Trục vít là một thiết bị dẫn động với nhiều ưu điểm được sử dụng phổ biến hiện nay. Đi đôi với chúng là bánh vít tạo nên bộ truyền trục vít – bánh vít với nhiều ứng dụng và hiệu quả riêng biệt. 

1. Trục vít là gì ?

Trục vít là thiết bị dùng để truyền cơ năng từ động cơ đến các bộ phận, chi tiết của máy móc, thiết bị khác.

Trục có rất nhiều loại với cấu tạo và ứng dụng phù hợp với nhiều mục đích sử dụng khác nhau. Thường được dùng chung với bánh vít tạo thành bộ truyền động trục vít – bánh vít. 

Trục vít 

2. Các loại trục vít phổ biến hiện nay

Dựa vào hình dạng

Bộ phận truyền động trục bao gồm một bánh xe hình trụ có ren liên kết với một bánh răng hình cầu. Số răng và góc răng nhỏ hơn trục Globoid.

  • Trục có hình dạng lõm [Globoid]

Cấu tạo giống trục trụ. Tuy nhiên, góc răng lớn hơn, ôm sát bánh ít. Số răng liên kết với răng bánh ít nhiều hơn. Vì vậy liên kết chắc chắn và mạnh mẽ hơn.

Dựa vào biên dạng ren

Là loại trục được sử dụng phổ biến. Trục có cấu tạo bởi cạnh răng thẳng trong tiết diện [mặt cắt ngang] chứa dọc trục. Mặt răng vuông góc với tiết diện [mặt cắt ngang] tạo thành một đường xoắn ốc. Đường này gọi là Acsimet.

Đa số được gia công bằng tiện. Trong một số trường hợp có thể mài. Góc ren trục thường <10 độ, HB<350.

Là loại có cấu tạo bởi cạnh răng thẳng tiếp xúc và vuông góc với đường kính của mặt trụ cơ sở. Khác với trục acsimet, trục thân khai đa dạng gia công hơn, có thể dùng đá dẹt để tiện, phay hoặc mài. Dùng khi HB>350.

Là loại có cấu tạo bởi cạnh răng thẳng tiếp xúc pháp tuyến với đường ren. Giao của mặt răng với tiết diện vuông góc với trục là đường thân khai. khi góc nâng của ren trục lớn [>10 độ], trục có thể dùng được. 

Dựa theo số mối ren

Có 2 loại là trục vít một mối ren hoặc nhiều mối ren. 

3. Ưu và nhược điểm của trục vít 

Trục vít là một trong những sản phẩm cơ khí thông dụng được sử dụng phổ biến bởi có nhiều ưu điểm:

Ưu điểm

  • Giảm tốc độ, kìm hãm tốt: Có thể giảm tốc độ tới 100:1.
  • Kích thước tổng thể trục nhỏ gọn, so với các bộ truyền động bánh răng khác có cùng chức năng. 
  • Hoạt động dễ dàng và không gây tiếng ồn. 
  • Có hiệu quả chia lưới tốt.
  • Có tỷ lệ truyền động lớn. 

Nhược điểm

  • Hiệu suất thấp so với các loại truyền động khác. 
  • Được làm bằng đồng phốt-pho, làm tăng giá thành sản phẩm. 
  • Một lượng nhiệt đáng kể được tạo ra trong bộ truyền động. Nhiệt lượng này cần được dầu bôi trơn tản ra thành vỏ và cuối cùng là ra môi trường xung quanh.
  • Khả năng truyền tải điện năng thấp. 
  • Việc bôi trơn phải được duy trì nghiêm ngặt để đảm bảo tuổi thọ của trục.

4. Vật liệu chế tạo trục vít

Để gia tăng hiệu quả truyền động cũng như tuổi thọ của trục, chúng nên được gia công bằng các loại máy CNC hiện đại với đa dạng loại vật liệu khác nhau như:

Hợp kim đồng

Hợp kim đồng là sự kết hợp giữa đồng và các loại kim loại khác. Có thể là niken, kẽm, thiếc hoặc nhôm. Do độ bền và khả năng chống ma sát, mài mòn, đồng thiếc và đồng nhôm là loại thường được sử dụng nhất.  

