Để giúp các em học sinh học tốt môn Ngữ Văn lớp 9, hocthattot.vn đã sưu tầm, biên soạn các bài soạn văn phong phú từ ngắn gọn, đầy đủ đến chi tiết.  Trong bài học này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học về “Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh”. Nội dung chính 1. SOẠN VĂN SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH SIÊU NGẮNTìm hiểu việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh1. Ôn tập văn bản thuyết minh Văn bản thuyết minh có những tính chất gì? Nó được viết ra nhằm mục đích gì? Cho biết các phương pháp thuyết minh thường gặp? Trả lời: – Văn bản thuyết minh là văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích. – Mục đích của văn bản thuyết minh là cung cấp tri thức khách quan về sự vật, hiện tượng, vấn đề được chọn làm đối tượng để thuyết minh. – Các phương thức thuyết minh thường dùng là: Định nghĩa, nêu ví dụ, liệt kê, dùng số liệu, phân loại, so sánh. 2. Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật Văn bản này thuyết minh đặc điểm của đối tượng nào? Văn bản có cung cấp được tri thức khách quan về đối tượng không? Văn bản đã vận dụng phương pháp thuyết minh nào là chủ yếu? Trả lời: – Văn bản thuyết minh về “Sự kì lạ của Hạ Long” – Văn bản đã cung cấp được những tri thức khách quan về đối tượng – Văn bản sử dụng phương pháp thuyết minh giải thích là chủ yếu – Văn bản vận dụng phương pháp miêu tả, so sánh, liệt kê, nêu triết lí. Luyện tậpCâu 1:
Trả lời: a, – Văn bản trên có tính chất thuyết minh – Tính chất ấy được thể hiện + Nêu ra các chủng loại: Ruồi xanh, ruồi trâu, ruồi vàng, ruồi giấm + Nêu ra nơi ở: Bất kì chỗ nào có thức ăn đều lấy làm nơi sinh sống + Thời kì sinh nở và tác hại của ruồi: “Bên ngoài mang 6 triệu vi khuẩn… môi trường sinh thái” + Đặc điểm tiêu biểu: “mắt ruồi như mắt lưới… không trượt chân” – Biện pháp thuyết minh, giải thích, nêu số liệu, so sánh được sử dụng b, – Văn bản thuyết minh này đặc biệt ở chỗ + Về hình thức: Giống như văn bản tường thuật một phiên tòa + Về cấu trúc: Giống cuộc tranh luận về mặt pháp lí + Về nội dung: Giống câu chuyện kể về loài ruồi – Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật: kể chuyện, miêu tả, ẩn dụ c, Các biện pháp nghệ thuật có tác dụng gây hứng thú và làm nổi bật nội dung cần thuyết minh Câu 2: Đọc đoạn văn sau và nêu nhận xét về biện pháp nghệ thuật được sử dụng để thuyết minh. Bà tôi thường kể cho tôi nghe rằng chim cú kêu là có ma tới. Tôi hỏi vì sao thì bà giải thích: “Thế cháu không nghe tiếng cú kêu thường vọng từ bãi tha ma đến hay sao?”. Sau này học môn Sinh học tôi mới biết không phải là như vậy. Chim cú là loài chim ăn thịt, thường ăn thịt lũ chuột đồng, kẻ phá hoại mùa màng. Chim cú là giống vật có lợi, là bạn của nhà nông. Sở dĩ chim cú thường lui tới bãi tha mà vì ở đó có lũ chuột đồng đào hang. Bây giờ mỗi lần nghe tiếng chim cú, tôi chẳng những không sợ mà còn vui vì biết rằng người bạn của nhà nông đang hoạt động. Trả lời: Biện pháp nghệ thuật được sử dụng ở đoạn văn này là nghệ thuật kể chuyện kết hợp với giải thích: Kể câu chuyện ngày bé nghe bà kể chuyện về chim cú (chim cú kêu là có ma tới). Sau này học môn sinh vật mới biết là không phải như vậy. VietJack giới thiệu 12 câu hỏi trắc nghiệm Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh môn Ngữ văn lớp 9 có đáp án giúp học sinh luyện bài tập trắc nghiệm Ngữ văn 9 đạt kết quả cao. Câu 1: Đoạn văn sau sử dụng phương thức thuyết minh kết hợp với biện pháp nghệ thuật nào? Nếu phở Hà Nội ngon ít nơi sánh kịp, là món quà phổ biến, hầu như phố nào cũng có hàng bán phở, thì bún thang không phải là món ăn bỗ bã, ăn cho qua, cho xong, ăn cho chặt bụng như các món quà khác. Bún thang kén người làm và kén cả người ăn.
Hiển thị đáp án Đáp án: D Câu 2: Cho đoạn văn sau: Tôi không biết có từ lúc nào, không rõ lắm, nhưng chắc chắn là từ rất xưa. Từ khi con người biết trồng bông dệt vải may áo, chắc là phải cần kim để khâu áo. Làm ra cây kim lúc đầu hẳn là rất khó khăn, cho nên giờ mới có câu tục ngữ Có công mài sắt, có ngày nên kim. Họ nhà Kim chúng tôi rất đông. Ngoài kim khâu vải may áo, còn có loại kim dùng để thêu thùa, có kim khâu dùng trong phẫu thuật, kim khâu giày, kim đóng sách sách… Công dụng của kim là đưa chỉ mềm luồn qua các vật dày, mỏng để kết chúng lại. Thiếu chúng tôi thì ngành sản xuất gặp nhiều khó khăn đấy! Nghe nói từ cuối thế kỉ XVIII, một người Anh đã sáng chế ra máy khâu, nhưng máy khâu vẫn cứ phải có kim thì mới khâu được! Cùng họ Kim chúng tôi còn có cây kim châm cứu. Nó bé mà dài, làm bằng bạc, dùng để châm vào huyệt chữa bệnh. Những cây kim của ông Nguyễn Tài Thu đã nổi tiếng thế giới! Đoạn văn vừa trích sử dụng phương thức biểu đạt nào?
