Lịch sỠv� cây đà n Piano
Bất cứ nhạc cụ nà o cÅ©ng phải trải qua quá trình hình thà nh, thay đổi và cải tiến để có được hình dạng phổ biến nhÆ° ngà y nay. Cây Ä‘Ã n piano cÅ©ng không phải là ngoại lệ. Tên đầy đủ của nhạc cụ nà y là gravicèmbalo col piano e forte (Ä‘Ã n harpichord vá»›i âm nhẹ và mạnh). Ä�à n piano thuá»™c và o bá»™ nhạc cụ dây, bà n phÃm và bá»™ gõ. Song để đạt được âm thanh nhÆ° ngà y nay là khoảng 4 thế ká»· từ khi tổ tiên Ä‘Ã n piano được chế tạo lần đầu tiên.
1. �à n clavichord
Từ thá»�i xa xÆ°a, con ngÆ°á»�i đã biết tạo âm thanh từ bằng cách gảy hoặc kéo (nhÆ° kéo Ä‘Ã n violin) các sợi dây được căng ra. Giống nhÆ° cây Ä‘Ã n hạc (harp), Ä‘Ã n cò, Ä‘Ã n bầu, cây Ä‘Ã n guitar,… thì tiá»�n thân cây Ä‘Ã n piano là cây clavichord cÅ©ng dùng dây để tạo ra tiếng. Clavichord xuất hiện và o khoảng những năm 1600 nhÆ°ng nó chỉ mang tÃnh cá nhân hÆ¡n là dùng để biểu diá»…n cho đám đông.
Nguyên lý hoạt Ä‘á»™ng của cây clavichord rất Ä‘Æ¡n giản: khi đánh phÃm Ä‘Ã n thì sẽ kÃch hoạt má»™t loại đòn bẩy đánh và o dây Ä‘Ã n (khá giống vá»›i cây Ä‘Ã n piano hiện đại); má»—i dây Ä‘Ã n sẽ tạo ra được hÆ¡n 1 nốt – má»™t Ä‘iá»�u khác biệt vá»›i cây harpsichord và piano. Hình dạng Ä‘Ã n clavichord có hình chữ nháºt và có má»™t há»™p Ä‘Ã n để thoát âm.
Hình 1. �à n clavichord (nguồn: Keith Hill Instrument)
2. �à n harpsichord
Khoảng năm 1700, má»™t nghệ nhân tên Bartolomeo Cristofori đã thá» tạo cây Ä‘Ã n harpsichord cải tiến hÆ¡n so vá»›i những phiên bản cÅ©. Harpsichord của Bartolomeo sá» dụng nguyên lý gảy dây tức là khi ta đánh má»™t phÃm Ä‘Ã n thì bá»™ pháºn gá»�i là jack sẽ nảy lên gảy và o dây Ä‘Ã n. Hình dạng Ä‘Ã n harpsichord nhá»� hÆ¡n rất nhiá»�u so vá»›i cây grand piano nhÆ°ng dáng gần giống vá»›i cây piano. Nhược Ä‘iểm của cây harpsichord đó là nghệ sÄ© không thể kiểm soát Ä‘á»™ to nhá»� của âm thanh. Ä�iá»�u nà y dẫn đến há»� khó diá»…n đạt cảm xúc của mình qua cây Ä‘Ã n.
Hình 2. Cây đà n harpsichord (nguồn: Baroque Music Page)
�ể khắc phục tình trạng nà y Bertolomeo đã cho ra đ�i cây đà n gravicèmbalo hay còn được biết với tên g�i pianoforte. Với cây đà n nà y, nghệ sĩ có thể kiểm soát được âm thanh lớn nh�, mạnh nhẹ khác nhau. Và i năm sau phiên bản đầu tiên của đà n piano được tạo ra nhưng mãi đến năm 1732 mới thịnh hà nh với những bản nhạc viết riêng.
3. �à n Pianoforte
Ä�ến năm 1750 thiết kế Ä‘Ã n piano diá»…n ra theo hai hÆ°á»›ng dó là dáng nặng ná»� phức tạp ở Anh và cấu trúc Ä‘Æ¡n giản và nhẹ hÆ¡n tại Ä�ức. Trong khoảng thá»�i gian nà y, nghá»� đóng Ä‘Ã n piano nở rá»™ ở Vienne và những thế hệ nghệ nhân má»›i bao gồm Johann Andreas Stein, Nannette Streicher và Anton Walter. Cấu trúc Ä‘Ã n thế hệ nà y là viá»�n gá»—, má»™t mốt tạo ra từ 2 dây, búa bá»�c da. PhÃm Ä‘Ã n lúc nà y ngược lại so vá»›i Ä‘Ã n piano ngà y nay đó là vị trà phÃm trắng là phÃm Ä‘en, và phÃm Ä‘en là phÃm trắng. Số phÃm Ä‘Ã n lúc nà y và o khoảng 58 phÃm. Những nhà soạn nhạc nhÆ° Mozart và Bethoven Ä‘á»�u chÆ¡i loại Ä‘Ã n cách tân nà y.
