Vận đơn là gì? Có những loại nào? Áp dụng trong những phương thức vận chuyển nào?... Đó là những câu hỏi liên quan đến khái niệm cơ bản trong vận tải hàng hóa, mà tôi sẽ thảo luận chi tiết trong bài viết này. Show
Đây là một khái niệm cũng khá rộng nếu đi sâu phân tích, và có thể áp dụng linh hoạt, có khi là không chính xác trong một số phương thức vận tải. Nhưng tôi sẽ tập trung ở đây vào mặt định nghĩa, sau đó sẽ dẫn đường link đến những bài cụ thể chi tiết hơn cho từng phương thức vận tải. Trước hết là khái niệm… Vận đơn là gì?Bản thân từ “vận đơn” là ghép của 2 âm Hán Việt. Trong đó, “vận” được hiểu là vận chuyển, còn “đơn” nghĩa là tờ phiếu ghi nhận thông tin. Kết hợp lại thì có thể hiểu nôm na: vận đơn là tờ phiếu ghi nhận thông tin về vận chuyển hàng hóa. Trong tiếng Anh cũng tương tự như vậy. Vận đơn (đường biển) là Bill of Lading. “Bill” là tờ phiếu (= “đơn”), “lading” là xếp hàng lên phương tiện vận chuyển (= “vận”). Ghép lại thì Bill of Lading có nghĩa là “vận đơn” trong tiếng ta. Lưu ý 1 chút: Bill of Lading đúng ra là vận đơn trong vận tải biển, không phải là từ vận đơn nói chung, áp dụng cho các phương thức khác như hàng không, đường bộ… Nội dung vận đơnTrên vận đơn, tùy loại đường biển, hàng không, đường bộ… có sự khác nhau, nhưng sẽ có những nội dung chính như:
Nội dung chi tiết hơn sẽ theo phương thức, và bạn có thể tham khảo thêm trong bài Vận đơn đường biển, Vận đơn hàng không
Chức năng của Vận đơn là gì?Tùy từng loại hình và phương thức vận tải, vận đơn có thể có đủ (hoặc ít hơn) 3 chức năng chính như sau:
Với chức năng đó, vận đơn có những vai trò và tác dụng nhất định. Và với người xuất nhập khẩu hay logistics, bạn thường thấy vận đơn quan trọng trong bộ chứng từ hàng hóa xuất nhập khẩu vì nó được dùng trong các công việc sau:
Các loại vận đơnKhái niệm vận đơn áp dụng cho các phương thức vận chuyển khác nhau có sự khác nhau.
Trong mỗi loại đó lại được phân ra những nhóm tương ứng phù hợp với nhu cầu thực tế của phương thức vận chuyển. Để chi tiết hơn bạn có thể đọc trong từng bài viết liên quan:
Một số câu hỏi liên quan đến vận đơnVận đơn sạch là gì?Là loại vận đơn đường biển, trong đó không có gì chú gì về tình trạng hàng hóa, nghĩa là hàng hóa được người vận chuyển nhận trong tình trạng tốt. Loại này còn được gọi là vận đơn hoàn hảo, tiếng Anh là Clean Bill of Lading. Ngược lại, là loại vận đơn bẩn, có ghi chú tình trạng hàng hóa không tốt, chẳng hạn như: thùng bị móp méo, rách vỡ. Vận đơn theo lệnh là gì?Cũng là loại vận đơn đường biển mà trong ô Consignee (người nhận hàng) đề nội dung yêu cầu người gửi hàng giao hàng theo lệnh của Consignee đó. Cụm từ thường là tiếng Anh như: To the Order of + tên Consignee. Cùng nhóm này còn có Vận đơn đích danh (ghi rõ tên người nhận), và Vận đơn Vô danh (không ghi tên ai). Kết luậnVận đơn là chứng từ phổ biến và quan trọng trong vận tải và xuất nhập khẩu hàng hóa. Bài viết này tôi giải thích rõ hơn về khái niệm vận đơn là gì, có những loại nào, áp dụng trong những phương thức vận tải khác nhau ra sao. Cụ thể từng loại, mời bạn đọc những bài viết chi tiết nhé. Nếu bạn tìm thấy thông tin hữu ích trong bài viết này thì nhấp Like & Share để bạn bè cùng đọc nhé. Cám ơn bạn! Chuyển từ Vận đơn là gì về Trang chủ Chuyển từ Vận đơn là gì về Chứng từ xuất nhập khẩu Tham gia nhóm Facebook:
Nhận email chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về Logistics, Xuất nhập khẩu, và Thủ tục hải quanvà download tài liệu hữu ích: Danh sách Hãng tàu tại Hải Phòng, Tp. HCM, biểu thuế XNK mới nhất... Vui lòng nhập địa chỉ email, và tick vào các ô xác nhận, sau đó nhấn nút Subscribe. (Lưu ý: Bạn cần nhập chính xác và xác nhận qua email trước khi nhận file) Enjoy this page? Please pay it forward. Here's how...Would you prefer to share this page with others by linking to it?