Hiển thị đáp án Đáp án: A Câu 3: Khi nào cần thuyết minh sự vật một cách hình tượng bóng bẩy?
Hiển thị đáp án Đáp án: B Câu 4: Khi nào cần thuyết minh sự vật một cách hình tượng, bóng bẩy?
Hiển thị đáp án Đáp án: A Câu 5: Đoạn văn thuyết minh sau đây có sử dụng kết hợp biện pháp nghệ thuật nào? Lan không chỉ đẹp về hoa mà còn đẹp về lá. Lan cành giao có lá hình trụ giống cây cành giao. Lan chân rết có lá ngắn, nhọn, dẹt, xếp thành hai dãy đều đặn như chân rết. Có thứ gốc lá phồng lên thành củ gọi là lan quả quả táo. Lan gấm thì mặt lá mượt như nhung, lại điểm thêm những vân vàng óng như kim tuyến.
Hiển thị đáp án Đáp án: C Câu 6: Đoạn văn sau đây sử dụng phương thức thuyết minh kết hợp với biện pháp nghệ thuật nào: Chùa Bút Tháp có kiến trúc hoà nhập với môi trường thiên nhiên bao quanh. Người xưa đã biết kết hợp cảnh của cả vùng để tạo nên sự hoà nhập đó. Với cảnh quan hiện có, chúng ta thấy bên trái chùa có dòng sông Đuống, trước cửa chùa là đồng ruộng mênh mông, xa xa ở phía trái và phía phải chùa có núi Tam Đảo, núi Phật Tích bao bọc.
Hiển thị đáp án Đáp án: C Câu 7: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi. Đi khắp Việt Nam, nơi đâu ta cũng gặp những cây chuối thân mềm vươn lên như những trụ cột nhẵn bóng, tỏa ra vòm lá xanh mướt che rợp từ vườn tược đến núi rừng. Hầu như ở nông thôn, nhà nào cũng trồng chuối. Cây chuối rất ưa nước nên người ra thường trồng bên ao hồ để nhanh tươi tốt, còn bên những khe suối hay thung lũng, chuối mọc thành rừng bạt ngàn vô tận. Chuối phát triển rất nhanh, chuối mẹ đẻ chuối con, chuối con đẻ chuối cháu, cứ phải gọi là “con đàn cháu lũ”. Những biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong đoạn văn trên để thuyết minh về cây chuối?
Hiển thị đáp án Đáp án: B Câu 8: Điều cần tránh khi thuyết minh kết hợp với sử dụng một số biện pháp nghệ thuật là gì?
Hiển thị đáp án Đáp án: B Câu 9: Đoạn văn sau sử dụng phương thức thuyết minh kết hợp với biện pháp nghệ thuật nào? Hoa là biểu tượng cho cái đẹp. Mỗi loài hoa đều có ngôn ngữ riêng .Cúc tượng trưng cho nếp sống khiêm tốn , điềm đạm , cho người giàu tâm hồn. Mẫu đơn là vua hoa, hoa phú quý.Đào đầm ấm khi dương xuân. Lan được gọi là "vương giả hương" , thanh nhã, không phàm tục .....
Hiển thị đáp án Đáp án: C Câu 10: Muốn cho văn bản thuyết minh hấp dẫn, sinh động, người ta vận dụng thêm một số biện pháp nghệ thuật nào?
Hiển thị đáp án Đáp án: A Câu 11: Đoạn văn sau đây sử dụng biện pháp nghệ thuật nào để thuyết minh? … tùy theo góc độ và tốc độ di chuyển của ta trên mặt nước quanh chúng hoặc độ xa gần và hướng ta tiến đến chúng hay rời xa chúng; còn tùy theo cả hướng ánh sáng rọi vào chúng, hoặc đột nhiên khiến cho mái đầu một nhân vật Đá trẻ trung ta chừng đã quen lắm bông bạc xóa lên, và rõ ràng trước mắt ta là một bậc tiên ông không còn có tuổi. Ánh sáng hắt lên từ mặt nước lung linh chảy khiến những con người bằng đá vây quanh ta trên mặt vịnh càng lung linh, xao động, như đang đi lại, đang tụ lại cùng nhau, hay đang tỏa ra. (Theo Ngữ văn 9, tập một)
Hiển thị đáp án Đáp án: D Câu 12: Phương pháp thuyết minh nào được sử dụng trong đoạn trích trên?
Hiển thị đáp án Đáp án: C Xem thêm các Câu hỏi trắc nghiệm Ngữ văn lớp 9 mới nhất chọn lọc, có đáp án hay khác:
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn 9 hay khác:
ĐỀ THI, GIÁO ÁN, KHÓA HỌC DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 9Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và khóa học dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85 Loạt bài 1000 câu Trắc nghiệm Ngữ văn lớp 9 có đáp án được biên soạn bám sát theo nội dung từng bài học Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn Tập 1, Tập 2 giúp bạn nắm vững dễ dàng kiến thức môn Ngữ văn lớp 9 hơn. Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn. |
