Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tiếng Anh

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Xuân Chiến và Thạc sĩ, Bác sĩ Hoàng Thị Hòa - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Bệnh tim thiếu máu cơ tim cục bộ hay được gọi bệnh động mạch vành, bệnh mạch vành tim là một tình trạng gây ra do động mạch vành bị hẹp làm hạn chế cung cấp máu, oxy và các chất dinh dưỡng cho tim. Trong đó bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính còn gọi là đau thắt ngực ổn định hoặc bệnh động mạch vành ổn định. Đây là bệnh lý thường gặp nhất ở các nước phát triển và có xu hướng gia tăng rất mạnh ở các nước đang phát triển với gánh nặng bệnh tật và chi phí chăm sóc rất lớn.

Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tiếng Anh

Đau thắt ngực ổn định là sự ổn định của mảng xơ vữa động mạch vành

Đau thắt ngực ổn định là đau ngực khi gắng sức, cơn đau ngắn, đỡ khi nghỉ hoặc dùng nitrates. Đau thắt ngực ổn định là sự ổn định của mảng xơ vữa động mạch vành. Trong quá trình phát triển của mảng xơ vữa, một số trường hợp có thể có những lúc có biến cố cấp tính (do nứt mảng xơ vữa) gây hẹp hoặc tắc lòng mạch một cách nhanh chóng thì gọi là Hội chứng vành cấp (acute coronary syndrom) bao gồm:

  • Đau thắt ngực không ổn định
  • Nhồi máu cơ tim ST chênh lên và
  • Nhồi máu cơ tim ST không chênh

Ngược lại một bệnh nhân có Hội chứng vành cấp được điều trị ổn định thì lại coi là bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính hay đau thắt ngực ổn định.

  • Vị trí: Thường ở sau xương ức và là một vùng (chứ không phải một điểm), đau có thể lan lên cổ, vai, tay, hàm, thượng vị, sau lưng. Hay gặp hơn đó là hướng lan lên vai trái rồi lan xuống mặt trong tay trái, có khi xuống tận các ngón tay út, áp út.
  • Hoàn cảnh xuất hiện: Thường xuất hiện khi gắng sức, xúc cảm mạnh, gặp lạnh, sau bữa ăn nhiều hoặc hút thuốc lá. Một số trường hợp cơn đau thắt ngực có thể xuất hiện về đêm, khi thay đổi tư thế hoặc khi kèm cơn nhịp nhanh.
  • Tính chất: Hầu hết các bệnh nhân mô tả cơn đau thắt ngực như thắt lại, bó nghẹt, hoặc bị đè nặng trước ngực và đôi khi cảm giác buốt giá. Trong một số y văn đau thắt ngực mô tả như con voi giẫm lên ngực. Một số bệnh nhân có khó thở, mệt lả, đau đầu, buồn nôn, vã mồ hôi.
  • Cơn đau: Thường kéo dài vài phút (3 đến 5 phút), có thể dài hơn nhưng thường không quá 20 phút (nếu đau dài hơn và xuất hiện khi nghỉ cần nghĩ đến Cơn đau thắt ngực không ổn định hay nhồi máu cơ tim). Những cơn xảy ra do xúc cảm thường kéo dài hơn là đau do gắng sức. Những cơn đau mà chỉ kéo dài dưới 1 phút thì nên nghĩ đến nguyên nhân khác ngoài tim.

Một số trường hợp đau thắt ngực ổn định có thể không biểu hiện rõ cơn đau mà chỉ cảm giác tức nặng, khó chịu ở ngực, một số lại cảm giác cứng hàm khi gắng sức...ngược lại một số trường hợp lại có cơn giả đau thắt ngực (nhất là nữ giới). Một số cơn đau thắt ngực ổn định sẽ bị đau khi gắng sức nhưng sau đó sẽ đau dần mặc dù tiếp tục hoạt động thể lực như vậy. Một số lại đau thắt ngực khi gắng những lần đầu, sau đó đỡ đau khi hoạt động với cường độ tương tự.

Đau thắt ngực có thể có nhiều nguyên nhân gây ra và do đó cần tìm xác định khả năng đau thắt ngực do bệnh động mạch vành. Cơn đau thắt ngực do bệnh động mạch vành được đánh giá như sau:

  • Đau thắt ngực điển hình kiểu Động mạch vành bao gồm 3 yếu tố: Đau thắt chẹn sau xương ức với tính chất và thời gian điển hình. Xuất hiện khi gắng sức hoặc xúc cảm. Đỡ đau khi nghỉ hoặc dùng nitrates.
  • Đau thắt ngực ít điển hình: Chỉ gồm 2 yếu tố trên.
  • Không phải đau thắt ngực/đau thắt ngực không điển hình: Chỉ gồm 1 hoặc không có yếu tố nào nói trên.

Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tiếng Anh

Đo nhịp tim đánh giá thiếu máu cục bộ mạn tính

Chẩn đoán đòi hỏi khai thác kỹ tiền sử bệnh tật, khám lâm sàng, đo huyết áp, đánh giá mức độ cholesterol, nghe mô tả triệu chứng của người bệnh, thực hiện các xét nghiệm:

  • Làm giảm tình trạng thiếu máu cơ tim và triệu chứng => Nâng cao chất lượng cuộc sống
  • Ngăn ngừa tử vong và Hội chứng vành cấp => Cải thiện tiên lượng bệnh
  • Quan trọng nhất là kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được
  • Thay đổi lối sống
  • Bỏ thuốc lá, hạn chế uống rượu
  • Tập thể dục hàng ngày (ít nhất 4 ngày/tuần), mỗi ngày 30 đến 60 phút, mức độ tập tùy theo khả năng gắng sức của mỗi cơ thể
  • Chế độ ăn uống lành mạnh: tránh các chất béo no, nhiều cholesterol như mỡ động vật, phủ tạng động vật, trứng, sữa, bơ, sữa béo, hạn chế ăn mặn... khuyến khích chế độ ăn nhiều cá, rau quả
  • Khám phát hiện và điều trị tốt các bệnh, rối loạn khác: Đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, béo phì
  • Nếu bạn thừa cân, béo phì cần lời khuyên của các bác sĩ để có kế hoạch giảm cân
  • Uống thuốc điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ
  • Tránh các bữa ăn quá no
  • Luôn biết cách nghỉ ngơi thích hợp tránh stress, giữ thăng bằng và điều độ trong cuộc sống
  • Một số thuốc thường được sử dụng trong điều trị cơn đau thắt ngực ổn định: Nitroglycerin, Chẹn thụ thể beta giao cảm, Chẹn kênh calci, Aspirin, Statin, ức chế men chuyển.

Khi đã điều trị tối ưu mà bệnh nhân vẫn còn triệu chứng đau ngực có thể tiến hành chụp động mạch vành đánh giá mức độ hẹp tắc để tiến hành nong bóng, đặt stent làm thông thoáng hệ thống mạch cấp máu cho tim, hoặc phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành.

Bệnh nhân có thể lựa chọn thực hiện kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính động mạch vành, tim không dùng thuốc beta block đang được áp dụng tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để sớm phát hiện bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính. Lựa chọn thực hiện kỹ thuật này mang lại cho bệnh nhân nhiều lợi ích như:

Được chẩn đoán bằng máy móc hiện đại:

  • Máy CT scanner 640 lát Aquilion One (Vision Edition) cho tốc độ chụp nhanh và được tích hợp công nghệ giảm liều tia AIDR 3D mới nhất hiện nay, giảm 75% liều tia lên bệnh nhân;
  • Máy có khả năng tổng hợp 320/640 lát cắt trong một vòng quay với tốc độ lên tới 0.275*s/0.35s;
  • Hệ thống sử dụng Detector thu nhận có bề rộng 160mm với 320 hàng Detector cho phép chụp tim, não,... trong một vòng quay;
  • iStation giúp hiển thị tín hiệu điện tim, hướng dẫn thở trên Gantry;
  • SureExposure 3D liên tục điều chỉnh dòng chụp trong suốt quá trình quét xoắn ốc theo ba trục không gian X, Y và Z theo hình dáng cơ thể bệnh nhân, giảm liều tia xạ đến thấp nhất có thể;
  • Hướng dẫn bệnh nhân bằng giọng nói và hệ thống (Voice link);
  • Boost3DTM cho phép giảm thiểu liều chiếu cho những vùng có độ hấp thụ tia X cao như vùng vai để thu nhận ảnh với độ chính xác cao;
  • Xử lý ảnh màu 3D (tái tạo bề mặt, tái tạo thể tích, MPR, MPR cong, MIP, Cine)

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

XEM THÊM:

/vi/tim-mach/thong-tin-suc-khoe/benh-tim-thieu-mau-cuc-bo-man-tinh-nhung-dieu-can-biet/

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nội tim mạch - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

Đau thắt ngực là do giảm lưu lượng máu đến tim dẫn đến cơ tim không nhận đủ oxy. Cơn đau thường được kích hoạt bởi hoạt động quá sức hoặc căng thẳng. Có hai loại đau thắt ngực gồm ổn định và không ổn định, trong đó loại đau thắt ngực ổn định hay còn gọi là bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ mạn tính diễn ra phổ biến hơn.

Nguyên nhân của bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính do mảng xơ vữa động mạch được hình thành trong động mạch vành và gây ra tắc nghẽn một phần, chặn đường lưu thông của máu trong động mạch. Tắc nghẽn một phần này cho phép lưu lượng máu đến cơ tim đầy đủ, không bị thiếu oxy nhưng chỉ diễn ra trong thời gian nghỉ ngơi, vì vậy khi nghỉ ngơi, người bệnh không có đau thắt ngực.

Tuy nhiên, tắc nghẽn một phần cũng làm hạn chế lượng máu tối đa mà động mạch có thể cung cấp cho tim. Vì vậy, thời điểm cơ tim cần phải làm việc nhiều hơn, như khi gắng sức (chạy, bơi, lên cầu thang,...) hoặc căng thẳng về mặt cảm xúc, lưu lượng máu không thể tăng đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của cơ tim. Hậu quả là cơ tim bị thiếu máuthiếu oxy dẫn tới cơn đau thắt ngực xảy ra.

Một khi gắng sức về thể chất đã dừng lại do các triệu chứng đau thắt ngực khiến người bệnh phải dừng lại, khi đó lượng oxy cần thiết cho cơ tim giảm xuống mức cơ bản. Trong vài phút, thiếu máu cục bộ sẽ hết và đau thắt ngực sẽ biến mất.

Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tiếng Anh

Cơn đau thắt ngực xuất hiện

Để chẩn đoán bệnh này, bác sĩ sẽ bắt đầu khám sức khỏe tổng quát và hỏi về các triệu chứng trước kia cũng như các triệu chứng hiện tại khiến người bệnh phải đi khám. Ngoài ra, bác sĩ cũng hỏi về các yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình có ai mắc mắc bệnh tim mạch hay không.

Để xác định mức độ tắc nghẽn và khẳng định chẩn đoán bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính, bác sĩ sẽ thực hiện thêm một số xét nghiệm và kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác như:

2.1 Điện tâm đồ (ECG hoặc EKG)

Mỗi nhịp đập của trái tim được kích hoạt bởi một xung điện được tạo ra từ các tế bào đặc biệt trong tim. Điện tâm đồ ghi lại các tín hiệu điện này khi chúng đi qua tim. Trong điện tâm đồ thiếu máu cơ tim, bác sĩ kiểm tra các sóng của nhịp tim để xem liệu lưu lượng máu chảy qua tim có bị chậm lại hoặc bị gián đoạn hay không.

Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tiếng Anh

Điện tâm đồ giúp chẩn đoán bệnh

2.2 Xét nghiệm gắng sức

Xét nghiệm gắng sức hay còn gọi là xét nghiệm căng thẳng tim. Trong bài kiểm tra, người bệnh sẽ tập thể dục bằng cách đi bộ trên máy chạy bộ hoặc đạp xe đạp đứng yên. Trong khi tập thể dục, người bệnh sẽ được theo dõi huyết áp và điện tâm đồ. Nếu không thể tập thể dục, người bệnh có thể được sử dụng các loại thuốc khiến tim của người bệnh phải làm đập nhiều hơn để mô phỏng tương tự như đang tập thể dục.

2.3 Siêu âm tim

Siêu âm tim sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của tim. Bác sĩ sử dụng những hình ảnh này để xác định vùng cơ tim đã bị tổn thương do lưu lượng máu kém.

2.4 Kiểm tra stress hạt nhân (nuclear stress test)

Xét nghiệm này giúp đo lưu lượng máu đến cơ tim cả khi nghỉ ngơi và trong khi căng thẳng. Nó giống như xét nghiệm gắng sức thông thường, nhưng trong kiểm tra stress hạt nhân, bác sĩ có sử dụng thêm một chất phóng xạ được tiêm vào máu của người bệnh. Chất này khi đi vào máu sẽ đi đến tim của người bệnh. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng một máy quét đặc biệt để chụp các chất phóng xạ trong tim và tạo ra hình ảnh của cơ tim. Trong trường hợp, lưu lượng máu đến một phần nào đó trong cơ tim bị giảm thì sẽ không có nhiều chất phóng xạ đến vùng đó.

2.4 Chụp X-quang ngực

Chụp X-quang ngực để kiểm tra tim và phổi của người bệnh. Kỹ thuật này có thể tìm kiếm các bệnh lý khác và kiểm tra tim người bệnh có bị phì đại không.

Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tiếng Anh

Chụp X-quang ngực chẩn đoán bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính

2.5 Xét nghiệm máu

Một số enzyme của tim sẽ từ từ rò rỉ ra máu nếu tim người bệnh bị tổn thương do đau tim, do đó xét nghiệm máu sẽ kiểm tra sự hiện diện của các enzyme này.

2.6 Chụp mạch vành

Chụp mạch vành sử dụng tia X quang để kiểm tra bên trong các mạch máu của tim. Trong chụp động mạch vành, người bệnh được tiêm chất cản quang được nhìn thấy khi chụp bằng máy X-quang. Máy X-quang nhanh chóng chụp một loạt ảnh về mạch vành, cung cấp hình ảnh nhìn chi tiết bên trong các mạch máu của người bệnh.

Mục tiêu của điều trị bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính là (1) làm mất hoặc làm giảm các triệu chứng đau thắt ngực, (2) ngăn chặn các mảng xơ vữa động mạch tiếp tục phát triển và (3) phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn như nhồi máu cơ tim, suy tim và tử vong.

Điều trị bao gồm thuốc, xem xét liệu có cần điều trị xâm lấn hay không và điều chỉnh lối sống để ngăn ngừa các biến chứng. Điều trị có thể bao gồm một hoặc nhiều loại thuốc để làm giảm các cơn đau thắt ngực như nitrat, thuốc chẹn beta, thuốc chẹn kênh canxi và/hoặc ranolazine (Ranexa).

Ở một người bị bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính, có thể cần điều trị xâm lấn (bằng stent hoặc bỏ qua phẫu thuật) chỉ được sử dụng khi điều trị nội khoa không kiểm soát được các triệu chứng.

Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tiếng Anh

Khi sức khỏe có biểu hiện bất thường, người bệnh nên đến gặp bác sĩ

Bất cứ ai đã phát triển biến chứng về bệnh mạch vành nên bắt đầu thay đổi lối sống và sử dụng thuốc để làm chậm sự tiến triển của bệnh. Người bệnh nên điều trị hoặc kiểm soát các yếu tố nguy cơ khiến bệnh về bệnh mạch vành nặng hơn như tăng huyết áp, tiểu đường hoặc hội chứng chuyển hóa, rối loạn mỡ máu, thừa cân, ít vận động và hút thuốc lá.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

XEM THÊM: