Nghệ sĩ xiếc Trúc Vy: "Bẻ xương" từ lúc 8 tuổi để... uốn dẻo06:00 - 6/3/2020Được mệnh danh là "người không xương" với 12 năm kinh nghiệm trong nghề xiếc, Trúc Vy với thân hình "dẻo như bún", từng chinh phục khán giả qua những màn uốn dẻo người. Show
 Trúc Vy gây ấn tượng với những màn uốn dẻo Nghệ sĩ xiếc Trúc Vy xuất thân là diễn viên xiếc tại Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam (TP. Hồ Chí Minh). Trúc Vy vốn được mệnh danh là "người không xương" vì có khả năng uốn dẻo tài tình. Cô gây ấn tượng với khán giả qua các màn biểu diễn như uốn dẻo bắn cung, bắn cung bằng chân... Những tiết mục này đã từng được Trúc Vy biểu diễn trong chương trình Người bí ẩn, Siêu bất ngờ trên HTV. Đến với chương trình Box thư giãn, Trúc Vy đã có những chia sẻ về cơ duyên, cũng như những khó khăn khi đến với bộ môn xiếc uốn dẻo. Trúc Vy trong chương trình "Box thư giãn" Chào Trúc Vy, đầu tiên chúng ta sẽ nói về cơ duyên đến với nghề xiếc của chị. Chị theo nghề xiếc vì đam mê hay trong gia đình đã có truyền thống rồi? Trong gia đình tôi không ai theo lĩnh vực xiếc. Ngày tôi còn bé, người thầy của tôi hiện giờ (NSƯT Duy Hà) rất hay ghé hàng ăn của ba tôi, vì quý ba nên thầy có hỏi ông là có thích cho con gái theo bộ môn này không. Ba tôi rất thích vì ông nghĩ mình là dân lao động, nhưng con gái được lên sân khấu biểu diễn thì mình rất tự hào, nên tôi theo học từ đó. Nhà tôi có hai chị em, nhưng thầy lại chọn tôi là vì lúc nhỏ tôi hay phụ ba mẹ bưng bê, nên thầy gặp tôi nhiều, hơn nữa khi ấy em trai cũng còn nhỏ. Tôi bước vào đoàn xiếc từ năm 8 tuổi. Khi ấy đoàn xiếc có tên là Đoàn xiếc TP. Hồ Chí Minh, sau khi sát nhập lại với đoàn rối thì lấy tên là Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam. Sau khi vào đoàn xiếc, chị lựa chọn uốn dẻo là vì yêu thích hay do thầy định hướng? Đầu tiên là thầy định hướng cho tôi, nhưng sau khi vào đoàn tôi tập thêm những bộ môn khác để diễn tập thể với mọi người. Còn uốn dẻo trong đoàn chỉ có một - hai người thôi. Dường như tôi để cho thầy lựa chọn giúp cho mình, vì khi ấy tôi không biết gì. Còn thầy có rất nhiều kinh nghiệm, thầy nhìn ra được ai phù hợp với bộ môn nào. Trúc Vy gia nhập đoàn xiếc từ năm 8 tuổi Nghệ sĩ diễn xiếc thường rất đa năng, vừa múa lụa, vừa giữ thăng bằng... Còn chị thì biết được bao nhiêu môn? Tới hiện tại thì tôi diễn được ba môn là: uốn dẻo - có khi sẽ diễn cùng bạn, tiết mục xe đạp tập thể và quay thảm tập thể. Khi còn nhỏ, tôi có diễn tiết mục đạp người, tức là tôi sẽ nằm lên chân của bạn diễn để xoay. Nhưng cô diễn viên xiếc đó ngày càng lớn tuổi và tôi cũng trưởng thành, nên tôi không còn diễn tiết mục đó nữa. Theo bộ môn uốn dẻo từ nhỏ, Trúc Vy có cảm thấy khó khăn, và có ý nghĩ từ bỏ không? Thực sự lúc nhỏ tập rất cực, vì tôi vừa học văn hóa trên trường, ngoài giờ học thì đến rạp tập luyện. Vừa đuối sức do tập thể thao, vừa phải giữ vững thành tích trong trường học, nhiều lúc tôi có xin ba nghỉ. Thế nhưng ba tôi nhiều lần khuyên tôi cố gắng kiên trì, sau này sẽ dễ dàng hơn, nên tôi mới theo được tới ngày hôm nay. Thời gian đầu khi cố gắng bẻ người rất đau. Mỗi ngày đều phải bẻ một chút. Xương mình đang thẳng mà lại bẻ thì không thể chịu nổi. Thầy vừa bẻ còn tôi thì khóc, ba mẹ cũng không dám xem tôi tập luyện. Thầy cũng không để