Đồng thau

Là kim loại mềm hơn hợp kim đồng, thường được dùng làm bánh vít. Vì vậy, khi ma sát với trục, sẽ làm giảm độ ma sát, giảm mài mòn trục. Loại này, chỉ dùng cho tải nhẹ. Vì đồng thau chỉ có thể chịu được lượng tải thấp.

Thép

Thường có hai sự kết hợp là trục vít và bánh vít đều bằng thép, hoặc trục bằng đồng thau, bánh vít bằng thép. Vì thép có độ bền và tuổi thọ cao do đó chúng được dùng phổ biến. 

Nhựa 

Bánh vít bằng nhựa được sử dụng cho các tải trọng cực nhẹ như linh kiện ô tô và robot. Khi ghép nối với trục kim loại, chúng có hiệu suất hoạt động êm hơn và không cần bôi trơn. Ngoài ra, trục bằng nhựa còn chống ăn mòn và hóa chất.

Thép không gỉ

Trục bằng thép không gỉ được làm bằng thép 303 và 316. Vì tính năng không gỉ, chúng lý tưởng cho các điều kiện ẩm ướt. Vật liệu này thường được sử dụng cho ngành thực phẩm và đồ uống.

5. Ứng dụng của trục vít

Dựa vào tính năng của trục vít, mà nó có các ứng dụng sau:

  • Vì khả năng ít gây tiếng ồn, trục phù hợp cho các ứng dụng cộng đồng. 
  • Trục có khả năng dừng lại nhanh. Điều này phù hợp cho quá trình vận hành của thang máy.
  • Thiết kế nhỏ gọn thích hợp cho các ứng dụng yêu cầu hiệu quả cao nhưng không gian hạn chế.
  • Tất cả các trục đều được làm bằng hai kim loại khác nhau. Kim loại cứng hơn được sử dụng cho trục và kim loại mềm hơn được sử dụng cho bánh ít. Thiết kế này ứng dụng trong các thiết bị xây dựng.
  • Thích hợp cho các Xe địa hình và xe xây dựng yêu cầu lượng mô-men xoắn khác nhau, được truyền đến mỗi bánh xe.
  • Được sử dụng để điều chỉnh các nhạc cụ có dây.
  • Sử dụng làm vô lăng xe ô tô.

6. Bộ truyền trục vít – bánh vít

Trục vít – bánh vít là bộ truyền động phổ biến hoạt động theo nguyên lý ăn khớp giữa ren của trục và răng của bánh vít.

Trục vít thường sẽ là trục dẫn động và góc giữa 2 trục thông thường là 90 độ. 

Truyền động trục vít bánh vít hoạt động theo nguyên lý ăn khớp truyền chuyển động và công suất giữa 2 trục chéo nhau trong không gian. 

Góc giữa 2 trục thường bằng 90 và thường trục vít sẽ là trục dẫn động. Có cấu tạo bao gồm có trục vít bánh vít phối hợp với nhau cùng với sự ăn khớp giữa ren của trục vít và răng của bánh vít. 

Bộ truyền động này thường được dùng trong kích vít, cơ cấu lên dây đàn, palang xích, mái hiên di động,…

Trục vít với nhiều loại cùng cấu tạo chắc chắn và đa dạng ứng dụng đã và đang là giải pháp truyền động được ưa chuộng hiện nay. Trục được làm bằng các loại vật liệu khác nhau sẽ phù hợp với nhiều mục đích sử dụng và hiệu quả truyền động riêng biệt.

Do đó bạn cần nắm rõ cấu tạo cũng như những ứng dụng và vật liệu cấu thành chúng để có thể lựa chọn loại trục vít phù hợp nhất.

Theo dõi Máy CNC nhập khẩu để cập nhật thêm thông tin bổ ích về Máy CNC, Gia công CNC, Lập Trình CNC.

