Cách bảo quản sữa mẹ khi ra ngoài

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Trong sữa mẹ có rất nhiều chất dinh dưỡng giúp bé phát triển và tăng sức miễn dịch. Tuy nhiên không phải lúc nào mẹ cũng có thể cho con bú trực tiếp mà cần vắt sữa cho con. Vậy sữa mẹ vắt ra để được bao lâu? Bảo quản sữa mẹ như thế nào để giữ nguyên dưỡng chất?

1. Sữa mẹ vắt ra để được bao lâu?

Trong sữa mẹ chứa rất nhiều chất dinh dưỡng giúp cho trẻ phát triển toàn diện. Trong đó có khá nhiều đường, gồm cả dạng đường đơn và đường đôi. Đường trong sữa mẹ giúp trẻ dễ hấp thu hơn, song cũng dễ lên men, nhanh bị biến chất khi để ngoài môi trường.

Đạm cũng là thành phần chứa nhiều sữa sữa mẹ, gồm đa dạng các loại acid amin. Loại đạm này cũng rất phù hợp, dễ hấp thụ với cơ thể trẻ, song cũng là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi phát triển.

Sữa mẹ để ngoài môi trường quá lâu có nguy cơ bị biến chất, mất chất, nếu bé uống vào có thể bị tiêu chảy, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa.

Theo WHO, UNICEF, Viện Dinh Dưỡng quốc gia Việt Nam khuyến cáo về việc lưu giữ sữa mẹ sau khi vắt như sau:

- Nếu sữa mẹ vắt ra để ở nhiệt độ từ 25 độ C đến 35 độ C giữ được 6 giờ đến 8 giờ.

- Nếu để ngăn mát tủ lạnh nhiệt độ từ 4 độ C giữ được từ 3 đến 5 ngày, nếu để ngăn đá tủ lạnh sẽ giữ được 3 tháng.

- Khi lưu trữ trong tủ đông lạnh riêng biệt ở tủ đông chuyên biệt < -18 độ C, có thể bảo quản đến tận 6 tháng.

Trước khi cho trẻ ăn làm ấm sữa, không đun sôi, không dùng lò vi sóng,...

Trữ sữa đông là cách bảo quản sữa mẹ khá phổ biến

Như vậy, sữa mẹ có thể bảo quản sử dụng được khá lâu nếu biết bảo quản đúng cách.

2. Hướng dẫn vắt sữa mẹ và bảo quản đúng cách

2.1. Cách vắt sữa mẹ để lưu trữ

Trữ sữa mẹ nên được thực hiện trong các túi lưu trữ hoặc chai làm từ thủy tinh, nhựa không chứa BPA. Khi vắt sữa mẹ để trữ cần lưu ý:

- Cần vệ sinh sạch sẽ dụng cụ đựng sữa, tay và bầu vú mẹ trước khi vắt.

- Nên vắt thành các chai nhỏ đủ một bữa uống của trẻ, tránh lãng phí.

- Sữa vắt ra cần làm lạnh ngay.

- Không trữ đông lại phần sữa trẻ uống dư.

- Không hòa chung sữa đã trữ đông với sữa mới vắt.

Việc vắt sữa trữ nhiều mỗi ngày có thể khiến mẹ thiếu sữa, không đủ cung cấp cho trẻ bú. Vì thế, mẹ không nên cố ép sữa, cần nghỉ ngơi thoải mái, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ để tạo sữa tự nhiên, an toàn.

2.2. Cách vệ sinh dụng cụ hút sữa và đựng sữa

Trước mỗi lần sử dụng, mẹ đều phải vệ sinh sạch sẽ cả dụng cụ hút sữa lẫn đựng sữa như sau:

- Dùng chổi và miếng cọ rửa chuyên dụng vệ sinh sạch.

- Rửa qua dụng cụ hút sữa và đựng sữa bằng nước lạnh.

