Chiếc lược ngà là truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Nguyễn Quang Sáng viết về tình cha - con và nỗi đau trong chiến tranh do quân giặc gieo rắc thời chống Mĩ. Ông Sáu là một trong những nhân vật thể hiện sâu sắc chủ đề ấy. Ông Sáu, một nông dân Nam Bộ giàu lòng yêu nước đã tham gia 2 cuộc kháng chiến (đánh Pháp và đánh Mĩ), và đã anh dũng hi sinh. Ra đi đánh giặc từ năm 1946 mãi đến năm 1954, hòa bình lập lại, ông mới được về thăm quê một vài ngày. Ngày ra đi bộ đội, đứa con gái bé bỏng thân yêu của ông mới lên một tuổi, ngày về thì con đã 8, 9 tuổi. Cái khao khát của một người lính sau những năm dài vào sinh ra tử được trở lại quê hương, được gặp lại vợ con, được nghe con cất tiếng gọi “ba” một tiếng cũng không trọn vẹn! Đó là bi kịch thời chiến tranh. Lúc chia tay vợ con lần thứ hai để bước vào một cuộc chiến đấu mới, ông mới được một khoảnh khắc hạnh phúc khi đứa con gái ngây thơ "nhận ra" ba mình và kêu thét lên: "Ba... ba!". Ông ôm con "rút khăn lau nước mắt rồi hôn lên mái tóc con". Ông Sáu đã ra đi với nỗi nhớ thương vợ con không thể nào kể xiết. Bom đạn giặc đã làm thay đổi hình hài ông. Vết thẹo dài trên má phải - vết thương chiến tranh - đã làm cho đứa con gái thương yêu, bé bỏng không nhận ra gương mặt người cha nữa! Ông đã ra đi, mang theo hình ảnh vợ con, với lời hứa mang về cho con gái chiếc lược cùng với nỗi ân hận day dứt "sao mình lại đánh con ” cứ giày vò ông mãi. Nỗi đau, nỗi nhớ thương và mất mát... do quân giặc đem đến cho ông Sáu, cho bao người lính, cho bao bà mẹ, em thơ trên khắp mọi miền đất nước ta có bao giờ nguôi! Sự hi sinh của thế hệ đi trước để làm nên độc lập, thống nhất, dân chủ, hòa bình là vô giá. Sau năm 1954, ông Sáu không tâp kết ra Bắc, ông nhận nhiệm vụ mới ở lại miền Nam "nằm vùng" hoạt động bí mật. Trong những ngày ở rừng, ở cứ bị giặc ruồng bố triền miên. Thiếu gạo phải ăn bắp. Gian khổ và nguy hiểm. Cái chết bủa vây cuộc chiến đấu thầm lặng. Ông Sáu vẫn không nguôi nhớ vợ con. Ông đã biến vỏ đạn 20 li của giặc Mĩ thành chiếc cưa nhỏ, đã tỉ mỉ, kiên nhẫn và khéo léo như một người thợ bạc chế tác khúc ngà voi thành một chiếc lược ngà xinh xắn có khắc dòng chữ: "Yêu nhớ tặng Thu con của ba". Chiếc lược ngà với dòng chữ ấy mang theo bao tình cảm sâu nặng của người cha đối với đứa con bé bỏng. Tình thương con của ông Sáu thật vô cùng tha thiết. Điều đó cho thấy, ông Sáu cũng như hàng triệu chiến sĩ, đồng bào ta hi sinh chiến đấu vì đất nước và dân tộc, vì hạnh phúc gia đình, vì tình vợ chồng, tình cha con. Chiếc lược ngà như một vật kí thác thiêng liêng của người lính về tình phụ - tử sâu nặng mà bom đạn quân thù không thể nào tàn phá được. Chính vì thế, khi bị trúng đạn máy bay Mỹ bắn vào ngực, lúc hấp hối, ông "đưa tay vào túi, móc cây lược” đưa cho bạn, nhìn bạn hồi lâu rồi tắt thở... Ông Sáu đã hi sinh trong những ngày đen tối và gian khổ. Ngôi mộ ông là "ngôi mộ bằng phẳng như mặt rừng". Nhưng chỉ có "tình cha con là không thể chết được!". Hình ảnh ông Sáu, hình ảnh người cha trong truyện Chiếc lược ngà sâu nặng tình cha - con, chiếc lược ngà với dòng chữ mãi mãi là kỉ vật, là nhân chứng về nỗi đau, về bi kịch đầy máu và nước mắt đã để lại nhiều ám ảnh bi thương trong lòng ta. Ông Sáu là người lính của một thế hệ anh hùng đi trước mở đường đã nếm trải nhiều thử thách, gian khổ và hi sinh. Truyện Chiếc lược ngà và hình ảnh ông Sáu, bé Thu đã khơi gợi trong lòng ta bao ý nghĩ về tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh. Và bài học "uống nước nhớ nguồn "càng thêm thấm thía.
Ngoài bé Thu, nhà văn Nguyễn Quang Sáng cũng rất thành công trong việc xây dựng nhân vật ông Sáu với những phẩm chất tốt đẹp của người cha hết lòng yêu thương con cái, cùng phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật ông Sáu trong truyện Chiếc lược ngà để chia sẻ những góc nhìn của bản thân về nhân vật này. Đề bài: Phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật ông Sáu trong truyện Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng  Phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật ông Sáu trong truyện Chiếc lược ngà – Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Quang Sáng và tác phẩm “Chiếc lược ngà”. a. Cảm nhận về vẻ đẹp của ông Sáu thông qua tình cảm dành cho bé Thu – Sự quan tâm, săn sóc của ông dành cho bé Thu trong ba ngày nghỉ phép+ Khi vừa nhìn thấy con gái, ông Sáu không kìm được sự vui mừng: “không thể chờ xuồng cập lại bến, anh nhún chân nhảy thót lên, xô chiếc xuồng tạt ra… vội vàng với những bước chân dài”.+ Đau đớn trước phản ứng của bé Thu: “nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lại trông thật đáng thương và hai tay buông xuống như bị gãy”.+ Luôn kiên trì, nhẫn nại chờ đợi sự hồi đáp của bé Thu bằng những cử chỉ săn sóc đầy yêu thương: “lúc nào cũng vỗ về con”.+ Khi chia tay để quay lại chiến trường, ông đã giữ khoảng cách và chỉ dám nhìn con từ xa “với đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu”. + Không thể kìm được những giọt nước mắt của sự hạnh phúc: “một tay ôm con, một tay lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc con”. – Nỗi nhớ thương, tình cảm của ông Sáu dành cho con gái khi quay lại chiến trường+ Luôn ân hận, đau khổ vì nỡ trách phạt con. Tất cả nỗi nhớ nhung, sự thương yêu của người cha được kết tinh qua hình ảnh chiếc lược ngà.+ Ông miệt mài, tỉ mỉ như một người thợ bạc khi cưa từng chiếc răng lược, “tẩn mẩn” khắc lên dòng chữ từ tận đáy lòng: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”.+ Những lúc nhớ con, ông lại mang cây lược ra ngắm nghía và “mài lên mái tóc cho cây lược thêm bóng” với tất cả sự nâng niu, trân trọng. + Trước lúc hi sinh, ông vẫn cố gắng gửi gắm chiếc lược ngà cho đồng đội để trao lại cho bé Thu. b. Ý nghĩa của hình tượng nhân vật ông Sáu – Là nhân vật ngời sáng những phẩm chất cao đẹp của sự hi sinh, tình yêu thương.– Là biểu tượng thể hiện sức mạnh của tình phụ tử. – Đại diện cho thế hệ cha anh trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ – những vị anh hùng hi sinh hạnh phúc cá nhân, hạnh phúc gia đình, thậm chí là tính mạng để bảo vệ đất nước. – Nỗi nhớ thương của ông dành cho bé Thu còn là bản cáo trạng lên án, phê phán tính chất phi nghĩa của cuộc chiến tranh xâm lược. Đánh giá ý nghĩa khái quát của hình tượng nhân vật. Giữa những năm tháng khốc liệt của cuộc kháng chiến chống Mĩ, vẫn có những bài ca bất diệt về tình cảm gia đình vang lên. Điều này đã được thể hiện rõ thông qua tác phẩm “Chiếc lược ngà” của tác giả Nguyễn Quang Sáng. Bằng tài năng trong việc tạo dựng tình huống truyện và xây dựng hình tượng nhân vật, nhà văn đã đem đến một câu chuyện đầy sâu sắc, cảm động về tình phụ tử. Đặc biệt, nhân vật ông Sáu đã để lại một ấn tượng khó phai mờ trong lòng độc giả với tình yêu thương con vô bờ bến. Để làm nổi bật vẻ đẹp của tình phụ tử, tác giả đã xây dựng tình huống truyện đặc sắc thông qua cuộc gặp gỡ sau tám năm xa cách của hai cha con ông Sáu nhưng bé Thu không chịu nhận ông Sáu là ba. Trong ba ngày phép về thăm nhà, khi vừa nhìn thấy con gái, ông Sáu không kìm được sự vui mừng và xúc động mãnh liệt: “không thể chờ xuồng cập lại bến, anh nhún chân nhảy thót lên, xô chiếc xuồng tạt ra… vội vàng với những bước chân dài”. Những hành động vội vã đã thể hiện rõ tâm trạng háo hức của người cha lần đầu tiên được gặp con gái và không thể kìm nén thêm một giây phút nào. Chính vì thế, trước phản ứng bất thường của bé Thu, ông vô cùng đau đớn: “anh đứng sững lại