Dịch vụ vận chuyển hàng hóa qua xe khách khá là thuận tiện trong công việc, cũng như chi phí, việc vận chuyển này tiện cả đôi đường từ người vận chuyển đến nhà xe, tuy là tiện ích như vậy nhưng chúng ta lại chưa có một chế tài quản lý, cũng như việc đảm bảo quyền lợi cho những người gửi hàng hóa. Đó là những lý do tiềm ẩn những rủi ro và chịu thiệt luôn luôn là những người gửi hàng. Vậy hôm nay chúng ta xe cũng bàn luận về những vấn đề này để có cái nhìn đa chiều hơn. Show
Vận chuyển hàng hóa qua xe khách: thuận tiện nhưng chưa quản lý. Trong vấn đề xe khách vận chuyển hàng hóa thì có những vấn đề gì phát sinh trong vấn đề vận chuyển này. Vận chuyển hàng hóa bằng xe khách giúp thuận tiện cho người dân.Tại sao dịch vụ vận chuyển hàng hóa lại không được gửi bằng công ty chuyên cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hóa mà lại là vận chuyển hàng lại dựa theo xe khách. Điều quyết định sự lựa chọn người dân sử dụng dịch vụ đó là sự thuận tiện cho người dân. Bà Nguyễn Hà Linh ở thị trấn Vân Đình cho biết : Tôi làm nghề cung cấp vịt sạch cho các quán ăn, chính vì vậy nếu tính chi phí cho việc vận chuyển trực tiếp ra cho khách hàng không thuận tiện nhưng tiềm ẩn những rủi do khi tham gia giao thông, hơn nữa khi tham gia giao thông bằng xe máy mà trở khối lượng nhiều rất dễ bị phạt, mà chi phí xăng xe nhiều khi còn nhiều hơn số tiền mà tôi gửi qua xe khách, khi sáng đến xe chạy qua tôi đóng gói sẵn hàng ghi số điện thoại trên lô hàng, khi gấn đến nơi lái xe gọi điện cho người nhận và giao hàng, chi phí lại rất rẻ, đó là lý do mà tôi sử dụng dịch vụ gửi hàng này. Hiện tại tỉnh, nhiều nhà xe có văn phòng tiếp nhận hàng hóa ký gửi, nên người dân có thể đến gửi hàng khi có nhu cầu; nếu không vẫn có thể đến bến xe gửi trực tiếp cho tài xế. Việc giao nhận chỉ thông qua giao dịch bằng miệng chứ không cần thủ tục, hóa đơn, chứng từ. Hơn nữa vì là chi phí rẻ hơn rất nhiều khi so với dịch vụ chuyển phát nhanh, chính vì vậy mà được nhiều người lựa chọn. Tất cả xe khách từ tuyến liên tỉnh, nội tỉnh và thậm chí cả xe buýt đều có dịch vụ vận chuyển hàng hóa cho người dân. Dịch vụ này đem lại khá nhiều lợi ích cho người dân như giá cả rẻ, không cần thủ tục rườm rà nên nhiều người lựa chọn. Điều đáng nói, vì lợi nhuận, các nhà xe không từ chối bất cứ loại hàng hóa nào, khối lượng bao nhiêu, miễn là có người gửi. Đối với thời điểm vắng khách, ngoài chất hàng hóa ở khoang chở hàng theo quy định thì một số nhà xe còn thu gọn các hàng ghế phía sau để “chất” các loại hàng hóa. Còn vào thời điểm lượng khách đi lại nhiều, các nhà xe cũng tranh thủ những chỗ “hở” dưới các chỗ ngồi để xếp hàng. Chị L. (huyện Krông Pắc), một người thường xuyên gửi hàng hóa (chủ yếu trái cây) từ Đắk Lắk về Nghệ An cho biết, mỗi lần chị gửi hàng trọng lượng ít cũng 100 kg, nhiều thì 200 kg, tùy theo thời điểm, giá vận chuyển khoảng 400 – 500 ngàn đồng/100 kg. Còn khi gửi hàng hóa với trọng lượng chỉ 10 – 20 kg thì không