Trong sản xuất xây lắp, sản phẩm cuối cùng là các công trình, hạng mục công trình xây dựng xong và đưa vào sử dụng. Giá thành các hạng mục công trình xây lắp đã hoàn thành được xác định trên cơ sở tổng cộng chi phí phát sinh từ lúc khởi công đến khi hoàn thành, những chi phí này được hạch toán trên các sổ (thẻ) chi tiết chi phí sản xuất Show
Các Phương pháp Tính giá thành sản phẩm xây lắp.Giá thành bao gồm những loại nào? - Giá thành sản phẩm xây lắp: Là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất tính cho một khối lượng sản phẩm xây lắp hoàn thành theo quy định. - Phân biệt các loại giá thành trong sản xuất xây lắp, bao gồm: Giá thành dự toán; Giá thành kế hoạch; Giá thành định mức; Giá thành thực tế.
- Giá thành định mức:
- Giá thành thực tế: Là giá thành được xác định sau khi kết thúc quá trình sản xuất SP dựa trên cơ sở các chi phí sản xuất thực tế phát sinh để hoàn thành bàn giao khối lượng xây lắp mà DN đã nhận thầu.
Phương pháp tính giá thành đối với sản phẩm xây lắp.Có 3 phương pháp thường gặp khi tính giá thành sản phẩm xây lắp, bao gồm: Phương pháp trực tiếp; Phương pháp tổng cộng chi phí; Phương pháp tính theo đơn đặt hàng. Cụ thể từng phương pháp như sau: 1. Phương pháp tính theo đơn đặt hàng.
2. Phương pháp trực tiếp.
3. Phương pháp tổng cộng chi phí.
Xem thêm: Kế toán Doanh thu hợp đồng xây dựng
Tiếp theo nội dung về kế toán hoạt động xây dựng. Trong bài viết này Kế toán Lê Ánh sẽ chia sẻ những kiến thức về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây dựng Xem thêm: Đặc điểm hoạt động xây dựng và quy định kế toán 1. Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếpChi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm giá trị thực tế của vật liệu chính, vật liệu phụ, các cấu kiện, các bộ phận rời, vật liệu tham gia cấu thành nên thực tế sản phẩm xây dựng hoặc thực hiện và hoàn thành khối lượng xây dựng. Tài khoản sử dụng: TK 621 - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, được mở chi tiết theo từng đối tượng kế toán chi phí sản xuất. xuất nhập khẩu lê ánh Quy định kế toán:
Bút toán: Nợ TK 632 Có TK 631 Phản ánh chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vượt mức bình thường, không tính vào giá thành sản phẩm xây dựng, được thực hiện trước khi kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp để tổng hợp chi phí sản xuất cuối kỳ Vận dụng thực tế:
2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếpChi phí nhân công trực tiếp trong xây dựng bao gồm:
Lưu ý: Chi phí nhân công trực tiếp trong hoạt động xây dựng bao gồm: Các khoản trích bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, kinh phí công đoàn của công nhân trực tiếp sản xuất xây dựng, lương của công nhân vận chuyển ngoài công trường, lương nhân viên thu mua, bố dỡ, bảo quản vật liệu trước khi đến kho công trường, lương công nhân sản xuất phụ, nhân viên quản lý, công nhân điều khiển sử dụng máy thi công, những người làm công tác bảo quản công trường. Tài khoản sử dụng: TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp, cũng được mở chi tiết theo từng đối tượng kế toán chi phí sản xuất Quy định kế toán:
Bút toán: Nợ TK 632 Có TK 622 Phản ánh chi phí nhân công trực tiếp vượt mức bình thường, không tính vào giá thành sản phẩm xây dựng, được thực hiện trước khi kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp để tổng hợp chi phí sản xuất cuối kỳ Vận dụng thực tế: Do chu kỳ sản xuất thi công xây dựng kéo dài, nên bút toán này không xác định được cuối mỗi kỳ, mà phải đến khi công trình, hạng mục công trình hoàn thành thì mới xác định được số vượt mức so với dự toán từng công trình, hạng mục công trình Khi đó, kế toán có thể ghi: Nợ TK 632/Có TK 154: phản ánh chi phí nhân công trực tiếp vượt mức bình thường, không tính vào giá thành sản phẩm xây dựng. 3. Kế toán chi phí sử dụng máy thi côngMáy thi công là một bộ phận của tài sản cố định, bao gồm tất cả các loại xe máy kể cả thiết bị được chuyển động bằng động cơ (chạy bằng hơi nước, diezel, xăng dầu…) được sử dụng trực tiếp cho công tác xây dựng trên các công trình thay thế cho sức lao động của con người trong các công việc làm đất, làm đá, làm bê tông, làm nền móng, xúc, nâng cao, vận chuyển … như máy nghiền đá, máy trộn bê tông, máy san nền, máy xúc, máy vận thăng, máy cạp chuyển, cần cầu,... Chi phí sử dụng máy thi công là toàn bộ các chi phí vật liệu, nhân công, các chi phí khác trực tiếp dùng cho quá trình sử dụng máy phục vụ cho các công trình xây dựng, bao gồm:
Chứng từ ban đầu để theo dõi, ghi nhận công việc hàng ngày của máy thi công là “Phiếu theo dõi hoạt động của máy thi công” Mỗi máy được phát một phiếu do công nhân điều khiển giữ. Cuối tháng, các phiếu này được đưa về phòng kế toán để lập “bảng tổng hợp tình hình sử dụng máy thi công”, căn cứ vào bảng này, kế toán lập bảng phân bổ chi phí sử dụng máy. Việc phân bổ chi phí sử dụng cho các đối tượng xây dựng được thực hiện theo từng loại máy, nhóm máy căn cứ vào số ca máy hoạt động thực tế hoặc khối lượng công việc hoàn thành của máy. Tài khoản sử dụng: TK 623 hoặc TK 154
Quy định kế toán:
Trường hợp nhà thầu tổ chức đội máy thi công riêng biệt, được phân cấp hạch toán và có tổ chức kế toán riêng. Tùy theo mối quan hệ giữa đội máy thi công với nhà thầu Nếu doanh nghiệp thực hiện theo phương thức cung cấp dịch vụ xe máy lẫn nhau giữa các bộ phận: Trường hợp nhà thầu không tổ chức đội xe máy thi công riêng hoặc có tổ chức đội xe máy thi công nhưng không tổ chức kế toán riêng cho đội Nếu nhà thầu thuê ngoài máy thi công (thuê máy thi công và tự tổ chức sử dụng hoặc thi thuê một số ca máy hoạt động nhất định) 4. Kế toán chi phí sản xuất chungChi phí sản xuất chung trong xây dựng là các chi phí phục vụ sản xuất kinh doanh chung phát sinh ở các công trình xây dựng bao gồm
Tài khoản sử dụng: TK 627 - Chi phí sản xuất chung được mở chi tiết theo từng địa điểm phát sinh chi phí, theo từng công trường. Quy định kế toán: Chi phí chung được tập hợp theo từng địa điểm thi công, khu vực thi công, từng công trường. Trường hợp chi phí chung liên quan đến nhiều đối tượng xây dựng mà không hạch toán riêng biệt được thì chi phí chung sẽ được phân bổ cho từng đối tượng xây dựng theo tiêu thức phù hợp và nhất quán giữa các kỳ kế toán. Bút toán: Nợ TK 632/ Có TK 627 Phản ánh chi phí sản xuất chung cố định vượt mức bình thường không phân bổ không tính vào giá thành sản phẩm xây dựng, được thực hiện trước khi kết chuyển chi phí sản xuất chung để tổng hợp chi phí sản xuất cuối kỳ.
