Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Ý nghĩa thắng lợi và bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám năm 1945

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 24 tháng 8 năm 2021

Show

Đại tá, PGS, TS Hà Trọng Thà

Phó Trưởng Phòng Chính trị, T04

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là bước nhảy vọt về chất của cách mạng Việt Nam. Đó là một trong những trang vàng chói lọi trong lịch sử của dân tộc ta, một dấu mốc lớn trên con đường phát triển trong suốt chiều dài mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Thời gian đã lùi xa, đến nay đã là 76 năm (19/8/1945-19/8/2021), nhưng tầm vóc ý nghĩa thắng lợi, bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị và ngày càng tỏa sáng. Nhân dịp kỷ niệm 76 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945-19/8/2021) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2021), Trang Thông tin điện tử trân trọng giới thiệu bài viết của Đại tá, PGS. TS Hà Trọng Thà, P. Trưởng phòng Chính trị cùng bạn đọc.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là trang sử vàng chói lọi trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc, là kết quả tất yếu của cuộc đấu tranh lâu dài của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam chống quân xâm lược. Thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám có ý nghĩa to lớn đối với dân tộc Việt Nam và nhân loại.

1. Ý nghĩa thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945

Một là, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã làm nên một sự kiện “long trời, lở đất”, chính thức chấm dứt ách đô hộ hơn 80 năm của thực dân Pháp, chấm dứt sự tồn tại của chế độ quân chủ chuyên chế ngót nghìn năm, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước của dân, do dân, vì dân. Cách mạng Tháng Tám đã mở ra bước ngoặt vĩ đại của cách mạng, đưa dân tộc Việt Nam bước sang kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; nhân dân ta từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Ngày 02/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản “Tuyên ngôn Độc lập”. Đánh giá về ý nghĩa lớn lao này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cách mạng Tháng Tám đã lật đổ nền quân chủ mấy mươi thế kỷ, đã đánh tan xiềng xích thực dân gần 100 năm, đã đưa chính quyền lại cho nhân dân, đã xây nền tảng cho nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, độc lập, tự do, hạnh phúc. Đó là một cuộc thay đổi cực kỳ to lớn trong lịch sử của nước ta” [5]. Tiếp tục nhấn mạnh ý nghĩa to lớn đó, trong Bài phát biểu tại khóa họp Xô viết Tối cao Liên Xô nhân kỷ niệm 40 năm Cách mạng Tháng Mười, ngày 6/11/1957, Người tự hào khẳng định: “Năm 1945, nhân dân Việt Nam đã làm Cách mạng Tháng Tám, đánh đuổi bọn thực dân ra khỏi đất nước và xây dựng chính quyền nhân dân. Đó là một bước ngoặt trong lịch sử của dân tộc chúng tôi” [6]. Thắng lợi của Cách mạng Tháng tám mở kỷ nguyên độc lập với sự kiện lần đầu tiên tên nước Việt Nam có tên bản đồ thế giới. Cũng từ đó, dân tộc ta đã mở ra mối quan hệ ngoại giao với các nước trên thế giới với tư cách và vị thế của một quốc gia - dân tộc có độc lập, có chủ quyền.

Hai là, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, một mặt, đã góp phần đánh bại tàn dư của chế độ phong kiến và chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa phát xít ở Việt Nam. Cách mạng Tháng Tám thắng lợi đã chọc thủng một khâu quan trọng trong hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, mở đầu thời kỳ suy sụp và tan rã không gì cứu vãn nổi của chủ nghĩa thực dân cũ, góp phần cống hiến lớn lao vào sự nghiệp giải trừ chủ nghĩa thực dân và giải phóng dân tộc trên thế giới. Về vấn đề này, trong Thư gửi đồng bào toàn quốc nhân dịp Kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám, ngày 19/8/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Cách mạng Tháng Tám đã giải phóng đồng bào ta ra khỏi chế độ quân chủ chuyên chế và xiềng xích thực dân” [4]. Mặt khác, đối với công cuộc xây dựng một chế độ xã hội mới, kết quả mà Cách mạng Tháng Tám mang lại thể hiện sự khác hẳn về chất so với chế độ cũ (phong kiến, thực dân và đế quốc), như Hồ Chí Minh đã chỉ ra: “Cách mạng Tháng Tám đã xây dựng cho nhân dân ta cái nền tảng Dân chủ Cộng hòa và thống nhất độc lập” [4].

Ba là, Cách mạng Tháng Tám khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngay từ khi ra đời, ngày 03/02/1930, Đảng ta đã đề ra đường lối đúng đắn với mục tiêu xuyên suốt của sự nghiệp cách mạng là giải phóng dân tộc, đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, góp phần tích cực vào phong trào cách mạng thế giới. Vì thế, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam đã gắn bó máu thịt với nhân dân, được nhân dân đồng tình ủng hộ và tin tưởng tuyệt đối. Chỉ trong vòng 15 năm (1930 - 1945), Đảng ta đã lãnh đạo cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, tiến hành ba cao trào cách mạng: cao trào cách mạng 1930 - 1931, với đỉnh cao là phong trào Xôviết - Nghệ Tĩnh; cao trào cách mạng đòi dân sinh, dân chủ (1936 - 1939) và cao trào cách mạng giải phóng dân tộc (1939 - 1945). Tháng 8/1945, với nghệ thuật lãnh đạo tài tình, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chớp thời cơ thuận lợi nhất, lãnh đạo toàn thể dân tộc Việt Nam tiến hành tổng khởi nghĩa, đánh đổ đế quốc phong kiến, thành lập nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một cuộc cách mạng giải phóng dân tộc dân chủ điển hình do Đảng Cộng sản lãnh đạo, lần đầu tiên giành thắng lợi ở một nước thuộc địa. Cách mạng Tháng Tám thắng lợi đã đưa Đảng ta từ chỗ phải hoạt động bí mật, không hợp pháp trở thành một đảng cầm quyền và hoạt động công khai. Trong bài viết Cách mạng tháng Mười Nga mở đường giải phóng cho các dân tộc trên thế giới, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Thực tiễn ở Việt Nam đã chứng tỏ rằng nhờ có sự lãnh đạo của đảng Mác - Lênin mà cách mạng đã thu được thắng lợi vẻ vang trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội” [7].

Bốn là, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đánh dấu bước phát triển nhảy vọt về chất trong tiến trình phát triển của dân tộc Việt Nam, mở ra kỷ nguyên mới của lịch sử dân tộc, kỷ nguyên độc lập tự do hướng tới chủ nghĩa xã hội. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã tạo bước ngoặt cách mạng sâu sắc trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội; là một chế độ xã hội mới mẻ hoàn toàn đối với dân tộc Việt Nam, hiện hữu đầy đủ bản chất dân chủ, nhân văn vì con người, vì hạnh phúc của nhân dân lao động. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là động lực mạnh mẽ cổ vũ toàn thể dân tộc Việt Nam kiên cường, bất khuất tiếp tục sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới đưa nước ta phát triển để “có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” [2].

Năm là, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là thắng lợi của chủ nghĩa Mác - Lênin được vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh cụ thể của cách mạng Việt Nam, là sự thể nghiệm thành công đầu tiên chủ nghĩa Mác - Lênin tại một nước thuộc địa ở châu Á. Thắng của Cách mạng Tháng Tám đã chứng minh tính cách mạng, khoa học của học thuyết Mác - Lênin về vấn đề dân tộc và thuộc địa; là sự tiếp nối và là thắng lợi tất yếu sau thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười vĩ đại năm 1917. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận định: “Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã chứng minh sự đúng đắn của học thuyết Mác - Lênin về vấn đề dân tộc thuộc địa, đã chứng minh sự đúng đắn của con đường của Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười vĩ đại đã vạch ra” [6]. Bên cạnh đó, Cách mạng Tháng Tám còn là minh chứng hùng hồn về sự thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh khi vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin. Cách mạng Tháng Tám đã chứng minh rằng, cách mạng giải phóng dân tộc do Đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo hoàn toàn có khả năng thắng lợi ở một nước thuộc địa phong kiến lạc hậu để đưa cả dân tộc đó đi lên theo con đường của chủ nghĩa xã hội. Cuộc cách mạng đó quan hệ mật thiết với cách mạng vô sản ở “chính quốc”, nhưng không lệ thuộc vào cách mạng ở “chính quốc”. Trái lại, nó có thể giành được thắng lợi trước khi giai cấp công nhân “chính quốc” lên nắm chính quyền.

