Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh lớp 6 tài liệu tác giả tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên thuộc bộ sách Kết nối tri thức hay nhất, gồm 7 trang đầy đủ những nét chính về văn bản như: Show Các nội dung được Giáo viên nhiều năm kinh nghiệm biên soạn chi tiết giúp học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến thức từ đó dễ dàng nắm vững được nội dung tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên Ngữ văn lớp 6. Mời quí bạn đọc tải xuống để xem đầy đủ tài liệu tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên – Kết nối tri thức Ngữ văn lớp 6: Bài giảng: Bài học đường đời đầu tiên - Kết nối tri thức I. Tác giả
- Tô Hoài (1920-2014), tên khai sinh là Nguyễn Sen. - Quê: Hà Nội. - Là nhà văn có vốn sống phong phú, năng lực quan sát, miêu tả tinh tế; lối văn giàu hình ảnh, nhịp điệu; ngôn ngữ chân thực, gần gũi đời sống. - Nhiều sáng tác cho thiếu nhi như: Võ sĩ Bọ Ngựa, Dê và Lợn, Đôi ri đá, Dế Mèn phiêu lưu kí, … II. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm1. Thể loại: Truyện đồng thoại. 2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: + Năm 1941: viết “Dế Mèn phiêu lưu kí” sau khi xuất bản truyện “Con Dế Mèn”. + Năm 1954: gộp 2 tác phẩm trên thành “Dế Mèn phiêu lưu kí”, gồm 10 chương. 4 chương đầu: kể lai lịch, những bài học, biến cố bất ngờ trên đường đời Dế Mèn. 6 chương sau: kể cuộc phiêu lưu của Dế Mèn. + Văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” trích từ chương 1 “Dế Mèn phiêu lưu kí” với tiêu đề “Tôi sống độc lập từ thủa bé – Một sự ngỗ nghịch đáng ân hận suốt đời” +“Dế mèn phiêu lưu kí” là truyện nổi tiếng nhất của Tô Hoài, được trẻ em yêu thích, dịch ra nhiều thứ tiếng, chuyển thể thành nhiều loại hình nghệ thuật khác.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự 4. Người kể chuyện: Ngôi thứ nhất (Dế Mèn xưng “tôi” kể lại câu chuyện) 5. Tóm tắt: Truyện kể về một chàng dế thanh niên cường tráng có tính kiêu căng, tự phụ luôn tự cho mình là người “sắp đứng đầu thiên hạ”. Với bản tính đó, Dế Mèn trong một lần nghịch dại trêu chị Cốc đã dẫn tới cái chết thương tâm cho Dế Choắt - anh bạn hàng xóm yếu ớt, tội nghiệp. Sau sự việc đó, Dế Mèn ân hận và rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình. 6. Bố cục: Gồm 2 phần: + Phần 1: Từ đầu đến “đứng đầu thiên hạ rồi” : Giới thiệu vẻ đẹp và tính cách của Dế Mèn. + Phần 2: Còn lại: Câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của dế Mèn. 7. Giá trị nội dung: + Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình. 8. Giá trị nghệ thuật: + Cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn. + Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc. + Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình. III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm1. Hình ảnh Dế Mèn
- Ngoại hình: + Càng: mẫm bóng + Vuốt:cứng, nhọn hoắt + Cánh: áo dài chấm đuôi + Đầu: to, nổi từng tảng + Răng: đen nhánh, nhai ngoàm ngoạm + Râu: dài, cong vút → Dế Mèn là một chàng thanh niên có vẻ ngoài tự tin, khỏe mạnh, cường tráng - Hành động: + Đi đứng oai về, làm điệu, nhún chân, rung đùi + Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó + Co cẳng, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, dáng điệu tỏ vẻ con nhà võ. + Nhai ngoàm ngoạm, trịnh trọng vuốt sâu → Sử dụng dày đặc các động từ và tính từ - Ý nghĩ của Dế Mèn: sắp đứng đầu thiên hạ được rồi ⇒ Dế Mèn là một anh chàng khỏe mạnh,cường tráng, hùng dũng nhưng tính tình kiêu căng, hợm hĩnh, xốc nổi… 2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn - Hình ảnh Dế Choắt:
+ Trạc tuổi Dế Mèn + Người gầy gò, cánh ngắn củn, càng bè bè, râu cụt → Dế Choắt là người xấu xí, yếu đuối, trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn - Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt: coi thường, trịch thượng. + Lời lẽ, giọng điệu bề trên, xưng hô “chú mày”. + Cư xử : ích kỷ, không thông cảm, bận tâm gì về việc giúp đỡ Choắt. - Dế Mèn trêu chọc chị Cốc:
+ Dế Mèn nghĩ kế trêu chọc chị Cốc + Kết quả: gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt - Tâm trạng của Dế Mèn sau khi trêu chọc chị Cốc: + Hả hê vì trò đùa tai quái của mình: chui vào trong hang nằm khểnh, bụng nghĩ thú vị… + Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt: nằm im thin thít + Hốt hoảng, lo sợ, bất ngờ trước cái chết và lời khuyên của Dế Choắt + Ân hận, chân thành sám hối: đứng yên lặng trước mộ Dế Choắt
- Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.