phải trả phí, vì chị với nhà xe là chỗ quen biết lâu năm. Là người từng gửi hàng bằng hình thức này, ông Huỳnh Văn Hòa ở xã Bình Kiến, TP Tuy Hòa chuyển cung cấp dịch vụ seo, chia sẻ: Tôi có người thân ở tỉnh Bình Dương. Nếu đến các nhà xe gửi hàng thì người nhà phải lên bến xe Miền Đông để nhận. Do đó, cứ gần đến giờ xe xuất bến, tôi mang hàng đến bến gửi cho tài xế. Tôi chỉ cần đọc tên, số điện thoại người nhận và đóng phí cho tài xế là được. Sau khi đến khu vực tỉnh Bình Dương, tài xế gọi điện để người nhà tôi đến nhận hàng. Trong một lần mục sở thị tại Bến xe TP. Buôn Ma Thuột, có rất nhiều xe khách loại 16 chỗ ngồi chạy tuyến Ea H’leo – Buôn Ma Thuột đã dẹp hết ghế ở khoang chở khách để chất đầy hàng hóa. Hay trong một đợt kiểm tra về tình trạng xe đón, trả khách không đúng nơi quy định, lực lượng liên ngành giữa Thanh tra Sở GTVT và Phòng Cảnh sát quản lý về trật tự xã hội Công an tỉnh phát hiện xe khách mang BKS 77B – 012.49, mặc dù đăng ký dịch vụ dán ngoài thành xe là xe chở khách, nhưng gần như toàn bộ khoang chở khách chất đầy khoai tây, củ từ và một số mặt hàng trái cây khác. Khi tổ liên ngành lập biên bản xử phạt, tài xế năn nỉ xin tha và viện lý do thời điểm này vắng khách nên tranh thủ chở hàng để bù chi phí nhiên liệu. Còn trên các tuyến giao thông từ tuyến huyện đến khu vực nội thành, không khó để bắt gặp hình ảnh một số xe khách dừng đón, trả khách và bốc hàng hóa với số lượng lớn, nhưng ít khi bị kiểm tra, xử lý về hành vi này. Rủi ro khi vận chuyển hàng hóa qua kênh này.Việc chở hàng hóa trên xe khách tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Chẳng hạn, nếu nhà xe chất quá nhiều hàng sẽ dẫn đến mất cân bằng, nguy cơ lật xe sẽ rất cao. Trường hợp khác, nhiều nhà xe chở hàng hóa có mùi nặng như sầu riêng, mít hay động vật sẽ gây ngột ngạt cho hành khách ngồi trên xe. Đặc biệt, đối với những xe chở hàng dễ cháy nổ thì nguy cơ mất an toàn của hành khách ngồi trên xe rất cao. Chưa kể, đối với hàng hóa cấm vận chuyển, nếu gặp sự kiểm tra, buộc nhà xe vừa phải sang khách dọc đường vừa làm mất thời gian đi lại, gây không ít phiền toái cho người đi xe. Việc dễ dàng gửi và nhận hàng đã giúp dịch vụ này dần trở thành lựa chọn của nhiều người dân, nhưng cũng từ đây phát sinh rủi ro. Phần lớn hãng xe không yêu cầu người gửi cho kiểm tra hàng hóa bên trong. Đây là một trong những sơ hở để kẻ xấu lợi dụng vận chuyển, tiêu thụ hàng cấm. Mặt khác, không ít vụ xe khách vận chuyển hàng gây cháy nổ… Bà Hồ Thị Phương, chủ DNTN Vận tải và dịch vụ du lịch Bình Phương (TP Tuy Hòa), cho biết: Ngoài hành lý của hành khách, chúng tôi chỉ nhận một số thực phẩm mà khách gửi và được vận chuyển trên xe khách. Trước khi nhận hàng, chúng tôi có hỏi khách gửi hàng gì nhưng cũng không biết họ nói thật hay không. Vì vậy, nếu nhận phải hàng có nguy cơ xảy ra rủi ro thì cũng chịu… “hên xui”. Theo Sở GTVT, từ đầu năm đến nay, cả nước xảy ra nhiều vụ cháy nổ ô tô vận tải hành khách, trong đó chủ yếu là loại xe giường nằm, gây mất trật tự an toàn giao thông, làm thiệt hại lớn về người và tài sản, gây tâm lý lo sợ cho hành khách. Cụ thể như vụ tai nạn xảy ra với xe khách giường nằm lưu thông trên tuyến quốc lộ 18 qua tỉnh Bắc Ninh ngày 21/2, vụ trên đèo Lò Xo tỉnh Kon Tum ngày 3/2… mà nguyên nhân xuất phát từ hàng hóa chở trên xe. Tuy Phú Yên chưa xảy ra trường hợp nào nhưng nếu các nhà xe sơ hở trong việc giao nhận hàng thì rủi ro cũng có thể xảy ra. Xiết chặt quản lý trong việc vận chuyển hàng hóa qua xe khách.Theo quy định, xe khách không được nhận chuyển hàng hóa của người không phải là hành khách đi trên xe nếu không đăng ký dịch vụ với cơ quan chức năng và nếu nhận phải có hợp đồng giữa bên giao và bên nhận. Nếu như việc mang hành lý xách tay hay ký gửi hàng hóa của hành khách khi đi máy bay được các hãng hàng không và đơn vị quản lý cảng kiểm soát chặt chẽ, nghiêm ngặt thì đối với xe khách hầu như không gặp trở ngại nào từ phía cơ quan chức năng. Tại điểm đ Khoản 3, Điều 23 của Nghị định 171/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt đã quy định xử phạt lỗi ôtô chở hàng hóa trong khoang hành khách sẽ bị phạt tiền từ 500.000 – 800.000 đồng. Và Thông tư 18 /2013/TT-BGTVT cũng quy định doanh nghiệp vận tải có trách nhiệm giám sát, vận chuyển hàng cấm, súc vật, hàng dễ cháy nổ, không chở hàng trong khoang hành lý; không được chở quá tổng khối lượng cho phép của phương tiện; bến xe có trách nhiệm giám sát, ngăn chặn ngay từ bến. Tuy nhiên, tất cả các bến xe đều quên nhiệm vụ này. Ông Trần Thường, Giám đốc CTCP dịch vụ vận tải hành khách công cộng và quản lý Bến xe liên tỉnh Đắk Lắk cho biết, khi xe vào bến, đơn vị quản lý chỉ kiểm tra số lượng hành khách trên xe, còn đối với hàng hóa thì từ trước đến nay chưa thực hiện được, bởi không có thiết bị để cân tải trọng xe. Trách nhiệm chính đối với tình trạng này là của lái xe và lực lượng tuần tra kiểm soát trên đường. Trong khi đơn vị quản lý bến xe và cơ quan quản lý Nhà nước về hoạt động vận tải bằng ôtô chưa hề vào cuộc về vấn đề chất đầy hàng đối với xe khách, thì lái, phụ xe của đơn vị vận tải cũng “lơ” luôn chuyện kiểm tra hàng hóa của người gửi. Đó cũng là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng qua kiểm tra của lực lượng chức năng, phát hiện một khối lượng hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, thực phẩm quá hạn sử dụng, thậm chí chất dễ nổ, chất cấm như ma túy, hêrôin… Đơn cử, cuối tháng 12-2015, lực lượng chức năng đã mai phục, bắt quả tang xe khách BKS 47V-2589 của nhà xe Thái Hồng Sơn chở gần 800 kg thịt và xe khách BKS 47B-013.59 của nhà xe Hai Quyền chở hơn 1 tấn thịt thối đi tiêu thụ. Vì việc gửi hàng hóa trên xe khách thực chất chỉ là giao dịch bằng miệng, không giấy tờ, cam kết nên khi bị bắt giữ, ít tài xế khai tên tuổi, địa chỉ của người gửi. Do đó, sẽ rất khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc xử phạt, vì không tìm ra chủ hàng. Qua lấy lời khai ban đầu của cơ quan chức năng đối 2 trường hợp bị bắt, tài xế chỉ khai số hàng trên được nhận từ một người lạ mặt ở tỉnh Bình Định chứ không hề có chứng từ, hóa đơn xuất hàng nào. Ông Đỗ Bình Chính, Phó Giám đốc Sở GTVT cho biết, theo quy định tại thông tư 63/2014/TT-BGTVT thì số lượng hàng hóa được miễn cước đối với hành khách trên xe tuyến cố định là 20 kg/người. Khi xe đăng ký hoạt động tại bến thì lái và phụ xe phải chịu trách nhiệm về số hàng hóa trên xe, còn xe lưu thông trên đường thì nhiệm vụ kiểm tra thuộc về lực lượng tuần tra kiểm soát. Ông Chính cũng thừa nhận, việc siết chặt tải trọng phương tiện đã được lực lượng chức năng của tỉnh triển khai, nhưng chỉ với xe tải, còn đối với khách thì chưa tiến hành. Thời gian tới, đặc biệt trong giai đoạn cao điểm phục vụ vận chuyển hành khách dịp Tết 2016, Sở sẽ có văn bản nhắc nhở, đôn đốc các đơn vị vận tải, bến xe thực hiện việc chở hàng hóa đúng quy định, không chở quá tải, nghiêm cấm chở hàng cấm, chất dễ cháy nổ… Quy định là vậy nhưng thực tế không phải nhà xe nào cũng thực hiện nghiêm. Cũng theo bà Hồ Thị Phương, nhà xe này có đăng ký và được cơ quan chức năng cấp phép vận chuyển hành khách, hành lý, hàng hóa của hành khách và hàng hóa không phải của hành khách. Còn ông Hồ Đắc Thành, đại diện Công ty TNHH Dịch vụ và du lịch Cúc Tư, cho hay: Mỗi ngày có khoảng 20-30 người dân đến nhà xe Cúc Tư gửi hàng hóa, thực phẩm. Hàng gửi ít, cước phí được tính theo trọng lượng, khối hàng và vì nhà xe luôn bảo đảm an toàn hàng hóa của khách nên cũng không đăng ký với cơ quan chức năng. Thêm một vấn đề đặt ra, nếu xe khách nhận vận chuyển hàng hóa, vật phẩm tức là thực hiện dịch vụ bưu chính. Muốn vậy, doanh nghiệp phải làm thủ tục xin cấp phép hoạt động như một doanh nghiệp bưu chính; hàng hóa tiếp nhận cũng theo quy định của ngành. Còn theo Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, đơn vị không quản lý dịch vụ vận chuyển hàng hóa qua xe khách, khi nào phát hiện xe chở hàng vi phạm thì đơn vị mới phối hợp với các lực lượng tiến hành kiểm tra. Thực tế trên cho thấy, công tác quản lý dịch vụ vận chuyển trên xe khách còn có những “lỗ hổng” đòi hỏi cơ quan chức năng siết chặt quản lý hoạt động này. Sở GTVT các tỉnh đã yêu cầu các đơn vị kinh doanh vận tải hành khách không chở quá số người quy định; hành lý, hàng hóa của hành khách phải được xếp dàn đều trong khoang chở hành lý, không được chở hàng cấm, hàng dễ cháy nổ, động vật sống. Khi nhận hàng hóa gửi theo xe tuyến cố định, doanh nghiệp phải yêu cầu người gửi cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin của hàng hóa, người gửi, người nhận. Chủ doanh nghiệp chịu trách nhiệm khi có vi phạm các quy định về sắp xếp hàng hóa, hành lý trên xe khách. Sở cũng đề nghị thanh tra GTVT tăng cường kiểm tra đột xuất hoạt động của xe khách đối với việc xếp, dỡ hàng hóa trên xe trước khi xuất bến và xử lý vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.
Các bài viết khác:
|
