So sánh sức mạnh quân sự nga và ukraine

(PLO)- Trước khi xung đột nổ ra hồi tháng 2, nhiều nhà quan sát nhìn vào sức mạnh chiến đấu áp đảo của Nga và nghĩ rằng nước này sẽ nhanh chóng giành chiến thắng nhưng quân đội Ukraine đã tỏ ra mạnh mẽ đáng ngạc nhiên.

Trước khi Nga phát động tấn công Ukraine vào ngày 24-2, nhiều nhà quan sát đã nhìn vào sức mạnh chiến đấu áp đảo của Nga và nghĩ rằng Nga sẽ nhanh chóng giành chiến thắng.

Nga vượt trội về quy mô, Ukraine chiếm ưu thế ở mọi yếu tố khác

Vì Nga có ngân sách quốc phòng 62 tỉ USD và nắm giữ lợi thế về số lượng đối với các hệ thống vũ khí như xe tăng, pháo, trực thăng tấn công và máy bay, câu hỏi mà nhiều nhà quan sát đặt ra không phải là Nga có chiến thắng hay không mà là Nga sẽ chiến thắng nhanh như thế nào.

So sánh sức mạnh quân sự nga và ukraine

Binh sĩ Ukraine bên ngoài TP Debaltseve, tỉnh Donetsk, miền Đông Ukraine năm 2014. Ảnh: SERGEI SUPINSKY/AFP/Getty Images

Điều mà các nhà quan sát và nhà phân tích trên không tính đến là hiệu suất trong thời gian xảy ra chiến tranh bị ảnh hưởng bởi nhiều thứ chứ không chỉ là việc hệ thống vũ khí hoạt động như thế nào.

Trang Business Insider dẫn ý kiến của ông Liam Collins, Giám đốc sáng lập Viện Chiến tranh hiện đại thuộc Học viên quân sự West Point (Mỹ) nói rằng sự thành công trên chiến trường còn là kết quả của chiến lược, sự triển khai hoạt động, học thuyết, huấn luyện, sự lãnh đạo, văn hóa quân sự và ý chí chiến đấu.

Nga đã và đang tiếp tục nắm giữ ưu thế vượt trội về quân số và hệ thống vũ khí, nhưng Ukraine lại nắm ưu thế về các yếu tố khác.

Cải cách quốc phòng

Năm 2014, Ukraine đã tiến hành cuộc đánh giá toàn diện về an ninh quốc gia và quốc phòng. Tháng 5-2016, Tổng thống Ukraine khi đó là ông Petro Poroshenko đã ban hành Thông cáo về Phòng thủ chiến lược của Ukraine, trong đó yêu cầu cải cách sâu rộng khắp trong lực lượng quốc phòng ở năm hạng mục: chỉ huy và kiểm soát, lập kế hoạch, hoạt động, y tế - hậu cần, và phát triển lực lượng một cách chuyên nghiệp. Mục tiêu là đến năm 2020 Ukraine phải tạo ra một lực lượng có khả năng hoạt động theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

So sánh sức mạnh quân sự nga và ukraine

Binh sĩ Ukraine và xe bọc thép chở quân tại chốt kiểm soát gần thị trấn Slaviansk (miền Đông Ukraine) tháng 5-2014. Ảnh: Baz Ratner/REUTERS

Trong sáu năm tiếp theo, Ukraine đã cải cách quân đội với sự sự giúp đỡ của các cố vấn, huấn luyện viên quân sự và thiết bị của phương Tây.

Kinh nghiệm chiến trường

Trước lúc Nga tấn công Ukraine vào ngày 24-2, Ukraine đã xây dựng một lực lượng chuyên nghiệp với văn hóa khuyến khích sự chủ động của các chỉ huy cấp dưới trên chiến trường. Những sáng kiến này được đưa ra khi các mệnh lệnh chiến trường ban đầu không còn phù hợp với tình hình đã thay đổi.

Trước khi các cải cách được ban hành, những trung úy và đại úy đang tham gia các cuộc giao tranh trên bộ không thể tự đưa ra quyết định mà phải xin phép trước khi họ có thể hành động.

So sánh sức mạnh quân sự nga và ukraine

Binh sĩ Ukraine sau khi giải phóng khu vực sân bay Hostomel hồi tháng 4. Ảnh: Jana Cavojska/SOPA Images/LightRocket/ Getty Images

Tích lũy kinh nghiệm chiến trường từ tám năm chiến đấu ở Donbass và sáu năm nhận được sự huấn luyện và cố vấn của phương Tây, quân đội Ukraine năm 2022 không giống như năm 2014 và đã khiến Nga ngạc nhiên. Trên thực tế, quân đội Ukraine vượt trội hơn quân đội Nga gần như về mọi mặt trừ quy mô.

Kết quả là, cuộc xung đột Nga-Ukraine lần này là sự chứng kiến cuộc đọ sức giữa một lực lượng lớn nhưng được đào tạo yếu với một lực lượng nhỏ hơn nhưng được đào tạo bài bản và đầy quyết tâm. Khi cuộc chiến chuyển sang phía Đông, mức độ chuyên nghiệp, sự sung sức, văn hóa quân sự và sự lãnh đạo, quyết tâm của Ukraine vẫn không đổi.

Trình độ của binh sĩ và trang thiết bị quân sự của Nga vẫn không đổi và lực lượng được đào tạo kém của họ lại không thể khắc phục trong vài tuần hay vài tháng. Trong khi đó, Ukraine đã có sáu năm để cải tổ quân đội.

Triển khai quân chiến đấu

Nhiều báo cáo truyền thông tập trung vào thực tế là việc các lực lượng Nga di chuyển từ phía bắc Ukraine để hỗ trợ các hoạt động ở phía đông Ukraine sẽ làm tăng khả năng Nga chiếm thành công khu vực phía đông Ukraine.

So sánh sức mạnh quân sự nga và ukraine

Binh sĩ Ukraine ở Donbass hồi tháng 4. Ảnh: Diego Herrera Carcedo/Anadolu Agency/ Getty Images

Tuy nhiên, một điều thường bị bỏ qua đó là Ukraine cũng có thể di chuyển lực lượng về phía đông. Dĩ nhiên một phần nhỏ lực lượng Ukraine sẽ vẫn bảo vệ thủ đô Kiev. Khi Ukraine di chuyển quân về phía đông, điều đó có nghĩa là tỉ lệ tổng thể giữa lực lượng Nga và lực lượng Ukraine khó có thể thay đổi nhiều trừ phi Nga quyết định điều thêm quân.

Nga dường như không thể thay đổi cách sử dụng quân khi họ gặp phải sự phản kháng quyết liệt từ Ukraine.

Mặc dù tướng Alexander Dvornikov đã được bổ nhiệm để chỉ huy các hoạt động của Nga tại Ukraine nhưng sự bổ nhiệm này dường như không đem lại nhiều thay đổi trên thực địa.

Các hoạt động trong vài tuần qua đã chứng tỏ rằng Nga vẫn không thể tiến hành các cuộc tấn công quy mô lớn để giúp nước này kiểm soát lãnh thổ Ukraine.

Sự thay đổi thực sự duy nhất mang lại hy vọng cho Nga là địa hình địa lý.

Vùng đất ở phía bắc Ukraine gồm phần lớn là đất ngập nước, điều này buộc Nga phải bám vào con đường và do đó hạn chế số lượng các tuyến đường mà nước này có thể sử dụng để hành quân về Kiev.

Địa hình ở phía đông Ukraine có địa hình thoáng mở hơn và sẽ cho phép Nga di chuyển quân và xe tăng theo nhiều tuyến đường thay vì một tuyến.

Viện trợ quân sự quan trọng

Một chìa khóa khác giúp Ukraine ngăn chặn được lực lượng lớn hơn nhiều như Nga là khả năng thay thế nhanh chóng thiết bị quân sự đã cạn kiệt hoặc bị phía Nga phá hủy.

So sánh sức mạnh quân sự nga và ukraine

Binh sĩ Ukraine với tên lửa chống tăng FGM-148 Javelin trong một cuộc tập trận ở phía tây Ukraine tháng 5-2021. Ảnh: Volodymyr Tarasov/ Ukrinform/Barcroft Media/Getty Images

Viện trợ quân sự của phương Tây kể từ khi bắt đầu nổ ra xung đột tháng 2 hoàn toàn đóng vai trò quan trọng giúp Ukraine tiếp tục thành công. Nhu cầu của Ukraine không thay đổi kể từ đó.

Như Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nói trong cuộc gặp các quan chức NATO hồi tháng 4, danh sách mong muốn của ông chỉ có ba thứ, đó là vũ khí, vũ khí và vũ khí.

Baoquocte.vn. Ngày 24/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố mở chiến dịch quân sự ở miền Đông Ukraine. Hãy cùng Báo Thế giới & Việt Nam điểm qua sức mạnh quân sự giữa hai nước.

Sáu tháng kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, cả 2 bên đều hứng chịu thiệt hại đáng kể về người và của. Cho tới nay, các lực lượng Nga đã kiểm soát được khoảng 20% lãnh thổ Ukraine, bao gồm một dải lớn ở miền Đông và miền Nam.

So sánh sức mạnh quân sự nga và ukraine
So sánh sức mạnh quân sự nga và ukraine

Một binh sỹ Ukraine bên cạnh chiếc xe tăng đã bị phá hủy gần Kharkiv hồi tháng 5/2022. Ảnh: Reuters

Sức mạnh trên không

Trong một bài viết trên Atlantic Council, ông Richard D. Hooker, Giám đốc cấp cao phụ trách các vấn đề về châu Âu và Nga tại Hội đồng An ninh Quốc gia (Mỹ) cho rằng phi đội khoảng 100 máy bay của Ukraine không thể so sánh với phi đội hơn 1.500 máy bay của Nga. Ukraine khó có thể yểm trợ từ trên không cho các lực lượng mặt đất vì sợ mất các máy bay hiệu suất cao (chủ yếu là máy bay chiến đấu MiG-29 và Su-27 cùng máy bay cường kích Su-24 và Su-25). Thay vào đó, Kiev phải cân nhắc và sử dụng phi đội máy bay một cách chọn lọc.

Mặt khác, Ukraine được cho là đã thành công trong việc ngăn chặn Nga chiếm ưu thế trên không. Mặc dù không có các hệ thống phòng không tiên tiến như Patriot của Mỹ hay S-400 của Nga, các hệ thống S-300 (tầm cao), SA-11 (tầm trung bình) và SA-8 (tầm ngắn) cũ hơn của Ukraine vẫn có thể gây thiệt hại cho đối phương.

Mỹ đã cung cấp cho Ukraine một số lượng nhỏ hệ thống phòng không tầm ngắn đến tầm trung NASAM, trong khi Đức cũng cam kết sẽ gửi các phương tiện phòng không Gepard mà Berlin đã loại biên. Tuy nhiên, tình trạng thiếu đạn dược đã gây khó khăn cho Ukraine khi sử dụng các hệ thống vũ khí này trên chiến trường.

Với số lượng lớn tên lửa vác vai Stinger do Mỹ cung cấp, kết hợp với chiến thuật “bắn và chạy” để tránh đòn đáp trả của đối phương, lực lượng phòng không Ukraine tuyên bố đã bắn hạ nhiều máy bay của Nga. Theo ông Hooker,  phải có số lượng lớn tên lửa phòng không thì Kiev mới có thể chiếm ưu thế trước các lực lượng Nga.

Ukraine cũng đã sử dụng hiệu quả máy bay không người lái (UAV) trong xung đột với Nga. Các UAV chủ chốt của Ukraine gồm Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ, có khả năng ném bom dẫn đường bằng laser, cùng Phoenix Ghost và Switchblade do Mỹ cung cấp.

Các UAV quân sự này cùng với hàng nghìn UAV thương mại giá rẻ khác đã được sử dụng để phát hiện pháo binh đối phương và thu thập thông tin tình báo. Dù các lực lượng Nga đã tìm cách khắc chế và tỷ lệ mất UAV của Ukraine khá cao, nhưng với chi phí thấp và khả năng sẵn sàng hoạt động UAV sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong cuộc xung đột hiện nay. Khi được liên kết với các đơn vị pháo binh ở gần, UAV cho phép thu nhận mục tiêu nhanh chóng và khai hỏa chính xác, tận dụng tối đa nguồn lực pháo binh hạn chế của Ukraine.

Pháo binh và xe tăng

Một yếu tố khác quan trọng không kém sức mạnh trên không là pháo binh. Ukraine bước vào cuộc xung đột với các loại loại pháo từ thời Liên Xô, hiện đã lỗi thời và khan hiếm đạn dược.

So với 500 khẩu pháo của Ukraine, Nga có số lượng lớn hơn, khoảng 2.000 khẩu pháo, hiện đại và mạnh mẽ hơn rất nhiều, có thể bắn số lượng đạn hàng ngày nhiều hơn Ukraine khoảng 10 lần.

Việc bổ sung các hệ thống pháo 155mm từ Mỹ, Đức, Pháp và các quốc gia khác đã giúp củng cố đáng kể lực lượng pháo binh Ukraine, nhưng Nga vẫn giữ được lợi thế lớn.

Ở điểm này, Mỹ có thể gửi cho Ukraine pháo tự hành M109A6 155mm, hiện đang được niêm cất với số lượng lớn. M109A6 có khả năng sống sót cao hơn trước hỏa lực của đối phương, dễ dàng thay thế và có kíp lái ít hơn. M109A6 cũng rất phù hợp với địa hình và môi trường hoạt động của Ukraine.

Bên cạnh đó, lực lượng xe tăng cũng phải được tăng cường đáng kể. Khi xung đột bùng phát, xe tăng tiêu chuẩn của Ukraine là T-64B, một thiết kế cũ từ thời Liên Xô, không có giáp phản ứng nổ, ống ngắm nhiệt và đạn dược hiện đại.

Ba Lan đã cam kết cung cấp 240 xe tăng chiến đấu chủ lực PT-91 cùng với số lượng nhỏ T-72 của Séc. Trong trường hợp xung đột có thể kéo dài tới năm 2023, Mỹ có thể xem xét cung cấp một số lượng lớn xe tăng M1A1. Mặc dù không phải là mẫu xe tăng mới nhất nhưng M1A1 vẫn phù hợp để đối đầu với hầu hết các loại xe tăng của Nga 

VOV.VN - Sau nhiều tháng tập trung vào vũ khí tầm xa và pháo hạng nặng, Mỹ dường như thay đổi chiến lược viện trợ cho Kiev trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine đã kéo dài 6 tháng.

Đâu sẽ là yếu tố thay đổi ?

Yếu tố thay đổi trong cuộc chiến pháo binh sẽ là hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao biến thể bánh lốp M142 HIMARS và bánh xích M270 MLRS. Cả hai đều có tầm bắn xa, chính xác, cơ động và khả năng hủy diệt cao. Cho tới nay, mới chỉ có một số lượng ít các hệ thống như vậy đã được chuyển cho Ukraine và được cho là đã phát huy hiệu quả rất tốt.

Trong khi Ukraine vẫn sử dụng các hệ thống tên lửa pháo binh cũ hơn như BM-21 Grad và BM-30 Smerch, nhưng HIMARS và MLRS lại vượt trội hơn nhiều về tầm bắn và độ chính xác.

Để cân bằng tình thế Ukraine cần khoảng 50 hệ thống HIMARS hoặc MLRS hoặc hơn, và họ cần cả loại đạn ATACMS.

Tuy nhiên cho tới nay, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden vẫn chưa cung cấp cho Ukraine loại đạn ATACMS tầm bắn lên tới 480km do lo ngại Ukraine có thể sử dụng để tấn công vào lãnh thổ Nga, từ đó khiến xung đột lan rộng.

Sự ủng hộ của phương Tây

Theo ông Richard Hooker, Ukraine phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ của phương Tây. Gần 6 tháng kể từ khi xung đột Nga Ukraine nổ ra, phản ứng của phương Tây đối với cuộc khủng hoảng này vẫn mạnh mẽ và thống nhất. Phương Tây cũng đã nhất trí áp đặt một loạt biện pháp trừng phạt nhằm vào nhiều cá nhân, tổ chức của Nga, trong đó có Tổng thống Putin cùng các nhân vật xung quanh ông.

Tuy nhiên, sự đồng thuận của phương Tây có thể tan vỡ khi châu Âu bước vào một mùa Đông ảm đạm trong bối cảnh giá lương thực, thực phẩm tăng cao, thiếu hụt năng lượng sưởi ấm cho các ngôi nhà và nguy cơ suy thoái kinh tế.

Ngoài chi phí về kinh tế và quân sự mà phương Tây phải gánh chịu, cũng có những lo ngại rằng, Mỹ và châu Âu đã bắt đầu trở nên mỏi mệt khi cuộc chiến Nga-Ukraine đang rơi vào bế tắc và không bên nào có thể tiến hành một cuộc tấn công lớn để tạo ra những thay đổi đáng kể trong cục diện xung đột.

Một số nhà quan sát nhận định, các nước phương Tây có thể không rút lại sự ủng hộ đối với Ukraine nhưng họ chắc chắn phải cắt giảm nguồn lực tài trợ./.