Hình 3. Cây đà n pianoforte th�i Mozart (nguồn: Stiftung Mozarteum Salzburg)
Khi nhạc cổ Ä‘iển thịnh hà nh, nhu cầu biểu diá»…n ngà y cà ng tăng do đó âm thanh Ä‘Ã n phải to hÆ¡n. ChÃnh vì lẽ nà y mà các nhà sản xuất Ä‘Ã n phải đảm bảo sao cho bá»™ khung phải cá»±c kỳ vững chắc để có thể cố định dây Ä‘Ã n. Và o năm 1820, John Broadwood đã dùng các tấm sắt để giữ cho dây căng lên. Ä�ến năm 1825, Alpheus Bobcock chế ra khung bằng gang và 17 năm sau tức 1843 Jonas Chickering đã là m piano vá»›i Ä‘Ä©a tròn và nh. Và đến năm 1859, Ä‘Ã n piano có cấu tạo hoà n chỉnh nhÆ° ngà y nay nhá»� công của Henri Page khi và o năm 1828 ông đặt các dây bass dà i hÆ¡n lên cao hÆ¡n các dây kim và đặt dây bass giữa qua má»™t bảng cá»™ng hưởng.
4. �à n Electric keyboard
Ngà y nay piano ta thấy có hai loại đó là grand piano và piano đứng. Cả hai Ä‘á»�u cho âm thanh hay và đẹp. Tuy nhiên, những tay chÆ¡i chuyên nghiệp thÃch Ä‘Ã n grand piano hÆ¡n do chất âm chuẩn và chÃnh xác. Vá»›i giá thà nh đắt và diện tÃch lá»›n, những cây grand piano không là lá»±a chá»�n tối Æ°u. Nắm bắt được tâm lý nà y, các hãng nhÆ° Casio, Roland và Yamaha Ä‘á»�u sản xuất những cây Ä‘Ã n piano Ä‘iện. Ä�ây là dòng Ä‘Ã n giả láºp âm thanh và tạo Ä‘á»™ nặng của phÃm tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° Ä‘Ã n piano cÆ¡ nhÆ°ng giá thà nh thấp hÆ¡n rất nhiá»�u.
Má»™t biến thể khác của Ä‘Ã n piano đó là electric keyboard (ở Việt Nam quen gá»�i là đà n “organâ€�) có cấu tạo hình chữ nháºt và nhá»� hÆ¡n so vá»›i piano Ä‘iện tá». Những loại Ä‘Ã n nà y sinh ra trong thá»�i kỳ syntheiser (giả láºp âm thanh) và có thể tạo ra đủ các tiếng từ nhạc cụ, thiên nhiên, và nhân tạo.
Hình 4. Electric keyboard (nguồn: traxmusicstore.com)
Ngư�i viết: Nguyễn �ỗ Thà nh Nhân
Nguồn tham khảo:
//vi.wikipedia.org
//www.piano-keyboard-guide.com
//hoangthaimusic.com/wp-content/uploads/2022/04/Dan-piano-co-ten-goi-la-khac-la-gi.mp3
Bất cứ sản phẩm nào được tạo ra cũng phải trải qua quá trình hình thành, thay đổi, cải tiến để có được hình dạng phổ biến phù hợp với nhu cầu ngày nay và “Piano” cũng không phải là ngoại lệ. Chắc hẳn rất nhiều người đang tò mò về lịch sử cũng như trước đây đàn piano có tên gọi khác là gì? Và đã có những mẫu đàn piano nào đã từng xuất hiện trong lịch sử? Hãy cùng Hoàng Thái tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!
Đàn piano có tên gọi khác là gì?
Từ thời xa xưa, con người đã biết tạo âm thanh từ bằng cách gảy hoặc kéo (như kéo đàn violin) các sợi dây được căng ra. Giống như cây đàn hạc (harp), đàn cò, đàn bầu, cây đàn guitar,… thì tiền thân cây đàn piano cũng chính là loại nhạc cụ có bàn phím và dây mà lúc bấy giờ đàn piano có tên gọi khác là gì?
1. Clavichord
Đàn Clavichord lần đầu tiên xuất hiện ở thế kỷ thứ 14 và trở nên rất thịnh hành tại Đức vào thời kỳ Phục Hưng. Khi người chơi nhấn một phím sự chuyển động sẽ được truyền bởi 1 thanh đồng (tangent) đánh vào dây và gây rung động phát ra âm thanh trong khoảng 4 đến 5 quãng tám.
Cái tên “Clavichord” được đặt bởi tiếng Latin, chữ ‘clavis’ có nghĩa là ‘Phím‘ và ‘chord‘ có nghĩa là ‘dây’.
2. Harpsichord
Harpsichord là một nhạc cụ có bàn phím và dây xuất hiện từ thế kỉ 15. Khác với clavichord, khi người chơi đàn nhấn một phím được đặt trên một trục ở giữa chiều dài của nó. Đầu kia của phím nâng một thanh gỗ (Jacks) chứa một miếng gảy nhỏ. Miếng gảy nhỏ này sẽ gảy vào sợi dây tạo âm thanh.
Cái tên “Harpsichord” được đặt bởi tiếng Anh “harpsi” nghĩa là “đàn hạc” và ‘chord‘ có nghĩa là ‘dây’. Vì chơi đàn Harpsichord bộ máy nó gảy dây giống như một cây đàn hạc cầm.
Vào thời kỳ Phục Hưng đã xuất hiện một số nhạc cụ bàn phím và dây hoạt động giống như đàn Harpsichord nhưng lại khác nhau về thiết kế và một số cấu tạo như:
2.1 Virginals
Đàn Virginals là một nhạc cụ có hình dạng giống clavichord nhưng cơ chế của đàn Virginals giống hệt cơ chế của đàn harpsichord. Mỗi phím đàn chỉ tương ứng với một dây chạy song song với bàn phím trên chiều dài của hộp đàn. Hầu hết các đàn virginal không có chân, khi chơi đàn sẽ đặt trực tiếp lên bàn. Những phiên bản sau này của đàn thì có thêm chân đứng.
2.2 Spinet
Spinet là một harpsichord với các dây đặt ở một góc nghiêng (thường là khoảng 30 độ) với bàn phím. Các dây quá gần nhau nên không có chỗ cho các thanh gỗ đặt giữa chúng. Thay vào đó, các dây được sắp xếp theo cặp, và các thanh gỗ được đặt vào những khoảng trống lớn giữa các cặp. Hai thanh gỗ cắm trong mỗi khoảng trống theo hướng ngược nhau, và mỗi thanh gỗ đánh vào một dây cạnh khoảng trống.
2.3 Clavicytherium
Clavicytherium là một harpsichord với bộ tạo âm và dây gắn theo chiều đứng đối mặt với người chơi, với mục đích tiết kiệm không gian (giống như đàn piano đứng). Trong đàn clavicytherium, các thanh gỗ di chuyển theo chiều ngang mà không có sự hỗ trợ của lực hấp dẫn, do đó hoạt động của đàn clavicytherium phức tạp hơn so với các đàn harpsichord khác.
3. Pianoforte (Piano)
Khoảng năm 1700, Bartolomeo Cristofori đã thử tạo ra một chiếc đàn harpsichord mà có thể biểu hiện âm nhạc một cách truyền cảm hơn, và đã tạo ra một bộ máy mà các búa gõ vào các dây, khác với đàn harpsichord là dùng quill (dụng cụ gảy đàn bằng ống lông) để gảy. Chiếc đàn mới này được đặt tên là “clavicembalo col piano e forte” (nghĩa đen là một nhạc cụ có thể chơi các tiếng mạnh và nhẹ) gọi tắt là Pianoforte hoặc Fortepiano. Đến khoảng năm 1850, từ “fortepiano” được thay thế bởi từ “piano”.
4. Tại Việt Nam, đàn piano có tên gọi khác là gì?
4.1 Dương cầm
Trong tiếng Việt, một số loại nhạc cụ nguồn gốc phương Tây có nhiều cách gọi. Chủ yếu là những tên gọi có nguồn gốc từ tiếng Anh – Pháp và tiếng Hán. Ví dụ như:
- Violon có tên gọi Hán Việt là vĩ cầm,
- Guitar có tên gọi Hán Việt là Tây Ban cầm,
- Accordion có tên gọi Hán Việt là phong cầm hoặc thủ phong cầm,
- Pipe organ còn gọi là đại phong cầm,
- Harmonica còn gọi là khẩu cầm.
- Tương tự, Piano cũng có tên gọi Hán Việt là dương cầm.