- Lau rửa kỹ lại phần đáy và các góc kẽ nhỏ.

- Để ráo tự nhiên.

- Tiệt trùng lại bằng nước sôi.

2.3. Lưu ý khi bảo quản sữa mẹ trong tủ lạnh

Thông thường, mẹ sẽ vắt sữa thành nhiều bình mỗi lần trữ trong tủ lạnh dùng dần. Do đó, mẹ nên dán nhãn cho mỗi chai sữa để tiện quản lý, theo dõi dễ dàng hơn, bao gồm các thông tin như:

- Ngày vắt.

- Đánh số thứ tự sử dụng.

- Bao nhiêu ml.

- Có thể có hướng dẫn rã đông nếu cần thiết.

Nên vệ sinh sạch sẽ dụng cụ trước khi hút sữa

3. Hướng dẫn rã đông và sử dụng sữa mẹ đúng cách

3.1. Sử dụng sữa mẹ sau khi vắt

Nếu vắt sữa mẹ để bé sử dụng trong 1 vài giờ thì không nhất thiết phải bảo quản trong ngăn mát hoặc ngăn đá tủ lạnh. Mẹ nên trữ sữa vào các chai sạch, có thể thấy sữa sẽ tự tách thành các lớp khác nhau. Trước khi dùng, bạn xoay chai nhẹ nhàng để trộn đều các lớp, không khuấy hoặc lắc mạnh.

Sau đó có thể cho trẻ uống từ cốc hoặc bình, dùng đủ lượng bé uống một bữa. Nếu dư, không sử dụng lại mà vứt bỏ vì có thể vi khuẩn từ miệng trẻ đã xâm nhập vào sữa.

3.2. Cách rã đông sữa mẹ

Nếu sữa mẹ được bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh, mẹ chỉ cần bỏ ra ngoài để nguội ở nhiệt độ phòng hoặc ngâm trong nước ấm là có thể sử dụng được.

Nếu trữ sữa mẹ trong ngăn đá thì đầu tiên mẹ để sữa xuống ngăn mát tủ lạnh để rã đông, sau đó mới cho ra ngoài hâm nóng ở 40oC. Nên hâm bằng máy hâm sữa hoặc ngâm trong nước nóng.

Hâm sữa từ từ để rã đông

Lưu ý hâm sữa từ từ, không thay đổi nhiệt độ sữa đột ngột làm biến chất các chất dinh dưỡng trong sữa. Nếu không có máy hâm sữa, bạn xả nước ấm làm ấm chai sữa từ từ, sau đó mới tăng nhiệt độ của nước lên cho tới khi nhiệt độ sữa phù hợp.

Tuyệt đối không dùng lò vi sóng hoặc đun sữa trực tiếp để hâm nóng vì việc tăng nhiệt đột ngột, làm nóng không đều sẽ gây phá hủy một số chất và kháng thể trong sữa.

Sữa mẹ trữ đông nếu quá ngày sử dụng không nên cố dùng cho trẻ uống vì một số chất trong sữa có thể đã biến đổi.

4. Sữa mẹ trữ đông đổi màu có sao không?

Thông thường, sữa trữ lạnh sau khi rã đông sử dụng có thể có màu khác so với sữa tươi vừa vắt ra. Màu sữa có thể là hơi vàng, hơi xanh hoặc nâu nhẹ, có thể bị tách thành các lớp như sữa chua. Sữa rã đông có thể xuất hiện mùi như xà phòng do sự phân tán của các chất béo.

Nếu sữa mẹ được trữ đông đúng cách, còn thời gian dùng thì mẹ cứ yên tâm cho bé uống, sữa này vẫn an toàn nhé.

Màu sắc sữa rã đông có thể hơi khác sữa vừa vắt

Như vậy, MEDLATEC đã trả lời thắc mắc sữa mẹ vắt ra để được bao lâu và hướng dẫn trữ sữa, rã đông đúng cách. Mẹ hãy áp dụng để chăm sóc trẻ tiện lợi và dễ dàng hơn nhé. Nếu cần hỗ trợ tư vấn thêm, hãy liên hệ với bệnh viện đa khoa MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được giải đáp.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng và thiết yếu nhất đối với trẻ em trong suốt 1 năm đầu đời. Trong sữa mẹ không chỉ có rất nhiều dưỡng chất giúp cho trẻ phát triển hoàn thiện cả về thể chất và trí tuệ mà còn chứa nhiều chất đề kháng, giúp bảo vệ bé khỏi những vi khuẩn, vi rút gây hại. Vì vậy, các bà mẹ thường được khuyên là hãy cố gắng cho con yêu của mình bú sữa mẹ ít nhất cho đến khi bé được 1 tuổi. 

Và để thực hiện tốt điều đó, các bạn nên xây dựng cho mình một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để giúp bé mau ăn chóng lớn. Đồng thời phải biết được cách bảo quản sữa mẹ sao cho tốt nhất để không làm mất đi những dưỡng chất quan trọng có trong sữa mẹ. 

Thông thường sữa mẹ mới vắt ra chắc chắn sẽ có nhiều chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất hơn là sữa mẹ được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh hoặc tủ đông. Vì thế chẳng có cách nào tốt hơn việc cho bé bú trực tiếp từ mẹ hoặc sữa mẹ vừa vắt ra. 

Nhưng nếu lượng sữa dư còn nhiều thì các bạn hãy bảo quản trong tủ lạnh hoặc tủ đông để sử dụng trong thời gian lâu dài. Nhưng kèm theo đó là điều kiện, bạn phải biết cách bảo quản sữa đúng cách để đảm bảo sữa vẫn còn còn tốt, đầy đủ dinh dưỡng cho bé.

Sữa mẹ mới vắt ra sẽ giữ được từ 6 - 8 giờ trong môi trường có nhiệt độ từ 25 - 35 độ C. Nếu như các bạn để quá thời gian trên ở nhiệt độ phòng mà không bảo quản trong tủ lạnh thì sẽ dễ dẫn đến việc sữa bị mất chất. Các bé uống vào có nguy cơ bị tiêu chảy hay bị nhiễm khuẩn hệ tiêu hóa. Vì vậy, với sữa mẹ mới vắt ra, các bạn có thể bỏ vào trong bình có nắp đậy kín rồi cho bé dùng trước khi quá thời gian 6 - 8 giờ. Bạn cũng đừng quên hâm nóng lại sữa trước khi cho bé bú.

Sữa mẹ mới vắt ra các bạn nên bỏ trong bình trữ sữa có nắp đậy kín hoặc bỏ trong túi trữ sữa. Việc áp dụng cách bảo quản sữa mẹ trong tủ lạnh ngăn mát sẽ giúp bảo quản sữa được khoảng 3 - 5 ngày. Tuy nhiên, các bạn phải đảm bảo vắt sữa đúng cách. Kế đến, trên túi trữ sữa trước khi bỏ vào tủ lạnh bạn nên ghi rõ ngày giờ vắt, số thứ tự, thể tích sữa. Rồi sau đó mới cho vào trong ngăn mát tủ lạnh với mục đích kiểm tra được túi trữ sữa nào nên dùng trước, túi sữa nào sẽ dùng sau. Hạn chế được việc sử dụng nhầm sữa quá hạn. 

Bảo quản sữa mẹ trong ngăn đá của tủ lạnh sẽ giúp bạn giữ sữa được khoảng 3 tháng. Riêng với tủ đông dưới âm 18 độ C thì bạn có thể bảo quản sữa với khoảng thời gian lên đến 6 tháng. Cách bảo quản sữa mẹ trong ngăn đá cũng tương tự như khi bảo quản sữa mẹ trong ngăn mát tủ lạnh. Với cách bảo quản sữa này các bạn sẽ sử dụng được trong thời gian dài hơn. 

Cách bảo quản sữa mẹ khi ra ngoài

Cách bảo quản sữa mẹ khi ra ngoài

Trường hợp không dùng hết, bạn có thể tặng sữa mẹ trữ đông của mình đến những mẹ bỉm đang thiếu sữa khác. Miễn là bạn đảm bảo được chất lượng sữa và sức khỏe của mình, tránh gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cho trẻ được nhận sữa. Ngoài ra, các bạn cũng có thể dùng chính sữa mẹ để chế biến những món ăn thơm ngon cho trẻ như bánh flan hay váng sữa,...

  • Khi sữa mẹ được vắt ra, nên cho vào tủ lạnh hoặc trữ đông ngay. Nếu không thể làm lạnh hoặc làm đông sữa mẹ ngay lập tức, bạn nên cố gắng bảo quản sữa mẹ ở nơi thoáng mát.

  • Sữa mẹ được bảo quản phải được vắt trong môi trường sạch sẽ và hợp vệ sinh: Nếu vắt sữa bằng tay thì tay mẹ phải bảo đảm sạch sẽ còn nếu vắt bằng máy hút sữa thì các bộ phận của máy hút sữa cần được vệ sinh, khử trùng và giữ khô ráo.

  • Bình trữ sữa cần được rửa sạch và khử trùng sau mỗi lần sử dụng. Bạn có thể dùng máy tiệt trùng chuyên dụng để khử trùng, hoặc có thể tráng bằng nước sôi. Sau khi khử trùng cần sấy khô, có thể sử dụng máy tiệt trùng có chức năng sấy khô hoặc có thể để khô tự nhiên.

  • Sau khi cho sữa mẹ vào túi trữ thì nên hút hết không khí bên trong, sau đó đậy nắp kín và cuối cùng phải nhớ ghi ngày vắt sữa. Có một cách đơn giản để thải khí là đặt túi trữ sữa lên mép bàn và dùng mép bàn để làm phẳng túi trữ sữa, không khí sẽ được thải ra ngoài một cách tự nhiên.

  • Lượng sữa chứa trong mỗi túi trữ sữa không được vượt quá giới hạn của thang đo được ghi trên túi trữ sữa, nghĩa là hãy để lại một ít không gian trống thay vì đổ đầy hoàn toàn.

  • Sữa mẹ cho vào ngăn mát tủ lạnh nên đặt càng xa cửa tủ lạnh và càng gần bên trong càng tốt. Bằng cách này, một mặt có thể giữ cho nhiệt độ ở mức thấp, mặt khác nó có thể làm giảm ảnh hưởng của việc đóng mở cửa tủ lạnh đối với nhiệt độ.

Không chỉ bảo quản sữa mẹ trong tủ lạnh hoặc trong tủ đông đúng cách mà các bạn cũng phải biết cách rã đông sữa mẹ sao cho đạt chuẩn. Đảm bảo được tối đa chất dinh dưỡng và khoáng chất có trong sữa mẹ. Vì vậy, bạn nên cho sữa được cấp đông xuống ngăn mát trước 1 đêm. Hoặc cho sữa mẹ ngâm trong chậu nước đá lạnh để tránh tình trạng sữa bị tách nước. Sau đó chuyển ra nhiệt độ phòng cho sữa tự tan hoặc ngâm vào nước ấm. Tuyệt đối không được hâm nóng sữa khi sữa còn đông lạnh. Một số lưu ý khi rã đông sữa mẹ:

  • Luôn luôn rã đông sữa mẹ cũ nhất trước. Theo thời gian, chất lượng sữa mẹ có thể giảm xuống.

  • Không bao giờ rã đông hoặc hâm nóng sữa mẹ trong lò vi sóng. Lò vi sóng có thể phá hủy các chất dinh dưỡng trong sữa mẹ và tạo ra các điểm nóng, có thể làm bỏng miệng trẻ.