5. Kế toán chi phí xây dựng phụNgoài việc xây dựng và lắp đặt các công trình, hạng mục công trình theo đơn đặt hàng, nhà thầu có thể tổ chức hoạt động xây dựng phụ phục vụ cho xây dựng chính. Bộ phận xây dựng phụ thực hiện các công việc sau:
Nếu còn thừa năng lực, bộ phận này cũng có thể cung cấp cho bên ngoài. Kế toán sử dụng chi tiết TK 154 để tập hợp chi phí và tính giá thành hoạt động xây dựng phụ. Quy trình kế toán cũng tương tự như kế toán chi phí sản xuất phụ trong sản xuất công nghiệp. 6. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây dựngĐối với hoạt động kinh doanh xây dựng, theo quy định, chỉ áp dụng kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, nên tài khoản 154 dùng để tập hợp chi phí sản xuất, kinh doanh, phục vụ cho việc tính giá thành sản xuất sản phẩm xây dựng công nghiệp, dịch vụ của doanh nghiệp xây dựng. Tài khoản sử dụng: TK 154 - Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang Tài khoản này trong ngành Xây dựng có 4 tài khoản cấp 2:
Quy định kế toán TK 154 được mở chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, theo địa điểm phát sinh chi phí, theo từng công trình, hạng mục công trình… Việc tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm xây dựng phải theo từng công trình, hạng mục công trình và theo khoản mục giá thành quy định trong giá trị dự toán xây dựng gồm:
Sơ đồ kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây dựng Lưu ý thêm những trường hợp thuộc ngành như sau:
Nợ TK 152 Có TK 154
Nợ TK 111, 112… Có TK 154 Có TK 33311
Thu nhập do thanh lý máy móc thiết bị thi công được ghi giảm trực tiếp chi phí sản xuất Nợ TK 111, 112… Có TK 154 Có TK 33311 Chi phí thanh lý nhượng bán máy móc thiết bị được ghi tăng trực tiếp chi phí sản xuất Nợ TK 154 Nợ TK 133 Có TK 111, 112… Và ghi giảm TSCĐ là máy móc thiết bị thi công chuyên dùng đã thanh lý Nợ TK 214 Có TK 211 *Trường hợp nhà thầu tạm ứng chi phí để thực hiện khối lượng giao khoán xây dựng nội bộ mà tổ đội nhận khoán không tổ chức kế toán riêng thì kế toán theo dõi tạm ứng trên TK 141 - Tạm ứng và quyết định tạm ứng ghi tăng các khoản mục chi phí có liên quan. *Trong kỳ báo có thể có một bộ phận kết cấu, một loại công việc hay một giai đoạn thi công hoàn thành được thanh toán với khách hàng hoặc trong trường hợp được thanh toán theo tiến độ kế hoạch, do đó cần kiểm kê, đánh giá sản phẩm dở dang để tính giá thành khối lượng xây dựng hoàn thành. Tùy thuộc vào phương thức giao nhận thầu giữa nhà thầu và khách hàng, kế toán có thể áp dụng một trong các phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang: Xác định theo chi phí thực tế phát sinh; Xác định theo tỷ lệ hoàn thành sản phẩm; Xác định theo đơn giá dự toán. *Nếu có khối lượng xây dựng chia thầu lại cho nhà thầu phụ thì khối lượng này không được phản ánh chung vào chi tiết TK 154 - Xây dựng do bản thân nhà thầu thực hiện mà được ghi trực tiếp vào TK 632 nếu bàn giao ngay cho khách hàng. (Trường hợp nhận khối lượng chia thầu từ nhà thầu phụ nhưng chưa bàn giao cho khách hàng thì kế toán sẽ mở riêng sổ chi tiết TK 154 để theo dõi giá trị khối lượng chia thầu lại cho nhà thầu phụ) Trên đây kế toán Lê Ánh đã chia sẻ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây dựng. Để hiểu hơn về những quy định về kế toán hoạt động xây dựng bạn đọc có thể tham khảo các bài viết trên ketoanleanh.edu.vn hoặc đăng ký khóa học kế toán tổng hợp thực hành nâng cao tại kế toán Lê Ánh. |