Ở thời Hậu Lê nền văn học viết bằng chữ nào chiếm ưu điểm nhất

   Ngay từ thời Lý, nhà vua đã cho xây dựng Văn Miếu Quốc Tử Giám làm trường đào tạo nhân tài. Qua thời Trần, việc tổ chức dạy học bắt đầu có quy củ. Đến thời Hậu Lê, giáo dục được phát triển và chế độ đào tạo mới được quy định chặt chẽ.

   Nhà Hậu Lê cho dựng nhà Thái học, dựng lại Quốc tử giám. Tại đây có lớp học, có chỗ ở cho học sinh và có cả kho sách. Trường không chỉ thu nhận con cháu vua và quan lại, mà còn thu nhận cả con em gia đình thường dân nếu học giỏi. Ở địa phương nhà nước cũng mở trường công bên cạnh các lớp học tư của thầy đồ.

   Nội dung học tập để thi cử là Nho giáo( còn gọi là Khổng giáo, do Khổng Tử sáng lập, là hệ thống các quy định về chính trị, đạo đức, về cách ứng xử trong đời sống, …nhằm duy trì và bảo vệ trật tự của xã hội phong kiến). Học sinh phải học thuộc lòng những điều Nho giáo dạy để thành người biết suy nghĩ và hành động theo quy định của Nho giáo.

  Cứ ba năm có một kỳ thi Hương ( Kỳ thi được tổ chức trong phạm vi một tỉnh hoặc một số tỉnh) và thi Hội( kỳ thi do triều đình tổ chức ở kinh thành cho những người đỗ cao nhất ở kỳ thi hương). Những người đỗ kỳ thi Hội sẽ dự kỳ thi Đình để chọn tiến sĩ. Ngoài ra theo định kỳ có kiểm tra trình độ của quan lại. Nhà Hậu Lê đặt ra lễ Xứng danh, lễ Vinh Quy và khắc tên người đỗ đạt tiến sĩ vào bia đá dựng ở Văn Miếu nhằm tôn vinh những người có tài.

   Ở thời Hậu Lê, văn học chữ Hán chiếm ưu thế. Tuy vậy văn học chữ Nôm( là một dạng chữ viết do người Việt sáng tạo dựa trên hình dạng chữ Hán) vẫn không ngừng phát triển. Lê Thánh Tông, Nguyễn Trãi là những người có nhiều sáng tác bằng chữ Nôm nhất. Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi và Hồng Đức Quốc âm thi tập của Lê Thánh Tông là hai trong số  những tập thơ Nôm xưa nhất và có giá trị còn lưu truyền đến ngày nay.

   Nhiều tác phẩm có giá trị, phản ánh khí phách anh hùng và niềm tự hào chân chính của dân tộc, như Bình Ngô đại cáo (xem tại đây) của Nguyễn Trãi, hoặc các bài thơ của Nguyễn Mộng Tuân, Lê Thánh Tông…

Ngoài ra còn có các tác phẩm ca ngợi nhà Hậu Lê, đề cao và ca ngợi công đức của nhà vua. Tiêu biểu trong số này là các tác phẩm của hội Tao đàn  do vua Lê Thánh Tông sáng lập.

Tuy nhiên, còn phải kể đến nhiều tác phẩm của một số tác giả nói lên tâm tư của những người muốn đem tài năng, trí tuệ ra giúp nước nhưng lại bị một sô quan lại ghen ghét, vùi dập. Ức trai thi tập của Nguyễn Trãi là một trong số đó.

    Khoa học thời Hậu Lê cũng đạt được những thành tựu đáng kể. Bộ Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên là bộ sách ghi lại lịch sử nước ta từ thời vua Hùng Vương đến thòi Hậu Lê. Đây là bộ sử lâu nhất của nước ta còn lưu truyền đến tận ngày nay. Nguyễn Trãi cũng là một nhà sử học. Bộ Lam sơn thực lục, tương truyền là của ông, đã ghi lại một cách rỏ ràng, đầy đủ toàn bộ diễn biến của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

Về địa lý, tác phẩm Dư địa chí của Nguyễn Trãi đã xá định rỏ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên phong phú của đất nước và một số phong tục tập quán của dân ta.

   Ở các lĩnh vực khoa học khác như y học, toán học cũng đạt được những thành tựu nhất định. Lương Thế Vinh đã tập hợp những kiến thức toán học để soạn cuốn Đại thành toán pháp.

A.Kiến thức trọng tâm

1.Văn học thời Hậu Lê

- Thời Hậu Lê văn học chữ Hán chiếm ưu thế, văn học chữ Nôm cũng không ngừng phát triển

-Tác phẩm văn học chữ Hán nổi tiếng: Bình ngô đại cáo, Chí Linh sơn phú..