Sáu là, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 cổ vũ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước bị chủ nghĩa đế quốc thực dân áp bức, thống trị. Cách mạng Tháng Tám là tấm gương, là nguồn cổ vũ cho các quốc gia - dân tộc đang mất độc lập, tự do ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh, nhất là các nước láng giềng noi theo. Khẳng định vị thế, giá trị thời đại của thắng lợi này, Chủ tich Hồ Chí Minh viết: “Cách mạng Tháng Tám thắng lợi đã làm cho chúng ta trở nên một bộ phận trong đại gia đình dân chủ thế giới. Cách mạng Tháng Tám có ảnh hưởng trực tiếp và rất to đến hai dân tộc bạn là Miên và Lào. Cách mạng Tháng Tám thành công, nhân dân hai nước Miên, Lào cùng nổi lên chống đế quốc và đòi độc lập” [5]. Đối với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám mang tầm vóc thời đại, góp phần to lớn vào phong trào đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ của nhân loại. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám cùng với Liên Xô, các lực lượng tiến bộ trên thế giới và quân đồng minh đánh đổ chủ nghĩa thực phát xít, giữ vững hòa bình cho khu vực và trên thế giới. Do đó, chiến thắng của Cách mạng Tháng Tám cũng là chiến thắng chung của các nước trên bán đảo Đông Dương, chiến thắng của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, của phong trào đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ xã hội trên toàn thế giới. Về vấn đề này, Chủ tịch Hồ Chí Minh dẫn lại đánh giá của Báo Nhân dân Inđônêxia: “Chúng ta chỉ có thể bày tỏ sự kính trọng và lòng khâm phục cao nhất đối với nhân dân Việt Nam anh hùng... Với sự chiến đấu anh dũng của họ, nhân dân Việt Nam đã tự đặt mình lên vị trí vẻ vang nhất trên thế giới...” [8]. Khái quát đầy đủ ý nghĩa thắng lịch sử của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc” [5].

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Mít tinh Tổng Khởi nghĩa ở Quảng trường Nhà hát Lớn Hà Nội, ngày 19/8/1945. Ảnh: Tư liệu - TTXVN

2. Bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám năm 1945

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thắng lợi đã để lại cho Đảng và nhân dân Việt Nam nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, làm phong phú thêm hệ thống lý luận của cách mạng Việt Nam, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Một là, giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, kết hợp đúng đắn hai nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến. Con đường cứu nước của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và Cương lĩnh của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định cách mạng nước ta trải qua hai giai đoạn, trước hết là cách mạng dân tộc dân chủ, sau đó chuyển lên cách mạng xã hội chủ nghĩa. Trong cách mạng dân tộc dân chủ, Đảng ta đã xác định nhiệm vụ chống đế quốc và nhiệm vụ chống phong kiến không thể tách rời nhau. Trải qua ba cao trào cách mạng, Đảng ta nhận thức sâu sắc hơn về mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ đó và xác định: tuy hai nhiệm vụ không tách rời nhau nhưng nhiệm vụ chống đế quốc là chủ yếu nhất, nhiệm vụ chống phong kiến phải phục tùng nhiệm vụ chống đế quốc và phải thực hiện từng bước để chĩa mũi nhọn của cách mạng vào đế quốc phát xít và bè lũ tay sai nhằm tập trung giải quyết yêu cầu chủ yếu cấp bách của cách mạng là giải phóng dân tộc. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi của đường lối gắn liền độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội, kết hợp đúng đắn hai nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến.

Hai là, thực hiện khởi nghĩa toàn dân trên nền tảng khối liên minh công - nông. Hồ Chí Minh cho rằng: “Vì bị áp bức mà sinh ra cách mệnh, cho nên ai mà bị áp bức càng nặng thì lòng cách mệnh càng bền, chí cách mệnh càng quyết” [3], vì thế “công nông là gốc cách mệnh; còn học trò, nhà buôn nhỏ, điền chủ nhỏ cũng bị tư bản áp bức, song không cực khổ bằng công nông; 3 hạng ấy chỉ là bầu bạn cách mệnh của công nông thôi” [3]. Thực tiễn đã chứng minh chân lý đó. Cách mạng Tháng Tám thắng lợi là kết quả cuộc đấu tranh của hơn 20 triệu người Việt Nam yêu nước là lực lượng cách mạng, trong đó động lực cách mạng là giai cấp công nhân và giai cấp nông dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Liên minh công - nông được xây dựng, củng cố qua ba cao trào cách mạng, đến đỉnh cao là Tổng khởi nghĩa thì liên minh công - nông đã lớn mạnh vượt bậc. Dựa trên nền tảng của khối liên minh này, Đảng xây dựng được khối đại đoàn kết dân tộc, động viên toàn dân tổng khởi nghĩa thắng lợi. Mặt khác, trên cơ sở nhắm đúng mục tiêu chiến lược hàng đầu của cách mạng và khối đại đoàn kết toàn dân, Đảng ta đã lợi dụng được mâu thuẫn giữa chủ nghĩa đế quốc và chủ nghĩa đế quốc phát xít, mâu thuẫn giữa chủ nghĩa đế quốc và một bộ phận thế lực địa chủ phong kiến, mâu thuẫn trong hàng ngũ ngụy quyền tay sai của Pháp và của Nhật, cô lập cao độ kẻ thù chính là bọn đế quốc phát xít và bọn tay sai phản động; tranh thủ hoặc trung lập những phần tử lừng chừng. Nhờ vậy, Cách mạng Tháng Tám giành được thắng lợi nhanh gọn, ít đổ máu.

Ba là, kiên quyết dùng bạo lực cách mạng và biết sử dụng bạo lực cách mạng một cách thích hợp. Nắm vững quan điểm cách mạng bạo lực của chủ nghĩa Mác - Lênin: “bạo lực còn là bà đỡ cho mọi xã hội cũ đang thai nghén một xã hội mới, bạo lực là công cụ mà sự vận động xã hội dùng để tự mở đường cho mình và đập tan những hình thức chính trị cứng đờ và chết” [1], Đảng ta đã kiên trì xây dựng lực lượng cách mạng, biết cách sử dụng linh hoạt các hình thức tổ chức, hình thức đấu tranh phù hợp với từng hoàn cảnh, từng giai đoạn lịch sử, tập dượt đấu tranh từ thấp đến cao. Trong Cách mạng Tháng Tám, bạo lực của cách mạng là sự kết hợp chặt chẽ giữa lực lượng chính trị với lực lượng vũ trang; kết hợp nổi dậy của quần chúng với tiến công của lực lượng vũ trang cách mạng ở cả nông thôn và thành thị, trong đó, vai trò quyết định là các cuộc tổng khởi nghĩa ở Hà Nội, Huế, Sài Gòn. Cách mạng Tháng Tám là kết quả của sự kết hợp tất cả các hình thức đấu tranh kinh tế và chính trị, hợp pháp và không hợp pháp của quần chúng, từ thấp đến cao, từ ở vài địa phương lan ra cả nước, từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa. Khi thời cơ đến, Đảng đã biết sử dụng tối đa sức mạnh cách mạng theo nguyên tắc “tập trung, thống nhất, kịp thời” đập tan bộ máy nhà nước của giai cấp thống trị, lập ra bộ máy nhà nước của nhân dân.

Bốn là, nắm vững nghệ thuật khởi nghĩa, chọn đúng thời cơ. Hồ Chí Minh và Đảng ta đã vừa vận dụng nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin và kinh nghiệm của cách mạng thế giới, vừa tổng kết những kinh nghiệm các cuộc khởi nghĩa ở nước ta để lãnh đạo, chỉ đạo Cách mạng Tháng Tám. Trong rất nhiều văn kiện của Đảng từ năm 1939 đến nửa đầu năm 1945, Đảng đã vạch ra những điều kiện làm thời cơ cho tổng khởi nghĩa thắng lợi. Nghệ thuật chỉ đạo tài tình của Hồ Chí Minh và Đảng ta trong việc chọn đúng thời cơ, ra quyết định Tổng khởi nghĩa đúng lúc thể hiện cụ thể trong Chỉ thị của Thường vụ Trung ương Đảng tháng 03/1945 “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” và bản Quân lệnh số 1 của Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc phát đi vào đêm 13/8/1945. Cách mạng Tháng Tám thắng lợi chứng tỏ Đảng đã chọn đúng thời cơ. Đó là lúc bọn cầm quyền phát xít ở Đông Dương hoang mang đến cực độ sau khi Nhật đầu hàng; nhân dân ta không thể sống nghèo khổ như trước được nữa (khi hơn hai triệu người đã bị chết đói...). Đảng đã chuẩn bị sẵn sàng các mặt chủ trương, lực lượng và cao trào chống Nhật, cứu nước làm điều kiện chủ quan cho tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Cũng nhờ chọn đúng thời cơ mà sức mạnh của nhân dân ta trong Cách mạng Tháng Tám được nhân lên gấp bội, đã tiến hành tổng khởi nghĩa thành công trong phạm vi cả nước trong thời gian ngắn.

