Giới thiệu về cuốn sách này Show Page 2Giới thiệu về cuốn sách này
Sự định hướng không gian của các tín hiệu sau đó sẽ được truyền tới vỏ não thính giác, nơi mà hướng của âm thanh được xác định bởi vị trí các tế bào thần kinh bị kích thích tối đa.
Một người xác định phương ngang mà âm thanh đến bởi hai hai cách chính: (1) thời gian trễ giữa sự tiếp nhận âm thanh vào tai này với sự tiếp nhận ở tai kia, và (2) sự khác biệt giữa cường độ âm thanh ở hai tai. Cơ chế đầu tiên hoạt động tốt nhất ở tần số dưới 3000 chu kì/giây, và cơ chế thứ hai hoạt động tốt nhất ở các tần số cao hơn bởi vì đầu là chướng ngại lớn cho âm thanh ở những tần số này. Cơ chế thời gian trễ phân biệt hướng chính xác hơn nhiều so với cơ chế về cường độ âm bởi vì nó không phụ thuộc vào các yếu tố ngoại lai mà chỉ phụ thuộc vào khoảng thời gian chính xác giữa hai tín hiệu âm thanh. Nếu một người đang nhìn về phía trước hướng tới nguồn âm, âm thanh sẽ đến cả hai tai cùng lúc, trong khi nếu tai phải gần nguồn âm hơn tai trái, tín hiệu âm thanh từ tai phải truyền đến não trước tai trái. Hai cơ chế trên không thể giúp ta biết được liệu âm thanh được phát ra từ đằng trước hay phía sau hoặc ở trên hay ở dưới. Sự phân biệt này có được chủ yếu nhờ hai loa tai. Hình dáng của loa tai làm thay đổi đặc tính của âm thanh đi vào tai, nó phụ thuộc vào hướng của âm thanh đến. Nó thay đổi đặc tính bằng cách nhấn mạnh các tần số âm thanh riêng biệt đến từ các hýớng khác nhau. Cơ chế thần kinh trong việc phát hiện hướng đến của âm thanhSự phá hủy vỏ não thính giác ở cả hai bán cầu não, kể cả con người và các động vật có vú cấp thấp cũng gần như mất hết khả năng phát hiện hướng đến của âm thanh. Chưa hết, các neuron thần kinh phân tích sự định hướng này bắt đầu từ nhân trám trên trong thân não, mặc dù con đường thần kinh dọc từ những nhân này cho tới vỏ não cũng đòi hỏi phải hiểu được các tín hiệu âm thanh. Nhân trám trên được chia thành hai phần: (1) nhân trám trên giữa và (2) nhân trám trên bên. Nhân bên liên quan với sự phát hiện hướng mà âm thanh đến, có lẽ là bởi sự so sánh đơn giản giữa sự khác nhau về cường độ của âm thanh khi tới hai tai và gửi một tín hiệu phù hợp tới vỏ não thính giác để có thể ước đoán hướng của nó. Mặc dù vậy, nhân trám trên giữa có một cơ chế đặc biệt trong việc phát hiện thời gian trễ giữa các tín hiệu âm thanh khi đến hai tai. Nhân này bao gồm rất nhiều các neuron, mỗi neuron có hai sợi nhánh lớn, một sợi hướng về phía bên phải và một sợi hướng về phía bên trái. Tín hiệu âm thanh từ tai phải đập vào nhánh phải, và tín hiệu từ tai trái đập vào nhánh trái. Cường độ kích thích của mỗi neuron có độ nhạy cao với thời gian trễ đặc hiệu giữa hai tín hiệu âm thanh từ hai tai. Các neuron gần một viền của nhân thì đáp ứng tối đa với một thời gian trễ ngắn, trong khi nếu gần bên đối diện sẽ đáp ứng với thời gian trễ dài, còn những neuron ở giữa sẽ đáp ứng với thời gian trễ trung bình. Vì vậy, một mô hình không gian của sự kích thích thần kinh được hình thành trong nhân trám trên giữa, với âm thanh đến trực tiếp từ phía trước của đầu sẽ kích thích tối đa một tập hợp các tế bào thần kinh trám và âm thanh từ các góc bên sẽ kích thích các neuron ở bên đối diện. Sự định hướng không gian này của các tín hiệu sau đó sẽ được truyền tới vỏ não thính giác, nơi mà hướng của âm thanh được xác định bởi vị trí các tế bào thần kinh bị kích thích tối đa. Người ta tin rằng những tất cả tín hiệu để xác định hướng của âm thanh này được truyền qua một con đường khác và kích thích một vị trí khác trên vỏ não so với đường dẫn truyền và vị trí cuối cùng của dạng âm điệu. Mặc dù vậy, nhân trám trên giữa có một cơ chế đặc biệt trong việc phát hiện thời gian trễ giữa các tín hiệu âm thanh khi đến hai tai. Nhân này bao gồm rất nhiều các neuron, mỗi neuron có hai sợi nhánh lớn, một sợi hướng về phía bên phải và một sợi hướng về phía bên trái. Tín hiệu âm thanh từ tai phải đập vào nhánh phải, và tín hiệu từ tai trái đập vào nhánh trái. Cường độ kích thích của mỗi neuron có độ nhạy cao với thời gian trễ đặc hiệu giữa hai tín hiệu âm thanh từ hai tai. Các neuron gần một viền của nhân thì đáp ứng tối đa với một thời gian trễ ngắn, trong khi nếu gần bên đối diện sẽ đáp ứng với thời gian trễ dài, còn những neuron ở giữa sẽ đáp ứng với thời gian trễ trung bình. Vì vậy, một mô hình không gian của sự kích thích thần kinh được hình thành trong nhân trám trên giữa, với âm thanh đến trực tiếp từ phía trước của đầu sẽ kích thích tối đa một tập hợp các tế bào thần kinh trám và âm thanh từ các góc bên sẽ kích thích các neuron ở bên đối diện. Sự định hướng không gian này của các tín hiệu sau đó sẽ được truyền tới vỏ não thính giác, nõi mà hýớng của âm thanh ðýợc xác ðịnh bởi vị trí các tế bào thần kinh bị kích thích tối ða. Ngýời ta tin rằng những tất cả tín hiệu ðể xác ðịnh hýớng của âm thanh này ðýợc truyền qua một con ðýờng khác và kích thích một vị trí khác trên vỏ não so với đường dẫn truyền và vị trí cuối cùng của dạng âm điệu. Các tín hiệu ly tâm từ hệ thần kinh trung ương tới các trung tâm thính giác thấp hơnCon đường ly tâm đã được chứng minh tại mỗi mức của hệ thần kinh thính giác từ vỏ não tới ốc tai. Chặng đường cuối chủ yếu là từ nhân trám trên tới receptor cảm nhận âm trong tế bào lông của Corti. Những sợi ly tâm này là các sợi ức chế. Thật vậy, sự kích thích trực tiếp các điểm riêng biệt trong nhân trám trên đã được chứng minh sẽ ức chế các vùng cụ thể của cơ quan Corti, làm giảm độ nhạy âm thanh của chúng từ 15 đến 20 decibel. Ta có thể hiểu một cách đơn giản là cơ chế này cho phép một người hướng sự chú ý tới các âm thanh đặc biệt trong khi loại ra những âm thanh khác. Đặc điểm này giống như khi một người nghe một nhạc cụ độc tấu trong một dàn nhạc giao hưởng.
Nhạy cảm với âm thanh là hội chứng phổ biến, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây nhiều trở ngại cho cuộc sống người bệnh. Do đó cần có kiến thức cơ bản nhằm phát hiện được bệnh sớm hoặc phòng tránh các nguy cơ tiềm ẩn. Nhạy cảm với âm thanh là một hội chứng biểu hiện là một rối loạn thần kinh trung ương khiến bản thân người đó có phản ứng bất thường với những âm thanh bình thường biểu hiện là sợ âm thanh, sợ tiếng ồn mặc dù đó là những âm thanh nhỏ nhất. Nghiên cứu phát hiện khoảng 29% người mắc hội chứng này có xu hướng trở nên nóng nảy khi nghe tiếng ồn và 17% số khác tỏ ra tức giận với các đồ vật. Hội chứng này chỉ nhạy cảm với 1 số âm thanh chọn lọc. Người mắc hội chứng này sẽ cực kì khó chịu với những âm thanh tưởng chừng như vô hại như tiếng nhấp bút, tiếng thở, tiếng nhai... có thể cảm thấy lo lắng, giận dữ, hoảng loạn, không thể chịu đựng nổi, có thể gây ra các hành động cực đoan hay nổi nóng, chạy trốn hoặc tấn công. Từ đó, họ bắt đầu xa lánh các cuộc giao lưu về xã hội và giảm dần các mối quan hệ với mọi người xung quanh cô lập, trầm cảm, gây trở ngại cho cuộc sống hàng ngày.  Nhạy cảm với âm thanh là hội chứng sợ âm thanh và tiếng ồn Qua một số nghiên cứu đến nay vẫn chưa biết được chính xác nguyên nhân gây ra hội chứng nhạy cảm với âm thanh. Nhưng đây chắc chắn không phải là vấn đề về thính giác. Các bác sĩ cho rằng, bệnh này xuất hiện do cả lý do về tâm lý và vật lý. Căn bệnh này thường có liên quan đến cách âm thanh tác động đến não bộ và kích hoạt các phản xạ vô điều kiện của cơ thể. Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây ra hội chứng nhạy cảm với âm thanh như:
Khi nghe thấy tiếng động, âm thanh người mắc chứng nhạy cảm với âm thanh bệnh nhân có thể nổi da gà, muốn tiếng động đó dừng lại ngay lập tức. Cảm giác này sẽ xảy ra thường xuyên khi nghe những âm thanh mà những người khác hầu như không để ý thấy. Các biểu hiện của người mắc chứng nhạy cảm với âm thanh bao gồm:
Một số âm thanh có thể khiến người bệnh cảm thấy đau khổ, sợ hãi, hoảng loạn muốn tự tử,... Các loại âm thanh dễ kích hoạt Misophonia phổ biến nhất là:
Các âm thanh khác gây ra hội chứng là tiếng hắng giọng, chép môi, những tiếng viết lách, tiếng giấy xào xạc. Tiếng tích tắc của đồng hồ, tiếng đóng sầm cửa xe hơi và tiếng líu lo của chim chóc, tiếng dế hoặc các động vật khác. Chứng nhạy cảm âm thanh tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây nhiều trở ngại cho cuộc sống người bệnh. Không có cách cụ thể nào để chẩn đoán nhạy cảm với âm thanh. Chủ yếu chẩn đoán dựa vào hỏi bệnh, các biểu hiện bệnh, hoàn cảnh xuất hiện,... Không thể trị khỏi hoàn toàn chứng nhạy cảm với âm thanh. Tuy nhiên có thể kiểm soát theo những cách sau:
Hạn chế âm thanh được truyền đến tai bằng tai nghe hoặc các thiết bị chuyên dụng
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị nhạy cảm với âm thanh tại Bệnh viện. Để được tư vấn trực tiếp, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn và đặt tư vấn từ xa qua video với bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi. XEM THÊM: |