-Tác phẩm văn học chữ Nôm nổi tiếng: Quốc âm thi tập, ức trai thi tập của Nguyễn Trãi hay Hồng Đức quốc âm thi tập của vua Lê Thánh Tông…

CH:Trong giai đoạn này có những nhà thơ, nhà văn nào tiêu biểu?

Trả lời:

Những nhà thơ, nhà văn tiêu biểu thời Hậu Lê là:

-Nguyễn Trãi

-Nguyễn Mộng Tuân

-Lê Thánh Tông…

2.Khoa học thời Hậu Lê

  • Về lịch sử:

-Bộ Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liên là bộ sách lịch sử đầu tiên của nước ta.

-Nguyễn Trãi có bộ Lam Sơn thực lục ghi lại rõ ràng toàn bộ diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

  • Về địa lí:

-Tác phẩm Dư địa chí của Nguyễn Trãi xác định rõ lãnh thổ nước ta…

-Về toán học: Cuốn Đại thành toán pháp của Lương Thế Vinh đã tập hợp những kiến thức toán học đương thời.

-Lĩnh vực y học cũng đạt được những thành tựu mới.

CH: Em hãy lấy một số dẫn chứng để nêu rõ Nguyễn Trãi là nhà văn, nhà khoa học lớn dưới thời Hậu Lê?

Trả lời:

-Dẫn chứng để chứng tỏ Nguyễn Trãi là nhà văn, nhà khoa học lớn dưới thời Hậu Lê là:

-Nguyễn Trãi là một nhà văn: Ông có nhiều tập thơ, văn nổi tiếng cả chữ Nôm và chữ Hán như: Bình ngô đại cáo, ức trai thi tập, quốc âm thi tập,…

-Nguyễn Trãi là một nhà khoa học: Về lĩnh vực địa lí, Nguyễn Trãi đã cho ra đời tác phẩm”Dư địa chí”. Tác phẩm đã xác định rõ lãnh thổ quốc gia, tài nguyên, phong tục…của nhân dân ta.

B. Trắc nghiệm

1. Ở thời Hậu Lê, nền văn học viết bằng chữ nào chiếm ưu điểm nhất?

A. Chữ Hán.

B. Chữ Nôm.

C Chữ Quốc Ngữ.

2. Nối ô bên trái với ô bên phải sao cho phù hợp.

A. Quốc âm thi tập, Bình Ngô Đại Cáo, Ức Trai thi tập. 1. Ngô Sĩ Liên

B. Hồng Đức quốc âm thi tập. 2. Lương Thế Vinh

C. Bộ Đại Việt sử ký toàn thư. 3. Nguyễn Trãi

D. Đại thành toán pháp. 4. Lê Thánh Tông

3. Vì sao có thể coi Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông là những nhà văn hoá tiêu biểu cho giai đoạn này.

A. Vì hai ông có nhiều tác phẩm bằng chữ Nôm.

B. Vì hai ông có những tập thơ Nôm còn lưu truyền đến ngày nay.

C. Cả hai ý trên đều đúng.

4. Điền từ ngữ:Hậu Lê, thành tựu, Hùng Vương, vào chỗ trống trong các câu cho thích hợp.

Khoa học dưới thời …………… cũng đạt được những …………… đáng kể. bộ đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên là bộ sách ghi lại lịch sử nước ta thời ……………… đến đầu thời …………

ĐÁP ÁN

Câu

1

2

3

4

Ý đúng

a

a-3; b-4; c-1; d-2

a

Đáp án chính xác nhất của Top lời giải cho câu hỏi trắc nghiệm: “Thời Hậu Lê văn học viết bằng loại chữ nào?” cùng với những kiến thức mở rộng thú vị về Lịch sử 4 là tài liệu ôn tập dành cho thầy cô giáo và các bạn học sinh tham khảo.

Trắc nghiệm:Thời Hậu Lê văn học viết bằng loại chữ nào?

A. Chữ Hán.

B. Chữ Nôm.

C. Chữ La tinh.

D. Chữ Quốc ngữ.

Trả lời:

Đáp án đúng:A. Chữ Hán

- Thời Hậu Lê văn học viết bằngChữ Hán.

Cùng Top lời giải trang bị thêm nhiều kiến thức bổ ích cho mình thông qua bài tìm hiểu vềVăn học và khoa học thời Hậu Lêdưới đây nhé

Kiến thức mở rộng về Văn học và khoa học thời Hậu Lê

1.Văn học thời Hậu Lê

- Thời Hậu Lê văn học chữ Hán chiếm ưu thế, văn học chữ Nôm cũng không ngừng phát triển

- Tác phẩm văn học chữ Hán nổi tiếng: Bình ngô đại cáo, Chí Linh sơn phú..