4.2 Piano Cơ
Đàn piano cơ (dạng đứng – Upright hay dạng nằm – Grand) ý chỉ dòng đàn piano tạo ra âm thanh nhờ vào các chuyển động cơ học nhịp nhàng của các bộ phận trong đàn. Vì hoạt động theo cơ chế cơ học nên âm thanh của đàn khá tự nhiên và đạt được độ chuẩn cao, đàn chơi mà không cần phụ thuộc vào nguồn điện. Phần lớn đàn piano cơ trên thị trường đều được sản xuất hoàn toàn bằng thủ công nên có kích thước và trọng lượng rất lớn.
4.3 Đàn piano điện (Digital)
Đàn piano điện hay thường gọi là digital piano là dòng đàn ra đời sau mô phỏng đàn piano cơ, kích thước của piano điện khá gọn nhẹ. Đàn sử dụng kỹ thuật số trong việc tạo ra âm thanh, các bộ phận như khung đàn, máy cơ, dây đàn, hộp gỗ được thay thế bằng vi mạch điện tử. Cũng chính vì vậy mà âm thanh của piano điện không có sự chân thật, sinh động và hấp dẫn như piano cơ.
Mua đàn piano piano ở đâu có giá rẻ nhất TPHCM?
Bạn là người có đam mê với bộ môn piano nhưng lại không đủ tài chính để sỡ hữu một cây đàn piano? Đừng lo lắng, Hãy đến với Hoàng Thái Music nơi có nhiều loại đàn piano được nhập khẩu tại Nhật từ nhiều thương hiệu khác nhau với các mức giá phù hợp với nhu cầu của các bạn.
Với kinh nghiệm 15 năm hoạt động trong lĩnh vực cung cấp nhạc cụ âm nhạc, chúng tôi luôn thấu hiểu mọi mong muốn, nguyện vọng của những ai đam mê nhạc cụ piano. Chính vì vậy, Hoàng Thái Music không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, trở thành địa chỉ tin cậy tất cả mọi người.
Xem ngay: Đơn vị bán đàn piano giá rẻ – sở hữu kho đàn piano lớn nhất tại TPHCM
– Vì sao nên chọn mua đàn piano tại Hoàng Thái Music?
- Sở hữu đội ngũ kỹ thuật được đào tạo bài bản.
- Đội ngũ tư vấn viên được đào tạo chuyên môn sẵn sàng tư vấn khách hàng mọi lúc.
- Có chính sách hậu mãi sau bán như: hỗ trợ lên dây, hỗ trợ nâng cấp đàn,…
- Nhiều mẫu mã đa dạng, phong phú đến từ nhiều thương hiệu trên thế giới.
- Sản phẩm điều nhập khẩu trực tiếp tại Nhật.
- Có hợp đồng mua bán và các chứng từ liên quan.
- Giá thành cạnh tranh, cùng với nhiều quà tặng hấp dẫn.
Siêu Hot: Chương trình ưu đãi trong tháng giảm ngay 20% khi mua đàn piano tại Hoàng thái
– Ưu đãi khi mua đàn piano giá rẻ tại Hoàng Thái Music
- Bạn sẽ được BẢO HÀNH 10 NĂM tại nhà, đảm bảo piano của bạn sẽ bền đẹp.
- LÊN DÂY MIỄN PHÍ 10 NĂM tại nhà trong suốt thời gian bảo hành sản phẩm.
- Bảo dưỡng ĐỊNH KỲ 6/THÁNG 1 LẦN, chăm sóc cây đàn piano của bạn luôn tốt.
- Vận chuyển miễn phí, tặng đẩy đủ phụ kiện đi kèm như ghế, khăn phủ, ống sưởi.
- Hỗ trợ đổi trả nâng cấp đàn sau 3 năm sử dụng với chính sách giá thu lại cao nhất.
- Hỗ trợ trả góp 0% qua thẻ tín dụng với hơn 23 ngân hàng.
- Đổi trả MIỄN PHÍ ĐÀN PIANO TRONG 30 NGÀY, 1 đổi 1 tất cả sản phẩm.
– Lời Kết
Hy vọng với nội dung đàn piano có tên gọi khác là gì có thể giúp bạn hiểu thêm về đàn piano cũng như lịch sử của nhạc cụ này. Để sở hữu những cây đàn giá tốt hãy truy cập Website: hoangthaimusic.com hoặc liên hệ ngay đến Hoàng Thái Music qua hotline 090.123.1678 – 090.146.3333. Hãy để Hoàng Thái tư vấn bạn một cách nhanh nhất nhé!
Địa chỉ 1: 86 Phan Văn Trị, P.12, Q. Bình Thạnh, TP.HCM
Địa chỉ 2: 204 Nơ Trang Long, P.12, Q. Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 090.123.1678 – 090.146.3333
Tư vấn nhanh qua zalo:
Tư vấn nhanh qua Facebook:
Các bài viết liên quan: