Ung thư hắc tố là bệnh ung thư có nguồn gốc từ tế bào hắc tố (melanocyte), tế bào quyết định màu sắc da. Tế bào hắc tố có chủ yếu ở da, tuy nhiên có thể tìm thấy ở ruột, mắt… Ung thư hắc tố là bệnh lý ác tính, thường tiến triển nhanh gây di căn sớm và nguy cơ tử vong cao. Việc phát hiện bệnh sớm sẽ tăng hiệu quả điều trị và cải thiện tiên lượng bệnh, ngược lại nếu phát hiện muộn khi bệnh đã có di căn xa thì quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn tốn kém, hiệu quả không như mong đợi. Show  Ảnh minh họa 1. Yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc ung thư hắc tố - Tuổi càng cao tỷ lệ mắc bệnh càng cao - Người da trắng nguy cơ cao gấp hàng chục lần người da đen, người tiếp xúc với ánh nắng mặt trời - Do các yếu tố di truyền: gia đình có người bị bệnh, hội chứng nốt ruồi gia đình - Do bệnh lý da có sẵn: da vẩy sừng hoá, tổn thương sắc tố bẩm sinh, nốt ruồi loạn sản… 2. Triệu chứng ung thư hắc tố - Xuất hiện trên các nuốt ruồi bẩm sinh thường gặp ở các vùng da bị tỳ đè, cọ sát. - U thường xuất hiện thành cục hoặc thành nấm, ít khi là mặt phẳng. - Màu đen nhánh có khi đỏ. - Hạch: K hắc tố hay di căn hạch, hạch thành chùm chèn ép gây đau. - Phổi, gan, não là các cơ quan hay bị di căn. 3. Hướng điều trị ung thư hắc tố - Cũng như các bệnh ung thư thường gặp khác, phẫu thuật đóng vai trò chủ chốt điều trị ung thư hắc tố giai đoạn sớm, ở giai đoạn muộn phẫu thuật mang tính chất điều trị triệu chứng. - Hoá chất thường áp dụng với với K hắc tố tiến triển di căn xa không thể kiểm soát được bằng phẫu thuật. Từ ngày có liệu pháp miễn dịch ra đời, hoá chất ít còn được sử dụng. - Sau điều trị, với ung thư giai đoạn tại chỗ bệnh nhân được theo dõi định kỳ mỗi năm. Với tổn thương < 1mm bề dày tái khám mỗi 6 tháng trong 2 năm đầu sau đó định kỳ mỗi năm một lần. Với tổn thương 1-4 mm bề dày tái khám 4 tháng / lần trong ba năm đầu, sau đó định kỳ 6 tháng 1 lần. Với tổn thương > 4mm bề dày tái khám 3 tháng / lần trong 3 năm đầu. 4. Phòng ngừa ung thư hắc tố - Hạn chế và có biện pháp tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. - Khám chuyên khoa với những trường hợp phát hiện tổn thương nghi ngờ hoặc có tiền sử gia đình có người mắc ung thư hắc tố. - Thường xuyên theo dõi và tự khám da toàn thân. - Để phát hiện sớm căn bệnh này nên chú ý quan tâm tới các vùng cơ thể, đặc biệt là các vùng da hở, chú ý tới sự thay đổi kích thước màu sắc, hình dạng của nốt ruồi. Khi có triệu chứng nghi ngờ hãy lựa chọn cơ sở y tế để thăm khám, điều trị. Ung thư hắc tố da là gì? Ung thư hắc tố da (Melanoma) là ung thư da ác tính nhất, phát triển từ các tế bào sản xuất melanin (melanocytes). Ung thư hắc tố cũng có thể biểu hiện ở vị trí ngoài da như mắt hoặc hiếm hơn là cơ quan nội tạng (ví dụ: ruột). Nguy cơ mắc ung thư hắc tố da dường như đang gia tăng ở người dưới 40 tuổi, đặc biệt là phụ nữ. Hiểu biết về các triệu chứng báo hiệu của ung thư da có thể giúp phát hiện các biến đổi ác tính trên da và điều trị sớm tránh ung thư lan tràn Nguyên nhân gây ung thư hắc tố da hiện chưa được sáng tỏ tuy nhiên tiếp xúc nhiều với tia UV từ ánh nắng mặt trời là yếu tố nguy cơ chính của bệnh. Ung thư hắc tố da xảy ra khi các tế bào sản xuất melanin – sắc tố da của cơ thể bị phát triển quá mức không thể kìm