- Tác phẩm văn học chữ Nôm nổi tiếng: Quốc âm thi tập, ức trai thi tập của Nguyễn Trãi hay Hồng Đức quốc âm thi tập của vua Lê Thánh Tông…

Câu hỏi: Trong giai đoạn này có những nhà thơ, nhà văn nào tiêu biểu?

Trả lời:

- Những nhà thơ, nhà văn tiêu biểu thời Hậu Lê là:

+ Lê Thánh Tông

+ Nguyễn Trãi

+ Ngô Sĩ Liên

+ Nguyễn Mông Tuân

+ Lý Tử Tấn

+ Nguyễn Húc2.Khoa học thời Hậu Lê

- Về lịch sử:

+ Bộ Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liên là bộ sách lịch sử đầu tiên của nước ta.

+ Nguyễn Trãi có bộ Lam Sơn thực lục ghi lại rõ ràng toàn bộ diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

- Về địa lí: Tác phẩm Dư địa chí của Nguyễn Trãi xác định rõ lãnh thổ nước ta…

- Về toán học: Cuốn Đại thành toán pháp của Lương Thế Vinh đã tập hợp những kiến thức toán học đương thời.

- Lĩnh vực y học cũng đạt được những thành tựu mới.

Câu hỏi: Em hãy lấy một số dẫn chứng để nêu rõ Nguyễn Trãi là nhà văn, nhà khoa học lớn dưới thời Hậu Lê?

Trả lời:

Nguyễn Trãi có nhiều tác phẩm văn- sử học như:

- Văn học:Quốc âm thi tập, Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập,...

- Sử học:Lam Sơn thực lục: đã ghi lại một cách rõ ràng, đầy đủ toàn bộ diễn biến của khởi nghĩa Lam Sơn.

- Về địa lí, tác phẩmDư địa chícủa Nguyễn Trãi đã xác định rõ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên, sản phẩm phong phú của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1:Hãy kể tên các tác giả tiêu biểu của văn học thời Hậu Lê?

Bài làm:

- Một số tác giả tiêu biểu của văn học thời Hậu Lê:

+ Nguyễn Trãi

+ Lê Thánh Tông

+ Ngô Sĩ Liên

+ Nguyễn Mông Tuân

+ Lý Tử Tấn

+ Nguyễn Húc

Câu 2:Em hãy nêu tên các tác giả của các công trình khoa học tiêu biểu ở thời Hậu Lê.

Lời giải chi tiết

- Nguyễn Trãi có:Quốc âm thi tập, Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập, Lam Sơn thực lục,Dư địa chí,...

-Lê Thánh Tông có:Hồng Đức quốc âm thi tập...

- Ngô Sĩ Liên có:Đại Việt sử kí toàn thư.

Câu 3:Vì sao có thể coi Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông là những nhà văn hoá tiêu biểu cho giai đoạn này?

Lời giải chi tiết

*Coi Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông là những nhà văn hoá tiêu biểu cho giai đoạn này vì:

- Lê Thánh Tông, Nguyễn Trãi là những người có tác phẩm sáng tác bằng chữ Nôm.Quốc âm thi tậpcủa Nguyễn Trãi vàHồng Đức quốc âm thi tậpcủa Lê Thánh Tông là hai trong những tập thơ Nôm xưa nhất và có giá trị còn lưu truyền đến ngày nay.

- Vua Lê Thánh Tông sáng lập ra hội Tao Đàn.

- Tác phẩm Dư địa chí của Nguyễn Trãi đã xác định rõ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên, sản phẩm phong phú của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta.

4. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1. Ở thời Hậu Lê, nền văn học viết bằng chữ nào chiếm ưu điểm nhất?

A. Chữ Hán.

B. Chữ Nôm.

C Chữ Quốc Ngữ.

Câu 2. Nối ô bên trái với ô bên phải sao cho phù hợp.

A. Quốc âm thi tập, Bình Ngô Đại Cáo, Ức Trai thi tập. 1. Ngô Sĩ Liên

B. Hồng Đức quốc âm thi tập. 2. Lương Thế Vinh

C. Bộ Đại Việt sử ký toàn thư. 3. Nguyễn Trãi

D. Đại thành toán pháp. 4. Lê Thánh Tông

Đáp án:a-3; b-4; c-1; d-2

Câu 3. Vì sao có thể coi Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông là những nhà văn hoá tiêu biểu cho giai đoạn này?

A. Vì hai ông có nhiều tác phẩm bằng chữ Nôm.

B. Vì hai ông có những tập thơ Nôm còn lưu truyền đến ngày nay.

C. Cả hai ý trên đều đúng.