Tuệ Tĩnh Thiền sư (chữ Hán: 慧靜禪師, 1330 - 1400[1]) là một lương y sống ở giai đoạn cuối thời Trần. Ông được hậu thế suy tôn là tiên thánh của ngành thuốc Nam. Tại Hải Dương, còn đền thờ ông ở xã Cẩm Văn, Cẩm Vũ, ở chùa Hải Triều làng Yên Trung, nay là chùa Giám, xã Cẩm Sơn, huyện Cẩm Giàng, Và khu B trường Đại học kỹ thuật y tế Hải Dương, khoa dược bệnh viện 103 Hà Nội, sân của Học Viện Y dược học cổ truyền Việt Nam có tượng Tuệ Tĩnh. Câu đối thờ ông ở đền Bia viết, dịch nghĩa như sau:
Tuệ Tĩnh có tên thật là Nguyễn Bá Tĩnh (阮伯靜), tự Linh Đàm (靈潭), hiệu Tráng Tử Vô Dật (壯子無逸), Hồng Nghĩa (紅義), quán tại hương Xưa, tổng Văn Thai, huyện Cẩm Giàng, phủ Thượng Hồng (nay là thôn Nghĩa Phú, xã Cẩm Vũ, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương).
Mồ côi cha mẹ từ lúc 6 tuổi, Nguyễn Bá Tĩnh được các nhà sư chùa Hải Triều và chùa Giao Thủy nuôi cho ăn học. Năm 22 tuổi, ông đậu Thái học sinh dưới triều vua Trần Dụ Tông, nhưng không ra làm quan mà ở lại chùa đi tu lấy pháp hiệu là Tuệ Tĩnh. Những ngày đi tu cũng là những ngày ông chuyên học thuốc, làm thuốc, chữa bệnh cứu người.
Năm 55 tuổi (1385), với trí tuệ uyên bác trong ngành y thuật của mình, Tuệ Tĩnh bị đưa đi cống cho triều đình nhà Minh. Sang Trung Quốc, ông vẫn làm thuốc, nổi tiếng, được vua Minh phong là Đại y Thiền sư. Ông qua đời tại Giang Nam, Trung Quốc.
Tuệ Tĩnh xót thương cho số phận của mình và luôn đau đáu nỗi niềm một ngày được quay lại quê hương, thoát khỏi cảnh đất khách quê người thể hiện qua việc ông đã khóc trong lễ nhậm chức của mình tại triều đình nhà Minh và cho tới ngày nay, trên bia mộ của ông vẫn còn dòng chữ "Ai về nước Nam cho tôi về với".
Năm 1690 tiến sĩ Nguyễn Danh Nho đi sứ sang Trung Hoa, tình cờ thấy mộ Tuệ Tĩnh, nhận ra là người cùng làng. Cảm động với lời nhắn gửi thiết tha của vị danh y, tiến sĩ Nguyễn Danh Nho đã sao chép bia mộ và tạc khắc bia đá mang về quê Hải Dương bây giờ.
