Thuốc không có dược chất là gì

Ngày nay, một số dược liệu nổi tiếng được điều chế thành thuốc với dạng bào chế hiện đại như kim tiền thảo, dây thìa canh, cà gai leo… Không những thế, nhiều hoạt chất sinh học được phân lập từ thực vật như atropin, ephedrine, morphine, cafein, axit salicylic, digoxin, colchicin… có ứng dụng rất cao đối với y học hiện đại.

Động vật: Tuy không được sử dụng nhiều như các loại cây Thảo dược nhưng dược liệu từ động vật cũng là các vị thuốc quan trọng trong một số phương thuốc điều trị bệnh lý thường gặp. Nguyên liệu dùng làm thuốc có nguồn gốc từ động vật có thể là cả con (tắc kè, rắn…) hoặc sản phẩm hay một bộ phận của động vật (như mật ong, sữa ong chúa, mề gà, mai mực…).

Cũng giống như thảo dược, hiện nay hầu hết dược liệu từ động vật đều được chăn nuôi bởi nhu cầu quá lớn so với nguồn cung từ tự nhiên. Một đặc điểm đáng lưu ý của dược liệu từ động vật là thường có giá thành cao hơn thảo dược, tuy nhiên thường đem lại hiệu quả cao trong quá trình điều trị.

Nấm, ký sinh trùng hay các vi sinh vật: dù ít sử dụng hơn nhưng đây cũng là nguồn dược liệu mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Một ví dụ khá thân quen về dạng ký sinh được dùng làm thuốc chính là Đông trùng hạ thảo – dạng ký sinh giữa loài bướm thuộc chi Thitarodes và loại nấm Ophiocordyceps sinensis. Vi sinh vật thì có khả năng tự tổng hợp, chuyển đổi những chất thông thường thành dạng có hoạt tính sinh học, chẳng hạn như quá trình lên men.

Các cách sử dụng dược liệu là gì?

Hiện nay, việc sử dụng dược liệu trong phòng và chữa bệnh đã và đang trở thành xu hướng phát triển mạnh, không chỉ ở nước ta mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Người ta ưa chuộng sử dụng dược liệu vì nó không những có tác dụng chữa bệnh tốt, mà còn có tác dụng điều hoà, cân bằng sự hoạt động giữa các cơ quan, bộ phận trong cơ thể để có thể duy trì sức khỏe, cải thiện chất lượng cuộc sống.Ngoài ra, hầu hết các dược liệu đều có độ an toàn cao do đã được sử dụng trong khoảng thời gian rất dài, nó ít gây ra tác dụng phụ và dễ dàng sử dụng. Một trong các yếu tố quan trọng làm dược liệu phát huy tác dụng tốt đó là sử dụng dược liệu đúng cách.

Mỗi loại dược liệu sẽ có một hoặc nhiều cách sử dụng khác nhau để phát huy hết tác dụng và mang đến hiệu quả như mong muốn. Thực tế các cách chế biến và bào chế dược liệu thành thuốc y học cổ truyền phải tuân theo lý luận và phương pháp của y học cổ truyền hoặc kinh nghiệm dân gian, có thể rất phức tạp, cần nhiều công đoạn cũng như chuyên môn cao của người làm thuốc. Tuy nhiên, tuỳ vào mục đích sử dụng, bạn cũng có thể sử dụng dược liệu theo các cách thức chế biến trong y học cổ truyền như:

  • Hãm trà hay sắc lấy nước uống
  • Sao (rang), có thể sao vàng, sao đen, sao cháy tùy dược liệu
  • Chưng hay đồ (đun cách thủy)
  • Ngâm rượu, ngâm mật ong, ngâm muối
  • Tẩm gừng, tẩm giấm

Các cách chế biến, bào chế dược liệu cũng được phát triển theo thời gian để vừa tiện lợi khi dùng vừa đảm bảo công dụng của chúng. Các dạng dùng thường thấy hiện nay là trà túi lọc, dược liệu thô, chiết xuất dược liệu (như cồn thuốc, rượu thuốc, tinh dầu). Trường hợp thuốc dược liệu sẽ được bào chế theo kỹ thuật tân tiến và cho ra dạng dùng như thuốc tân dược, gồm viên nén, viên nang, thuốc tiêm, dung dịch/ hỗn dịch uống…

+Thuốc gốc: Là loại thuốc mang tên cội nguồn dược chất đã được phát minh hoặc tên hóa học của nó. Trong số đó nhiều loại đã được phát minh ra từ lâu và đã hết bản quyền phát minh sáng chế. Thông thường, thuốc gốc có chứa một hoạt chất chính, có tác dụng điều trị một thứ bệnh hay một chứng bệnh nào đó.

+Biệt dược (hay tên thương mại) là các loại thuốc đặc biệt, những loại thuốc ban đầu mới được phát minh và độc quyền sản xuất. Tên của biệt dược là do các nhà khoa học hay nhà sản xuất đặt cho và có thể không phụ thuộc gì vào tên hóa học của hoạt chất chính có trong thuốc đó.

Ngày nay nhiều loại biệt dược được phối chế thêm nhiều loại dược chất thuốc gốc với nhau để tạo ra một sản phẩm mới có hiệu quả điều trị đa năng hơn. Chẳng hạn như khi bị sốt cao có kèm theo nhức đầu, sổ mũi thì các thầy thuốc có thể kê đơn hai loại thuốc gốc với giá rẻ là paracetamol và thuốc nhỏ mũi naphazolin hay ephedrin, nhưng cũng có người khuyên nên dùng Decolgel hay Tiffy, vì chúng đang ở dạng biệt dược do trong đó đã hội đủ các loại dược chất tương đương.

+Tại sao thuốc gốc giá rẻ hơn biệt dược?

Thuốc gốc thường được sản xuất bởi các công ty dược nhỏ, không đầu tư vào nghiên cứu và phát triển thuốc mới. Việc nghiên cứu thuốc mới và tiếp thị thường rất tốn kém nên thường được tiến hành bởi các công ty dược lớn và được bán với giá cao trong thời gian bằng sáng chế chưa hết hạn để bù đắp chi phí. Các nhà sản xuất thuốc gốc không phải trang trải chi phí này nên giá thường rẻ hơn nhiều so với biệt dược đầu tiên.

+Chủ trương của Bộ Y tế, cũng theo đúng khuyến cáo của WHO là dùng thuốc gốc chữa bệnh. Với những thầy thuốc có trình độ chuyên môn cao và dày dạn kinh nghiệm, thường sẽ tìm cách điều trị vừa không gây tốn kém cho bệnh nhân mà vẫn đảm bảo khỏi bệnh – chứ không nhất thiết cứ phải dùng thuốc đắt, phải dùng biệt dược.

(Theo Nhà Xuất bản y học)

Dược là thuốc và các hoạt động có liên quan đến thuốc. Vậy dược chất là gì? Bài viết sẽ giúp bạn đọc hiểu về định nghĩa của dược chất cũng như những thuật ngữ chuyên dụng liên quan tới dược.

Dược chất là một chất hoặc hỗn hợp các chất dùng để sản xuất ra thuốc, có tác dụng dược lý hoặc có tác dụng để phòng bệnh, chẩn đoán bệnh, chữa bệnh, điều chỉnh chức năng sinh lý cơ thể người, từ đó giúp giảm nhẹ bệnh.

Bạn đã hiểu đúng về dược chất hay chưa?

Dược chất là một chất hoặc hỗn hợp các chất dùng để sản xuất ra thuốc.

  • Dược liệu hay còn gọi là hoạt chất, bao gồm chất hoặc các hỗn hợp chất có mục đích để điều trị, được sử dụng trong sản xuất thuốc.

Thuốc từ dược chất là loại thuốc được sản xuất từ các nguyên liệu có nguồn gốc từ tự nhiên, có thể kể đến như: Động vật, thực vật hoặc khoáng chất. Thuốc có hoạt chất cũng được chiết xuất từ dược liệu.

Tuy nhiên, thuốc có sự kết hợp của dược liệu với hoạt chất hóa học tổng hợp không được gọi là thuốc từ dược chất.

Thuốc Phương Đông cũng được gọi là dược chất do tính chất thuốc Phương Đông được bào chế theo phương pháp của y học cổ truyền ở các nước này.

  • Thuốc mới là thuốc chứa dược chất mới, thuốc có sự hòa quyện mới của các dược chất đã lưu hành.
  • Tiền chất được dùng làm thuốc là hóa chất không thể thiếu trong quá trình điều chế, sinh sản thuốc gây nghiện, thuốc điều trị liên quan tới tâm thần. Tiền chất là thành phần quan trọng tham gia vào công thức điều chế ra chất gây nghiện, chất hướng đến thần kinh.
  • Thuốc cần yếu là thuốc phục vụ nhu cầu bồi bổ sức khỏe của mọi người.
  • Thuốc ghi toa là thuốc cần được kê đơn bởi bác sĩ. Nếu tự ý mua, sử dụng không theo đúng chỉ dẫn của người kê đơn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khoẻ. Người bán thuốc phải bán theo đơn thuốc của bác sĩ kê và được quy định bán thuốc ghi toa trong chuyên mục nhóm thuốc kê đơn.
  • Thuốc không kê đơn là thuốc khi bán và sử dụng không cần toa thuốc.
  • Thuốc gây nghiện là thuốc mà người bệnh sử dụng thuốc trong một thời gian dài sẽ có khả năng bị nghiện.
  • Thuốc phóng xạ là thuốc trong thành phần có chứa một hoặc nhiều chất phóng xạ, dùng trong chẩn đoán hoặc chữa bệnh.
  • Nguyên liệu để bào chế thuốc là những chất tham gia vào thành phần cấu tạo sản phẩm trong quy trình sản xuất thuốc.
  • Phản ứng phụ của thuốc là những tác dụng ngoài ý muốn, có thể xuất hiện ở liều dùng thông thường. Tùy từng người mới xuất hiện phản ứng phụ do thuốc.
  • Hạn sử dụng của thuốc là thời gian sử dụng được in rõ trong một lô thuốc mà sau thời gian này không được phép sử dụng thuốc nữa.
  • Thuốc giả là những loại thuốc không có tác dụng điều trị, người sản xuất tạo ra với mục đích lừa gạt người sử dụng, bao gồm những trường hợp sau đây:
  1. Sản phẩm không có dược chất.
  2. Có nguyên liệu, tuy nhiên, dược liệu không đúng so với hàm lượng đã đăng ký.
  3. dược chất không đúng với thành phần ghi trên bao bì sản phẩm.
  4. Giả mạo tên công ty, mẫu mã của loại thuốc đã đăng ký bảo hộ sở hữu của công ty khác.

Bạn đã hiểu đúng về dược chất hay chưa?

Nếu tự ý mua, sử dụng không theo đúng chỉ dẫn của người kê đơn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khoẻ.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký trực tuyến TẠI ĐÂY. Ngoài ra, Quý khách có thể Đăng ký tư vấn từ xa TẠI ĐÂY

Nguồn tham khảo: Bệnh viện Vinmec