Năm là, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám. Cách mạng Tháng Tám được một đảng tiên phong thật sự cách mạng lãnh đạo. Đảng ta là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước, ngay từ đầu Đảng đã xác định đúng đường lối chiến lược và sách lược cách mạng, không ngừng bổ sung và phát triển đường lối chiến lược và sách lược đó. Đảng ta rất coi trọng việc quán triệt đường lối chiến lược và sách lược, chủ trương của Đảng trong đảng viên và quần chúng cách mạng, không ngừng đấu tranh khắc phục những khuynh hướng lệch lạc. Đảng có tổ chức chặt chẽ, có đội ngũ cán bộ, đảng viên gắn bó với nhân dân. Đảng chăm lo công tác tổ chức, cán bộ, giáo dục rèn luyện cán bộ, đảng viên về ý chí bất khuất, phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng, gắn bó máu thịt với nhân dân. Đảng biết phát huy triệt để vai trò của Mặt trận Việt Minh với hàng triệu hội viên và thông qua Mặt trận để lãnh đạo nhân dân đấu tranh. Đảng biết nắm bắt thời cơ, xây dựng lực lượng và tổ chức, sử dụng lực lượng đúng lúc; phát huy được sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để dẫn dắt quần chúng tiến lên giành và giữ chính quyền. Với những yếu tố như trên, nên tuy chỉ mới được tôi luyện qua 15 năm đấu tranh và mặc dù chỉ có 5.000 đảng viên, Đảng đã lãnh đạo Cách mạng Tháng Tám thành công, một thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và mang tầm vóc thời đại. Thực tiễn lãnh đạo của Đảng đã khẳng định rằng, một đảng cách mạng chân chính có đường lối đúng, có tổ chức chặt chẽ, có đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, gương mẫu, tận tụy, gắn bó máu thịt với nhân dân, được nhân dân ủng hộ thì đảng có sức mạnh vô địch, không thế lực nào ngăn cản nổi trên con đường dẫn dắt dân tộc đi lên.

Hiện nay, đất nước ta đang đứng trước những thời cơ và thách thức lớn trong quá trình phát triển. Bên cạnh những thuận lợi, thì đất nước ta cũng đang gặp phải những khó khăn, trong đó có sự xuất hiện của dịch bệnh COVID - 19, đặc biệt là đợt bùng phát dịch bệnh lần thứ tư vẫn còn đang diễn biến hết sức phức tạp. Sự tác động của dịch bệnh đã làm đất nước ta phải chịu thiệt hại lớn. “Từ thành thị tới nông thôn, những con đường vắng người qua lại, những khu chợ sầm uất, sân bay, bến cảng, sân trường, nhà máy, xí nghiệp... náo nhiệt giờ lặng lẽ; trong khi đó bệnh viện, khu điều trị ở một số nơi có dịch lại trở nên đông đúc hơn bao giờ hết. Những chung cư, sân vận động, nhà thi đấu, ký túc xá, doanh trại quân đội bất đắc dĩ trở thành bệnh viện dã chiến, thành khu cách ly. Bao nhiêu cuộc hội ngộ, đoàn tụ vui buồn trở thành dang dở... Sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng tiêu cực, thu nhập, tích lũy của người dân giảm sút... Đám mây đen COVID - 19 đã phủ nghịch cảnh lên cuộc sống của chúng ta” [10]. Bên cạnh đó, thế giới đang bị khủng hoảng lớn về kinh tế và nhiều mặt khác, tình hình an ninh khu vực và thế giới còn nhiều diễn biến phức tạp, khó dự báo… Trước tình hình ấy, những bài học kinh nghiệm của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 vẫn còn nguyên giá trị và có ý nghĩa tích cực đối với sự nghiệp đổi mới đất nước Việt Nam giai đoạn hiện nay, nhất là trong việc đối phó với dịch bệnh. Với phương châm “chống dịch như chống giặc”, chúng ta tin tưởng việc phát huy những bài học kinh nghiệm đã có được từ Cách mạng Tháng Tám sẽ góp phần giúp Việt Nam “đẩy lùi cho được đại dịch COVID - 19, “sớm đưa nước ta trở về “trạng thái bình thường mới”” [9] mà nhân dân cả nước đang mong đợi như đã từng mong đợi thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, tiếp tục phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra./.

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra mắtsau khi Cách mạng Tháng Tám thành công. Ảnh: TTXVN


Tài liệu tham khảo:

1. C.Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.20.

2. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t.1, tr.25.

3. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.2.

4. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.5

5. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.7

6. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.11

7. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.13.

8. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.14.

9. Phát biểu của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tại lễ công bố và trao quyết định của Chủ tịch nước bổ nhiệm các Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ khóa XV, nhiệm kỳ 2021-2026.

10. Phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại lễ công bố và trao quyết định của Chủ tịch nước bổ nhiệm các Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ khóa XV, nhiệm kỳ 2021-2026.


Tin khác

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Vận dụng Nghị quyết 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị trong công tác giáo dục đào tạo tại Trường Đại học An ninh nhân dân(18/10/2020)

Một số vấn đề đặt ra cho công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa học của lực lượng Công an nhân dân theo tinh thần của Nghị quyết 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về các chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Thư viện ảnh
  • Thư viện Ảnh

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Những hình ảnh Trường Đại học ANND (1989-1995), Phân hiệu Đại học ANND (1995-2001), Phân hiệu Học viện ANND (2001-2003)

Trường Đại học ANND (1989-1995), Phân hiệu Đại học ANND (1995-2001), Phân hiệu Học viện ANND (2001-2003)

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Lịch sử truyền thống Trường Đại học An ninh nhân dân giai đoạn 1984-1989

Giai đoạn 1984-1989: Trường Cao đẳng An ninh nhân dân II

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Lịch sử truyền thống Trường Đại học An ninh nhân dân giai đoạn 1976-1984

Giai đoạn 1976-1984: Trường Bổ túc sỹ quan Công an nhân dân

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Lịch sử truyền thống Trường Đại học An ninh nhân dân giai đoạn 1963-1976

Giai đoạn 1963-1976: Trường An ninh Trung ương cục miền Nam

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

Trong sạch đội ngũ để giữ trọn lời thề

href="http://dhannd.edu.vn/thu-vien-anh-883">

Thư viện Video
  • Thư viện Video

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

videocam

Trường Đại học An ninh nhân dân - Nơi ươm mầm sĩ quan an ninh tương lai

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

videocam

Phim Tư liệu: 75 năm - Một bản hùng ca

Phim Tư liệu “75 năm - một bản hùng ca” góp phần ôn lại cũng như phát huy truyền thống anh hùng 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng An ninh nhân dân.

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

videocam

Học viên Trường Đại học An ninh nhân dân đảm bảo trực tết và phòng chống dịch Covid-19

Học viên các Trường CAND tham gia lực lượng ứng trực đảm bảo trực tết và phòng chống Covid-19

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

videocam

Hành trình gian nan đưa thi thể Đại úy Trương Văn Thắng về nơi an nghỉ

Hy sinh trong lúc ứng cứu người dân bị nước lũ cuốn trôi từ đêm ngày 17/10, tại xã Hướng Việt, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, đến tối ngày 20/10 các đồng đội mới có thể đưa đồng chí Đại úy Trương Văn Thắng về nơi an nghỉ.

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

videocam

Xây dựng Đảng bộ Công an Trung ương trong sạch, vững mạnh

Nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, xây dựng đảng bộ thực sự trong sạch vững mạnh, là đảng bộ kiểu mẫu, tiêu biểu về phẩm chất, năng lực lãnh đạo các mặt công tác công an.

href="http://dhannd.edu.vn/thu-vien-video">

Những bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám năm 1945

Cách đây 75 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân cả nước đồng loạt vùng lên tổng khởi nghĩa, giành chính quyền. Chỉ trong vòng 15 ngày (từ ngày 14 đến 28-8-1945), cuộc tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn, chính quyền trong cả nước về tay Nhân dân.

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

UBND Cách mạng Lâm thời do đồng chí Lê Tất Đắc làm Chủ tịch ra mắt tại thị xã Thanh Hóa ngày 23-8-1945 (tranh sơn dầu).

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một trong những thắng lợi nổi bật và vĩ đại nhất của cách mạng Việt Nam trong thế kỷ XX, là mốc son chói lọi trong lịch sử ngàn năm của dân tộc ta. Đó chính là thắng lợi của trí tuệ, bản lĩnh và tinh thần đấu tranh quật cường của toàn thể dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thắng lợi đó đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu mãi mãi soi sáng cho cách mạng Việt Nam trên con đường đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong đó có các bài học chủ yếu là:

Thứ nhất, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa dân tộc và dân chủ, chống đế quốc và phong kiến.

