Sách giải bài tập công nghệ 9 – Bài 2: Sử dụng và bảo quản dụng cụ, thiết bị nhà bếp giúp HS giải bài tập, lĩnh hội các kiến thức, kĩ năng kĩ thuật và vận dụng được vào thực tế cần khơi dậy và phát huy triệt để tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập:
(trang 11 sgk Công nghệ 9): Đồ dùng trong nhà bếp giúp ích gì cho việc nội trợ?
Trả lời:
– Đồ dùng trong nhà bếp giúp cho công việc nấu ăn trở nên dễ dàng, nhanh chóng và đạt hiệu quả cao.
(trang 11 sgk Công nghệ 9): Dựa vào gợi ý ở hình 5 và kết hợp với sự hiểu biết các nhân, em hãy kể tên các dụng cụ nhà bếp thường dùng:
Trả lời:
– Dụng cụ cắt thái: dao, nạo, kéo,…
– Dụng cụ để trộn: bát trộn có nắp, đũa, thìa,…
– Dụng cụ đo lường: cân, bình có chia thể tích,…
– Dụng cụ nấu nướng: nồi cơm, bếp gas, lò vi sóng, lò nướng,…
– Dụng cụ dọn ăn: khăn giấy, vải lau bàn,…
– Dụng cụ dọn rửa: nước rửa bát, miếng chà sát, miếng rửa bát mềm,…
– Dụng cụ bảo quản thức ăn: túi bọc thực phẩm, hộp đựng thực phẩm, tủ lạnh,…
(trang 12 sgk Công nghệ 9): Hãy kể tên một số thiết bị nhà bếp khác mà em biết.
Trả lời:
Một số loại dụng cụ nhà bếp khác như: lò nướng, lò vi sóng, bếp từ, máy xay, nồi hầm,…
(trang 12 sgk Công nghệ 9):Tính chất, cấu tạo của mỗi loại dụng cụ, thiết bị có ảnh hưởng gì đến cách sử dụng và bảo quản?
Trả lời:
Mỗi loại dụng cụ, thiết bị được cấu tạo bởi những chất liệu khác nhau, có độ bền khác nhau, nên cách sử dụng và bảo quản cũng khác nhau. Như đồ bằng gỗ muốn bảo quản tốt và lâu dài thì phải có cách vệ sinh khác hơn so với đồ kim loại.
(trang 13 sgk Công nghệ 9): Những đồ dùng nào trong nhà bếp được làm bằng gỗ? Cách sử dụng và bảo quản chúng như thế nào?
Trả lời:
– Những đồ dùng làm bằng gỗ: Muôi, thớt, đũa,…
– Cách sử dụng và bảo quản:
Không ngâm nước;
Khi sử dụng xong nên rửa bằng nước rửa chén, bát (hoặc xà phòng) thật sạch và phơi gió cho khô ráo; tránh phơi nắng hoặc hơ trên lửa.
(trang 13 sgk Công nghệ 9):Kể tên những đồ dùng bằng nhựa được sử dụng trong nhà bếp. Nêu cách sử dụng và bảo quản.
Trả lời:
– Những đồ dùng làm bằng nhựa: rổ đựng, lồng bàn, máy xay sinh tố, nồi cơm, thùng rác,…
– Nêu cách sử dụng và bảo quản:
Không để gần lửa;
Không nên chứa thức ăn có nhiều dầu mỡ và đang sôi, nóng;
Khi sử dụng xong, nên rửa bằng nước rửa chén thật sạch và phơi khô ráo.
(trang 13 sgk Công nghệ 9):Kể tên những đồ dùng bằng thủy tinh và đồ dùng tráng men được sử dụng trong nhà bếp. Nêu cách sử dụng và bảo quản.
Trả lời:
– Những đồ dùng bằng thủy tinh, tráng men: bát tô, bát cơm, bát súp, bát thủy tinh, cốc thủy tinh, thìa, nồi đất…
– Cách sử dụng và bảo quản:
Nên cẩn thận trong khi sử dụng vì dễ vỡ, dễ tróc lớp men;
Chỉ nên đun lửa nhỏ;
Chỉ nên dùng đũa hoặc thìa (muỗng) bằng gỗ để xào nấu thức ăn, tránh dùng thìa nhôm;
Sử dụng xong phải rửa thật sạch bằng nước rửa chén và để khô ráo.
Không nấu thức ăn trong những đồ dùng tráng men đã bị tróc lớp men.
(trang 13 sgk Công nghệ 9): Hãy kể tên những đồ dùng bằng nhôm và bằng gang thường được sử dụng trong nhà bếp. Cách sử dụng và bảo quản chúng như thế nào?
Trả lời:
– Đồ dùng bằng nhôm và gang: Nồi đun, thìa, đũa, chảo,…
– Cách sử dụng và bảo quản:
Nên cẩn thận khi sử dụng vì dễ rạn nứt, móp méo;
Không để ẩm ướt;
Không đánh bóng bằng giấy nhám, chỉ nên dùng đồ chùi nhôm để chà sạch và rửa lại kĩ bằng nước rửa chén, bát;
Không chứa thức ăn có nhiều mỡ, chất muối, axit,… lâu ngày trong đồ dùng bằng nhôm hoặc gang.
(trang 14 sgk Công nghệ 9):Đồ dùng nào trong nhà bếp được làm bằng sắt không rỉ? Cách sử dụng và bảo quản chúng như thế nào?
Trả lời:
– Đồ dùng được làm bằng sắt: Chảo, nồi, thìa, đũa kim loại,…
– Cách sử dụng và bảo quản:
Tránh va chạm với những đồ dùng cùng chất liệu vì dễ làm trầy xước bề mặt. Chỉ nên dùng đũa hoặc đồ dùng bằng gỗ để xào nấu thức ăn;
Không lau chùi bằng đồ nhám vì dễ gây trầy xước, mất vẻ bóng láng;
Không chứa thức ăn có nhiều chất muối, axit,… lâu ngày trong đồ dùng bằng sắt không gỉ, thức ăn dễ nhiễm mùi sắt và làm mòn, hỏng đồ dùng…
(trang 14 sgk Công nghệ 9): Em hãy kể tên những đồ dùng điện sử dụng trong nhà bếp. Cách sử dụng an toàn và bảo quản chúng như thế nào?
Trả lời:
– Những đồ dùng điện trong nhà bếp: nồi cơm điện, bếp từ, nồi hấp, nồi áp suất,…
– Cách sử dụng và bảo quản:
Trước khi sử dụng: kiểm tra ổ cắm, dây dẫn điện.
Khi sử dụng: sử dụng đúng quy cách.
Sau khi sử dụng: chùi sạch, lau khô bằng giẻ mềm sạch, tránh để dính nước.
Lời giải:
– Những dụng cụ thiết bị nhà bếp được làm bằng những vật liệu như đồ nhựa, đồ gỗ, đồ thủy tinh, đồ gốm sứ tráng men, các loại đồ kim loại,…
– Một số tên các dụng cụ thiết bị đó:
Đồ gỗ: Thớt, muôi, đũa…
Đồ gốm sứ tráng men: Bát con, bát súp, bát tô, hến,…
Đồ thủy tinh: Bát canh, cốc,…
Các loại đồ kim loại: Thìa, dĩa, đũa,…
Lời giải:
– Đồ gỗ:
+ Không ngâm nước.
+ Khi sử dụng xong nên rửa bằng nước rửa chén, bát thật sạch và phơi gió cho khô, tránh phơi ngoài nắng hoặc trực tiếp trên lửa.
– Đồ nhựa:
+ Không để gần lửa
+ Không nên chứa thức ăn có nhiều dầu mỡ và những thức ăn đang nóng, sôi.
+ Khi sử dụng xong nên rửa bằng nước rửa chén, bát (hoặc xà phòng) thật sạch và phơi cho khô ráo.
– Đồ thủy tinh, tráng men:
+ Nên cẩn thận trong khi sử dụng vì dễ vỡ, dễ tróc lớp men;
+ Chỉ nên đun lửa nhỏ.
+ Chỉ nên dùng đũa hoặc thìa (muỗng) bằng gỗ để xào nấu thức ăn, tránh dùng thìa nhôm;
+ Sử dụng xong, phải rửa thật sạch bằng nước rửa chén, bát (hoặc xà phòng) và để khô ráo.
+ Không nấu thức ăn trong những đồ dùng tráng men đã bị tróc lớp men.
– Đồ nhôm, gang
+ Nên cẩn thận khi sử dụng vì dễ rạn nứt, móp méo.
+ Không để ẩm ướt.
+ Không đánh bóng bằng giấy nhám, chỉ nên dùng đổ chủi nhôm để chà sạch và rửa lại kĩ bằng nước rửa chén, bát (hoặc xà phòng);
+ Không chứa thức ăn có nhiều mỡ, chất muối, axit,… lâu ngày trong đồ dùng bằng nhôm hoặc bằng gang.
– Đồ sắt không gỉ (inox)
+ Không đun lửa to vì dễ bị ố;
+ Tránh va chạm với những đồ dùng cùng chất liệu vì dễ làm trầy xước bề mặt. Chỉ nên dùng đữa hoặc đồ dùng bằng gỗ để xào nấu thức ăn;
+ Không lau chùi bằng đồ nhám vì dễ gây trầy xước, mất vẻ bóng láng;
+ Không chứa thức ăn có nhiều chất muối, axit,… lầu ngày trong đồ dùng bằng sắt không gỉ, thức ăn dễ bị nhiễm mùi sắt và làm mòn, hỏng đồ dùng.
– Đồ dùng điện
+ Trước khi sử dụng: kiểm tra ổ cắm, dây dẫn điện.
+ Khi sử dụng: sử dụng đúng quy cách.
+ Sau khi sử dụng: chùi sạch, lau khô bằng giẻ mềm sạch, tránh để dính nước.
Lời giải:
– Một vài đồ dùng điện dùng trong nhà bếp: Nồi cơm điện, bếp từ, lò vi sóng, nồi hầm,…
– Cách sử dụng và bảo quản:
+ Trước khi sử dụng: kiểm tra ổ cắm, dây dẫn điện.
+ Khi sử dụng: sử dụng đúng quy cách.
+ Sau khi sử dụng: chùi sạch, lau khô bằng giẻ mềm sạch, tránh để dính nước.
Bài 3: Sắp xếp và trang trí nhà bếp
Tóm tắt lý thuyết
-
Cất giữ thực phẩm.
-
Cất giữ dụng cụ làm bếp.
-
Chuẩn bị sơ chế thực phẩm.
-
Nấu nướng, thực hiện món ăn.
-
Bày dọn thức ăn và bàn ăn.
| Cất giữ thực phẩm | Tủ cất giữ thực phẩm hoặc tủ lạnh; |
| Cất giữ dụng cụ làm bếp | Tủ, kệ chứa thức ăn và các đồ dùng cho chế biến và dọn ăn. |
| Chuẩn bị sơ chế thực phẩm | Bàn sửa soạn thức ăn; Bàn cắt, thái, chậu rửa; |
| Nấu nướng, thực hiện món ăn | Bếp đun; |
| Bày dọn thức ăn và bàn ăn | Bàn để các nồi thức ăn vừa nấu xong; |
-
Sắp xếp nhà bếp hợp lý là: bố trí các khu vực làm việc trong bếp thuận lợi cho người nội trợ để công việc được triển khai gọn gàng và khoa học.
-
Sơ đồ các khu vực trong nhà bếp:
2. Bố trí các khu vực hoạt động trong nhà bếp:
a. Bố trí các khu vực hoạt động:
-
Tủ cất giữ thực phẩm nên đặt gần cửa ra vào nhà bếp.
-
Bàn sơ chế nguyên liệu đặt ở khoảng giữa tủ cất thực phẩm và chỗ rửa thực phẩm.
-
Bếp đun đặt vào một góc của nhà bếp.
-
Cạnh bếp đun nên đặt kệ nhỏ để các loại gia vị dùngcho việc nấu nướng và bàn để thức ăn vừa chế biến xong.
b. Chú ý
-
Nên đặt bồn rửa ở khoảng giữa tủ cất thực phẩm và bếp đun;
-
Tủ chứa thức ăn, bếp và nơi dọn thức ăn được tạo thành một tam giác đều (theo tưởng tượng) để tiện việc đi lại, di chuyển và ít tốn thời gian. Nếu nhà bếp quá hẹp nên đặt thẳng hàng.
-
Để nối liền các khu vực làm việc nêu trên, cần có những tủ, ngăn chứa tất cả những đồ dùng cần thiết; những tủ này có thể dài hay ngắn tùy theo nhà bếp rộng hay hẹp.
-
Chiều cao của tất các tủ, bồn rửa phải vừa tầm tay, trung bình 80cm, chiều rộng khoảng 60cm.
-
Bề mặt của tủ, bồn rửa nên làm bằng nhôm hay gạch men hoặc đá mài cho dễ lau chùi.
II. Một số cách sắp xếp, trang trí nhà bếp thông dụng
-
Dù nhà ở thuộc loại nào (nhà lá, nhà gỗ, nhà gạch, nhà bê tông…) cũng cần phải sắp xếp và trang trí nhà bếp thích hợp để tạo thuận lợi cho công việc ăn uống thường ngày của gia đình.
-
Tùy thuộc vào cấu trúc của nhà ở và điều kiện kinh tế của gia đình, có thể sắp xếp và trang trí nhà bếp theo một trong các dạng sau đây:
1. Dạng chữ I
-
Sử dụng một bên tường (hình 3)
-
Tủ chứa thức ăn (1)
-
Nơi rửa dọn (2)
-
Nơi đun nấu (3)
-
Hình 3 - Sắp xếp nhà bếp dạng chữ I
-
Các khu vực làm việc được nối liền bởi các ngăn và kệ tủ.
-
Trên tường có các ngăn tủ chứa bát đĩa, thức ăn và dụng cụ cần thiết.
2. Dạng hai đường thẳng song song
-
Sử dụng hai bức tường đối diện (hình 4)
Hình 4 - Sắp xếp nhà bếp dạng hai đường thẳng song song
3. Dạng chữ U
-
Khu vực làm việc đặt theo 3 cạnh tường (hình chữ U) (hình 5)
Hình 5 - Sắp xếp nhà bếp dạng chữ U
4. Dạng chữ L
-
Sử dụng hai bức tường thẳng góc (hình 6)
-
Đối với các loại nhà xây bằng những vật liệu thô sơ hoặc nhà được xây dựng ở những vùng không có hệ thống nước máy của Nhà nước cũng cần quan tâm đến việc sắp xếp nhà bếp gọn gàng, ngăn nắp, hợp lí và khoa học để công việc nấu ăn được dễ dàng thuận lợi.
Bài tập minh họa
Hãy kể những công việc thường làm trong nhà bếp?
Hướng dẫn giải
-
Cất giữ thực phẩm.
-
Cất giữ dụng cụ làm bếp.
-
Chuẩn bị sơ chế thực phẩm.
-
Nấu nướng, thực hiện món ăn.
-
Bày dọn thức ăn và bàn ăn.
Bài 2:
Có mấy khu vực hoạt động trong nhà bếp? Cho biết cách sắp xếp thích hợp?
Hướng dẫn giải
-
Có 5 khu vực: Cất, giữ thực phẩm; sửa soạn thực phẩm; thái, rửa thực phẩm; nấu nướng; bày, dọn thức ăn.
-
Sắp xếp nhà bếp hợp lý là: bố trí các khu vực làm việc trong bếp thuận lợi cho người nội trợ để công việc được triển khai gọn gàng và khoa học.
-
Tủ cất giữ thực phẩm nên đặt gần cửa ra vào nhà bếp.
-
Bàn sơ chế nguyên liệu đặt ở khoảng giữa tủ cất thực phẩm và chỗ rửa thực phẩm.
-
Bếp đun đặt vào một góc của nhà bếp.
-
Cạnh bếp đun nên đặt kệ nhỏ để các loại gia vị dùng cho việc nấu nướng và bàn để thức ăn vừa chế biến xong.
-
Lời kết
Như tên tiêu đề của bài Sắp xếp và trang trí nhà bếp, sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:
-
Biết cách sắp xếp và trang trí các khu vực trong nhà bếp hợp lí và khoa học, tạo sự gọn gàng ngăn nắp và thoải mái khi nấu ăn.
-
Biết vận dụng kiến thức đã học vào điều kiện cụ thể ở gia đình.
-
Sắp xếp và trang trí các khu vực trong nhà bếp hợp lí và khoa học.