Cháu tôi hôm trước xảy ra mâu thuẫn dẫn đến đánh nhau gây thương tích cho người khác. Sau đó, người bị đánh đã tố cáo sự việc với cơ quan chức năng và yêu cầu giám định thương tật để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với cháu tôi. Vậy gây thương tích cho người khác tỷ lệ thương tật bao nhiêu thì bị xử lý hình sự?
Trần Thành Nhân
(Vũng Liêm)
Trả lời:
Điểm 1, khoản 22, Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác. Theo đó, người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11 - 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm: Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người; dùng axit nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm; đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ; đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình; có tổ chức; lợi dụng chức vụ, quyền hạn; trong thời gian đang bị giữ, tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện pháp xử lý vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do được thuê; có tính chất côn đồ; đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.
Như vậy, nếu cháu bạn gây thương tích cho người khác mà tỷ lệ thương tích từ 11% trở lên hoặc dưới 11% nhưng thuộc các hành vi được nêu trên thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Ông Nguyễn Văn Nhẫn có nhu cầu tư vấn: Con trai tôi là H (38 tuổi) tranh chấp ranh đất với ông A (45 tuổi). Hai bên cự cãi và xảy ra xô xát. Ông A dùng cọc hàng rào bằng tre đánh con tôi. H cũng nhổ cọc tre đánh trúng đầu ông A chảy máu (tỷ lệ thương tật 8%). H đã bồi thường tiền điều trị thuốc cho ông A nhưng ông đòi phải xử lý hình sự đối với con trai tôi. Xin hỏi: Gây thương tích với tỷ lệ bao nhiêu thì bị xử lý hình sự?
Thắc mắc của ông được luật sư Nguyễn Văn Tặng (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Theo quy định pháp luật, hành vi cố ý gây thương tích (CYGTT) tùy theo mức độ, tính chất cũng như hậu quả sẽ phải chịu trách nhiệm dân sự hoặc hình sự hoặc xử phạt hành chính thỏa đáng.
Theo điều 134, Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2017 quy định về tội CYGTT hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác như sau:
1. Người nào CYGTT hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11 - 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm:
- Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;
- Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;
- Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
- Có tính chất côn đồ;
…
Theo quy định trên về cơ bản, thì hành vi CYGTT sẽ bị khởi tố hình sự theo khoản 1 Điều 134 nếu mức độ thương tích từ 11 - 30%.
Trường hợp này, ông A bị thương tật với tỷ lệ 8% (dưới 11%). Tuy nhiên, khi thực hiện hành vi gây thương tích mà có một trong các điều kiện được quy định từ điểm a đến điểm k, khoản 1, Điều 134 thì dù mức độ thương tích dưới 11% vẫn có thể bị khởi tố hình sự.
Mặt khác, theo hướng dẫn tại các tiểu mục 2.1 và 2.2 mục 2 Phần I của Nghị quyết số 02/2003/NQ-HĐTP ngày 17-4-2003 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thì hung khí nguy hiểm là: Vũ khí hoặc phương tiện nguy hiểm có khả năng gây ra thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác. Phương tiện nguy hiểm là công cụ, dụng cụ được chế tạo ra nhằm phục vụ cho cuộc sống của con người (trong sản xuất, trong sinh hoạt) hoặc vật mà người phạm tội chế tạo ra nhằm làm phương tiện thực hiện tội phạm hoặc vật có sẵn trong tự nhiên mà người phạm tội có được và nếu sử dụng công cụ, dụng cụ hoặc vật đó tấn công người khác thì sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng hoặc sức khỏe của người bị tấn công.
Luật hiện hành chưa liệt kê danh mục hung khí nguy hiểm, mà chỉ định nghĩa về hung khí nguy hiểm.
Do vậy, đối với trường hợp này thì tùy thuộc vào cơ quan điều tra kết luận cọc tre mà H sử dụng gây thương tích cho ông A có phải là “hung khí nguy hiểm” theo điểm a, khoản 1, Điều 134 BLHS; hoặc hành vi của H có phải là “có tính chất côn đồ” theo điểm 1, khoản 1, Điều 134 hay không mà kết luận H có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không?
Nếu chưa đến mức phải chịu trách nhiệm hình sự, thì H sẽ bị xử lý hành chính với mức phạt từ 500 ngàn đồng đến 1 triệu đồng (quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 5 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự an toàn xã hội).
Thương tích 20% đi tù bao nhiêu năm?
Em bạn sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm. Nếu cả 2 bên bị thương tật với tỷ lệ như trên chỉ bị truy tố trách nhiệm hình sự khi các bên khởi kiện, nếu các bên không khởi kiện thì sẽ chỉ cần bồi thường thiệt hại theo quy định của Bộ luật dân sự.
Thương tích bao nhiêu thì bị truy tố?
Nếu tỷ lệ đó từ 11% thì người này cấu thành tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác theo quy định tại Điều 134, trường hợp tỷ lệ thương tật đó dưới 11% thì người này chỉ bị xử phạt hành chính theo quy định tại điểm e, khoản 3 Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP.
Thương tích 14% đi tù bao nhiêu năm?
Như vậy, người nào có hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác có đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến đến 20 năm hoặc tù chung thân theo quy định.
Đánh người gây thương tích trên 11 là vi phạm gì?
Đánh người gây thương tích là hành vi phạm tội bị Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung) 2017 cấm và sẽ bị khởi tố hình sự nếu gây ra thương tích trên 11%.