Chuyên mục: : Soạn ngữ văn 12 tập 1
1. Phép lặp cú pháp Phép lặp cú pháp là lặp kết cấu cú pháp, nhưng thường có sự phối hợp với lặp từ ngữ, lặp nhịp điệu trong câu hoặc phối hợp với các phép tu từ khác, vì thế để cảm nhận và phân tích, nên phối hợp các phương tiện này. Ví dụ: Trời xanh đây là của chúng ta Hoặc: Con sóng dưới lòng sâu. 2. Phép liệt kê
Ví dụ:
3. Phép chêm xem Ví dụ: “Cô bé nhà bên (có ai ngờ) Cũng vào du kích! Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi)” (Quê hương – Giang Nam)
PHÉP LẶP CÚ PHÁP
a. Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của Nhật, chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa. Khi Nhật hàng Đồng minh thì nhân dân cả nước ta đã nổi dậy giành chính quyền lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. (Hồ Chí Minh - Tuyên ngôn độc lập) b. Trời xanh đây là của chúng ta (Nguyễn Đình Thi – Đất Nước) c. Nhớ sao lớp học i tờ (Tố Hữu – Việt Bắc)
Câu 2 (Trang 150 SGK) So sánh hiện tượng lặp kết cấu cú pháp trong những câu văn xuôi, những câu thơ ở bài 1 với kết cấu của những câu thuộc các thể loại khác sau đây để thấy điểm giống nhau và khác nhau của chúng Bán anh em xa, mua láng giềng gần. Cụ già ăn củ ấu non, Chú bé trèo lên cây đại lớnc. Thơ Đường luật Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ, Người khôn, người đến chốn lao xao.d. Văn biền ngẫu Kẻ đâm ngang, người chém ngược, làm cho mã tà ma ni hồn kinh; bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu sắt đồng súng nổ.
Câu 3 (Trang 150 SGK) Hãy tìm trong các văn bản ở Ngữ văn 12 ba câu văn hoặc thơ có sử dụng phép lặp cú pháp và phân tích tác dụng của phép lặp đó.
PHÉP LIỆT KÊ Câu 1 (Trang 151 SGK) Phân tích hiệu quả của phép lặp cú pháp kết hợp với phép liệt kê trong hai đoạn trích sau: (Trích Hịch tướng sĩ – Trần Quốc Tuấn) b. Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào.Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết.Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân. Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược. (Hồ Chí Minh - Tuyên ngôn độc lập)
PHÉP CHÊM XEN
a. Thị Nở xích lại. Đặt bàn tay lên ngực hắn (thị suy nghĩ đến bây giờ mới xong), thị hỏi hắn: - Vừa thổ hả? b. Chí Phèo hình như đã trông thấy trước tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cô độc, cái này còn đáng sợ hơn đói hét và ốm đau. c. Cô bé nhà bên (có ai ngờ) Cũng vào du kích! Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi) (Quê hương – Giang Nam) d. Bởi thế cho nên, chúng tôi,Lâm thời Chính phủ của nước Việt Nam mới, đại biểu cho toàn dân Việt Nam, tuyên bố thoát ly hẳn quan hệ với Pháp, xóa bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã ký về nước Việt Nam, xóa bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam. (Tuyên ngôn độc lập - Hồ Chí Minh)
Câu 2 (Trang 153 SGK) Hãy viết một đoạn văn về Tố Hữu và bài thơ Việt Bắc, trong đó có sử dụng phép chêm xen. Phân tích tác dụng của phép chêm xen trong trường hợp đó Đoạn thơ sau có sử dụng phép tu từ cú pháp gì? “Trời xanh đây là của chúng ta Núi rừng đây là của chúng ta Những cánh đồng thơm mát Những ngả đường bát ngát Những dòng sông đỏ nặng phù sa.” Page 2
A. Phép lặp Đáp án chính xác Đoạn thơ sau có sử dụng phép tu từ cú pháp gì?“Cô bé nhà bên (có ai ngờ) Cũng vào du kích. Hôm gặp nhau vẫn cười khúc khích Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi)” A. Phép lặp B. Liệt kê C. Chêm xen D. Cả 3 đáp án trên
(3 điểm) 1. Đọc khổ thơ sau và trả lời câu hỏi: (…) Cách mạng bùng lên Rồi kháng chiến trường kì Quê tôi đầy bóng giặc Từ biệt mẹ, tôi đi Cô bé nhà bên ( có ai ngờ ) Cũng vào du kích Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích Mắt đèn tròn (thương thương quá đi thôi ) Giữa cuộc hành quân không nói được một lời Đơn vị đi qua, tôi ngoái đầu nhìn lại… Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi… (“Quê hương” – Giang Nam) 1. Đoạn thơ trên kể về sự việc gì? (0,5 điểm) 2. Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ cú pháp trong đoạn thơ? (0,5 điểm) 3. Đoạn thơ trên cho anh/chị biết thêm điều gì về tâm hồn con người Việt Nam trong những năm kháng chiến? (0,5 điểm) 2. Đọc đoạn văn và thực hiện các yêu cầu sau: “Cuộc sống của một người Việt Nam điển hình phần nhiều đã được định đoạt sẵn. Đi học, lên Đại học, tốt nghiệp, tìm một việc làm ổn định, được trả lương tốt, làm trong nhiều năm để được thăng tiến dần dần. Đối với phần lớn người Việt Nam, theo đuổi giấc mơ hình như là chuyện viển vông. Bố mẹ không trả tiền cho bạn đi học để bạn theo đuổi giấc mơ. Bạn cần phải tìm một công việc tốt để có thể giúp đỡ gia đình. Với những ai có hoàn cảnh gia đình khá giả hơn, nỗi sợ là điều giữ chân họ. Họ e ngại với việc phá vỡ những nguyên tắc xã hội. Phần nhiều người Việt Nam có tính cách thụ động, là những người đi theo chứ không phải người tiên phong. Nếu có ai đó đi trước và thử trước, tôi sẽ theo sau chứ không bao giờ làm người dẫn đường. Áp lực xã hội sẽ khiến bạn phải đi theo con đường đã được vẽ sẵn. Đi lệch hướng là một việc đáng sợ không nên làm.” (“John đi tìm Hùng” – Tran Hung John) 5. Anh/chị hiểu như thế nào là “thụ động”? Tìm từ trái nghĩa với từ đó? (0,5 điểm) 6. Câu nói: “Nếu có ai đó đi trước và thử trước, tôi sẽ theo sau chứ không bao giờ làm người dẫn đường” gợi liên quan tới câu tục ngữ nào? (0,5 điểm) 7. Theo anh/chị, ý kiến của Tran Hung John có đúng không? Hay viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 – 7 dòng) trình bày suy nghĩ của bản thân về điều đó. (0,5 điểm) |