Một số người nghĩ rằng bàn tính Soroban là một công cụ học tập dành cho trẻ em, nhưng người Nhật vẫn sử dụng Soroban thường xuyên trong đời sống. Đồng thời đây cũng là phương pháp được nhiều thần đồng tính toán sử dụng để rèn luyện trí não. Show
Soroban là gì?“Soroban - 算盤” là tên một loại bàn tính cổ của người Nhật, lấy cảm hứng từ bàn tính Suanpan của Trung Quốc, du nhập vào Nhật Bản ở thế kỷ 14. Soroban bao gồm kí tự “算” có nghĩa là tính toán, dự toán, con số, cùng với kí tự “盤” có nghĩa là khay.  Ảnh: soroban-schule Bất chấp việc Nhật Bản là quốc gia công nghệ hàng đầu, người dân nước này vẫn giữ thói quen sử dụng bàn tính Soroban trong học tập, làm việc. Trên hết, bàn tính Soroban đã được nâng lên thành phương pháp Soroban giúp rèn luyện trí tuệ cho các em nhỏ. Cấu tạo của bàn tínhBàn tính này bao gồm các thanh dọc “Keta” và hạt, được gắn vào một khung gỗ/ nhựa và được chia thành 2 phần bởi 1 thanh ngang “Hari”. Phần trên mỗi cột có 1 hạt, mỗi hạt mang giá trị là 5, được gọi là “Go-dama - 五玉” (năm hạt). Phần dưới mỗi cột gồm 4 hạt, mỗi hạt mang giá trị là 1, gọi là “Ichi-dama - 一玉” (một hạt). Các hạt thường có hình hai cạnh (hình nón kép). Chúng thường được làm bằng gỗ, mặc dù hạt của một số Soroban, đặc biệt là những loại được sản xuất bên ngoài Nhật Bản, có thể là đá cẩm thạch hay các loại đá khác, hoặc thậm chí là nhựa. Cấu tạo của một bàn tính Soroban. Các thanh giữ hạt Keta được gọi là thanh tính toán, số lượng thanh luôn là số lẻ và không bao giờ ít hơn 7. Một bàn tính Soroban cơ bản sẽ thường gồm 13 thanh nhưng cũng có thể tăng thêm tùy vào nhu cầu sử dụng. Mỗi một phần của bàn tính đều có thể được làm từ nhiều vật liệu khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các bảng tính ở Nhật đều được làm bằng gỗ, mây hoặc tre để các hạt có thể dễ dàng trượt trên đó. Chính vì thế, giá của một chiếc bàn tính Soroban sẽ tùy thuộc vào chất liệu làm ra nó. Bàn tính gảy Soroban có một điểm đặc biệt hơn so với “người anh em” Trung Quốc đó là trên thanh ngang đánh dấu các chấm đơn vị, tượng trưng cho hàng đơn vị, hàng ngàn, hàng triệu, hàng tỷ. Tùy theo độ lớn của phép tính mà chúng ta có thể chọn điểm nào là hàng đơn vị. Cách chọn sẽ theo thứ tự từ phải qua trái. Cách xác định số trong bàn tính gảyTại mỗi thanh dọc gồm 1 Go-dama có giá trị là 5 và 4 Ichi-dama có giá trị mỗi hạt là 1, tổng cộng là 9. Vậy cách xác định số ở cột đơn vị là như thế nào? 0 = Các hạt nằm xa thanh ngang. 1 = Gảy 1 hạt Ichi-dama lên sát thanh ngang. 2 = Gảy 2 hạt Ichi-dama lên sát thanh ngang. 3 = Gảy 3 hạt Ichi-dama lên sát thanh ngang. 4 = Gảy 4 hạt Ichi-dama lên sát thanh ngang. 5 = Gảy hạt Go-dama xuống sát thanh ngang, các hạt Ichi-dama xa thanh ngang. 6= Hạt Go-dama và 1 hạt Ichi-dama sát thanh ngang. 7 = Hạt Go-dama và 2 hạt Ichi-dama sát thanh ngang. 8 = Hạt Go-dama và 3 hạt Ichi-dama sát thanh ngang. 