Khi có lực kéo tác động gây ra sự dịch chuyển tương đối giữa 2 vật, các điểm lồi tiếp xúc của 2 mặt sẽ tương tác với nhau tạo ra lực cản tại bề mặt tiếp xúc làm cản trở chuyển động, đó là ma sát ( Friction) hay lực ma sát. Ma sát là yếu tố gây hại như gây tổn thất công suất máy, làm mòn các chi tiết và sinh nhiệt làm tăng nhiệt độ. Ví dụ khoảng 20% công suất do động cơ ô tô bị tiêu hao chỉ để thắng được lực ma sát do các bộ phận chuyển động của ô tô gây ra. Vì vậy cần phải có các biện pháp làm giảm ma sát giữa các bề mặt cũng như các tác hại của ma sát. Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết sau: Show Các yếu tố ảnh hưởng đến ma sátMa sát giữa các bề mặt bị ảnh hưởng bởi các yếu tố: Độ nhám của bề mặt, tải trọng, đặc tính bề mặt các điểm tiếp xúc, nhiệt độ, tốc độ tương đối, bản chất chuyển động, đặc tính của chất bôi trơn…
Thách thức là giảm hệ số ma sát càng nhiều càng tốt bằng cách loại bỏ các yếu tố có thể có ảnh hưởng xấu đến bề mặt trong chuyển động tương đối hoặc ít nhất là kiểm soát các yếu tố đó. Có một số cách để giảm ma sát giữa các bề mặt như sau:
Làm nhẵn bề mặtCác phương pháp làm nhẵn bề mặt:
Sử dụng chất bôi trơnDầu nhớt và mỡ bôi trơn là chất được bôi lên bề mặt để giảm ma sát. Nó có thể giảm sinh nhiệt và cũng đảm bảo trượt trơn tru. Dầu mỡ chủ yếu là dạng lỏng hoặc sệt bán rắn có tác dụng giảm ma sát trượt khô. Giảm tải trọngGiảm tải trọng bằng cách giảm áp lực hoặc trọng lượng lên vật thể. Lực ma sát tỷ lệ thuận với lực pháp tuyến tác dụng vào nó. Lực pháp tuyến phụ thuộc vào trọng lượng của vật thể. Trọng lượng càng lớn thì ma sát gây ra càng lớn và ngược lại. Sử dụng ma sát lăn thay vì ma sát trượtMa sát trượt: Ma sát trượt là lực cản do hai vật trượt với nhau tạo ra. Ma sát lăn:Lực ma sát lăn là lực chống lại chuyển động khi một vật lăn trên bề mặt.
Ma sát trượt: Trong hầu hết các ứng dụng hiện đại, ma sát trượt giữa trục và bánh xe được thay thế bằng ma sát lăn bằng cách sử dụng ổ bi. Người ta có thể tìm thấy những vòng bi này ngay cả trong bánh xe đạp. Ma sát lăn: Ma sát lăn nhỏ hơn nhiều so với ma sát trượt. Việc lăn một bánh xe sẽ dễ dàng hơn là trượt nó dọc theo mặt đất. Bánh xe có thể đi được nhiều quãng đường hơn khi nó trượt. Sử dụng ma sát chất lỏng thay vì ma sát khôMa sát khô chỉ xảy ra giữa hai bề mặt rắn, trong khi độ nhớt xảy ra trong chất lỏng giữa hai lớp chất lỏng. Giảm tiếp xúc giữa các bề mặtĐây là một số yếu tố ảnh hưởng đến các điều kiện gây mà sát tương đối giữa các bề mặt:
Để giảm hệ số má sát nhiều nhất có thể, ta loại bỏ những yếu tố có thể ảnh hưởng bất lợi lên bề mặt chuyển động hay đơn giản kiểm soát chặt chẽ những yếu tố này. Sử dụng vật liệu chịu ma sátSử dụng các bề mặt chịu lực có khả năng chịu lực cắt thấp, ví dụ vòng bi bằng chì / đồng. Tương tác bề mặtĐiều quan trọng là phải hiểu cách hai bề mặt kim loại trong máy tương tác với nhau. Tất cả các bề mặt kim loại đều có một số mức độ nhám bề mặt. Bất kể bề mặt nhẵn bóng như thế nào, mỗi bề mặt kim loại đều có điểm cao và điểm thấp. Các điểm cao được gọi là độ cao bề mặt. Khi hai bề mặt di chuyển qua nhau, các vân trên một bề mặt tiếp xúc với các vân trên bề mặt kia. Số lượng và chiều cao của các vân trên bề mặt ảnh hưởng đáng kể đến lực ma sát giữa các bề mặt. Nhiệm vụ của chất bôi trơn là giữ cho các phần tử này cách xa nhau và ngăn chúng tiếp xúc với nhau, do đó làm giảm hoặc loại bỏ sự tiếp xúc và ma sát giữa kim loại với kim loại. Nếu không có màng dầu thích hợp để ngăn cách các bề mặt kim loại, sự tiếp xúc giữa kim loại với kim loại sẽ xảy ra, các vết nứt từ hai bề mặt hàn với nhau và sau đó bị tách ra khỏi nhau do chuyển động của các bề mặt trượt vào nhau, gây ra sự kết dính và mài mòn (cắt). Trong trường hợp nghiêm trọng, hai mảnh kim loại có thể hàn và dính vào nhau. Nếu màng dầu đủ để ngăn cách các bề mặt nhưng có độ nhớt quá cao so với tốc độ của bề mặt chuyển động, thì một số lực cản hoặc lực cản bên trong chất lỏng (ma sát chất lỏng) sẽ xảy ra. Điều này có thể được coi là ma sát gây ra bởi các lớp dầu bị ép trượt qua nhau. Dầu mỡ bôi trơn giảm ma sát bề mặtGiảm ma sát bè mặt bằng cách sử dụng dầu mỡ bôi trơn là cách làm phổ biến nhất hiện nay. Công ty CP Mai An Đức chuyên cung cấp các loại dầu mỡ bôi trơn trong các ngành công nghiệp, vận tải, hàng hải… DẦU NHỚT CÔNG NGHIỆP DẦU NHỚT VẬN TẢI DẦU NHỚT HÀNG HẢI MỠ BÔI TRƠN Thông tin liên hệ: |