ba mẹ tôi đến, vì thầy sợ ba mẹ xót con, đòi trì hoãn mãi thì không biết chừng nào mới học được. Đến nay thì Vy đã uốn dẻo được những bộ phận nào rồi? Uốn dẻo thì chủ yếu là bẻ lưng với bẻ chân là nhiều. Tay thì tôi phải sử dụng để thăng bằng, nên phải thường xuyên tập thể lực để tay có sức giữ được lâu. Trúc Vy "bẻ xương" từ năm 8 tuổi để có được cơ thể "dẻo" như hiện tại Thời gian đầu Vy mất bao lâu mới chính thức lên sàn diễn? Chị có từng gặp tai nạn nào xảy ra trong lúc tập hay diễn không? Tôi luyện tập khoảng một năm mấy là bắt đầu đi diễn. Như đã nói, lúc nhỏ tôi có diễn màn xiếc đạp người. Tuy nhiên, trong lúc tập luyện, có nhiều lần bác bạn diễn xoay tôi lố đà, khiến tôi văng ra ngoài, đập đầu vô tường. Phải mất một lúc tôi mới hết choáng. Tuy nhiên, khi đã té một lần ở những lần tập sau tôi lại bị "nhát" ngay khúc đó. May mắn người diễn chung có kinh nghiệm, nên bác dự đoán được lúc nào tôi sẽ bị té nên đã giảm được khá nhiều lực. Còn uốn dẻo thì nếu tôi diễn nhiều sẽ bị đau lưng, giống như khi bạn tập thể thao quá sức thì cơ thể cũng đau nhức. Có một lần ở động tác hạ cằm, đưa hai chân lên trước tôi bị chèn các dây thần kinh nên choáng, ngất xỉu trong một phút thì tỉnh. Khi ánh đèn sân khấu rọi vào, tôi mới nhớ ra là mình đang biểu diễn. Tuy vẫn tiếp tục hoàn thành bài diễn, nhưng đến khi vào hậu trường tôi vẫn còn chưa... hoàn hồn. Động tác này từng khiến Trúc Vy mất ý thức khi đang biểu diễn Trở thành diễn viên xiếc đã lâu, Trúc Vy cảm thấy bộ môn uốn dẻo đã mang lại được gì cho mình? Lúc đầu đến với uốn dẻo, vì đau đớn nên tôi luôn muốn nghỉ, còn đi diễn thì còn nhỏ không nghĩ gì nhiều. Nhưng đến hiện tại, cảm giác của tôi khi đứng trên sân khấu diễn các tiết mục của mình, được khán giả tán thưởng thì tôi rất vui. Phải mất bao lâu thì Vy mới tập được động tác uốn dẻo để bắn cung? Tập khoảng hơn một năm là tôi có thể diễn được. Nhưng lúc đầu, đôi khi tôi nhắm vào tâm thì chân bị bật ra nên không trúng trái bóng. Sau này diễn quen rồi thì xác suất trúng cao hơn. Khi có được những bản lĩnh nhất định rồi thì Vy có tham gia những liên hoan, cuộc thi xiếc quốc tế bao giờ chưa? Tôi có tham gia hai cuộc thi là Liên hoan xiếc toàn quốc và Liên hoan xiếc quốc tế. Trong cuộc thi toàn quốc năm ngoái là tôi được huy chương Bạc tiết mục "Uốn dẻo đôi nữ". Còn đến với đấu trường quốc tế tuy không đạt giải, nhưng cho tôi thêm nhiều kinh nghiệm hơn. Xiếc Việt Nam hiện tại vẫn có chỗ đứng trên quốc tế. Tuy nhiên, có nhiều anh chị diễn tốt, nhưng cơ sở vật chất không đủ, nên họ phải đi làm để kiếm thêm thu nhập, nên mãi không phát triển được. Đó cũng là trăn trở của các diễn viên xiếc hiện nay. Theo Trúc Vy, tuổi thọ của bộ môn xiếc uốn dẻo không dài Nói về tuổi thọ của một nghệ sĩ xiếc, đặc biệt là uốn dẻo thì Vy nghĩ thế nào? Trong bộ mốn xiếc, uốn dẻo có tuổi thọ rất ngắn vì đến hai mươi mấy tầm ba mươi là xương mình đã cứng lại. Nhất là với các diễn viên nữ sau khi lập gia đình và sinh con. Thông thường sau khi sinh xong, nghệ sĩ uốn dẻo sẽ lựa chọn sang bộ môn khác, chẳng hạn như xe đạp thăng bằng, tung hứng... Theo chị, nghề xiếc hiện tại đang gặp khó khăn gì? Hiện nay, các gameshow truyền hình, phương tiện giải trí trực tuyến ngày càng đa dạng nên người ta ít đi ra ngoài xem nữa. Vì vậy, các rạp xiếc muốn có khách xem phải bỏ tiền quảng cáo rất nhiều. Còn đối với trẻ em, thay vì cho các em ở nhà tập trung vào TV, điện thoại thông minh, thì quý phụ huynh có thể mua vé cho các em đi xem xiếc. Tôi đi biểu diễn ở ngoài thì thấy các em thật sự rất hào hứng. Cuộc sống hiện tại của Vy như thế nào? Tôi cảm thấy mình sống rất ổn, vừa được thỏa đam mê diễn xiếc, vừa được khán giả ngưỡng mộ tài năng của mình. Cám ơn những chia sẻ thú vị của Trúc Vy. Mời quý khán giả đón xem chương trình "Box thư giãn" phát sóng lúc 7g chủ nhật hàng tuần trên kênh HTV7. Bài 2: Sống bằng đồng lương “chết đói”TT - Để có được một diễn viên xiếc tài năng, người ta phải đi khắp các nơi tìm kiếm, tuyển chọn từ hàng ngàn đứa trẻ và đưa vào “lò khổ luyện”. Đằng sau những màn biểu diễn rực rỡ, tài hoa là cả một con đường luyện tập đầy chông gai và nước mắt.Đời xiếc - Kỳ 1:Trong "lò khổ luyện"
Để rồi những đau đớn, những tiếng thét, những vết thương... thầm lặng vơi đi theo mỗi đêm sân khấu tròn sáng đèn. Sự an toàn của 1/10 giây Vừa bước vào phòng tập của Trường trung học Xiếc Việt Nam (Mai Dịch, Hà Nội), mấy lần tôi thót tim vì tiếng quát của thầy cô giáo và cả những tiếng thét đau đớn của các học sinh khi tập những động tác khó. Ở góc tập môn nhào lộn, mười cô bé ở độ tuổi 12-13 mặt mày khá căng thẳng, nước mắt lưng tròng, bặm chặt môi, lần lượt bung mình lên không trung với động tác bay ngược qua sau. Chân, tay, hông, eo, lưng... chỗ nào cũng có thể bị thầy chỉ ra khuyết điểm. Ở những nhóm đang "chơi trò chơi" nhảy ngựa, bịt mắt bắt dê, chạy nước rút, các động tác cơ bản kéo tay, chống đẩy, xoạc chân ngang dọc, gập dẻo, uốn, sượt dẻo cũng bị thầy cô la mắng vì chưa hoàn thiện. Giữa sân khấu tròn, môn học "xe đạp tập thể" với một người đạp xe, bên trên là ba người chồng lên nhau. Cô bé trên cùng "chồng" bằng đầu trên đầu bạn diễn, hai tay dang ngang, mọi cơ căng ra trên độ cao gần 4m. Đây là môn học lấy thăng bằng trên thăng bằng, nhưng phải làm đi làm lại hàng chục lần trong một tiết học. Dũng, chú bé vừa xong môn thăng bằng trên xe đạp, mồ hôi nhễ nhại bước ra cho biết: "Để vào môn này, chúng em phải trải qua nhiều tháng tập từ khớp ngón tay, cổ tay, khớp cổ chân, khớp vai, mũi chân, đầu gối, sức khống chế đấy, nhọc nhằn lắm". Còn môn uốn dẻo là "ác mộng" của bao nhiêu học trò trường xiếc khi nhập môn, động tác xoạc chân phải dẻo sao cho đôi chân dang ra thẳng hàng và chạm mặt đất, cũng phải mất hàng tháng. Tất cả những động tác dù nhỏ nhất cũng phải luyện hàng ngàn lần cho đến khi đạt đến mức thuần thục, thậm chí trở thành "tự động hóa" mới được thầy cô giáo đánh giá là tàm tạm. "Nếu học sinh mất tập trung, bắt nhịp chỉ trễ 1/10 giây cũng nguy hiểm tính mạng, nên chúng tôi luôn đòi hỏi kỷ luật và khổ luyện rất cao trong tất cả các môn học. Đối với người nghệ sĩ xiếc, không có khái niệm sơ suất" - thầy Hoàng Minh Khánh, quyền hiệu trưởng nhà trường, nói. Do đó ở trường xiếc luôn có những cách huấn luyện để rèn luyện tính kỷ luật trong bất kỳ tình huống nào. Trước khi làm động tác gì quan trọng cần sự tập trung, các giáo viên thường hay "kiếm chuyện" la mắng học sinh vài câu, hoặc ngắt véo, thậm chí tát một phát vào mặt. Nguyên nhân: học sinh sẽ dần không theo phản xạ của sự tác động ngoại cảnh mà tâm lý luôn dồn vào vai diễn!
Thầy Hoàng Minh Khánh nói: "Đó chỉ mới là kết quả của bước đi ban đầu để cho ra lò một thế hệ nghệ sĩ xiếc tương lai". Ông cho biết trong hai tháng vừa qua, các thầy cô của trường đã lặn lội về "nằm vùng" ở khắp các tỉnh Hà Tây, Tuyên Quang, Thanh Hóa, Bắc Ninh, Thái Bình… để tìm kiếm nhân tài cho xiếc. Trong hàng ngàn em tuổi lên 10 ở nông thôn, các thầy cô giáo phải tìm ra những em không chỉ đẹp về mặt nhan sắc, thể hình hoàn mỹ mà còn có những tố chất đặc biệt cho nghề xiếc như chuẩn về khung xương, độ dẻo, tính kiên trì trong học tập. Qua sơ tuyển thể hình chọn được khoảng 400 em trong hơn 2.000 em, số em này được đưa lên Hà Nội thi phúc khảo và chọn ra 30 em đáp ứng các nhu cầu khắt khe của nghề để đào tạo. "Muốn vào được trường xiếc phải thật đẹp và thật siêu!", các giáo viên của trường đặt ra tiêu chuẩn với học trò của mình như thế. Thầy giáo Đông Anh nói thẳng với học trò mình: "Đẹp mà không giỏi thì cũng bị loại". Đầu tiên là phải có lòng kiên trì, trong hai năm đầu tập luyện chỉ "nhồi lên, nhồi xuống" bốn môn cơ bản: nhào lộn, tung hứng, thăng bằng, thể thao. Sau đó là yếu tố đặc biệt của thể hình có thể thực hiện những động tác khó, biết quên mình theo mãi với nghề. Để rồi sau đó mỗi học sinh ra trường chỉ mang theo duy nhất đời diễn của mình một tiết mục đã khổ luyện suốt ba năm học cuối. Dù đang ở tuổi lên 10, nhưng các học sinh của trường đã sớm tự lập chuyện ăn ở, tắm giặt, sinh hoạt trong những năm tháng học tại Hà Nội. Lịch sinh hoạt và học tập nghiêm khắc như trong môi trường quân đội. Sáng học xiếc và các môn hỗ trợ như múa, hóa trang, kỹ thuật biểu diễn, nhạc... Chiều học văn hóa hệ bổ túc. Từ 17g-20g30 lại lao vào tập chuyên môn. Thái, một học trò đến từ Hà Tây, tâm sự: "Đôi khi mệt quá, về đến ký túc xá là lăn ra ngủ chẳng biết gì nữa, nhưng sáng mai lại dậy sớm để tiếp tục khổ luyện". Trong mắt những đứa trẻ ăn chưa no lo chưa tới, được bước chân vào trường xiếc đã là một niềm vinh dự. Với cậu bé Đạt cũng vậy. Đang chăn trâu ở làng quê Thanh Hóa, cậu mục đồng với hàng tá trò nhào lộn, nhảy cao sau lũy tre làng đã lọt vào mắt xanh của các thầy cô ở Hà Nội về tuyển sinh. Ba năm khổ luyện đã trôi qua, không ít lần Đạt phải dũng cảm vượt qua những cơn đau khủng khiếp vì bẻ người khi tập uốn dẻo, bong gân, trặc khớp... để nuôi ý chí ngày mai được biểu diễn giữa sân khấu tròn. Cầm tay cô bé Hướng ở Hà Tây, tôi cảm nhận rất rõ những vết chai, vết sẹo ở đôi bàn tay đáng ra ở độ tuổi này phải rất mịn màng. Rồi cậu bé Sơn mặt mũi tái mét vì mệt đứng ở một góc phòng tập, cô bé Quyên vừa nấc quệt nước mắt vừa tiếp tục treo mình lơ lửng trên không bằng miếng dây da ngậm trong miệng với bạn diễn... Tất cả chỉ mới là khúc dạo đầu trên con đường dấn thân vì nghệ thuật xiếc mà họ đã chọn đi suốt cuộc đời.
oOo Với tấm bằng tốt nghiệp trường xiếc, các cô bé, cậu bé bước vào nghề. Đời học đã gian nan, đời nghề còn nhọc nhằn hơn. "Phựt", dây cáp đứt, diễn viên rơi xuống bất tỉnh tại chỗ. Tiếng còi cấp cứu hụ liên hồi. Và hằng tháng, diễn viên xiếc nhận thù lao "bèo bọt" nhất hiện nay. Kỳ tới: Vào nghề |