  • Nếu bạn rã đông sữa mẹ trong tủ lạnh, sử dụng sữa trong vòng 24 giờ sau khi sữa mẹ được rã đông hoàn toàn.

  • Sau khi sữa mẹ được để nhiệt độ phòng hoặc được làm ấm, sử dụng sữa trong vòng 2 giờ.

  • Không bao giờ làm đông lại sữa mẹ sau khi đã rã đông.

Ngoài việc tìm hiểu cách bảo quản sữa mẹ sao cho đạt chuẩn thì chúng ta cũng cần tìm hiểu cách hâm nóng sữa mẹ trước khi cho bé bú như thế nào. Lưu ý:

  • Sữa mẹ không cần hâm nóng. Nó có thể được phục vụ ở nhiệt độ phòng hoặc lạnh.

  • Nếu bạn quyết định hâm nóng sữa mẹ, sau đây là một số mẹo:

    • Giữ hộp đựng kín.

    • Đặt hộp kín vào một bát nước ấm hoặc đặt dưới vòi nước ấm, nhưng không nóng, trong vài phút.

    • Kiểm tra nhiệt độ của sữa trước khi cho bé bú bằng cách nhỏ vài giọt lên cổ tay.

    • Không hâm sữa mẹ trực tiếp trên bếp hoặc trong lò vi sóng.

  • Xoay hoặc lắc sữa mẹ để trộn chất béo có thể đã tách ra.

Bạn cũng nên lưu ý chỉ lấy lượng sữa vừa đủ và cho bé sử dụng hết trong vòng 2 giờ sau khi hâm. Đặc biệt với những túi trữ sữa sau khi đã lấy ra khỏi tủ lạnh thì không nên cấp đông lại lần nữa. Sữa mẹ khi ấy sẽ dễ bị hư và không còn chất bổ dưỡng cho trẻ.

Mong rằng qua những chia sẻ về chủ đề cách bảo quản sữa mẹ mà Cleanipedia nêu trên, các bạn sẽ có thêm được nhiều kiến thức hay về cách bảo quản cũng như sử dụng sữa mẹ đúng cách. Đảm bảo an toàn và giữ được những chất dinh dưỡng quan trọng có trong sữa mẹ cho bé. Và cũng đừng quên theo dõi những bài viết kế tiếp của Cleanipedia nha. 

Tác giả: Team Cleanipedia

Bản quyền thuộc về: Unilever Vietnam. Ghi rõ nguồn khi tham khảo.

Bạn nên ghi chú lại ngày vắt, bao nhiêu ml và đánh số thứ tự sử dụng để tránh sữa bị để quá hạn. Điều này sẽ gây ảnh hưởng đến trẻ nếu bạn cho trẻ sử dụng sữa không đạt chất lượng hoặc bị hư.

Sữa được trữ đông sẽ có màu sắc khác với sữa vừa mới vắt xong. Sữa trữ đông thường có màu hơi vàng, xanh hoặc nâu nhẹ, thậm chí có thể là bị tách lớp. Nhưng nếu bạn đảm bảo việc bảo quản sữa của bạn đã đúng cách thì việc cho bé sử dụng sữa vẫn hoàn toàn an toàn và không có vấn đề gì.

Không rã đông sữa với nhiệt độ bình thường của phòng (điều này sẽ làm tăng lượng vi khuẩn xuất hiện trong sữa). Không hâm sữa bằng lò vi sóng (có thể sẽ làm bé bị bỏng hoặc sữa bị hư vì nhiệt độ không chuẩn). Tuyệt đối không bảo quản lại sữa đã được rã đông và để bé sử dụng sữa dư này. Không được pha sữa đã bảo quản với sữa vừa mới vắt.

Xuất bản lần đầu 29 tháng 7 năm 2021