Ngay từ khi Đảng ta mới thành lập, trong “Chính cương vắn tắt” do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khởi thảo đã khẳng định phương hướng phát triển của cách mạng Việt Nam là: làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản. Chính từ phương hướng đó, trong quá trình lãnh đạo Nhân dân đấu tranh giành chính quyền, xuất phát từ thực tế nước ta là một nước thuộc địa nửa phong kiến, mâu thuẫn dân tộc là mâu thuẫn chủ yếu, nổi lên hàng đầu, Đảng đã linh hoạt trong giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa dân tộc và dân chủ, giữa chống đế quốc và phong kiến, trong đó xác định đặt nhiệm vụ giành độc lập dân tộc lên hàng đầu, nhiệm vụ đấu tranh giai cấp thực hiện từng bước thích hợp ở từng giai đoạn, tùy thuộc vào tiến trình giải phóng dân tộc. Chính sự linh hoạt trong giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa chống đế quốc và phong kiến trên cơ sở kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội đã đáp ứng đúng nguyện vọng thiêng liêng, cấp bách của toàn dân tộc và đã giúp cho Đảng huy động được sức mạnh của toàn dân tộc cùng quyết tâm chống thực dân Pháp và phát xít Nhật, làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.

Thứ hai, xây dựng mặt trận dân tộc thống nhất, tiêu biểu cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc dựa trên nền tảng vững chắc của khối liên minh công - nông, đấu tranh vì độc lập, tự do.

Thấm nhuần và phát triển sáng tạo luận điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin về vai trò của quần chúng Nhân dân trong lịch sử, cách mạng là sự nghiệp của Nhân dân và phát huy truyền thống đoàn kết của dân tộc, ngay từ khi mới thành lập và lãnh đạo Nhân dân đấu tranh cách mạng, Đảng đã rất chú trọng việc xây dựng mặt trận dân tộc thống nhất. Từ năm 1930 đến năm 1941, qua nhiều chặng đường thể nghiệm xây dựng mặt trận dân tộc thống nhất, đặc biệt với sự ra đời của mặt trận Việt Minh (năm 1941) đã đảm bảo cho khối đại đoàn kết dân tộc được tạo dựng vững chắc và sâu rộng. Với chủ trương đúng đắn là “liên hiệp hết thảy các tầng lớp Nhân dân, không phân biệt tôn giáo và xu hướng chính trị nào, giai cấp nào, đoàn kết chiến đấu để đánh đuổi Pháp - Nhật giành độc lập...”1, cùng phương thức tổ chức đa dạng, phong phú, mặt trận Việt Minh đã trở thành hạt nhân quy tụ, tập hợp các giai cấp, tầng lớp Nhân dân đứng vào hàng ngũ của mình để giải phóng dân tộc khỏi ách áp bức, bóc lột của thực dân Pháp và phát xít Nhật, giành chính quyền về tay Nhân dân.

Thứ ba, kịp thời nắm bắt thời cơ, chủ động, sáng tạo tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền.

Thời cơ là một vấn đề có tầm quan trọng đặc biệt trong nghệ thuật chỉ đạo cách mạng. Muốn có thời cơ thì phải biết tạo ra thời cơ và khi thời cơ đến thì phải tận dụng và tranh thủ thời cơ, không được bỏ lỡ. Cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền Tháng Tám 1945 là một minh chứng sinh động về sự nhạy bén trong nhận định và chỉ đạo chớp thời cơ khởi nghĩa của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, việc nắm bắt thời cơ được thể hiện ngay khi Đảng đưa ra những dự báo về tình thế cách mạng để dân tộc Việt Nam vùng lên giành chính quyền về tay Nhân dân. Khi phát xít Nhật nổ súng lật đổ thực dân Pháp ở Đông Dương (ngày 9-3-1945), với chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” (ngày 12-3-1945), Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương mở rộng đã nhận định tình hình và dự đoán hai tình huống có thể diễn ra: thứ nhất là, quân đồng minh vào Đông Dương đánh Nhật; thứ hai là, phát xít Nhật đầu hàng đồng minh. Và tình hình đã diễn ra đúng như dự đoán thứ hai của Đảng ta, ngày 14-8-1945, phát xít Nhật tuyên bố đầu hàng đồng minh vô điều kiện đã khiến cho quân Nhật ở Đông Dương hoang mang cực độ, đồng thời chính phủ thân Nhật ở Việt Nam cũng tỏ ra hoàn toàn tê liệt. Đến đây, kẻ thù của cách mạng Việt Nam đã suy yếu, không còn có khả năng thống trị như cũ được nữa, thời cơ “ngàn năm có một” cho chúng ta giành chính quyền đã xuất hiện, đòi hỏi chúng ta phải hành động mau lẹ và kiên quyết. Nếu không kịp thời phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền thì “vạn năm” cũng không thể được bởi lúc này quân Tưởng và Anh đang sẵn sàng nhảy vào Việt Nam để giải giáp quân đội Nhật nhưng thực chất là để thực hiện âm mưu mới của chủ nghĩa đế quốc trên danh nghĩa đồng minh. Trước tình thế vô cùng khẩn cấp và thuận lợi đó, Đảng đã quyết định phát động toàn dân đứng lên tổng khởi nghĩa giành chính quyền và chỉ từ ngày 14 đến ngày 28-8-1945, với sự kết hợp linh hoạt các hình thức, phương pháp đấu tranh cả đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang, tuyên truyền kết hợp với bạo lực cách mạng, nhằm phân hóa, cô lập kẻ thù, cuộc Tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi một cách nhanh, gọn, không đổ nhiều máu và thành công triệt để.

Thứ tư, xây dựng Đảng vững mạnh, trung thành vô hạn với dân tộc và giai cấp.

Khi Cách mạng Tháng Tám nổ ra, lúc đó Đảng ta mới 15 tuổi, với gần 5.000 đảng viên, nhưng đã lãnh đạo toàn dân tộc làm cuộc cách mạng giành thắng lợi. Thành công đó là nhờ Đảng được xây dựng trên nền tảng Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trí tuệ sáng suốt, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Đảng đã nắm vững thời cơ, kiên định, giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, định ra đường lối, phương pháp cách mạng đúng đắn. Đặc biệt, Đảng có đội ngũ cán bộ, đảng viên tiên phong, gương mẫu, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân; luôn gắn bó mật thiết với Nhân dân, được Nhân dân tin tưởng và đi theo. Nhờ đó, khi Đảng kêu gọi Nhân dân đứng lên làm cuộc cách mạng thì muôn người như một, đoàn kết thành sức mạnh vô cùng to lớn đập tan ách thống trị của thực dân, phong kiến, đưa dân tộc bước vào kỷ nguyên mới độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, đưa dân tộc Việt Nam đứng vào hàng ngũ những dân tộc tiên phong trong đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới.

Như vậy có thể khẳng định rằng, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một trong những mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc Việt Nam. 75 năm qua, kể từ ngày Cách mạng Tháng Tám thành công đến nay, cách mạng Việt Nam đã đi qua nhiều giai đoạn, nhiều bước ngoặt và vượt qua nhiều thử thách lớn, giành được nhiều thắng lợi to lớn kể cả trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, cũng như trong xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nhìn lại thực tiễn 75 năm qua kể từ khi Cách mạng Tháng Tám thành công đến nay càng thấy rõ tầm vóc và giá trị to lớn những bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám đối với những thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Năm tháng có thể lùi xa, nhưng những bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị, nhất là hiện nay khi nước ta đang tiếp tục đẩy mạnh toàn diện sự nghiệp đổi mới CNH, HĐH và hội nhập quốc tế với nhiều cơ hội, nhưng cũng có nhiều khó khăn, thách thức đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, hơn bao giờ hết, phải phát huy cao độ truyền thống yêu nước và cách mạng, tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, nỗ lực phấn đấu vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Trong mọi hoàn cảnh, phải luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên trì thực hiện đường lối đổi mới; không ngừng củng cố và tăng cường sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế; chủ động, nhạy bén trong nắm bắt thời cơ vận hội phát triển đất nước; không ngừng nâng cao trí tuệ, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, bản lĩnh và phẩm chất đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên để lãnh đạo toàn dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng trong thời kỳ mới.

Kỷ niệm 75 năm Cách mạng Tháng Tám vào đúng dịp Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức kỷ niệm 90 năm xây dựng và trưởng thành, ôn lại những bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám và kinh nghiệm trong 90 năm xây dựng và trưởng thành của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa càng làm cho mỗi cán bộ, đảng viên thêm tự hào về sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng, nhất là thành tựu của thời kỳ đổi mới quê hương, đất nước và kết quả nổi bật trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2015-2020 đã nâng cao hình ảnh, vị thế của Thanh Hóa. Có thể khẳng định rằng, tỉnh Thanh Hóa chưa bao giờ có tiềm lực và vị thế như ngày nay, đặc biệt, ngày 5-8-2020, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 58-NQ/TW về “Xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” càng mở ra thời cơ, vận hội mới, tạo động lực cho cán bộ, đảng viên, Nhân dân các dân tộc trong tỉnh tin tưởng hơn vào sự lãnh đạo sáng suốt và hy vọng vào tài khéo “điều khiển sắp đặt”2 của cấp ủy đảng, hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở để phát huy và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực, chung sức, đồng lòng cùng khơi dậy khát vọng vươn lên hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2025 trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước - trở thành một cực tăng trưởng mới, cùng với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc; năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại; năm 2045 là tỉnh giàu đẹp, văn minh và hiện đại, tỉnh phát triển toàn diện và kiểu mẫu của cả nước.

1.Đảng Cộng sản Việt Nam - Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, H. 2000, t7, tr.149.

2.Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị Quốc gia, H.2011, t5, tr.73.

Lương Trọng Thành

Tỉnh ủy viên, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh

Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm trong thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

22/08/2017

223892

Share

Facebook

Twitter

Google+

Pinterest

WhatsApp

Print

Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới lần thứ hai bước vào giai đoạn cuối. Hồng quân Xô Viết liên tiếp giành thắng lợi quyết định trên chiến trường châu Âu, giải phóng một loạt nước và tiến thẳng vào sào huyệt phát xít Đức tại Béc-lin. Ngày 9-5-1945, phát xít Đức đầu hàng vô điều kiện, chiến tranh kết thúc ở châu Âu. Ngày 8-8-1945, Hồng quân Liên Xô tiến công như vũ bão vào quân đội Nhật. Ngày 14-8-1945, phát xít Nhật đầu hàng vô điều kiện, chiến tranh thế giới lần thứ hai kết thúc. Theo thỏa thuận của các nước Đồng minh, sau khi phát xít Nhật đầu hàng, quân đội Anh và Tưởng sẽ vào Đông Dương để giải giáp quân đội Nhật. Trong khi đó, thực dân Pháp lăm le dựa vào Đồng minh hòng khôi phục địa vị thống trị của mình; đế quốc Mỹ đứng sau các thế lực này cũng sẵn sàng can thiệp vào Đông Dương; những phần tử phản động, ngoan cố trong chính quyền tay sai Nhật đang âm mưu thay thầy đổi chủ, chống lại cách mạng.

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam
Ngày 19/8/1945, hàng chục nghìn người dân Thủ dô dự mít tinh tại Quảng Trường Nhà hát lớn Hà Nội chào mừng thắng lợi Cách mạng Tháng Tám

Ở trong nước, trải qua các cuộc diễn tập, đến năm 1945, phong trào cách mạng dâng cao. Ngày 9-3-1945, phát xít Nhật làm cuộc đảo chính hất cẳng Pháp. Ngay trong đêm đó, Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương mở rộng quyết định phát động một cao trào cách mạng làm tiền đề cho tổng khởi nghĩa, thay đổi các hình thức tuyên truyền, cổ động, tổ chức và đấu tranh cho thích hợp. Tháng 3-1945, Trung ương Đảng ra Chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. Tháng 4-1945, Trung ương triệu tập Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ, quyết định nhiều vấn đề quan trọng, thống nhất các lực lượng vũ trang thành Việt Nam giải phóng quân. Ngày 16-4-1945, Tổng bộ Việt Minh ra Chỉ thị tổ chức các Ủy ban Dân tộc giải phóng các cấp và chuẩn bị thành lập Ủy ban giải phóng dân tộc Việt Nam, tức Chính phủ lâm thời cách mạng Việt Nam.

Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam
Nhân dân miền Nam xuống đường mừng chiến thắng Cách mạng Tháng Tám năm 1945

Từ tháng 4-1945 trở đi, cao trào kháng Nhật cứu nước diễn ra mạnh mẽ, phong phú về nội dung và hình thức. Đầu tháng 5-1945, Bác Hồ từ Cao Bằng về Tuyên Quang, chọn Tân Trào làm căn cứ chỉ đạo cách mạng cả nước và chuẩn bị Đại hội quốc dân. Ngày 4-6-1945, Khu giải phóng Việt Bắc được thành lập, đặt dưới sự lãnh đạo của Ủy ban chỉ huy lâm thời, trở thành căn cứ địa của cả nước. Tháng 8-1945, Hội nghị đại biểu toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào (Tuyên Quang) khẳng định: “Cơ hội rất tốt cho ta giành độc lập đã tới” và quyết định phát động toàn dân khởi nghĩa giành chính quyền từ tay phát xít Nhật và tay sai trước khi quân Đồng minh vào Đông Dương; đề ra ba nguyên tắc bảo đảm tổng khởi nghĩa thắng lợi, đó là: Tập trung, thống nhất, kịp thời. 23 giờ ngày 13-8-1945, Ủy ban Khởi nghĩa ra Quân lệnh số 1 hiệu triệu toàn dân tổng khởi nghĩa. Ngày 16-8-1945, Đại hội Quốc dân họp tại Tân trào thông qua “10 chính sách lớn của Việt Minh”; thông qua “Lệnh tổng khởi nghĩa”; quy định quốc kỳ, quốc ca; thành lập Ủy ban Dân tộc giải phóng Trung ương, tức Chính phủ Lâm thời do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi nhân dân cả nước tổng khởi nghĩa, trong đó chỉ rõ: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đồng loạt vùng dậy, tiến hành tổng khởi nghĩa, giành chính quyền. Từ ngày 14 đến ngày 18-8, cuộc tổng khởi nghĩa nổ ra giành được thắng lợi ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ, đại bộ phận miền Trung, một phần miền Nam và ở các thị xã: Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Hội An, Quảng Nam… Ngày 19-8, khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở Hà Nội. Ngày 23-8, khởi nghĩa thắng lợi ở Huế và ở Bắc Cạn, Hòa Bình, Hải Phòng, Hà Đông, Quảng Bình, Quảng Trị, Bình Định, Gia Lai, Bạc Liêu… Ngày 25-8, khởi nghĩa thắng lợi ở Sài Gòn – Gia Định, Kon Tum, Sóc Trăng, Vĩnh Long, Trà Vinh, Biên Hòa, Tây Ninh, Bến Tre… Ở Côn Đảo, Đảng bộ nhà tù Côn Đảo đã lãnh đạo các chiến sĩ cách mạng bị giam cầm nổi dậy giành chính quyền.

Chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8-1945, cuộc tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn, chính quyền trong cả nước về tay nhân dân.

Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội) lịnh sử, trước cuộc mít tinh của gần một triệu đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ Lâm thời trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân và thế giới: Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Từ đó, ngày 2-9 là Ngày Quốc khánh của nước ta.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công mau lẹ do nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân quan trọng, có ý nghĩa quyết định là sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt, khéo léo của Đảng; là sự vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin trong điều kiện cụ thể của nước ta một cách đúng đắn, độc lập, tự chủ và sáng tạo. Đảng có phương pháp, chiến lược, chiến thuật cách mạng phù hợp, linh hoạt; nhận thức được thời cơ, chủ động đón thời cơ và kiên quyết chớp thời cơ, tiến hành tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước.

Cách mạng Tháng Tám thành công là do tinh thần yêu nước, đoàn kết, ý chí quật cường của các tầng lớp nhân dân ta, không chịu sống mãi kiếp nô lệ của người dân mất nước; một lòng đi theo Đảng và được Đảng lãnh đạo qua các cuộc tổng diễn tập, đã quyết vùng lên giành độc lập cho dân tộc. Trải qua 15 năm đấu tranh cực kỳ gian khổ và anh dũng dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã có biết bao đồng bào, chiến sĩ đã không hề tiếc máu xương, hy sinh oanh liệt vì mục tiêu độc lập dân tộc.

Cách mạng Tháng Tám được tiến hành trong bối cảnh quốc tế có những thuận lợi nhất định. Chủ nghĩa phát xít Đức, Ý, Nhật đã bị đánh bại, phong trào đấu tranh giải phóng của các dân tộc bị áp bức và của các lực lượng tiến bộ trên thế giới phát triển mạnh.

Cách mạng tháng Tám thành công để lại nhiều ý nghĩa lịch sử, cụ thể:

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công là thắng lợi vĩ đại đầu tiên của nhân dân ta từ khi có Đảng lãnh đạo, mở ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Chính quyền về tay nhân dân, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời – Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á; chấm dứt chế độ quân chủ phong kiến ở Việt Nam; kết thúc hơn 80 năm nhân dân ta dưới ách đô hộ của thực dân, phát xít. Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân một nước độc lập, làm chủ vận mệnh của mình. Nước Việt Nam từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một nước độc lập, tự do và dân chủ. Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành một Đảng cầm quyền. Từ đây, đất nước, xã hội, dân tộc và con người Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi của chủ nghĩa Mác-Lênin được vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh cụ thể của cách mạng Việt Nam; là thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối cách mạng của Đảng ta gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội, gắn sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; là sự thể nghiệm thành công đầu tiên chủ nghĩa Mác-Lênin tại một nước thuộc địa ở châu Á. Đây còn là quá trình phát triển tất yếu của lịch sử dân tộc trải qua mấy nghìn năm phấn đấu, đỉnh cao của ý chí quật cường, sức mạnh của cộng đồng, tầm cao trí tuệ của dân tộc hòa quyện với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với xu thế của thời đại vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám cổ vũ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước bị chủ nghĩa đế quốc thực dân áp bức, thống trị. Nó khẳng định rằng, trong điều kiện trào lưu của cách mạng vô sản, cuộc cách mạng do một đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo không chỉ có thể thành công ở một nước tư bản kém phát triển, nơi mắt xích yếu nhất của chủ nghĩa đế quốc mà còn có thể thành công ở ngay một nước thuộc địa nửa phong kiến lạc hậu để đưa cả dân tộc đó đi lên theo con đường của chủ nghĩa xã hội.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, nổi bật là:

Bài học thứ nhất là có một đảng tiên phong thật sự cách mạng, tiếp thu chủ nghĩa Mác-Lênin, được tư tưởng Hồ Chí Minh soi sáng đã nắm vững hoàn cảnh cụ thể của mỗi giai đoạn lịch sử, đề ra đường lối cách mạng đúng đắn, có phương pháp và hình thức đấu tranh phù hợp; biết nắm bắt thời cơ, xây dựng lực lượng và tổ chức, sử dụng lực lượng; phát huy được sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để dẫn dắt quần chúng đứng lên giành và giữ chính quyền.

Bài học thứ hai là vấn đề giành và giữ chính quyền. Đảng ta đã biết chăm lo xây dựng lực lượng cách mạng, làm cho lực lượng cách mạng đủ mạnh, thu hút được đông đảo quần chúng tham gia, từ đó làm thay đổi so sánh lực lượng giữa ta và địch, tạo ra thời cơ cách mạng để đưa cuộc cách mạng đến thành công. Để giữ vững chính quyền, Đảng và Nhà nước ta đã dựa chắc vào nhân dân, tạo nên sức mạnh vật chất và tinh thần để đấu tranh thắng lợi với thù trong giặc ngoài. Đảng ta biết kiên quyết dùng bạo lực cách mạng và sử dụng bạo lực cách mạng thích hợp và đúng lúc để đập tan bộ máy nhà nước cũ, lập ra nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.

Bài học thứ ba là vấn đề nắm bắt được thời cơ, đề ra được những quyết định chính xác và kịp thời. Nghệ thuật chỉ đạo tài tình của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc chọn đúng thời cơ, ra quyết định Tổng khởi nghĩa đúng lúc thể hiện cụ thể trong chỉ thị của Thường vụ Trung ương Đảng tháng 3-1945 “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” và bản Quân lệnh số 1 của Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc phát đi đêm 13-8-1945.

Cũng nhờ chọn đúng thời cơ mà sức mạnh của nhân dân ta trong Cách mạng Tháng Tám được nhân lên gấp bội, đã tiến hành tổng khởi nghĩa thành công trong phạm vi cả nước trong thời gian ngắn.

Kỷ niệm 72 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh mùng 2-9, chúng ta càng nhận thức đầy đủ trách nhiệm của các thế hệ hôm nay trong việc vận dụng và phát triển những bài học kinh nghiệm quý giá của Cách mạng Tháng Tám, của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc 72 năm qua vào sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đai hóa đất nước và hội nhập quốc tế, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Thượng tá, TS Hoàng Giang Nam

Phó Trưởng phòng Công tác Chính trị

Share

Facebook

Twitter

Google+

Pinterest

WhatsApp

Print

Bài trướcPhát huy vai trò của Hội phụ nữ Công an Quảng Bình trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững thời kỳ hội nhập và phát triển

Bài tiếp theoTĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ TƯ TƯỞNG CHO CÁN BỘ CHIẾN SỸ, GÓP PHẦN HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ CHÍNH TRỊ ĐƯỢC GIAO

Bài học kinh nghiệm cách mạng tháng 8

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.37 MB, 21 trang )

Nhóm 13 – KT3A3
Bài thảo luận:
ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG CỦA
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

BÀI HỌC KINH NGHIỆM
CÁCH MẠNG THẮNG 8


NỘI DUNG
3
1

HOÀN CẢNH

2

DIỄN BIẾN

3

Ý NGHĨA LỊCH SỬ

4

BÀI HỌC KINH NGHIỆM

3
5

VẬN DỤNG




Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945
Cách mạng tháng Tám (ngày 19 tháng 8 năm 1945) là cuộc
cách mạng thắng lợi của Việt Minh với quân Pháp, Nhật Bản và
chính phủ Đế quốc Việt Nam do vua Bảo Đại phê chuẩn. Kết quả
chính phủ cũ giải tán và sau đó đến ngày 2 tháng 9 năm 1945, Hồ
Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập Việt Nam khai sinh nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hòa.


1. HOÀN CẢNH

 Đầu tháng 8 -1945 , quân Đồng minh tiến công mạnh mẽ
vào các vị trí của quân đội Nhật Bản ở châu Á - Thái Bình
Dương. Để uy hiếp Nhật Bản, ngày 9/8/1945 Mĩ ném hai
quả bom nguyên tử xuống hai thành phố Hiroosima và
Nagaxaki.
 Dưới sự cai trị của Nhật, từ tháng 10 năm 1944 đến tháng 5
năm 1945, nạn đói khủng khiếp diễn ra làm 2 triệu người
chết. Đây là thời cơ để Việt Minh xây dựng lực lượng lớn
khắp cả nước, họ tập hợp nhân dân cướp các kho thóc
Nhật.


2. DIỄN BIẾN
 Ngày 13 tháng 8 năm 1945: Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh
thành lập Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc
 Từ ngày 14 đến ngày 15 tháng 8 năm 1945: Hội nghị toàn quốc của
Đảng họp ở Tân Trào thông qua kế hoạch lãnh đạo toàn dân Tổng khởi


nghĩa.
 Từ ngày 16 đến ngày 17 tháng 8 năm 1945: cử ra Ủy ban Dân tộc giải
phóng Việt Nam do Hồ Chí Minh làm chủ tịch.
 Ở Hà Nội, chiều ngày 17-8 quần chúng nội ngoại thành tổ chức mít tinh
ở Nhà hát Lớn
 Ngày 18-8: cờ đỏ sao vàng xuất hiện trên các đường phố của Hà Nội.
 Ngày 19-8: hàng vạn nhân dân xuống đường biểu dương lực lượng.
Quần chúng Cách mạng có sự hỗ trợ của các đội tự vệ chiến đấu lần
lượt chiếm Phủ Khâm Sai, Sở Cảnh sát TW, Sở Bưu điện, Trại Bảo an
ninh… Tối 19-8 cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở HÀ Nội thắng lợi.
 Các cuộc khởi nghĩa ở các tỉnh thành khác sôi nổi diễn ra và giành được
thắng lợi. Chiều 30-8 trước cuộc mít tinh lớn có hàng vạn quần chúng
tham gia, vua Bảo Đại tuyên bố thoái vị. Chế độ phong kiến Việt Nam
hoàn toàn sụp đổ.


3. Ý NGHĨA LỊCH SỬ
Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng
hoà ra đời. Dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc
lập, tự do và chủ nghĩa xã hội. Cuộc Cách mạng Tháng Tám thắng lợi
và việc khai sinh ra nước Việt nam dân chủ cộng hoà có ý nghĩa lịch sử
rất quan trọng.


4. Bài học kinh nghiệm
66 năm trôi qua, thắng lợi và ý nghĩa lịch sử
của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 vẫn là
một sự kiện diệu kỳ trong lịch sử đấu tranh dựng
nước và giữ nước vĩ đại của dân tộc.
Diễn ra và giành thắng lợi trong một thời gian


ngắn, nhưng Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã để
lại nhiều bài học quý báu cho Đảng và nhân dân ta
trong hành trình hướng đến tương lai, kiên định mục
tiêu: độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, vì một nước
Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng,
văn minh.


4.1. Giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, kết hợp đúng
đắn hai nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến.
Dưới thời Pháp thuộc, xã hội Việt Nam có hai mâu thuẫn cơ bản:
mâu thuẫn giữa dân tộc ta với chủ nghĩa đế quốc và mâu thuẫn giữa
nhân dân ta, chủ yếu là nông dân, với giai cấp địa chủ phong kiến.
Đảng vạch rõ cách mạng Việt Nam có hai nhiệm vụ chiến lược:
đánh đuổi bọn đế quốc xâm lược và thống trị, giành độc lập dân tộc,
xoá bỏ chế độ phong kiến giành ruộng đất cho nông dân. Hai nhiệm vụ
đó phải được tiến hành khǎng khít với nhau, không được tách rời
nhưng nhiệm vụ chống đế quốc là chủ yếu nhất.Nhiệm vụ chống
phong kiến phải phục tùng nhiệm vụ chống đế quốc.
Đảng ta đã lôi cuốn được đông đảo nông dân đi theo giai cấp
công nhân, động viên được các tầng lớp nhân dân khác cùng với
công, nông bước lên trận tuyến cách mạng chống đế quốc và phong
kiến


4.2. Bài học phát động toàn dân nổi dậy trên nền tảng
khối liên minh công - nông.
Thắng lợi của Tổng khởi nghĩa tháng
Tám 1945 là một minh chứng hùng hồn
trong thực tiễn, khẳng định vai trò và sức


mạnh của quần chúng nhân dân trong cách
mạng, của khối đại đoàn kết: "Đoàn kết,
đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành
công, đại thành công", với các hình thức
vận động, tập hợp và quy tụ quần chúng
phù hợp, hoạt động hiệu quả.
Đồng thời, cuộc nổi dậy của toàn dân
chỉ có thể thực hiện được khi có đạo quân
chủ lực là giai cấp công nhân và giai cấp
nông dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Đạo quân chủ lực này được xây dựng,
củng cố qua ba cao trào cách mạng và lớn
mạnh vượt bậc trong tổng khởi nghĩa. Dựa
trên đạo quân chủ lực làm nền tảng. Đảng
xây dựng được khối đại đoàn kết dân tộc,
động viên toàn dân tổng khởi nghĩa thắng
lợi

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945
cũng là thắng lợi của việc xây dựng, củng cố và
phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.




Đặc biệt, các hình thức Mặt trận,
trong đó Mặt trận Việt Minh "coi
quyền lợi dân tộc cao hơn hết thảy,
Việt Minh sẵn sàng giơ tay đón tiếp
những cá nhân hay đoàn thể, không


cứ theo chủ nghĩa quốc tế hay quốc
gia, miễn thành thực muốn đánh đuổi
Nhật, Pháp để dựng lên một nước
Việt Nam tự do độc lập”, với các tổ
chức quần chúng như Phụ nữ cứu
quốc, Thanh niên cứu quốc, Nông
dân cứu quốc,v.v.. đã không chỉ quy
tụ, mà còn là nơi các tầng lớp nhân
dân tham gia tham đóng góp sức
mình vào công việc của nước nhà.


4.3. Lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù

Đảng ta đã lợi dụng được mâu thuẫn giữa chủ nghĩa đế quốc
và chủ nghĩa đế quốc phát xít, mâu thuẫn giữa chủ nghĩa đế quốc
và một bộ phận thế lực địa chủ phong kiến, mâu thuẫn trong hàng
ngũ ngụy quyền tay sai của Pháp và của Nhật, cô lập cao độ kẻ thù
chính là bọn đế quốc phátxít và bọn tay sai phản động; tranh thủ
hoặc trung lập những phần tử lừng chừng. Như vậy, Cách mạng
Tháng Tám giành được thắng lợi nhanh gọn, ít đổ máu.


4.4. Kiên quyết dùng bạo lực cách mạng và biết sử dụng
bạo lực cách mạng một cách thích hợp để đập tan bộ máy
nhà nước cũ, lập ra bộ máy nhà nước của nhân dân

Trong Cách mạng Tháng Tám, bạo lực của cách mạng là sự
kết hợp chặt chẽ giữa lực lượng chính trị với lực lượng vũ trang; kết
hợp nổi dậy của quần chúng với tiến công của lực lượng vũ trang


cách mạng ở cả nông thôn và thành thị, trong đó vai trò quyết định
là các cuộc tổng khởi nghĩa ở Hà Nội, Huế, Sài Gòn. Cách mạng
Tháng Tám là kết quả của sự kết hợp tất cả các hình thức đấu tranh
kinh tế và chính trị, hợp pháp và không hợp pháp của quần chúng,
từ thấp đến cao, từ ở vài địa phương lan ra cả nước, từ khởi nghĩa
từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa, đập tan bộ máy nhà nước của
giai cấp thống trị, lập ra bộ máy nhà nước của nhân dân.



4.5. Nắm vững nghệ thuật khởi nghĩa, nghệ thuật
chọn đúng thời cơ

Cách mạng tháng Tám năm 1945 là biểu hiện mẫu mực của khoa học
và nghệ thuật chính trị dưới sự lãnh đạo của lãnh tụ Hồ Chí Minh và Trung
ương Đảng, trong đó nổi bật là nghệ thuật chủ động chuẩn bị lực lượng, nắm
bắt mau lẹ và chớp thời cơ một cách quyết đoán, hiệu quả.
- Ngay từ tháng 5 năm 1941, khi Liên Xô chưa tham chiến, Hội nghị Ban
Chấp hành Trung ương lần thứ 8 được tổ chức tai Pắc Bó (Cao Bằng) đã ra
Nghị quyết dự báo một cách chính xác hệ quả trực tiếp của cuộc chiến tranh
thế giới lần thứ hai: “Nếu cuộc đế quốc chiến tranh lần trước đẻ ra Liên Xô,
một nước xã hội chủ nghĩa thì cuộc đế quốc chiến tranh lần này sẽ đẻ ra
nhiều nước xã hội chủ nghĩa, sẽ do đó cách mạng nhiều nước thành công…”.
Chiến thắng của Liên Xô và các lực lượng Đồng minh trước chủ nghĩa phát
xít chứng minh tính đúng đắn của dự báo do Đảng ta đưa ra.
- Cũng từ rất sớm, Đảng ta đã phân tích chính xác mâu thuẫn giữa các
thế lực đế quốc, nhận định phát xít Nhật sẽ đảo chính hất cẳng thực dân
Pháp ở Đông Dương và vạch ra kế hoạch hành động khi xuất hiện tình hình
mới.



Bản Chỉ thị nhận định, cuộc đảo chính của Nhật ở Đông Dương tuy gây ra khủng
hoảng chính trị, nhưng điều kiện khởi nghĩa chưa thực sự chín muồi.Đảng đề ra
khẩu hiệu đấu tranh mới và dự báo hai khả năng làm xuất hiện thời cơ cho nhân
dân ta vùng dậy giành chính quyền trên cả nước.
Một là, quân Đồng minh vào Đông Dương
đánh Nhật; hai là, Nhật đầu hàng Đồng
minh.Đúng giữa trưa ngày 15-8-1945, Nhật
hoàng tuyên bố đầu hàng các lực lượng
Đồng minh. Như vậy, thời cơ xuất hiện như
khả năng thứ hai mà Đảng ta đã dự báo.
Tại lán Nà Lừa, Tân Trào (Tuyên Quang),
lãnh tụ Hồ Chí Minh thể hiện quyết tâm “Dù
phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải
giành cho được tự do, độc lập!”. Tiếp đó,
Hội nghị Đảng toàn quốc và Quốc dân Đại
hội nhóm họp tại Tân Trào quyết định phát
động cuộc tổng khởi nghĩa giành chính
quyền trên cả nước.

Biểu tình cướp chính quyền ngày 19/8/1945
tại Phủ khâm sai Bắc Kỳ.


Như vậy, trong Cách mạng tháng Tám năm 1945, thời cơ tồn
tại một cách khách quan trong vòng 20 ngày, bắt đầu từ khi Nhật
hoàng tuyên bố đầu hàng (ngày 15-8) và kết thúc khi quân Đồng
minh vào tước khí giới quân Nhật trên đất nước ta. Nếu phát động
tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên toàn quốc trước ngày 15-8
quân Nhật còn mạnh và sau ngày 5-9 trên đất nước có nhiều kẻ


thù, cách mạng đều không có khả năng thành công. Đảng và nhân
dân ta đã chớp thời cơ, tiến hành tổng khởi nghĩa, giành chính
quyền thắng lợi trong ngưỡng thời gian khắc nghiệt đó. Như cơn
sóng trào dâng, Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã đạp đổ chính
quyền phát xít Nhật và tay sai.


4.6.Xây dựng một Đảng Mác - Lênin đủ sức lãnh đạo
tổng khởi nghĩa giành chính quyền
- Đảng ta ngay từ đầu đã xác định đúng đường lối chiến lược và sách lược
cách mạng, không ngừng bổ sung và phát triển đường lối chiến lược và sách
lược đó. Điều đó đòi hỏi Đảng phải biết vận dụng sáng tạo nguyên lý của chủ
nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh cụ thể của nước ta, kịp thời tổng kết kinh
nghiệm thực tiễn cách mạng.
- Đảng ta rất coi trọng việc quán triệt đường lối chiến lược và sách lược, chủ
trương của Đảng trong đảng viên và quần chúng cách mạng, không ngừng
đấu tranh khắc phục những khuynh hướng lệch lạc.
- Đảng chăm lo công tác tổ chức, cán bộ, giáo dục rèn luyện cán bộ, đảng viên
về ý chí bất khuất, phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng, xây dựng Đảng
vững mạnh và trong sạch. Đảng biết phát huy triệt để vai trò của Mặt trận Việt
Minh với hàng triệu hội viên và thông qua Mặt trận để lãnh đạo nhân dân đấu
tranh.
Với những yếu tố như trên và được tôi luyện qua 15 năm đấu tranh mặc dù
chỉ có 5.000 đảng viên, Đảng đã lãnh đạo Cách mạng Tháng Tám thành công.


5. VẬN DỤNG





Trong mọi hoàn cảnh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, trên
tinh thần “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, nắm vững thời và thế, phát huy sức
mạnh tổng lực của dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại đã được Đảng
vận dụng linh hoạt để đưa đất nước tiến lên, đổi mới và hội nhập. Đó chính
là nắm bắt xu thế phát triển của thời đại, kịp thời quyết định đổi mới, đổi
mới tư duy, đổi mới mạnh mẽ về kinh tế trên cơ sở đổi mới từng bước về
chính trị; vừa tranh thủ và phát huy sức mạnh nội lực, vừa tranh thủ, tận
dụng những cơ hội của thế giới, của thời đại mang lại, để không chỉ đưa đất
nước chuyển mình theo hướng tích cực, dần vượt thoát khỏi khủng hoảng
kinh tế - xã hội, kinh tế phát triển nhanh, đời sống nhân dân được cải thiện
rõ rệt,v.v..mà còn góp phần nâng cao vị thế của đất nước trong khu vực và
trên trường quốc tế.
Nhìn lại chặng đường hơn 25 năm tiến hành công cuộc Đổi mới do Đảng
khởi xướng và lãnh đạo, nước ta đã đạt được những thành tựu có ý nghĩa
lịch sử to lớn. Vai trò của khối đại đoàn kết toàn dân tộc tiếp tục được
khẳng định và nâng cao trong đời sống chính trị - xã hội thông qua tổ chức
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Mối quan hệ gắn bó giữa Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam và các tầng lớp nhân dân ngày càng được tăng cường.


25 năm thực hiện Công cuộc Đổi mới do Đảng lãnh đạo,
đất nước ta đạt được những thành tựu to lớn về kinh tế - xã hội.


Trên cơ sở đường lối đúng đắn, luôn theo dõi, bám sát
những biến đổi của tình hình thế giới, trong nước, chủ động,
kịp thời chuyển hướng chỉ đạo chiến lược cách mạng, chuẩn
bị đón thời cơ, lãnh đạo và chỉ đạo quần chúng nhân dân tận
dụng thời cơ thuận lợi của tình hình trong nước và quốc tế để


giành thắng lợi là bài học nổi bật nhất về sự lãnh đạo của
Đảng ta trong Cách mạng Tháng Tám.
Trong bối cảnh đổi mới và hội nhập, Đảng không những
phải phát huy những kinh nghiệm và bài học quý báu đó, mà
còn phải phải luôn xây dựng và chỉnh đốn, luôn trong sạch,
vững mạnh, đổi mới và sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo, để
xứng đáng với vai trò tiền phong - lãnh đạo - quyết định không thể thay thế của Đảng trong sự phát triển đi lên của
dân tộc.


Tri thức nói chung và sinh viên
nói riêng là lực lượng xã hội hùng
hậu, có sức khỏe, có trình độ học
vấn vó tiềm năng sáng tạo có khả
năng tiếp cận và làm chủ khoa học
hiện đại. Trong giai đoạn cách mạng
mới, với bối cảnh thế giới biến động
phức tạp, trước những thách thức to
lớn của xu thế toàn cầu hóa về kinh
tế, sinh viên cần phải có thái độ học
tập tốt, trở thành người chủ tương lai
của đất nước, tiếp bước thể hệ cha
ông đi trước… Sự nghiệp đổi mới
Đảng được xây dựng, đẩy mạnh
hiện đại hóa, công nghiệp hóa đất
nước, chủ động hội nhập quốc tế.




Nêu nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945

Đề bài

Nêu nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Dựa vào sgk Lịch sử 12 trang 119, 120 để trả lời.

Lời giải chi tiết

1. Nguyên nhân thắng lợi:

- Nguyên nhân chủ quan:

+ Truyền thống yêu nước nồng nàn, đấu tranh kiên cường, bất khuất của dân tộc cho độc lập, tự do.

+ Đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.

+ Quá trình chuẩn bị trong suốt 15 năm qua các phong trào cách mạng 1930 - 1935, 1936 - 1939, 1939 - 1945.

+ Trong những ngày Tổng khởi nghĩa toàn Đảng, toàn dân nhất trí, đồng lòng, không sợ hy sinh, gian khổ, quyết tâm giành độc lâp, tự do.

- Nguyên nhân khách quan: chiến thắng của Hồng quân Liên xô và quân Đồng minh đã cố vũ tinh thần và niềm tin cho nhân dân ta.

2. Ý nghĩa lịch sử:

- Đối với Việt Nam:

+ Mở ra bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc, phá tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp, ách thống trị của phát xít Nhật và lật đổ chế độ phong kiến bảo thủ.

+ Đánh dấu bước nhảy vọt của cách mạng Việt Nam, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do cho dân tộc.

+ Đảng Cộng sản Đông Dương trở thành đảng cầm quyền, chuẩn bị điều kiện tiên quyết cho những thắng lợi tiếp theo.

- Đối với thế giới:

+ Góp phần vào chiến thắng chủ nghĩa phát xít trong chiến thắng thế giới thứ hai, chọc thủng khâu yếu nhất trong hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc.

+ Cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.

3. Bài học kinh nghiệm:

- Đảng phải có đường lối đúng đắn, sáng tạo; nắm bắt tình hình thế giới và trong nước để đề ra chủ trương, biện pháp cách mạng phù hợp.

- Đảng tập hợp, tổ chức các lực lượng yêu nước trong cả nước; cô lập kẻ thù, tiến tới đánh bại chúng.

Loigiaihay.com

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

    Mặt trận Việt Minh ra đời đã có tác động như thế nào đến cao trào kháng Nhật cứu nước?

    Giải bài tập Bài 1 trang 120 SGK Lịch sử 12

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

    Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Đông Dương và Hồ Chí Minh trong Cách mạng tháng Tám năm 1945 thể hiện như thế nào?

    Giải bài tập Bài 2 trang 120 SGK Lịch sử 12

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

    Tìm hiểu về cuộc khởi nghĩa giành chính quyền tháng Tám năm 1945 ở địa phương em.

    Giải bài tập Bài 3 trang 120 SGK Lịch sử 12

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

    Nêu nội dung cơ bản của Tuyên ngôn độc lập (2 - 9 - 1945)

    Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 119 SGK Lịch sử 12

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

    Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập như thế nào?

    Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 1 trang 119 SGK Lịch sử 12

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

    Nêu nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945

    Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 120 SGK Lịch sử 12

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

    Hãy lập bảng tóm tắt về nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, khởi nghĩa Nam Kì và binh biến Đô Lương

    Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 112 SGK Lịch sử 12

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

    Lập bảng so sánh những điểm giống và khác nhau giữa hai chiến lược “Chiến tranh cục bộ” (1965-1968) và “Việt Nam hóa chiến tranh” (1969-1973) của Mĩ ở miền Nam Việt Nam.

    Giải bài tập Bài 1 trang 188 SGK Lịch sử 12

  • Nêu những bài học kinh nghiệm của cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam

    Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám năm 1945 có những thuận lợi và khó khăn gì?

    Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 122 SGK Lịch sử 12