Đề bài: Phân tích khổ cuối bài Mùa xuân nho nhỏ Show Mục lục bài viết: Phân tích khổ cuối bài Mùa xuân nho nhỏ I. Dàn ý Phân tích khổ cuối bài Mùa xuân nho nhỏ (Chuẩn)1. Mở bài - Giới thiệu chung về tác giả Thanh Hải, tác phẩm "Mùa xuân nho nhỏ". 2. Thân bài - "khúc Nam ai, Nam bình": những giai điệu buồn thương, tha thiết, trìu mến. - Hai điệu dân ca ngọt ngào xứ Huế, "Nam ai", "Nam bình" kết hợp cùng nhạc cụ "phách tiền": mở ra không gian thơ đậm phong vị xứ Huế.- "Nước non ngàn dặm tình" - "đất Huế": Tình yêu quê hương, xứ sở gắn với tình yêu đất nước. → Khúc hát ca ngợi quê hương bộc lộ tình yêu tha thiết của nhà thơ Thanh Hải dành cho thiên nhiên, cuộc đời. 3. Kết bài Khẳng định giá trị của khổ thơ. II. Bài văn mẫu Phân tích khổ cuối bài Mùa xuân nho nhỏ (Chuẩn)Mùa xuân là mùa của tình yêu, tuổi trẻ, mùa của những yêu thương và khát vọng cống hiến. Suốt dòng chảy của văn học, mùa xuân đã đi vào thị ca như một lẽ tự nhiên, mỗi bài thơ mỗi hương sắc viết về xuân. Một trong số đó, không thể không nhắc đến "Mùa xuân nho nhỏ" của Thanh Hải. Với cảm xúc chân thành và tình yêu quê hương, đất nước thiết tha, tác giả mang đến một bài thơ nhẹ nhàng, thanh khiết và tươi đẹp đến vô cùng. Khổ cuối tác phẩm là tiếng hát ca ngợi quê hương, đất nước của người thi sĩ. Sau khi dựng lên bức tranh thiên nhiên mùa xuân của thiên nhiên, của đất trời bằng những ngôn từ mộc mạc, giàu chất nhạc, nhà thơ Thanh Hải đã cất lời ngợi ca quê hương mình- điệu dân ca xứ Huế: "Mùa xuân ta xin hát Ước muốn lặng lẽ dâng cho đời với câu hát mang đậm phong vị quê hương cất lên từ nỗi lòng của một kẻ khát khao dâng hiến cho cuộc đời chung. Trước vẻ đẹp của xuân, sự bình yên của đất nước, tác giả không thể ngừng thổn thức mà nguyện ước được cất lên câu hát ngợi ca, hoà mình vào sức sống mùa xuân. Hai điệu dân ca ngọt ngào xứ Huế "Nam ai", "Nam bình" kết hợp cùng nhạc cụ "phách tiền" từ lâu đã trở thành nét đẹp trong âm nhạc, văn hóa của người dân nơi đây. Câu thơ bật lên khiến người đọc như hoà vào không gian của những làn điệu ca Huế, nghe vàng vọng đâu đây tiếng nhịp phách, tiếng ca của những ca công trên con thuyền xuôi dòng sông Hương. Dường như, những đặc trưng Huế với thiên nhiên, con người, văn hoá đã "ăn" vào máu thịt của thi nhân, cất lên trong lời thơ giản dị. Mùa xuân đất Huế một lần nữa lại khơi dậy cảm hứng trào dâng bật lên thành tiếng hát tha thiết và sâu nặng tình yêu quê hương. Trong giọng điệu của lời thơ, tác giả đã thể hiện niềm yêu mến và tự hào của mình với nét văn hoá phi vật thể của quê hương xứ Huế. " Nước non ngàn dặm tình Lãnh thổ Việt Nam trải dài từ Bắc chí Nam, nơi đâu trên dải đất hình chữ S cũng có dấu chân của tình yêu tha thiết nơi đáy lòng tác giả. "Nước non ngàn dặm tình" - "đất Huế" tình yêu quê hương, xứ sở gắn với tình yêu đất nước. Yêu đất nước mình, tác giả gửi gắm vào lời thơ, tiếng hát, ngàn dặm đất nước là ngàn dặm tình. Phải chăng, trong những tháng ngày cuối cuộc đời mình, ông muốn khắc ghi vào lòng thật sâu, thật