9 = Hạt Go-dama và 4 hạt Ichi-dama sát thanh ngang. Ảnh: skdesu Sau khi xác định được cột đơn vị, thì cột sát bên trái sẽ là hàng chục, tiếp là hàng trăm, hàng ngàn... Chính vì thế, các hạt của hàng chục sẽ là 10, 20, 30, 40, 50. Các cột tiếp theo sẽ tương tự như vậy. Bởi vì hàng thấp nhất là hàng đơn vị nằm ở bên phải, nên khi đọc số sẽ theo quy ước đọc từ hàng lớn nhất, tức là theo thứ tự từ trái qua phải. Bàn tính Soroban đã được dạy trong trường học hơn 500 năm, bắt nguồn từ quan niệm xem việc học như một loại hình nghệ thuật. Tuy nhiên, sự du nhập của phương Tây trong thời kỳ Minh Trị và sau Thế chiến II đã dần thay đổi hệ thống giáo dục của Nhật Bản. Kể từ đó, máy tính đã thay thế Soroban và các trường tiểu học không còn bắt buộc phải dạy học sinh cách sử dụng bàn tính gảy. Việc học Soroban chuyển từ các trường công lập sang các lớp học tư thục sau giờ học. Ảnh: istock Tuy nhiên hiện nay, nhằm khôi phục lại một phương pháp tính mang nhiều lợi ích tốt đẹp, Soroban vẫn được dạy ở một số trường tiểu học như một cách để trẻ hình dung và làm quen với các khái niệm toán học. Thực hành Soroban bao gồm việc giáo viên đọc một chuỗi số (cộng, trừ, nhân và chia) theo nhịp điệu như một bài hát, ở phần cuối, giáo viên đưa ra đáp án. Điều này giúp học sinh rèn luyện khả năng tuân theo nhịp độ mà giáo viên đưa ra trong khi trí óc vẫn suy nghĩ bình tĩnh và chính xác. Bằng cách này, phương pháp Soroban phản ánh văn hóa Nhật Bản về việc thực hành thiền định trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Không chỉ trường học, doanh nghiệp cũng sử dụng bàn phím này nhiều đến nỗi một số công việc văn phòng yêu cầu chứng chỉ Soroban đối với nhân viên. Vì sao một bàn phím cổ xưa vẫn còn được “trọng dụng” tại Nhật Bản như vậy? Nếu ai là fan của các chương trình truyền hình thực tế thì ắt hẳn sẽ biết đến chương trình “Super Brain”, tại Việt Nam có một phiên bản tương tự là “Siêu trí tuệ”. Xuất hiện trong cuộc thi tổ chức tại Trung Quốc vào năm 2015, cô bé người Nhật Tsujikubo Rinne đã khiến mọi người kinh ngạc bởi khả năng tính nhẩm thần sầu của mình. Thần đồng tính toán Tsujikubo Rinne. Và tại Việt Nam, năm 2019, cậu bé Gia Hưng (12 tuổi) cũng đã thể hiện khả năng tính nhẩm vượt trội của mình. Vậy điểm chung giữa hai “thần đồng tính toán nhỏ tuổi” này là gì? Câu trả lời là họ đều rèn luyện bằng phương pháp tính toán nổi tiếng của Nhật Bản – phương pháp Soroban. Soroban không chỉ là một món đồ chơi hoặc công cụ tính toán thông thường, nếu dành nhiều năm luyện tập, bạn sẽ đạt được kỹ năng được gọi là "Anzan Soroban - 暗算そろばん" hay tính nhẩm Soroban, cho phép một người thực hiện những phép tính khổng lồ mà không cần đến công cụ. Chính vì thế, đây không chỉ là bàn tính thông thường. Theo nhiều nghiên cứu, sử dụng Soroban học toán giúp gia tăng khả năng ghi nhớ, suy luận logic trừu tượng. Sản phẩm này cũng thường được sử dụng theo cách cải tiến, có khả năng tạo ra các kỹ thuật cực nhanh để thực hiện bất kỳ phép tính cộng, trừ, nhân và chia. Nó cũng có thể làm việc với giờ, phút, giây, chuyển đổi trọng lượng và đo lường, số nguyên, số thập phân, âm, căn bậc hai và bậc ba... Ảnh: istock Với nhiều người, có lẽ khi mới sử dụng Soroban sẽ cảm thấy khó hiểu và khó sử dụng, nhưng bàn tính này là tiền đề cho phương pháp tính nhẩm cực nhanh, với những con số khổng lồ, nhanh hơn cả máy tính. Đó chính là lý do vì sao những Siêu trí tuệ trên thế giới lại sở hữu khả năng tính toán hơn người. Đó không phải là năng khiếu sẵn có, mà nhờ vào sự khổ luyện từng ngày. Thần đồng tính nhẩm Takeo Sasano đã đi vào sách kỷ lục Guinness với thời gian tính toán chỉ 1,83 giây (thậm chí chưa đến hai giây!) với khả năng tính nhẩm các số có 15 chữ số. Xem thêm Không chỉ giúp cho việc tính toán, Soraban còn có tác dụng vượt trội đối với nhiều kỹ năng khác của con người. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng sử dụng bàn tính có hiệu quả cho sự phát triển của não phải và tư duy sáng tạo. Cụ thể, một số lợi ích của Soroban bao gồm:
kilala.vn
Bạn đã bao giờ bạn tò mò về bàn tính Soroban trong Toán soroban chưa? Rằng tại sao nó lại có cấu tạo như vậy? Từng hạt, từng bộ phận của bàn tính này có ý nghĩa gì? Câu trả lời sẽ vô cùng thú vị đó. Hãy cùng Abacus Master tìm hiểu nhé! Trẻ học toán Sorban cùng với bàn tính Bàn tính soroban có từ bao giờ? – Toán sorobanSoroban là một bàn tính được người Nhật cải tiến, phát triển dựa trên bàn tính cổ Trung Quốc. Đang xem: Cách tính bàn tính Nhiều người cho rằng bàn tính là di người Trung Quốc phát minh ra. Nhưng thực tế, Soroban có nguồn gốc từ bàn tính cổ đại Hi Lạp, cách đây 26 thế kỷ. Sau đó chiếc bàn tính này lan truyền sang nhiều quốc gia khác, bằng những con đường khác nhau. Trong đó có Trung Quốc. Tại đây, người Trung Quốc đã tạo ra một loại bàn tính riêng gồm 2 hạt phía trên và 5 hạt phía dưới. Vào những năm đầu thế kỉ 16, dụng cụ tính toán này đã du nhập vào Nhật Bản. Sau đó được người Nhật cải tiến chỉ còn 1 hạt ở hàng trên và 4 hạt ở hàng dưới. Bàn tính Soroban lúc này đã trở thành công cụ tính toán phổ biến nhất của châu Á lúc bấy giờ. Bàn tính Soroban trong Toán soroban Chiếc bàn tính Soroban trong Toán soroban vô cùng thích hợp cho việc tính toán hệ Thập phân. Bàn tính Soroban cùng với phương pháp Toán soroban được sử dụng rộng rãi. Đặc biệt đây là loại bàn tính duy nhất còn giá trị đến tận ngày nay bất chấp sự phát triển của công nghệ với những máy tính bỏ túi hiện đại. Các trường cấp 3 tại Nhật ngày nay vẫn sử dụng bàn tính Soroban như một phần của Toán học. READ: Chia Sẻ 7 Cách Tính Đề Giải Đặc Biệt 2018, Cách Tính Đề Giải Đặc Biệt Bàn tính soroban trong Toán soroban có gì khác biệt?Bàn tính cổ Soroban thường được làm bằng gỗ đẹp mắt, được ưa chuộng đến tận ngày nay. Ngày nay, ngoài bàn tính bằng gỗ, chúng ta có thêm các bàn tính bằng nhựa, nhiều màu đa dạng, đẹp mắt. Tuy nhiên bàn tính bằng nhựa bàn tính bằng gỗ mang lại cảm giác tiếp xúc tốt hơn bàn tính bằng nhựa. Hơn nữa, âm thanh khi gảy hạt của bàn tính Soroban gỗ cũng thu hút và sống động hơn. Cho dù làm bằng chất liệu nào, thì bàn tính Soroban vẫn có cấu tạo chung gồm 5 phần: Cấu trúc bàn tính Soroban trong Toán sorobanKhung bàn tính soroban: có hình chữ nhật, là phần bao quanh bên ngoài bàn tính.Thanh ngang: chia bàn tính làm 2 phần riêng biệtThanh gióng: xâu và giữ hạt bàn tính. Thường được làm bằng que tre tiện tròn chống gãy. Tùy vào độ lớn của số cần tính mà bàn tính Soroban có số thanh gióng khác nhau. Nhưng số lượng thanh gióng luôn là là số lẻ. Bàn tính Soroban phổ biến nhất là loại từ 10 – 23 cột. Vì kích thước nhỏ gọn, tiện dụng.Hạt bàn tínhPhần trên bàn tính mỗi hạt được quy ước bằng 5 đơn vị.Phần dưới bàn tính gồm 4 hạt trên 1 thanh gióng, quy ước mỗi hạt