Vận đơn đường biển, viết tắt là B/L (Bill of Lading), là chứng từ phổ biến và quan trọng trong vận tải biển nói chung và vận tải container nói riêng. Nếu bạn làm về xuất nhập khẩu, hay làm cho hãng tàu, công ty forwarding, logistics như công ty tôi chẳng hạn… thì chắc hẳn sẽ thấy chứng từ này gần như hàng ngày. Mặc dù vậy, nhưng rất có thể bạn chưa hiểu rõ về nó. Trong phần dưới đây, tôi sẽ nêu chi tiết khái niệm, chức năng, phân loại... của chứng từ vận tải này. Khái niệm vận đơn đường biểnVận đơn đường biển được dịch từ Tiếng Anh là Bill of Lading (B/L) có thể được hiểu nôm na như một “phiếu ghi nhận” (bill) của việc “xếp hàng” (loading). Vận đơn đường biển được dịch từ Tiếng Anh là Bill of Lading (B/L), có thể được hiểu nôm na như một “phiếu ghi nhận” (bill) của việc “xếp hàng” (lading). Theo âm Hán Việt, từ “vận đơn” gồm hai từ “vận” được hiểu là vận chuyển, và “đơn” có nghĩa là phiếu, hay chứng từ. Gộp lại có thể hiểu đó là một văn bản hay chứng từ về việc vận chuyển hàng. Cách giải thích theo tiếng Anh và tiếng Hán Việt tuy có khác nhau đôi chút, nhưng tựu chung lại thuật ngữ này cũng chỉ sự ghi nhận của người vận chuyển về việc xếp hàng lên tàu để vận chuyển. Nếu định nghĩa một cách chính tắc, thì có thể khái quát như sau: Vận đơn là chứng từ do người vận chuyển hoặc đại diện được ủy quyền của người vận chuyển (thuyền trưởng, đại lý) ký phát cho người gửi hàng, trong đó xác nhận việc nhận hàng để vận chuyển từ cảng khởi hành đến cảng đích. Nói như vậy cũng ngầm định rằng vận đơn được dùng cho vận tải biển, để phân biệt với vận đơn hàng không (Airway Bill) dùng cho phương thức vận tải hàng hóa bằng máy bay. Ghi chú: Từ “vận đơn” (Bill of Lading) được dùng cho phương thức vận chuyển đường biển. Nếu nói vận đơn hàng không, hay vận đơn đường bộ là cách dùng từ chính xác, mà đó chỉ là theo thói quen; thực tế 2 phương thức này nên dùng từ Giấy gửi hàng (Waybill), là biên lai và bằng chứng vận chuyển, chứ không có chức năng chứng từ sở hữu như vận đơn (xem 3 chức năng trong phần dưới). Nếu xét theo khía cạnh lịch sử hình thành và sử dụng, vận đơn đường biển được bắt đầu sử dụng từ thế kỷ 13, khi thông thương hàng hóa bằng đường biển trở nên tấp nập ở châu u, và chủ hàng cần có bằng chứng văn bản về việc hàng hóa được xếp xuống tàu. Ban đầu vận đơn chỉ có mục đích như một biên lai của người vận chuyển phát hành khi nhận hàng. Sau nhiều thế kỷ, nhiều thủ tục và quy định được đưa ra áp dụng, dần hình thành nên mẫu vận đơn đang được sử dụng ngày nay. Một số quy định quan trọng gồm Hague-Visby Rules 1968, Brussels Convention 1924, Carriage of Goods by Sea Act 1992 (COGSA)... Chức năng, vai trò của vận đơn đường biểnVận đơn có vai trò quan trọng trong vận tải biển, vì chứng từ này có có 3 chức năng thiết yếu như sau:
Để bạn có thể hình dung rõ hơn về 3 chức năng nêu ở trên, hãy cùng liên tưởng và so sánh vận đơn với vé trông xe ở Việt Nam.