sâu, thật rõ từng bóng hình của quê hương, đất nước mình, nơi mà ông đã dành cả thanh xuân, cả mấy mươi năm đời để yêu thương, gìn giữ, hi sinh và cống hiến. Lời thơ giản dị mà tràn đầy nhiệt huyết của một con người hết lòng mình với quê hương. Nơi cõi lòng của tác giả là nỗi niềm khát khao được sống và cống hiến, dẫu chỉ làm một bông hoa nhỏ cất lên tiếng hát, lời thơ lặng lẽ dâng đời. Khổ thơ cuối bài chỉ với bốn câu, vỏn vẹn 20 chữ mà gửi gắm biết bao tâm tình của tác giả. Không cầu kì, hoa mỹ, không hình thức, phô trương, Thanh Hải đã gửi lòng mình vào những gì gần gũi, bình dị và chân thành nhất. Để rồi mỗi khi đọc từng lời thơ trong bài, chúng ta biết yêu cuộc đời mình, biết sống đẹp và có trách nhiệm hơn với cuộc đời, với dáng hình của quê hương, xứ sở, như ai đó từng viết: "Đừng hỏi Tổ Quốc đã làm gì cho ta, mà hãy hỏi ta đã làm gì cho Tổ Quốc hôm nay". ----------------HẾT---------------- Các em vừa tham khảo bài văn Phân tích khổ cuối bài Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải. Để phân tích toàn diện và có cảm quan sâu sắc hơn về tác phẩm, các em cùng đọc thêm những bài văn hay cùng chủ đề như: Phân tích khổ đầu bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, Phân tích khổ 4,5 trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về nhan đề bài thơ Mùa xuân nho nhỏ. Các em cùng tham khảo Phân tích khổ cuối bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải. Bài văn mẫu giúp các em có cảm nhận sâu sắc hơn ước nguyện cuối cùng mà tác giả muốn thực hiện cho quê hương, đất nước. Qua đó, thấy được tình cảm lớn lao, thiêng liêng mà Thanh Hải dành cho Tổ Quốc mình.
Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” được Thanh Hải viết trên giường bệnh trước khi tác giả mất không lâu sau đó. Bài thơ là tiếng lòng thiết tha, niềm yêu mến vô hạn của nhà thơ đối với cuộc sống đẹp tươi, với đất nước đang từng ngày đổi mới và ước nguyện được gắn kết cuộc đời mình với cuộc đời chung của dân tộc. Sáu câu thơ đầu như tiếng hát reo vui đón chào một mùa xuân đẹp đã về. Trên dòng sông xanh của quê hương mọc lên “một bông hoa tím biếc”. Động từ “mọc” nằm ở vị trí đầu câu thơ gợi tả sự ngạc nhiên vui thú, một niềm vui hân hoan đón chào tín hiệu mùa xuân: “Mọc giữa dòng sông xanh, Một bông hoa tím biếc.” “Bông hoa tím biếc” ấy chỉ có thể là hoa lục bình, hoặc hoa súng mà ta thường gặp trên ao hồ, sông nước làng quê: “Con sông nhỏ tuổi thơ ta tắm Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng Hoa lục bình tím cả bờ sông…” (Trở về quê nội – Lê Anh Xuân) Màu xanh của nước hòa hợp với màu “tím biếc”của hoa đã tạo nên bức tranh xuân chấm phá mà đằm thắm. Ngẩng nhìn bầu trời, nhà thơ vui sướng lắng tai nghe chim chiền chiện hót Chim chiền chiện còn gọi là chim sơn ca, bạn thân của nhà nông. Từ “ơi” cảm thán biểu lộ niềm vui ngây ngất khi nghe chim hót: “Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời.” Hai tiếng “hót chi” là giọng điệu thân thương của người dân Huế được tác giả đưa vào diễn tả