hãm, dẫn đến hình thành khối u ác tính. Nguyên nhân là do các tổn thương DNA ở tế bào bình thường. Tuy nhiên tại sao DNA bị tổn thương và dẫn tới hình thành các khối u vẫn chưa được biết rõ. Các bác sỹ cho rằng tiếp xúc với tia UV là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư hắc tố da. Tia UV không phải là nguyên nhân gây tất cả các trường hợp ung thư hắc tố, đặc biệt ở các vị trí không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (kẽ tay chân, gan bàn tay, bàn chân…). Điều đó chứng tỏ có nhiều yếu tố nguy cơ khác của ung thư hắc tố, bao gồm:
Các dấu hiệu ban đầu của ung thư hắc tố da:
Đặc biệt: Ung thư hắc tố không phải luôn bắt đầu từ nốt ruồi có sẵn mà có thể xảy ra ở các vị trí da bình thường khác. Sự khác nhau giữa nốt ruồi bình thường và bất thường: Nốt ruồi bình thường Nốt ruồi bất thường Có màu sắc cố định: màu đen, nâu, sạm… Ranh giới rõ ràng với mô xung quanh Tròn, nhẵn và đường kính thường nhỏ hơn 6mm. Đa số mỗi người có từ 10-45 nốt ruồi Hình dạng bất đối xứng Đường viền không đều, nham nhở có thể có khía Thay đổi màu sắc Đường kính lớn hơn 6 mm Thay đổi: tăng kích thước, thay đổi màu sắc hình dạng theo thời gian, ngứa, loét, chảy máu… Các nốt ruồi ác tính rất khác nhau, một số có biểu hiện tất cả các triệu chứng trên, một số nốt ruồi ác tính chỉ có một hoặc hai đặc điểm. Ung thư hắc tố da kín đáo:
Người lao động ngoài trời, tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời
Sàng lọc ung thư da
Các biện pháp chẩn đoán ung thư da Ung thư hắc tố da được phát hiện bằng khám da tuy nhiên bệnh chỉ có thể được khẳng định qua sinh thiết tổn thương. Các phương pháp sinh thiết tổn thương:
Lựa chọn phương pháp sinh thiết phụ thuộc vào đặc điểm khối u. Sinh thiết khoan bằng dụng cụ bấm và sinh thiết trọn tổn thương được khuyến cáo hơn vì có thể lấy hết các tổn thương nếu cần thiết. Tuy nhiên trong trường hợp tổn thương lớn cần áp dụng sinh thiết một phần tổn thương. Ung thư hắc tố có chữa được không? Bệnh có thể chữa khỏi thành công nếu được chẩn đoán và điều trị sớm. U ác tính và u lành tính khác nhau như thế nào?Khối u lành tính dễ loại bỏ triệt để, không di căn, ít tái phát lại (nếu tái phát thì ở vị trí ban đầu). Khối u lành tính không thể biến thành khối u ác tính trừ trường hợp u tuyến đại tràng. Khối u ác tính có tốc độ phát triển nhanh, xâm lấn đến các cơ quan, gây lây lan rộng thông qua hệ thống máu, bạch huyết. U hắc tố ác tính là gì?U hắc tố ác tính (UHTAT) là một loại ung thư thường gặp ở ngoài da, chiếm tỉ lệ 8,89% (Theo Trần Văn Tăng), đứng sau hàng ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào gai. U hắc tố ác tính hay gặp ở gót chân, ngón chân, u bàn chân. Hắc tố nghĩa là gì?Hắc tố (tiếng Anh: Melanin /ˈmɛlənɪn/ (tiếng Hy Lạp: μέλας - melas, "màu đen, màu sẫm") là một thuật ngữ chung dành cho một nhóm các sắc tố tự nhiên được tìm thấy trong hầu hết các sinh vật (Arachnida là một trong số ít các nhóm mà hắc tố không hiện diện). Bệnh hắc tố là bệnh gì?BVK - Ung thư hắc tố là bệnh lý ác tính của các tế bào sinh sắc tố melanin. Các tế bào này phân bố chủ yếu ở lớp đáy của thượng bì (90%). Ung thư hắc tố là một bệnh lý ác tính, nguy hiểm nhất trong ba loại ung thư da vì nó xâm lấn sâu, tiến triển nhanh, di căn sang các bộ phận khác của cơ thể. |