 Tất nhiên so sánh trên chưa hoàn toàn chính xác, nhưng tôi muốn lấy ví dụ đơn giản trong thực tế để bạn có thể hiểu được vai trò của vận đơn đường biển. Tiếp theo, chúng ta cùng xem những nội dung chính của vận tải đơn... Mẫu vận đơn đường biểnBạn xem mẫu vận đơn đường biển của hãng tàu MSC trong hình dưới, có thể nhấp chuột phải và mở trong tab mới để xem ảnh kích thước lớn hơn. Nội dung chi tiết trên B/L của từng hãng vận tải có thể khác nhau ít nhiều. Sau đây là những mục chính cần lưu ý trong cách đọc vận đơn đường biển, cho hàng container (tàu chợ), còn B/L cho tàu chuyến sẽ khác đi chút ít (vd: không có số container, seal…).
Mặt sau của vận đơn gồm quy định chi tiết những điều khoản do hãng vận chuyển chuẩn bị và in sẵn, chủ hàng chỉ có thể chấp nhận chứ không thay đổi được. Tuy nhiên, những nội dung này phải phù hợp với quy định của các công ước, tập quán quốc tế về vận chuyển hàng hoá bằng đường biển. Bạn có thể xem trong ảnh dưới mặt sau của vận đơn, gồm các định nghĩa, các điều khoản chung, trách nhiệm của người chuyên chở, xếp dỡ và giao nhận, cước phí và phụ phí, giới hạn trách nhiệm của người chuyên chở, miễn trách của người chuyên chở… Với những người làm thủ tục hải quan hàng nhập khẩu, thì trong khi đọc vận đơn đường biển, cần lưu ý những nội dung quan trọng sẽ phải nhập vào tờ khai hải quan. Bạn nên đối chiếu số liệu với những chứng từ khác như: Packing List, Commercial Invoice, Certificate of Origin. Những nội dung cần để ý bao gồm:
Còn với hàng xuất, bạn cũng cần kiểm tra B/L kỹ lưỡng từ bản nháp (draft), để có thể phát hiện sai sót. Nếu phải sửa chữa nội dung B/L thì cần làm sớm, tránh phát sinh phí sửa Bill mà hãng tàu có thể áp dụng. Các loại vận đơn đường biểnCách phổ biến nhất là phân loại theo cách ghi người nhận hàng, tương ứng với chức năng quan trọng nhất liên quan đến “chứng từ sở hữu”. Ngoài ra, còn có một số tiêu chí phân loại khác, để phù hợp với nhu cầu phân biệt các loại vận đơn trong thực tế. Phân loại theo chủ thể nhận hàng:
Ngoài cách phân loại theo khả năng chuyển nhượng như trên, tùy theo mục đích cụ thể, người ta có thể chia vận đơn thành một số loại khác như sau: Phân loại theo tình trạng vận đơn:
Phân loại theo tình trạng nhận hàng:
Phân loại theo chủ thể cấp vận đơn
Phân loại theo việc xuất trình vận đơn
Một số loại vận đơn khác
Tóm lại, vận đơn là chứng từ quan trọng trong vận tải biển, và bạn cần lưu ý nhất về tính sở hữu hàng hóa, có liên quan đến vận đơn gốc. Vận đơn cũng có nhiều loại, sử dụng tùy theo hoàn cảnh cụ thể trong thực tế. Đến đây tôi xin kết thúc bài viết về vận đơn đường biển. Bạn có thể muốn tham khảo tiếp một số bài viết liên quan:
Nếu bạn tìm thấy thông tin hữu ích trong bài viết này thì nhấp Like & Share để bạn bè cùng đọc nhé. Cám ơn bạn! Chuyển từ Vận đơn đường biển về Vận tải container Tham gia nhóm Facebook:
Nhận email chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về Logistics, Xuất nhập khẩu, và Thủ tục hải quanvà download tài liệu hữu ích: Danh sách Hãng tàu tại Hải Phòng, Tp. HCM, biểu thuế XNK mới nhất... Vui lòng nhập địa chỉ email, và tick vào các ô xác nhận, sau đó nhấn nút Subscribe. (Lưu ý: Bạn cần nhập chính xác và xác nhận qua email trước khi nhận file) Enjoy this page? Please pay it forward. Here's how...Would you prefer to share this page with others by linking to it?
|
