Dấu hiệu vàng da ở người lớn

Dấu hiệu vàng da ở người lớn

Trả lời: 

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Bạn không cần quá lo lắng vì rất có bạn đang có hiện tượng vàng da sinh lý. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn sẽ cung cấp đến bạn một số thông tin về triệu chứng vàng da để bạn tham khảo và có biện pháp xử lý đối với tình trạng vàng da của mình nhé.

1. Vàng da là gì?

2. Biểu hiện của vàng da

3. Nguyên nhân gây ra vàng da

4. Cách điều trị vàng da

5. Bác sĩ điều trị

Lưu ý quan trọng: Bài viết này nhằm cung cấp kiến thức mang tính chất tham khảo. Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng hoặc những vấn đề còn mơ hồ, để hiểu rõ cụ thể trường hợp của bạn/ người thân, Hello Doctor hỗ trợ qua điện thoại hoặc nhắn tin trên facebook. Hello Doctor sẽ cố gắng hỗ trợ tốt nhất cho từng trường hợp một cách cụ thể.

Bác sĩ tham vấn thông tin:

✍ Các bác sĩ Da Liễu Hello Doctor

☎ Gọi Bác sĩ

유 Chat Bác sĩ trên Facebook

1. Vàng da là gì?

Vàng da là thuật ngữ y khoa dùng để miêu tả tình trạng vàng da và vàng mắt. Vàng da không phải là một bệnh mà là một triệu chứng được gây ra bởi rất nhiều nguyên nhân. Vàng da hình thành khi có quá nhiều bilirubin được tạo ra trong cơ thể. Bilirubin là một sắc tố có màu vàng được tạo thành do sự tiêu hủy của các hồng cầu ở gan. Bình thường, gan sẽ loại bỏ bilirubin chung với các tế bào hồng cầu già.

Vàng da có thể là dấu chỉ điểm của bệnh nặng liên quan đến rối loạn chức năng của các tế bào hồng cầu, gan mật hay tụy.

2. Các biểu hiện của vàng da

Da hay mắt ánh vàng là biểu hiện rõ nhất của vàng da. Trong nhiều trường hợp nặng, phần tròng trắng của mắt có thể ngả sang màu nâu hoặc cam. Bạn cũng có thể có tiểu sậm màu và phân nhạt màu.

Nếu vàng da do nguyên nhân nhiễm virus viêm gan thì bạn có thể có các triệu chứng khác như mệt mỏi hay nôn ói. Một số người không nhận thấy rằng họ có bị vàng da, người bệnh chỉ thấy rõ khi họ vàng da và vàng cả mắt.

Nếu bạn chỉ bị vàng da thì có thể đó là do bạn có quá nhiều beta caroten trong cơ thể. Beta caroten là một chất chống oxi hóa được tìm thấy trong các thực phẩm như cà rốt, bí ngô và khoai lang.

3. Nguyên nhân gây ra triệu chứng vàng da

Các tế bào hồng cầu già sẽ được chuyển đến gan và phá hủy tại đây. Bilirubin là sắc tố màu vàng được tạo thành sau khi các tế bào hồng cầu già bị phá hủy. Vàng da xảy ra khi gan không chuyển hóa bilirubin như bình thường.

Gan có thể bị phá hủy một phần và không thể thực hiện quá trình này. Thỉnh thoảng, bilirubin không thể đến đường tiêu hóa – nơi mà chúng sẽ được thải qua phân. Trong một số trường hợp khác, có thể do có quá nhiều bilirubin đến gan hay quá nhiều tế bào hồng cầu bị phá hủy.

Vàng da ở người lớn thường là dấu hiệu của:

  • Nghiện rượu hay sử dụng chất cồn quá mức
  • Nhiễm trùng gan
  • Ung thư gan
  • Xơ gan (tạo mô xơ trong gan, thông thường là do rượu)
  • Sỏi đường mật (các sỏi cholesterol chứa các chất béo hay các sỏi sắc tố có thành phần bilirubin)
  • Viêm gan (gan to và giảm khả năng hoạt động)
  • Ung thư đường mật tụy
  • Nhiễm kí sinh trùng ở gan, có thể làm tắc nghẽn đường mật
  • Các bệnh lí về máu như thiếu máu tán huyết (sự thủng hay vỡ các hồng cầu dẫn đến giảm tế bào máu trong tuần hoàn, gây mệt mỏi và yếu)
  • Tác dụng phụ khi dùng quá liều các thuốc ví dụ như acetaminophen (có trong paracetamol)

Vàng da cũng thường gặp ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là ở những trẻ sinh non. Sự tăng quá mức bilirubin có thể xuất hiện ở trẻ sơ sinh là do gan của chúng chưa phát triển hoàn thiện và chưa hoạt động đúng.

Dấu hiệu vàng da ở người lớn
sỏi mật , Nguyên nhân gây viêm gan Hepatitis is an inflammation of the liver characterized by diffuse or patchy necrosis. Viêm gan có thể là cấp tính hoặc mạn tính (thường được định nghĩa là kéo dài > 6 tháng). Hầu hết các trường... đọc thêm viêm gan, xơ gan Xơ gan Xơ gan là một giai đoạn muộn của xơ hoá gan là hậu quả của quá trình lan tỏa biến đổi cầu trúc bình thường của tế bào gan. Xơ gan được đặc trưng bởi cá... đọc thêm ); bệnh lý có thể gây ra sự tan máu Tổng quan về Thiếu máu tan máu Hồng cầu rời khỏi tuần hoàn khi kết thúc thời gian sống bình thường (khoảng 120 ngày) Tan máu là sự phá hủy hồng cầu sớm và làm rút ngắn thời gian sống của hồng cầu (< ngày). Thiếu máu là... đọc thêm
Dấu hiệu vàng da ở người lớn
(ví dụ, bệnh lý hemoglobin Tổng quan bệnh huyết sắc tố Bệnh huyết sắc tố là bệnh lý di truyền ảnh hưởng đến cấu trúc hoặc sản xuất phân tử hemoglobin. Các phân tử hemoglobin bao gồm các chuỗi polypeptit có cấu trúc hóa học được kiểm soát về mặt... đọc thêm , thiếu G6PD Thiếu hụt glucose-6-phosphate Dehydrogenase (G6PD) Sự thiếu hụt glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD) là một khiếm khuyết enzym liên quan với nhiễm sắc thể X, phổ biến ở người da đen có thể dẫn đến tan máu sau những căn... đọc thêm ); và rối loạn liên quan đến bệnh lý gan hoặc bệnh đường mật, bao gồm bệnh viêm đại tràng Tổng quan về bệnh viêm ruột Bệnh viêm ruột (IBD), bao gồm Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng, là tình trạng tự tái phát và tự thuyên giảm đặc trưng bởi viêm mạn tính tại các vị trí khác nhau trong đường tiêu... đọc thêm , bệnh lý thâm nhiễm (ví dụ, bệnh amyloid Bệnh Amyloidosis Amyloidosis là một nhóm các tình trạng khác nhau, được đặc trưng bằng sự lắng đọng ngoài tế bào bởi các sợi fibrin không hòa tan. Các sợi... đọc thêm
Dấu hiệu vàng da ở người lớn
, u lympho Tổng quan về u lympho U lympho là một nhóm bệnh không đồng nhất gồm nhiều loại u khác nhau phát sinh từ hệ thống lưới nội mô và hệ bạch huyết. Các loại chính là u lympho Hodgkin và u lympho không Hodgkin (NHL- xem... đọc thêm , bệnh sarcoid Sarcoidosis Sarcoidosis là một bệnh lý viêm biểu hiện bằng tổn thương u hạt không hoại tử ở một hoặc nhiều cơ quan và mô; căn nguyên không rõ ràng. Phổi... đọc thêm
Dấu hiệu vàng da ở người lớn
, lao Bệnh lao (TB) Bệnh lao (TB) là bệnh nhiễm trùng mycobacterial tiến triển mãn tính, thường có thời gian tiềm tàng sau nhiễm trùng ban đầu. Lao thường ảnh hưởng đến phổi.... đọc thêm
Dấu hiệu vàng da ở người lớn
), và nhiễm HIV hoặc AIDS Nhiễm trùng HIV/AIDS ở người Nhiễm vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) là hậu quả của nhiễm 1 trong số 2 retrovirus tương tự nhau (HIV-1 và HIV-2) chúng phá hủy tế bào lympho CD4... đọc thêm
Dấu hiệu vàng da ở người lớn
.

Tiền sử ngoại khoa nên bao gồm những câu hỏi về các phẫu thuật trước đây trên đường mật (một nguyên nhân tiềm tàng của tắc nghẽn).

Tiền sử sử gia đình bao gồm các câu hỏi về bệnh vàng da nhẹ, tái phát ở các thành viên trong gia đình và các bệnh lý gan di truyền đã được chẩn đoán. Tiền sử sử dụng thuốc và sử dụng rượu cần được xác nhận bởi bạn bè hoặc thành viên gia đình khi có thể.

Dấu hiệu vàng da ở người lớn

Đánh giá dấu hiệu sinh tồn về sốt và dấu hiệu nhiễm độc toàn thân (ví dụ, hạ huyết áp, nhịp tim nhanh).

Toàn trạng được ghi nhận, đặc biệt là suy kiệt và mệt mỏi.

Nam giới được kiểm tra teo tinh hoàn và vú to.

