Bản tóm tắt được các tác giả Nhật Bản thuộc Trung Tâm Kiểm Soát Bệnh Truyền Nhiễm, Viện Y Tế Công Cộng Hokkaido, Sapporo, Japan; và Khoa Nhi thuộc Trường Y của Đại Học Bang Ohio, Bệnh Viện Nhi Đồng Toàn Quốc, Columbus, Ohio.
Nhiễm bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn (IM) là một trong những bệnh cấp tính đại diện, thường lành tính liên quan đến sơ nhiễm Epstein-Barr virus (EBV). Nói chung nhiễm bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn là tự giới hạn và có đặc điểm hầu hết bằng sốt thoáng qua, sưng to hạch toàn thân và gan – lách to. Tuy nhiên, nhiễm EBV nguyên phát rất hiếm tạo ra kết cục bệnh nặng hoặc các tình trạng tử vong chẳng hạn như thực bào tế bào máu tăng tổ chức bào lymphô bào cùng với viêm gan bùng phát đã biểu thị như một thể nặng hoặc tử vong của tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn hoặc EBV kết hợp với thực bào tế bào máu tăng tổ chức bào lymphô bào đơn thuần. Ngoài ra, nhiễm EBV mãn tính kết hợp với các bệnh gồm Burkitt's lymphoma, carcinoma mũi hầu họng không thể phân biệt, Hodgkin lymphoma, rối loạn tăng sinh tế bào T dòng lymphô (LPD)/lymphoma, rối loạn tăng sinh tế bào T dòng lymphô tế bào diệt tự nhiên gồm leukemia hoặc lymphoma, carcinoma dạ dày, pyothorax kết hợp lymphoma và rối loạn tăng sinh tế bào lymphô dòng tế bào B ở tuổi già cũng như nhiễm EBV hoạt động mãn tính và LPD/lymphoma ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch. Số lượng các bệnh mãn tính đe dọa đến tính mạng đã gắn liền với nhiễm EBV đang được báo cáo tăng và nhiều trong số các bệnh này có một tiên lượng xấu. Bài điểm báo này sẽ tập trung vào các vấn đề bệnh sử, bệnh sinh, chẩn đoán, điều trị và dự phòng các bệnh liên quan đến EBV đe dọa đến tính mạng.
PMID:22104426[PubMed - in process]
Tài liệu tham khảo
Okano M, Gross TG.(2012). Acute or chronic life-threatening diseases associated with epstein-barr virus infection. Am J Med Sci.2012 Jun;343(6):483-9.
Bs Phan Quận – Văn Phòng Hội Truyền Nhiễm Việt Nam
Virus Epstein-Barr (EBV) là một trong những virus phổ biến nhất ở người. Vậy nguyên nhân nhiễm virus EBV là gì? Triệu chứng bệnh như thế nào? Làm thế nào để phát hiện nhiễm virus EBV… là những thắc mắc được nhiều người quan tâm, tìm hiểu.
1. Nguyên nhân nhiễm virus EBV
Theo nghiên cứu, virus EBV khá phổ biến, chúng có mặt ở khắp mọi nơi và có tới 90% dân số nhiễm loại virus này ở dạng không gây nhiễm trùng.
Ngược lại nếu ở dạng nhiễm trùng, virus có thể gây triệu chứng nhẹ và làm gia tăng sự phát triển của nhiều bệnh ung thư như ung thư dạ dày, ung thư vòm họng, ung thư hạch bạch huyết…
Virus EBV khá phổ biến, chúng có mặt ở khắp mọi nơi và có tới 90% dân số nhiễm loại virus này ở dạng không gây nhiễm trùng.
Virus EBV lây nhiễm qua nước bọt và lây qua chất bài tiết của đường sinh dục. Điều này đồng nghĩa với việc sử dụng chung các đồ dùng ăn uống, hôn nhau, hôn vào miệng trẻ…; quan hệ tình dục đường miệng sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh.
2. Triệu chứng nhiễm virus EBV
Tùy vào độ tuổi nhiễm virus EBV mà có các triệu chứng khác nhau.
- Đối với trẻ em thì hầu như không có triệu chứng cụ thể
- Đối với thiếu niên và người trưởng thành sẽ thấy xuất hiện triệu chứng như mệt mỏi, cảm giác khó chịu, viêm họng, sốt, sưng hạch bạch huyết ở cổ và nách, sưng amidan, đau đầu, nổi mẩn, lách to…
Virus EBV nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như vỡ lách. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp phải các biến chứng khác của nhiễm EBV như: khó thở do sưng họng, vàng da, phát ban, viêm tụy, co giật hoặc viêm não.
Ở một vài trường hợp, virus EBV gây ra các bệnh lý nguy hiểm như ung thư vòm họng
Ở những bệnh nhân suy giảm miễn dịch, EBV có thể liên quan đến một số dạng ung thư hiếm gặp như ung thư hạch bạch huyết, ung thư vòm họng, ung thư dạ dày…
3. Cách phát hiện virus EBV
Thông thường rất khó phát hiện bản thân nhiễm virus EBV. Người bệnh chỉ biết mình nhiễm virus này khi khám sức khỏe hoặc làm xét nghiệm máu.
Xét nghiệm kháng thể EBV trong huyết tương thường được chỉ định trong các trường hợp:
- Người bệnh có dấu hiệu và triệu chứng của bệnh bạch cầu đơn nhân
- Thai phụ có các triệu chứng giống như cúm
Xét nghiệm máu là một phương pháp giúp phát hiện sớm sự hiện diện của virus EBV trong cơ thể
- Có triệu chứng nghi ngờ ung thư vòm họng, ung thư dạ dày hoặc ung thư hạch bạch huyết
- Nhằm theo dõi sự thay đổi kháng thể so với xét nghiệm đầu tiên âm tính, nhưng vẫn còn nghi ngờ nhiễm EBV
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu chống virus EBV. Việc điều trị nhiễm EBV hiện nay chủ yếu là nghỉ ngơi, uống nhiều nước và điều trị các triệu chứng. Người bệnh cần lưu ý tránh bất kỳ môn thể thao hoặc lao động nặng.
Virus EBV rất khó phát hiện sớm bởi các triệu chứng thường mờ nhạt và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường. Chính vì thế, chúng ta cần tiến hành kiểm tra sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm bất thường trong cơ thể và xử trí kịp thời bệnh.
Virus Epstein-Barr (EBV), còn gọi là herpesvirus ở người 4 là một trong những virus phổ biến nhất ở người. Vi rút này có thể gây nhiễm trùng cấp vùng họng, miệng và có thể dẫn đến ung thư vòm họng. Vậy cụ thể các triệu chứng nhiễm khuẩn EBV như thế nào?
Epstein-Barr là gì?
Virus Epstein-Barr (EBV), còn gọi là herpesvirus ở người 4 (HHV-4), là 1 trong 8 loại virus được biết trong gia đình Herpes và là một trong những virus phổ biến nhất ở người.
Virus Epstein-Barr (EBV), còn gọi là herpesvirus ở người 4
Epstein-Barr có mặt ở mọi nơi trên trái đất và trong cơ thể của 97% số người trưởng thành. Đường lây truyền chủ yếu của virus này là nước bọt nên các bệnh do nó gây ra được gọi là “bệnh của nụ hôn”.
EBV được biết đến như là nguyên nhân của bệnh bạch cầu đơn nhân (mononucleosis). EBV cũng liên quan với một số dạng đặc biệt của ung thư, chẳng hạn như u lympho Hodgkin, u lympho Burkitt, ung thư dạ dày, ung thư biểu mô vòm họng và các tình trạng liên quan đến virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) và u lympho của hệ thần kinh trung ương.
Triệu chứng nhiễm khuẩn EBV
Khi bạn bị nhiễm EBV, các triệu chứng có thể mất từ 4 đến 6 tuần mới xuất hiện. Ở trẻ em, các dấu hiệu có thể giống như triệu chứng cảm lạnh hoặc cúm.
Sốt, mệt mỏi là triệu chứng phổ biến ở người nhiễm EBV
Các biểu hiện nói chung thường là:
- Mệt mỏi
- Sốt
- Không có cảm giác thèm ăn
- Phát ban
- Viêm họng
- Sưng ở cổ
- Đau cơ bắp, cảm giác mệt mỏi, yếu
Chẩn đoán
Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm nhằm kiểm tra gan, lá lách có sưng hay không, có xuất hiện các mảng trắng trên amiđan hay không; xét nghiệm máu nhằm tìm kiếm các kháng thể, các chất mà hệ miễn dịch của người bệnh tạo ra để đáp ứng với virus EBV.
Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu tìm các kháng thể
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu chống EBV. Việc điều trị nhiễm EBV hiện nay chủ yếu là nghỉ ngơi, uống nhiều nước và điều trị các triệu chứng. Tránh bất kỳ môn thể thao hoặc lao động nặng nào có thể gây vỡ lách.
Cách phòng tránh tác hại của Epstein-Barr là sinh hoạt lành mạnh, vệ sinh; tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn điều độ, hợp lý, luyện tập thể dục hằng ngày. Đặc biệt, cần sát khuẩn thường xuyên vùng họng bằng các dung dịch kiềm; điều trị tốt các viêm mũi họng thông thường theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Đến gặp bác sĩ ngay nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào dưới đây:
- Đột ngột đau dữ dội ở phía bên trái của bụng
- Tiểu ít, mất nước liên tục
- Khó thở hoặc khó nuốt