Tóm tắt Bài học đường đời đầu tiên bằng sơ đồ
Câu hỏi: Tóm tắt Bài học đường đời đầu tiên bằng sơ đồ? Trả lời: Hãy cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về nội dung văn bản Bài học đường đời đầu tiên nhé! 1. Giới thiệu về tác giả, tác phẩma. Tác giả Tô Hoài (1920 – 2014) - Tô Hoài (1920-2014) tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê nội ở huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), lớn lên ở quê ngoại - làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông, nay thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội - Tô Hoài viết văn từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 - Ông có khối lượng tác phẩm phong phú và đa dạng, gồm nhiều thể loại - Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật b. Tác phẩm Bài học đường đời * Xuất xứ - Bài học đường đời đầu tiên”(tên do người biên soạn đặt) trích từ chương I của tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí” - Dế Mèn phiêu lưu kí: + Được in lần đầu năm 1941 - là tác phẩm nổi tiếng và đặc sắc nhất của Tô Hoài viết về loài vật, dành cho lứa tuổi thiếu nhi. + Dung lượng: 10 chương + Nội dung: kể về những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn qua thế giới những loài vật nhỏ bé * Thể loại - Bài học đường đời đầu tiên thuộc thể loại kí, nhưng về bản chất vẫn là một "tiểu thuyết đồng thoại" được sáng tạo chủ yếu bằng yếu tố tưởng tượng và nhân hóa. * Phương thức biểu đạt - PTBĐ tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm - Trong đó PTBĐ chính là tự sự * Ngôi kể - Ngôi thứ nhất, xưng "tôi" - Tác dụng của việc dùng ngôi thứ nhất để kể chuyện: làm tăng thêm ý nghĩa của biện pháp nhân hóa đã được dùng lên Dế Mèn, khiến Dế Mèn như là một con người biết suy nghĩ và có hành động cụ thể đang tự miêu tả, tự kể về cuộc đời mình. Từ đó làm cho câu chuyện trở nên thân mật hơn, gần gũi hơn. 2. Thể loại truyện kí Việt Nam là gì?a. Hoàn cảnh ra đời: - Xã hội phong kiến thực dân có sự phân hóa sâu sắc; đời sống nhân dân khổ cực, điều đứng đặc biệt là tầng lớp nông dân bị bần cùng hóa nhưng có vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất. - Bộ phận trí thức chịu ảnh hưởng của văn học thế giới, đổi mới văn học là tất yếu - Văn học phát triển theo hướng hiện đại hóa trên tất cả các phương diện: ngôn ngữ, thế loại, nội dung phản ánh...và đạt nhiều thành tựu. - Đội ngũ sáng tác đông đảo b. Đặc điểm truyện kí Việt Nam hiện đại - Hình thức: văn xuôi ( truyện, hồi kí) - Đề tài: phong phú: đề cập đến mọi tầng lớp, mọi phương diện của đời sống xã hội lúc bấy giờ như sự bần cùng của người nông dân, sự mòn mỏi của người trí thức, sự tha hóa của xã hội,... - Nội dung: + Tái hiện những tình cảm đẹp của con người trong quá khứ + Tái hiện hiện thực xã hội đen tối: số phận cùng quẫn của những con người nhỏ bé trong xã hội đặc biệt là người nông dân; sự bế tắc của người trí thức. + Vẽ đẹp tâm hồn, phẩm chất của những con người bất hạnh, đáng thương. + Giá trị nhân đạo, tình cảm nhân văn của các tác phẩm. 3. Tóm tắt văn bản Bài học đường đời- Bài học đường đời đầu tiên kể về Dế Mèn một chàng dế em út trong gia đình và được gia đình cho tự lập từ nhỏ. Nhờ vào ăn uống đầy đủ, điều độ mà Dế Mèn trở thành một thanh niên to cao, cường tráng. Dế Mèn thường hay dậy thật sớm để đào hàng đầy đủ ngóc ngách, đường tắt, cửa sau phòng khi có kẻ đến bắt nạt thì còn có đường thoát thân. Dế Mèn con tham gia vào hầu hết các hoạt động của hàng xóm, tụ tập và ca hát. - Nhờ có thân hình cao to, cường tráng mà Dế Mèn bắt đầu có thái độ kiêu căng, cao ngạo, cà khịa với bà con lối xóm, quát mắng chị Bò Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó… mọi người ai cũng đều bỏ qua bởi ai cũng biết tính của hắn. Dế Mèn cho rằng ai cũng sợ mình nên càng ngày tỏ ra kiêu ngạo. Chính cái tính kiêu ngạo đó mà Dế Mèn phải thấm thía một bài học đầu đời. - Dế Mèn có một chú dế hàng xóm đó là Dế Choắt, vì sinh ra đã ốm yếu nên luôn bị Dế Mèn ức hiếp và bắt nạt. Một hôm Dế Mèn trêu chọc chị Cốc rồi nhanh chân chạy vào hang sâu để trốn, tai họa bỗng ập đến với Dế Choắt khi chị nhầm tưởng Dế Choắt là người trêu chọc mình, những chiếc mỏ nhọn giáng xuống thân hình yếu ớt của Dế Choắt khiến chú chịu không nổi và đã tắt thở. - Chỉ vì lời trêu đùa của mình đã khiến Dế Choắt chết oan, Dế Mèn rất hối hận và tỏ ra hối lỗi. Đây cũng là bài học đường đời đầu tiên đầy thấm thía của Dế Mèn. 4. Giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bảna. Giá trị nội dung - Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình. b. Giá trị nghệ thuật - Cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn - Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc - Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình |
