Tóm tắt nội dung tài liệu - Vận dụng học thuyết hình thái kinh tế - xã hội vào sự nghi ệp
xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. 1. Việc lựa chọn con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư
bản chủ nghĩa.
Sau khi xây dựng học thuyết hình thái kinh tế - xã h ội, C.Mác đã vận d ụng
học thuyết đó vào phân tích xã hội tư bản, vạch ra các quy lu ật v ận đ ộng,
phát triển của xã hội đó và đã đi đến dự báo về sự ra đ ời c ủa hình thái kinh
tế - xã hội cao hơn, hình thái cộng sản chủ nghĩa, mà giai đoạn đ ầu là ch ủ
nghĩa xã hội.
Chủ nghĩa xã hội đã hình thành phát triển từ sau Cách m ạng tháng M ười
Nga. Khi đó, chủ nghĩa xã hội được xây dựng theo mô hình kế ho ạch hóa t ập
trung. Mô hình đó đã phát huy vai trò tích cực trong m ột giai đo ạn l ịch s ử nh ất
định, nhưng đến cuối những năm 80 của thế kỷ XX đã rơi vào khủng hoảng
nghiêm trọng, dẫn đến chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô và Đông Âu s ụp
đổ. Từ đó, có quan điểm khẳng định chủ nghĩa tư bản là vĩnh viễn và ph ủ
nhận chủ nghĩa xã hội.
Thực ra, khủng hoảng đó chỉ bác bỏ chủ nghĩa xã hội theo mô hình k ế ho ạch
hóa tập trung, chứ không phải bác bỏ chủ nghĩa xã hội với tính cách là xã h ội
cao hơn chủ nghĩa tư bản. Chính sự khủng hoảng đó giúp cho chúng ta nh ận
thức rõ hơn về chủ nghĩa xã hội và con đường tiến lên chủ nghĩa xã h ội. Nếu
như cách mạng công nghiệp thế kỷ XVIII - XIX đã quyết định thắng l ợi c ủa
chủ nghĩa tư bản đối với phong kiến, thì cuộc cách mạng khoa học và công
nghệ hiện đại đang tạo ra những tiền đề vật chất để thay th ế ch ủ nghĩa t ư
bản bằng chủ nghĩa xã hội.
Vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, Đ ảng ta
khẳng định: độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội không tách r ời nhau. Đó là
quy luật phát triển của cách mạng Việt Nam, là sợi chỉ đỏ xuyên su ốt đường
lối cách mạng của Đảng. Việc Đảng ta luôn luôn kiên đ ịnh con đ ường ti ến
lên chủ nghĩa xã hội là phù hợp với xu hướng của thời đại và đi ều kiện c ụ
thể của nước ta.
Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta xây dựng là một xã hội: do nhân dân lao
động làm chủ; có một nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xu ất
hiện đại và chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu; có nền văn
hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người được giải phóng kh ỏi áp
bức, bóc lột, bất công, làm theo năng lực, hưởng theo lao đ ộng, có cu ộc
sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn di ện cá nhân; các
dân tộc trong nước bình đẳng, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau cùng ti ến b ộ; có
quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân tất cả các nước trên thế gi ới. M ục
tiêu của chúng ta là: "Xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, n ước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh".
"Con đường đi lên của nước ta là sự phát triển quá đ ộ lên ch ủ nghĩa xã h ội
bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa, tức là bỏ qua việc xác lập vị trí thống trị
của quan hệ sản xuất và kiến trúc thượng tầng tư bản chủ nghĩa, nhưng ti ếp
thu, kế thừa những thành tựu mà nhân loại đã đạt được dưới ch ế đ ộ tư bản
chủ nghĩa, đặc biệt về khoa học và công nghệ để phát tri ển nhanh l ực l ượng
sản xuất, xây dựng nền kinh tế hiện đại.
Xây dựng chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa, tạo ra sự biến
đổi về chất của xã hội trên tất cả các lĩnh vực là sự nghiệp rất khó khăn,
- phức tạp, nên phải trải qua một thời kỳ quá độ lâu dài với nhi ều chặng
đường, nhiều hình thức tổ chức kinh tế, xã hội có tính chất quá đ ộ. Trong các
lĩnh vực của đời sống xã hội diễn ra sự đan xen và đấu tranh gi ữa cái m ới và
cái cũ". 2. Xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa.
Trong quá trình xây dựng xã hội ở nước ta, "Đảng và Nhà n ước ta ch ủ tr ương
thực hiện nhất quán và lâu dài chính sách phát tri ển nền kinh t ế hàng hóa
nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà
nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đó chính là nền kinh t ế th ị tr ường
định hướng xã hội chủ nghĩa".
Ngày nay, tất cả các nước đều phải xây dựng và phát triển kinh tế thị trường.
Tuy nhiên, trong chế độ xã hội khác nhau, kinh t ế thị trường đ ược s ử d ụng
với mục đích khác nhau. Trong các nước tư bản, đó là kinh t ế th ị tr ường t ư
bản chủ nghĩa. Ở nước ta, đó là kinh tế thị trường định hướng xã h ội ch ủ
nghĩa.
Kinh tế thị trường là thành tựu chung của văn minh nhân lo ại. Nó là k ết qu ả
của sự phát triển lực lượng sản xuất đến một trình độ nhất định, kết quả của
quá trình phân công lao động xã hội, đa dạng hóa các hình th ức s ở h ữu,
đồng thời nó là động lực mạnh mẽ thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển.
Theo quan điểm của Đảng ta, "kinh tế thị trường định hướng xã h ội ch ủ
nghĩa có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh t ế, trong đó kinh t ế
nhà nước giữ vai trò chủ đạo; kinh tế nhà nước cùng với kinh t ế t ập thể ngày
càng trở thành nền tảng vững chắc".
Xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định h ướng xã h ội ch ủ nghĩa
vừa phù hợp với xu hướng phát triển chung của nhân loại, v ừa phù h ợp v ới
yêu cầu phát triển của lực lượng sản xuất ở nước ta; với yêu cầu của quá
trình xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập
kinh tế quốc tế. Đảng ta khẳng định: "Mục đích của nền kinh t ế th ị tr ường
định hướng xã hội chủ nghĩa là phát triển lực lượng sản xuất, phát tri ển kinh
tế để xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, nâng cao đ ời
sống nhân dân. Phát triển lực lượng sản xuất hiện đ ại gắn liền v ới xây d ựng
quan hệ sản xuất mới phù hợp trên cả ba mặt sở hữu, quản lý và phân ph ối". Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa không th ể tách r ời vai trò
quản lý của Nhà nước xã hội chủ nghĩa. "Nhà nước ta là Nhà n ước xã h ội
chủ nghĩa quản lý nền kinh tế bằng pháp luật, chiến lược, quy hoạch, kế
hoạch, chính sách, sử dụng cơ chế thị trường, áp dụng các hình th ức kinh t ế
và phương pháp quản lý của kinh tế thị trường để kích thích sản xu ất, gi ải
phóng sức sản xuất, phát huy mặt tích cực, hạn chế và khắc phục mặt tiêu
cực của cơ chế thị trường, bảo vệ lợi ích nhân dân lao động của toàn thể
nhân dân".
3. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã
hội ở nước ta.
Nước ta tiến lên chủ nghĩa xã hội từ một nền kinh tế phổ biến là sản xuất
nhỏ, lao động thủ công là phổ biến. Cái thiếu thống nhất của chúng ta là m ột
nền đại công nghiệp. Chính vì vậy, chúng ta phải tiến hành công nghi ệp hóa,
hiện đại hóa. Trong thời đại ngày nay, công nghiệp hóa phải g ắn li ền v ới
- hiện đại hóa. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta là nh ằm xây d ựng c ơ
sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội. Đó là nhiệm vụ trung tâm trong
suốt thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng ta đã chỉ ra: "Con đ ường
công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nước ta cần và có thể rút ngắn th ời gian,
vừa có những bước tuần tự, vừa có bước nhảy vọt. -Phát huy những lợi thế
của đất nước, tận dụng mọi khả năng để đạt trình độ công nghệ tiên ti ến,
đặc biệt là công nghệ thông tin và công nghệ sinh học, tranh thủ ứng d ụng
ngày càng nhiều hơn, ở mức cao hơn và phổ biến hơn những thành tựu m ới
về khoa học và công nghệ, từng bước phát triển kinh tế tri thức. Phát huy
nguồn lực trí tuệ và sức mạnh tinh thần của người Việt Nam; coi phát tri ển
giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ là nền tảng và động l ực của s ự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Từ năm 1996, đất nước ta đã chuyển sang giai đoạn đẩy mạnh công nghi ệp
hóa, hiện đại hóa, phấn đấu đến năm 2020 cơ bản trở thành một nước công
nghiệp. Đây cũng là yếu tố có ý nghĩa quyết định chống l ại "nguy c ơ t ụt h ậu
xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới". -Sự
nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta chỉ thực sự thành công ch ừng
nào thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hi ện đ ại hóa đất n ước. 4. Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với chính trị và các mặt
khác của đời sống xã hội.
Gắn liền với phát triển kinh tế, xây dựng nền kinh tế th ị tr ường đ ịnh h ướng xã
hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đ ất n ước, phải
không ngừng đổi mới hệ thống chính trị, nâng cao vai trò lãnh đ ạo và s ức
chiến đấu của Đảng, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội ch ủ nghĩa, nâng
cao vai trò của các tổ chức quần chúng, phát huy sức mạnh đại đoàn k ết
toàn dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ qu ốc.
Đồng thời với phát triển kinh tế, phải phát triển văn hóa, xây d ựng n ền văn
hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc nhằm không ngừng nâng cao đ ời s ống
tinh thần của nhân dân; phát triển giáo dục và đào tạo nh ằm nâng cao dân
trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài; giải quyết t ốt các vấn đ ề xã h ội,
thực hiện công bằng xã hội nhằm thực hiện mục tiêu: "dân giàu, n ước mạnh,
xã hội công bằng, dân chủ, văn minh".
Tóm lại, học thuyết hình thái kinh tế - xã hội là một học thuyết khoa h ọc.
Trong điều kiện hiện nay, học thuyết đó vẫn giữ nguyên giá tr ị. Nó đ ưa l ại
một phương pháp thực sự khoa học để phân tích các hiện tượng trong đ ời
sống xã hội để từ đó vạch ra phương hướng và giải pháp đúng đ ắn cho hoạt
động thực tiễn. Học thuyết đó đã được Đảng ta vận dụng một cách sáng t ạo
trong điều kiện cụ thể của nước ta, vạch ra đường lối đúng đ ắn cho s ự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Nghị quyết Đại hội IX đã chỉ ra: "Chiến lược phát triển kinh tế - xã h ội 10
năm 2001 - 2010 nhằm: đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát tri ển, nâng
cao rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, tạo nền t ảng đ ể đ ến
năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo h ướng hi ện
đại. Nguồn lực con người, năng lực khoa học và công nghệ, kết cấu h ạ tầng,
tiềm lực kinh tế, quốc phòng, an ninh được tăng cường; thể chế kinh t ế th ị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa được hình thành v ề c ơ bản; v ị th ế c ủa
- nước ta trên trường quốc tế được nâng cao.
Page 2 YOMEDIA Sau khi xây dựng học thuyết hình thái kinh tế - xã hội, C.Mác đã vận dụng
học thuyết đó vào phân tích xã hội tư bản, vạch ra các quy luật vận động,
phát triển của xã hội đó và đã đi đến dự báo về sự ra đời của hình thái kinh
tế - xã hội cao hơn, hình thái cộng sản chủ nghĩa, mà giai đoạn đầu là chủ
nghĩa xã hội. 12-06-2011 2228 299 Download Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.
|