đó, nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lại trông thật đáng thương và hai tay buông xuống như bị gãy”. Xuyên suốt ba ngày nghỉ phép, ông luôn kiên trì, nhẫn nại chờ đợi sự hồi đáp của bé Thu bằng những cử chỉ săn sóc đầy yêu thương: “lúc nào cũng vỗ về con”. Chỉ đến khi bé Thu phản ứng quyết liệt trước tình yêu mà ông vun đắp, ông đau đớn “không giữ được bình tĩnh mà đánh con một cái”. Bởi vậy, khi chia tay để quay lại chiến trường, ông đã giữ khoảng cách và chỉ dám nhìn con từ xa “với đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu”, đồng thời cố gắng kìm giữ nỗi khát vọng được ôm ấp đứa con gái thơ ngây, bé bỏng vào lòng. Sau tất cả, khi cô bé ngang bướng hiểu được những mất mát, hi sinh cũng như ý nghĩa lớn lao của vết thẹo trên mặt ba và thốt lên tiếng gọi như xé lòng, ông Sáu không thể kìm được những giọt nước mắt của sự hạnh phúc: “một tay ôm con, một tay lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc con”. Như vậy, trong quãng thời gian ba ngày nghỉ phép, ông Sáu đã dành mọi tâm tư để gần gũi, rút ngắn khoảng cách của tình phụ tử sau tám năm xa cách. Đến cuối cùng, tình cảm mà ông dùng cho bé Thu đã chiến thắng sự biệt li về thời gian, sự cách trở về không gian. Tuy nhiên, tình yêu thương mà ông dành cho bé Thu được thể hiện rõ hơn sau khi ông trở lại chiến trường. Sau khi quay lại với nhịp sống với chiến trường khốc liệt cùng những lửa đạn bom rơi, ông Sáu vẫn luôn ân hận, đau khổ vì nỡ trách phạt con. Tất cả nỗi nhớ nhung, sự thương yêu của người cha được kết tinh qua hình ảnh chiếc lược ngà. Ông đã miệt mài, tỉ mỉ như một người thợ bạc khi cưa từng chiếc răng lược, “tẩn mẩn” khắc lên dòng chữ từ tận đáy lòng: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Dẫu chiếc lược đó chưa một lần được chải lên đầu bé Thu nhưng những lúc nhớ con, ông lại mang cây lược ra ngắm nghía và “mài lên mái tóc cho cây lược thêm bóng” với tất cả sự nâng niu, trân trọng. Đến những giây phút cuối cùng trước lúc hi sinh, ông vẫn cố gắng gửi gắm chiếc lược ngà cho đồng đội để trao lại cho bé Thu. Như vậy, ông Sáu trở thành một biểu tượng cao đẹp thể hiện sức mạnh của tình phụ tử, chiến thắng mọi khó khăn, khốc liệt nơi chiến trường. Như vậy, ông Sáu là nhân vật ngời sáng những phẩm chất cao đẹp của sự hi sinh, tình yêu thương và là biểu tượng thể hiện sức mạnh của tình phụ tử. Ông còn là đại diện cho thế hệ cha anh trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ – những vị anh hùng hi sinh hạnh phúc cá nhân, hạnh phúc gia đình, thậm chí là tính mạng để bảo vệ đất nước. Nỗi nhớ thương của ông dành cho bé Thu còn là bản cáo trạng lên án, phê phán tính chất phi nghĩa của cuộc chiến tranh xâm lược cùng những nỗi đau, sự mất mát mà nhân dân ta phải gánh chịu. Qua những gì đã phân tích, chúng ta có thể khẳng định ông Sáu là biểu tượng cao đẹp thể hiện sức mạnh của tình phụ tử. Tình yêu thương sâu sắc, mãnh liệt mà ông dành cho bé Thu chính là yếu tố quan trọng tạo nên một bài ca bất diệt về tình yêu thương đi qua những mưa bom, bão đạn và chiến thắng mọi “nỗi buồn chiến tranh”. ——————-HẾT——————– Chiếc lược ngà là truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Quang Sáng viết về tình cảm gia đình trong chiến tranh, bên cạnh bài Phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật ông Sáu trong truyện Chiếc lược ngà, các em học sinh có thể tìm hiểu chi tiết về tác phẩm qua một số bài văn hay lớp 9 như: Cảm nhận của em về đoạn trích Chiếc lược ngà, Phân tích nhân vật bé Thu trong đoạn trích truyện ngắn Chiếc lược ngà, Tình cảm cao đẹp của ông Sáu với con trong truyện Chiếc lược Ngà của Nguyễn Quang Sáng, Suy nghĩ về đời sống tình cảm gia đình trong chiến tranh qua truyện ngắn Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng. |