Khám thần kinh bao gồm đánh giá tình trạng tâm thần và đánh giá nghiệm pháp run vẫy cánh (run flapping tremor đặc trưng của tay).

Khám da tìm vàng da, lòng bàn tay son, các vết kim đâm, sao mạch, vết trầy da, u vàng (phù hợp với viêm xơ đường mật tiên phát Viêm đường mật nguyên phát (PBC) Xơ gan mật tiên phát (PBC) là rối loạn gan tự miễn dịch được đặc trưng bởi sự phá hủy dần các ống dẫn mật trong gan, dẫn đến chứng ứ mật, xơ gan, và suy gan. Bệnh... đọc thêm ), thưa lông nách và lông mu, tăng sắc tố, tăng sắc tố, bầm máu, chấm xuất huyết, và ban xuất huyết.

Những phát hiện sau đây cần được quan tâm đặc biệt:

  • Xuất huyết tiêu hóa (đại thể hoặc vi thể)

  • Mảng xuất huyết, chấm xuất huyết, hoặc ban xuất huyết

Mức độ nghiêm trọng của bệnh được biểu hiện chủ yếu bằng mức độ (nếu có) của rối loạn chức năng gan. Viêm đường mật ngược dòng cần được quan tâm vì bệnh lý cần điều trị cấp cứu.

Các rối loạn chức năng gan nặng được chỉ ra bởi bệnh não (ví dụ như thay đổi trạng thái tinh thần, run vỗ cánh) hoặc rối loạn đông máu (ví dụ như chảy máu dễ dàng, mảng bầm tím, phân đen hoặc phân máu), đặc biệt ở bệnh nhân có dấu hiệu tăng áp lực tĩnh mạch cửa Tăng áp lự tĩnh mạch cửa Tăng áp cửa là áp lực cao trong tĩnh mạch cửa. Bệnh này thường do xơ gan (ở các nước phát triển), bệnh sán máng (ở các vùng lưu hành),... đọc thêm (ví dụ, tuần hoàn bàng hệ, cổ trướng, lách to). Xuất huyết tiêu hóa trên nặng, chảy máu dị dạng mạch Giãn tĩnh mạch Giãn tĩnh mạch thường gặp ở đoạn xa tĩnh mạch thực quản và tĩnh mạch phình vị gây ra do tăng áp lực tĩnh mạch cửa, thường thấy trong xơ gan. Chúng có thể gâ... đọc thêm

Dấu hiệu vàng da ở người lớn
do tăng áp lực tĩnh mạch cửa (và có thể do rối loạn đông máu).

Nguyên nhân của vàng da gợi ý bởi những điều sau đây:

  • Vàng da cấp sau khi tiếp xúc với thuốc hoặc độc chất cấp tính ở người khỏe mạnh có thể là do chất đó.

  • Vàng da tăng dần kèm theo ngứa, gầy sút cân và phân bạc màu gợi ý tắc mật trong gan hoặc ngoài gan.

  • Vàng da không đau ở bệnh nhân cao tuổi có giảm cân và có khối nhưng với ngứa ít gợi ý tắc nghẽn mật do ung thư gây ra.

Dấu hiệu vàng da ở người lớn

Tiến hành các xét nghiệm sau:

Các xét nghiệm máu bao gồm định lượng nồng độ bilirubin toàn phần và trực tiếp, aminotransferase và phosphatase ở tất cả các bệnh nhân. Kết quả xét nghiệm giúp phân biệt giữa ứ mật và suy tế bào gan (điều này rất quan trọng do cần làm thêm chẩn đoán hình ảnh ở bệnh nhân ứ mật):

  • Rối loạn chức năng tế bào gan: Tăng aminotransferase mức độ trung bình (> 500 U/L [8.35 microkat/L]) và tăng phosphatase alkaline ở mức cao (< 3 lần bình thường)

  • Ứ mật: Tăng aminotransferase mức độ trung bình (< 200 U/L [3,34 microkat/L]) và tăng phosphatase alkaline ở mức cao (> 3 lần bình thường)

Các xét nghiệm máu khác được chỉ định khi có dấu hiệu nghi ngờ trên lâm sàng và kết quả xét nghiệm ban đầu, như:

Nếu trên lâm sàng có cơn đau nghi ngờ do tắc mật ngoài gan hoặc xét nghiệm máu gợi ý có tình trạng ứ mật, làm thêm chẩn đoán hình ảnh.

Nội soi chẩn đoán (nội soi ổ bụng) cho phép quan sát trực tiếp gan và túi mật tránh được các tổn thương như trong phẫu thuật chẩn đoán. Với vàng da tắc mật không giải thích được có thể làm nội soi ổ bụng chẩn đoán và hiếm khi làm phẫu thuật chẩn đoán.