cảm xúc thiết tha giữa người với tạo vật. Chim chiền chiện hót gọi xuân về. Tiếng chim ngân vang, rung động đất trời đem đến bao niềm vui. Ngắm dòng sông, nhìn bông hoa đẹp, nghe chim hót, nhà thơ bồi hồi sung sướng: “Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng” “Đưa tay… hứng” là một cử chỉ bình dị trân trọng, thể hiện sự xúc động sâu xa. “Giọt long lanh” là sự liên tưởng đầy chất thơ. Là giọt sương mai, hay giọt âm thanh tiếng chim chiền chiện? Sự chuyển đổi cảm giác (thính giác – thị giác) đã tạo nên hình khối thẩm mĩ của âm thanh. Chỉ bằng ba nét vẽ: dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện hót…, Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh xuân đẹp tươi và đáng yêu vô cùng. Đó là vẻ đẹp và sức sống mặn mà của đất nước vào xuân. Bốn câu thơ tiếp theo nói về mùa xuân sản xuất và chiến đấu của nhân dân ta. Cấu trúc thơ song hành để chỉ rõ hai nhiệm vụ chiến lược ấy: “Mùa xuân người cầm súng, Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ.” “Lộc” là chồi non, cành biếc mơn mởn. Khi mùa xuân về cây cối đâm chồi nảy lộc. “Lộc”trong vãn cảnh này tượng trưng cho vẻ đẹp mùa xuân và sức sống mãnh liệt của đất nước. Người lính khoác trên lưng vành lá ngụy trang xanh biếc, mang theo sức sống mùa xuân, sức mạnh của dân tộc để bảo vệ Tổ quốc. Người nông dân đem mồ hôi và sức lao động cần cù làm nên màu xanh cho ruộng đồng, “trải dài nương mạ ” bát ngát quê hương. Ý thơ vô cùng sâu sắc: máu và mồ hôi của nhân dân đã góp phần tô điểm mùa xuân và để giữ lấy mùa xuân mãi mãi. Cả dân tộc bước vào mùa xuân với khí thế khẩn trương và náo nhiệt: “Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao.” “Hối hả” nghĩa là vội vã, gấp gáp, khẩn trương. “Xôn xao” nghĩa có nhiều âm thanh xen lẫn vào nhau, làm cho náo động; ở trong câu thơ, “xôn xao “cùng với điệp ngữ “tất cả như… ” làm cho câu thơ vang lên nhịp điệu vui tươi, mạnh mẽ khác thường. Đó là hành khúc Mùa Xuân của thời đại Hồ Chí Minh. Đoạn thơ tiếp theo nói lên những suy tư của nhà thơ về đất nước và nhân dân: “Đất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước”. Chặng đường lịch sử của đất nước với bốn nghìn năm trường tồn, lúc suy vong, lúc hưng thịnh với bao thử thách “vất vả và gian lao”. Thời gian đằng đẵng ấy, nhân dân ta từ thế hệ này qua thế hệ khác đã đem xương máu và mồ hôi, lòng yêu nước và tinh thần quả cảm để xây dựng và bảo vệ đất nước. Dân ta tài trí và nhân nghĩa. Bốn nghìn năm lập quốc tỏa sáng nền văn hiến Đại Việt đã khẳng định sức mạnh Việt Nam. Câu thơ “Đất nước như vì sao” là một hình ảnh so sánh đẹp và đầy ý nghĩa. Sao là nguồn sáng lấp lánh, là vẻ đẹp bầu trời, vĩnh hằng trong không gian, và thời gian. So sánh đất nước với vì sao là biểu lộ niềm tự hào đối với đất nước Việt Nam anh hùng, giàu đẹp. Hành trang đi tới tương lai của dân tộc ta không một thế lực nào có thể ngăn cản được: “Cứ đi lên phía trước”. Ba tiếng “cứ đi lên” thể hiện chí khí, quyết tâm và niềm tin sắt đá của dân tộc để xây dựng một Việt Nam “dân giàu, nước mạnh”. Sau lời suy tư là điều tâm niệm của Thanh Hải. Trước hết là lời nguyện cầu được hóa thân: “Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến” “Con chim hót” để gọi xuân về, đem đến niềm vui cho con người. “Một cành hoa” để tô điểm cuộc sống, làm đẹp thiên nhiên sông núi. “Một nốt trầm” của bản “hòa ca” êm ái để làm xao xuyến lòng người, cổ vũ nhân dân. “Con chim hót”, “một cành hoa “, “một nốt trầm…” là ba hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho cái đẹp, niềm vui, cho tài trí của đất nước và con người Việt Nam. Với Thanh Hải, hóa thân là để hiến dâng, để phục vụ cho một mục đích cao cả: “Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc” Lời thơ tâm tình thiết tha. Mỗi con người hãy trở thành “một mùa xuân nho nhỏ” để làm nên mùa xuân bất diệt của đất nước. Ai cũng phải có ích cho đời. “Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo khắc sâu ý tưởng: “Mỗi cuộc đời đã hóa núi sông ta” (Nguyễn Khoa Điềm). “Nho nhỏ” và “lặng lẽ” là cách nói khiêm tốn, chân thành. “Dâng cho đời” là lẽ sống đẹp, cao cả. Bởi lẽ “Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình ” (Tố Hữu). Sống hết mình thủy chung cho đất nước, đem cả cuộc đời mình phục vụ đất nước, cả từ lúc “tuổi hai mươi” trai tráng cho đến khi về già “tóc bạc”. Thơ hay là ở cảm xúc chân thành. Thanh Hải đã nói lên những lời gan ruột của mình. Ông đã sống như lời thơ ông tâm tình. Cảm động hơn nữa là bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được ông viết ra trên giường bệnh, một tháng trước lúc ông qua đời. Thanh Hải sử dụng biện pháp nghệ thuật điệp ngữ rất tài tình: “Ta làm… ta làm… ta nhập…”, “dù là tuổi… dù là khi… “đã làm cho âm điệu thơ, giọng thơ tha thiết, sâu lắng, ý thơ được khắc sâu và nhấn mạnh. Người đọc xúc động biết bao trước một giọng điệu thơ trữ tình, ấm áp tình đời như vậy. Có thể xem đoạn thơ này là những lời trăng trối của ông. Khổ thơ cuối là tiếng hát yêu thương: “Mùa xuân ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế.” Nam ai và Nam bình là hai điệu dân ca Huế rất nổi tiếng mấy trăm năm nay. Phách tiền là một nhạc cụ dân tộc để điểm nhịp cho lời ca, tiếng đàn tranh, đàn tam thập lục. Câu thơ “Mùa xuân ta xin hát” diễn tả niềm khao khát bồi hồi của nhà thơ đối với quê hương yêu dấu buổi xuân về. Quê hương đất nước trải dài ngàn dặm, chứa chan tình yêu thương. Đó là “ngàn dặm mình”, “ngàn dặm tình” đối với non nước và xứ Huế quê mẹ thân thương! Câu thơ của người con đất Huế quả là “dịu ngọt”. Mùa xuân là đề tài truyền thống trong thơ ca dân tộc. Thanh Hải đã góp cho thơ ca dân tộc một bài thơ xuân đẹp, đậm đà tình nghĩa. Qua khổ thơ 4 và 5 bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ, tình yêu mùa xuân gắn liền với tình yêu đất nước, quê hương được Thanh Hải diễn tả một cách sâu sắc, cảm động. Đó cũng là lời nhắn nhủ của nhà thơ đến người đọc muốn thế hệ rằng mỗi một cuộc đời hãy là một mùa xuân của đất nước. Đất nước ta mãi mãi sẽ là những mùa xuân tươi đẹp.  |