Công trình y dượcNhững năm ở trong nước, Tuệ Tĩnh đã chăm chú nghề thuốc: trồng cây thuốc, sưu tầm kinh nghiệm chữa bệnh trong dân gian, huấn luyện y học cho các tăng đồ. Ông đã tổng hợp y dược dân tộc cổ truyền trong bộ sách giá trị là bộ Nam dược thần hiệu chia làm 10 khoa. Đặc biệt, ông có bộ Hồng Nghĩa giác tư y thư (2 quyển) biên soạn bằng quốc âm, trong đó có bản thảo 500 vị thuốc nam, viết bằng thơ Nôm Đường luật, và bài "Phú thuốc Nam" 630 vị cũng bằng chữ Nôm. Thơ văn Nôm đời Trần rất hiếm, nếu quả thực đó là tác phẩm của Tuệ Tĩnh thì chúng không chỉ giá trị trong y học mà còn là tác phẩm quan trọng trong lịch sử văn học bởi vì đây là các tác phẩm ở thời kì đầu của văn học chữ Nôm. Từ bao đời nay, giới y học Việt Nam và nhân dân đều công nhận Tuệ Tĩnh có công lao to lớn trong việc xây dựng một quan điểm y học độc lập, tự chủ, sát với thực tế Việt Nam. Câu nói của ông: "Nam dược trị Nam nhân" thể hiện quan điểm đầy biện chứng về mối quan hệ mật thiết giữa con người với môi trường sống xung quanh. Quan điểm ấy dẫn dắt ông lên ngôi vị cao nhất của nền y học cổ truyền Việt Nam: Ông Thánh thuốc Nam! Trong trước tác của mình, ông không rập khuôn theo các trước tác của các đời trước, Ông không đưa kim, mộc, thủy, hỏa, thổ lên đầu mà xếp các cây cỏ trước tiên! Ông cũng phê phán tư tưởng dị đoan của những người chỉ tin vào phù chú mà không tin thuốc. Ông đã nêu ra nhiều phương pháp khác nhau để chữa bệnh như: châm, chích, chườm, bóp, xoa, ăn, uống, hơ, xông, v.v. Tuệ Tĩnh đã không dừng lại ở vị trí một thầy thuốc chữa bệnh, ông còn tự mình truyền bá phương pháp vệ sinh, tổ chức cơ sở chữa bệnh trong nhà chùa và trong làng xóm. Có tài liệu cho biết, trong 30 năm hoạt động ở nông thôn, Tuệ Tĩnh đã xây dựng 24 ngôi chùa, biến các chùa này thành y xá chữa bệnh. Ông tập hợp nhiều y án: 182 chứng bệnh được chữa bằng 3.873 phương thuốc. Ông cũng luôn luôn nhắc nhở mọi người chú ý nguyên nhân gây bệnh, tìm biện pháp phòng bệnh tích cực. Tuệ Tĩnh nhấn mạnh tác dụng việc rèn luyện thân thể và sinh hoạt điều độ. Ông nêu phương pháp dưỡng sinh tóm tắt trong 14 chữ: Bế tinh, dưỡng khí, tồn thần Thanh tâm, quả dục, thủ chân, luyện hìnhTuệ Tĩnh còn tập hợp những bài thuốc chữa bệnh cho gia súc. Có thể nói, ông đã góp phần đặt cơ sở cho ngành thú y dân tộc của Việt Nam.
Hàng năm, cả nước kỷ niệm ngày 27/2 ngày Thầy thuốc Việt Nam như một lời tri ân gửi đến với những người hoạt động và cống hiến trong lĩnh vực y tế. Nhớ đến lời dặn dò của Hồ Chủ tịch kính yêu trong thư gửi tới ngành Y tế ngày 27/2/1955: “Người bệnh phó thác tính mệnh của họ nơi các cô, các chú. Chính phủ phó thác cho các cô, các chú việc chữa bệnh tật và giữ sức khỏe cho đồng bào. Đó là một nhiệm vụ rất vẻ vang. Vì vậy, cán bộ cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn. Lương y như từ mẫu”, câu nói ấy rất đúng. Trước sự tàn khốc của Đại dịch Covid-19, cán bộ ngành Y tế luôn phát huy hết sức mạnh, vai trò của mình, đồng hành sát sát cánh cùng người bệnh trong cuộc chiến giành lại sức khoẻ, sự sống cho người bệnh, cộng đồng và quyết tâm đẩy lùi Đại dịch. Và được sự đồng ý của Ban Giám Đốc, Công đoàn bệnh viện Hùng Vương tổ chức chương trình Lễ kỷ niệm Ngày Thầy Thuốc Việt Nam để chúng ta tiếp tục bày tỏ sự trân trọng, tôn vinh và cảm ơn những người thầy thuốc Việt Nam. Càng tự hào về truyền thống vẻ vang và những thành tựu to lớn mà ngành Y tế nước ta đã đạt được, chúng ta càng nỗ lực phấn đấu nhiều hơn nữa, vượt qua mọi khó khăn mọi thách thức, ra sức khắc phục những hạn chế yếu kém, tiếp tục xây dựng ngành Y tế Việt Nam ngày càng vững mạnh, đáp ứng cao hơn, tốt hơn nữa nhu cầu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe của nhân dân, để xứng đáng với sự hy sinh, phấn đấu của các thế hệ thầy thuốc Việt Nam, xứng đáng niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Mở đầu chương trình là những thước phim tư liệu quý báu về thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đế ngành y tế 27/2/1955 và những công tác phòng chống dịch Covid-19 đầy vất vả và hy sinh của đội ngũ nhân viên y tế Bệnh Viện Hùng Vương.  Bên cạnh đó, là lời phát biểu động viên đầy xúc động của Giám đốc bệnh viện PGS. TS.BS. Hoàng Thị Diễm Tuyết dành cho đội ngũ nhân viên. Đã khoác lên mình màu áo trắng thì phải luôn toàn tâm toàn lực, cống hiến sức mình cho người bệnh. Quyết tâm hơn nữa trong công tác chống dịch bệnh Covid-19 tại đơn vị. Mọi hoạt động luôn phải phát huy ở trạng thái chuẩn bị, sẵn sàng… không được mang tâm thế chủ quan, lơ là. Đại diện cho thế hệ bác sĩ trẻ bệnh viện – Bs Lê Thị Thảo Nguyên – Bí Thư Đoàn Thanh niên BV Hùng Vương có đôi lời phát biểu, thể hiện sự quyết tâm, vững vàng..luôn học tập bao lớp thế hệ đi trước rèn đức, luyện tài, trau dồi kinh nghiệm chuyên môn để góp phần bảo vệ sức khoẻ nhân dân, xây dựng thương hiệu bệnh viện ngày càng vươn cao, vươn xa ra khỏi khu vực . Nổi bật của chương trình năm nay, là những phần trào tặng những quà đầy ý nghĩa cho cán bộ, viên chức, người lao động của bệnh viện được Ban chấp hành công đoàn bệnh viện tham mưu cho Ban giám đốc bệnh viện. Hơn 1400 món quà được đại diện Ban Chủ nhiệm các khoa phòng đại diện nhận và trao tặng đến nhân viên với tổng giá trị 222.450.000 đồng và những phần Voucher quà tặng giá trị tri ân, động viên đến 24 cá nhân tích cực tham gia công tác Phòng chống dịch Covid-19, chăm sóc trực tiếp người bệnh Covid tại Khu cách ly K1 và các bệnh viện Dã chiến với thời gian công tác kéo dài từ 106 -170 ngày trong năm vừa qua. Công đoàn cơ sở Bệnh viện Hùng Vương luôn phối hợp nhịp nhàng cùng với Công tác Chính quyền có những hoạt động ý nghĩa, thiết thực trong việc chăm lo đời sống tinh thần cho cán bộ, công nhân viên chức, người lao động tại bệnh viện cũng như những hoạt động tôn vinh những giá trị lịch sử đầy tự hào của Ngành Y tế. Từ đó, mỗi nhân viên tại Bệnh viện Hùng Vương càng thêm vững tin, trân quý con đường mà mình đã chọn, chăm sóc yêu thương người bệnh như chính người thân của mình. Xứng đáng với câu nói của Hồ Chủ tịch “ Lương y như từ mẫu”. Nguyễn Vũ Phương Quỳnh Ủy viên Uỷ ban kiểm tra Công đoàn cơ sở Bệnh viện Hùng Vương; Tổ trưởng Công đòan Phòng Điều Dưỡng Bài viết khác |