là 1 đơn vịĐiểm đơn vị: chấm trắng trên thanh ngang (có thể không có) Thanh đơn vị được xem như là hàng đơn vị. Phần bên phải của thanh đơn vị là để tính toán số thập phân. Thanh liền bên trái thanh đơn vị là hàng chục, thanh trái liền tiếp theo nữa là hàng trăm, sau đó hàng ngàn, hàng triệu, v.v Hướng dẫn cách sử dụng cơ bản của bàn tính Soroban trong Toán sorobanNguyên tắc sử dụng bàn tính Soroban trong Toán soroban khá thú vị. Nhiều người khi tiếp xúc lần đầu tiên với loại bàn tính này thường nghĩ nó khá phức tạp. Song thực tế bàn tính Soroban sử dụng rất đơn giản. Bạn chỉ cần chỉ cho trẻ những điều cơ bản dưới đây là bé có thể làm quen với bài tính Soroban cũng như Toán soroban dễ dàng hơn. Xem thêm: Cách Tính Ma Trận Bằng Máy Tính Fx 570Vn Plus, Cách Giải Toán Bằng Máy Tính Bỏ Túi Casio Fx Khi 1 hạt bên dưới tiến gần thanh ngang sẽ có giá trị là 1. Tương tự 2 hạt tiến gần có giá trị là 2… Trong hình này phép tính có giá trị = 2 – Toán sorobanKhi 1 hạt bên trên thanh ngang tiến lại gần thanh ngang có giá trị là 5Khi 1 hạt bên trên và 1 hạt bên dưới cùng tiến đến thanh ngang sẽ có giá trị là 6, tương tự với 7, 8 và 9. Trong hình này phép tính có giá trị = 6 – Toán sorobanKhi các hạt rời xa hết thanh ngang thì phép tính toán sẽ có giá trị bằng 0.Đối với các số kết hợp cả hàng chục và hàng đơn vị : 1 hạt đi lên bên cột hàng chục và 1 hạt đi lên bên hàng đơn vị có giá trị là 11, 1 hạt đi lên bên cột hàng chục và 1 hạt đi xuống bên cột đơn vị là 15, …. Trong hình này phép tính có giá trị = 12 – Toán soroban Khi thực hiện các phép tính cộng trừ – Toán sorobanNgón cái có nhiệm vụ gẩy các hạt bàn tính bên dưới thanh ngang đi lên ( thực hiện làm phép tính cộng),Ngón trỏ gẩy các hạt bàn tính đi xuống ( thực hiện phép tính tính trừ).Đối với hạt bàn tính bên trên thanh ngang sẽ sử dụng ngón trỏ để thực hiện cả cộng và trừ. READ: Cách Nhận Biết Dây Pha Và Dây Trung Tính, Dây Điện Trung Tính Là Gì Xem thêm: Cách Làm Con Dấu Tên Chỉ Từ 80K Lấy Ngay, Miễn Phí Giao Dấu, Làm Con Dấu Tên Tiếng Nhật Katakana Giá Rẻ Bàn tính soroban có vai trò như thế nào trong chương trình Toán sorobanBàn tính Soroban là một phần vô cùng quan trọng trong phương pháp Toán soroban. Đây là công cụ lý tưởng để các bạn nhỏ có thể tiếp cận với phương pháp Toán soroban vô cùng tuyệt vời này. Trong Toán soroban, trẻ sẽ được luyện tập với bàn tính Soroban trước. Sau đó hình dung, tưởng tượng ra bàn tính và sự di chuyển của các hạt trong quá trình tính toán. Trẻ sẽ phải tập trung cao độ trong suốt quá trình tính toán của Toán soroban. Một số ít vùng ít hoạt động trong não bộ được đánh thức. Do đó não bộ có điều kiện phát triển nhiều tiềm năng vốn có nhờ Toán soroban. Toán soroban là một phần trong chương trình Toán Luyện Trí Tuệ Abacus Master. Trung tâm đào tạo Toán soroban Abacus Master là thương hiệu toàn cầu, có mặt trên 27 quốc gia, với hàng trăm trung tâm đào tạo huấn luyện trẻ em môn Toán Trí Tuệ. Sử dụng bàn tính thật và ảo để tính toán ở tốc độ nhanh hơn máy tính với độ chính xác tuyệt đối. Abacus Master Việt Nam tự hào khi là một trong những đơn vị đào tạo Toán soroban tại Việt Nam! Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Cách tính |
