Chứng đỏ mặt là một tình trạng ửng đỏ của da. Triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện từ vài tuần đến vài tháng sau đó giảm dần. Biểu hiện của bệnh thường bị nhầm lẫn với mụn trứng cá, dị ứng và các vấn đề da khác. Bệnh thường không nghiêm trọng nhưng liên quan tới thẩm mỹ. Do đó, chứng đỏ mặt ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày trong giao tiếp và công việc. Điều trị sớm và kiên trì có thể giúp kiểm soát chứng đỏ mặt ở một mức độ nhất định. Show
1. Định nghĩa chứng đỏ mặtChứng đỏ mặt là một rối loạn dạng trứng cá mạn tính của nang lông tuyến bã vùng mặt. Ngoài ra, phản ứng của mao mạch với nhiệt, sức nóng làm xuất hiện cơn đỏ bừng mặt. Bệnh làm da đỏ ở vùng mũi, cằm, má và trán, đôi khi còn ảnh hưởng đến mắt. Đây là bệnh tiến triển theo thời gian. Lâu ngày, các mao mạch sẽ giãn và có thể nhìn thấy rõ hơn. Nó không thể lây lan từ người sang người. Tình trạng này là một hiện tượng khá phổ biến, có thể xuất hiện ở bất kỳ ai. Bệnh thường gặp nhất ở những phụ nữ trung niên với làn da sáng màu. Cho tới hiện nay, chưa có hiểu biết thật sự rõ ràng về chứng đỏ mặt. 2. Nguyên nhân của chứng đỏ mặtNhững người có làn da trắng có nhiều khả năng mắc bệnh và một số phụ nữ mắc bệnh trong thời kỳ mãn kinh. Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định rõ ràng. Di truyền hoặc các nhân tố môi trường được cho là nguyên nhân gây ra chứng đỏ mặt. 3. Yếu tố nguy cơ3.1. Bất thường về mạch máuTheo nhiều chuyên gia, bất thường của mạch máu vùng mặt là yếu tố chính gây ra bệnh. Điều này có thể giải thích các triệu chứng: nóng bừng, da ửng đỏ, hiện rõ các mao mạch mặt. Tuy nhiên, nguyên nhân gây ra bất thường mạch máu lại chưa được hiểu rõ ràng. 3.2. Các peptide ở daNhững yếu tố tác động từ bên ngoài như: tia cực tím, đồ ăn cay, rượu (đặc biệt là rượu vang đỏ), tập luyện, căng thẳng, nóng và lạnh… có thể kích hoạt một số phân tử trong da được gọi là các peptide. Nồng độ các peptide tăng lên có thể tác động tới hệ miễn dịch, ảnh hưởng hệ thần kinh và mạch máu ở da. Sự hoạt hóa các hệ này gây ra hiện tượng giãn mạch, khiến da ửng đỏ và viêm. 3.3. MiteMite (ve da) có tên Demodex folliculorum thường sống trên da người và vô hại. Ở người có chứng đỏ mặt, số lượng mite tồn tại rất nhiều. Đây rất có thể là một trong các yếu tố gây nên chứng đỏ mặt. Hiện nay, người ta chưa chắc chắn mite là nguyên nhân hay hậu quả của da ửng đỏ. Theo một số giả thuyết, triệu chứng bệnh là do phản ứng của da với vi khuẩn của mite. 3.4. Yếu tố di truyềnChứng đỏ mặt dường như có tính chất di truyền. Vẫn chưa rõ yếu tố di truyền nào liên quan hoặc di truyền giữa các thế hệ như thế nào. 3.5. Nữ giớiChứng đỏ mặt có thể xảy ra ở bất cứ ai nhưng nữ giới thường mắc nhiều hơn nam giới. 3.5. Dân tộcBệnh phổ biến nhất là ở phụ nữ trung niên và người có làn da trắng. Người gốc Bắc Âu và những người có làn da sáng màu có nhiều khả năng mắc chứng đỏ mặt. 3.6. Độ tuổiNhững người trong khoảng 30 – 60 tuổi có nguy cơ mắc cao hơn người ngoài độ tuổi này. 4. Yếu tố làm nghiêm trọng hơn chứng đỏ mặtHiện tượng đỏ mặt có một số yếu tố gây khởi phát. Các yếu tố này không phải nguyên nhân trực tiếp. Nó làm cho các triệu chứng xuất hiện hoặc trở nên trầm trọng hơn. Yếu tố làm chứng đỏ mặt nặng hơn bao gồm:
5. Triệu chứng của chứng đỏ mặtNhững người mắc chứng đỏ mặt thường đỏ ửng da vùng mũi, má trong giai đoạn đầu. Dần dần, những triệu chứng này tiến triển bao gồm: 5.1. Sự phát triển của các tổn thương đỏ da vùng má, mũi, cằm, giữa mũi và tránTổn thương thường gồm 4 giai đoạn:
Bên cạnh đó, da còn có một số thay đổi khác:
Bệnh kéo dài nhiều tháng, nhiều năm. Có thể kèm theo tăng sản tuyến bã, phù bạch mạch làm biến dạng mũi, trán, quanh mắt, cằm. Ngoài ra, các triệu chứng có thể phát triển ra các vùng lân cận như cổ, ngực, tai. 5.2. Rhophyma (Mũi sư tử)Nghiêm trọng hơn, chứng đỏ mặt có thể tiến triển đến một tình trạng gọi là rhophyma. Rhophyma là một rối loạn da vùng mũi, da phì đại từ những tế bào thừa. Da sẽ dày lên cùng với các mô liên kết vùng mũi. Mũi sẽ lớn lên, phình to, ửng đỏ giống củ hành và bị biến dạng bóp méo. Tuy nhiên, mũi sư tử thường ít gặp, chỉ thấy khi bệnh đã diễn tiến qua nhiều năm, thường ở nam giới. 5.3. Triệu chứng ở mắt gây ra bởi chứng đỏ mặtThông thường, chứng đỏ mặt cũng có một dạng ảnh hưởng tới mắt. Các triệu chứng khi nó ảnh hưởng tới mắt là:
Chứng đỏ da gần như không bao giờ xuất hiện các tổn thương vĩnh viễn (tổn thương sẹo hóa). 6. Chẩn đoánChẩn đoán chứng đỏ mặt thường không khó khăn, dựa theo khám lâm sàng các thay đổi và tổn thương da vùng mặt. Đối với ảnh hưởng ở mắt, bác sĩ nhãn khoa có thể sử dụng kính hiển vi chuyên dụng để khám các mạch máu và tuyến ở mắt. Khi không có chứng đỏ mặt, các ảnh hưởng ở mắt thường bị bỏ qua. Tuy nhiên, hai điều kiện này không loại trừ lẫn nhau. Do mức độ thường xuyên của hai tình trạng bệnh đi cùng, người được chẩn đoán chứng đỏ mặt nên đảm bảo đi khám mắt thường xuyên. Chẩn đoán phân biệt:
7. Điều trị chứng đỏ mặtChứng đỏ mặt sẽ thường xuyên tái phát. Bệnh nhân có thể cần phải uống thuốc thường xuyên để kiểm soát các triệu chứng. Điều trị sớm có thể làm chậm tiến trình bệnh. Nên sử dụng thuốc dưới hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Điều trị chứng đỏ mặt là điều trị triệu chứng. 7.1. Tại chỗ
7.2. Toàn thân
8. Tiên lượng của chứng đỏ mặtChứng đỏ mặt thường kéo dài nhiều năm và hay tái phát. Sau nhiều năm, bệnh có khi tự thuyên giảm. Ở giới nam, bệnh có thể tiến triển chứng mũi sư tử. 9. Phòng ngừa chứng đỏ mặtĐể hạn chế diễn tiến của bệnh, bạn nên duy trì các thói quen sinh hoạt sau:
>> Ai cũng biết tầm quan trọng của việc thoa kem chống nắng, nhưng liệu bạn đã làm đúng? Xem thêm trong bài viết: Bạn đã chống nắng đúng cách chưa?
Chứng đỏ mặt không gây ra các vấn đề nghiêm trọng nhưng ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ. Bệnh tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể điều trị giúp kiểm soát các triệu chứng. Can thiệp y tế càng sớm sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng dễ dàng hơn. Để điều trị hiệu quả, bệnh nhân cần có động lực, sẵn sàng dành thời gian để kiểm soát bệnh. |