Tri thức kinh nghiệm về vật liệu chủ yếu làm nên bộ truyền trục vít – bánh vít. Trên thực tế thì so với những bộ truyền bánh răng, hay bộ truyền xích, bộ truyền đai thì bộ truyền trục vít – bánh vít chúng ta ít gặp hơn.

Về khái niệm thì bộ truyền trục vít – bánh vít tiêu dùng để truyền di chuyển giữa 2 trục chéo nhau. Góc giữa 2 trục thường bằng 90 và thông thường trục vít sẽ là trục dẫn động

Hình ảnh: Bộ truyền Trục Vít – Bánh Vít

Về phân loại thì trục vít phân loại chủ yếu theo hình dạng biên dạng ren và với 3 loại chính là trục vít Acsimet, trục vít convolute, và trục vít thân khai. Tùy từng đặc trưng và tính ưu việt của từng loại mà phạm vi sử sụng của trục vít và bánh vít sẽ khác nhau. Trong cơ khí phân phối thì chúng ta thường thấy Bộ truyền trục vít – bánh vít được sử dụng rộng rãi trong cơ cấu phân độ, hay những trục vime của máy gia công[ máy tiện…..] và cũng thường sử dụng trong những cơ cấu nâng vì với đặc tính ưu việt là khả năng tự hãm

– Như vậy thì ưu điểm chủ yếu của bộ truyền trục vít – bánh vít là

+ Tỷ số truyền to

+ Làm việc êm, ko ồn

+ Với khả năng tự hãm

+ Với độ xác thực động học cao

-Tuy nhiên bộ truyền trục vít cũng tồn tại những nhược điểm ko nhỏ như: Hiệu xuất thấp, sinh nhiệt nhiều do véc tơ vận tốc tức thời trượt to. Ngoài ra thì giá thành phân phối đắt do vật liệu phân phối bánh vít thường là kim loại màu để giảm ma sát

Vậy nên vật liệu được sử dụng chủ yếu để phân phối bộ truyền tục vít – bánh vít hiện nay ngoài thực tế đó là: Trục vít thường làm bằng thép; Bánh vít thường làm bằng hợp kim màu, cụ thể là hợp kim của đồng[ đồng thanh]. Vì sao lại sử dụng như vậy?

Thực tế thì trục vít[ thường là trục dẫn động] được làm bằng thép và ngay tắp lự với trục vì chịu tải to, còn bánh vít [ thường là bánh bị dẫn động, nhận di chuyển từ trục vít] cho nên bề mặt làm việc của bánh vít phải làm bằng vật liệu kém bền hơn, và hợp kim màu, cụ thể là hợp kim đồng được sử dụng chủ yếu vì đồng với rất nhiều tính năng ưa thích với điều kiện làm việc của trục vít – bánh vít.

Mình xin san sớt một số nguyên nhân chủ yếu như sau:

– Đồng với độ bóng cao và với khả năng thấm dầu bôi trơn tốt, làm giảm ma sát trong quá trình làm việc lúc bộ truyền trục vít – bánh vít hoạt động. giảm ma sát lúc làm việc là cực kì quan yếu

– Trong bộ tuyền Trục vít – Bánh vít thì một trong hai vật liệu làm trục vít – bánh vít phải khác vật liệu kia. Và trục chủ động phải với độ cứng cao hơn trục tiêu cực

– Sử dụng hợp kim đồng vì đồng với độ dẫn nhiệt tốt, lại tản nhiệt nhanh, chính vì vậy mà sẽ giảm được nhiệt rõ rệt ở vùng xúc tiếp. Hiện tượng hỏng do dính là khá thấp

– Ngoài ra thì đồng tương đối dễ tìm kiếm, rẻ tiền, dễ sửa chữa và thay thế KS. Cao Thanh Duy

Tôi là Đỗ Mạnh Hồng là nhân viên Marketing & Sales Cốp Pha Việt tại Công ty Cốp Pha Việt, ngoài ra tôi còn là Youtube Hồng Vlogs và một chuyên viên hỗ trợ mọi vấn đề về Facebook.