Azithromycin 250 là thuốc gì

Thuốc Zithromax là một kháng sinh đường uống được dùng để điều trị các trong nhiễm trùng. Vậy thuốc được chỉ định trong những trường hợp nào, tác dụng phụ là gì và cách dùng như thế nào? Hãy cùng YouMed tìm hiểu Zithromax là thuốc gì thông qua bài biết sau đây. 

Zithromax là thuốc gì? Có những dạng bào chế nào?

Thuốc Zithromax có thành phần Azithromycin là một kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.  Đây là sản phẩm thuộc thương hiệu Pfizer, một thương hiệu dược nổi tiếng của Mỹ.

Thuốc Zithromax có 2 các dạng bào chếlà viên nén và hỗn dịch như sau:

• Viên nén 250 mg
• Zithromax 500mg
• Bột pha hỗn dịch uống đơn liều (gói) 100 mg
• Bột pha hỗn dịch uống đa liều (chai) 200mg/5ml

Thuốc Azithromycin

Thuốc Zithromax (Azithromycin) được sử dụng trong những trường hợp nào?  

Zithromax được dùng để điều trị nhiều loại bệnh nhiễm trùng:

• Các nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới (viêm phế quản, viêm phổi), đường hô hấp trên (viêm xoang, viêm họng, viêm amidan)
• Nhiễm khuẩn da và mô mềm
• Viêm tai giữa
• Nhiễm trùng mắt
• Bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.

Thuốc Zithromax  là thuốc kê đơn. Chỉ được sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ.

>> Xem thêm: Tỏi: Kháng sinh tự nhiên – Tăng sức đề kháng

Lưu ý khi sử dụng thuốc Zithromax

Bệnh nhân không nên sử dụng Zithroma nếu gặp phải các trường hợp sau:

• Tiền sử bị vàng da hoặc các vấn đề về gan do dùng Zithromax
• Dị ứng với Zithromax hoặc các thuốc cùng nhóm như clarithromycin, erythromycin, hoặc telithromycin.

Tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bệnh nhân gặp các trường hợp sau:

• Những bệnh nhân có vấn đề về gan
• Bệnh thận
• Nhược cơ
• Rối loạn nhịp tim
• Nồng độ kali trong máu thấp

Sử dụng Zithromax như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất?

Liều dùng

• Zithromax là kháng sinh có tỷ lệ đề kháng thuốc khá cao ở Việt Nam nên bệnh nhân cần sử dụng đúng và đủ liều theo chỉ định của bác sĩ.
• Các bệnh nhiễm khuẩn khác nhau sẽ có liều lượng và thời gian sử dụng khác nhau để đạt hiệu quả cao nhất. Liều thông thường Zithromax được sử dụng 1 lần/ngày với có nhiều dạng bào chế.

Cách dùng

• Viên nén: uống cùng với 1 cốc nước lúc đói hoặc no.

Cách pha thuốc zithromax

• Bột pha hỗn dịch uống đơn liều (gói): pha gói bột thuốc với một ít nước, uống ngay sau khi pha, có thể tráng cốc để uống hết lượng thuốc còn sót lại
• Bột pha hỗn dịch uống đa liều (chai): pha thuốc cùng với 1 lượng nước đúng theo như nhà sản xuất yêu cầu, lắc đều chai ở mỗi lần lấy thuốc, uống đúng theo liều bác sĩ đã kê đơn.

Cách xử lý nếu quên liều Zithromax

• Uống ngay liều đã quên ngay khi nhớ ra
• Bỏ qua liều đã quên nếu sắp đến liều kế tiếp. 

Tác dụng phụ thuốc Zithromax

Bệnh nhân cần liên hệ ngay với bác sĩ hoặc các cơ quan y tế gần nhất nếu có một trong những triệu chứng:

• Các dấu hiệu dị ứng nặng phát ban; ngứa, da đỏ, phồng rộp hoặc bong tróc; khò khè; đau thắt ở ngực hoặc cổ họng; khó thở, nuốt hoặc nói chuyện; khàn giọng bất thường; hoặc sưng các bộ phận miệng, môi, lưỡi hoặc cổ họng.
• Sốt cao
• Đau bụng nặng và tiêu chảy có máu
• Tim đập nhanh, thở ngắn, chóng mặt
• Xuất hiện các vết bầm bất thường
• Vấn đề về gan: nôn mửa, đau bụng trên, vàng da, ăn không ngon, nước tiểu vàng sậm

Một số tác dụng phụ không mong muốn thường gặp khi sử dụng Zithromax:

• Tiêu chảy
• Đau bụng, nôn ói
• Đau đầu

Tương tác thuốc

Một số thuốc có thể ảnh hưởng đến tác dụng điều trị của Zithromax và ngược lại. Báo cáo với bác sĩ nếu đang sử dụng các thuốc như:

• Digoxin (thuốc điều trị suy tim)
• Clarithromycin, Erythromycin (thuốc kháng sinh cùng nhóm)
• Warfarin, Coumarin (thuốc điều trị huyết khối)
• Thuốc kháng axit có chứa magie hoặc nhôm
• Không được sử dụng các thuốc kháng acid chứa magie hoặc nhôm trong vòng 2 giờ trước hoặc sau khi sử dụng Zithromax như: Gaviscon, Maalox, Phospholugel… Những thuốc này có thể làm mất tác dụng của Zithromax.

Phụ nữ có thai và cho con bú có được sử dụng Zithromax không?

• Không khuyến khích dùng cho phụ nữ có thai trừ trường hợp thực sự cần thiết.
• Thuốc có qua đường sữa mẹ nên không dùng cho phụ nữ cho con bú trừ trường hợp thực sự cần thiết.

Bảo quản thuốc Zithromax (Azithromycin)

• Bảo quản tránh xa tầm tay của trẻ em
• Ðóng gói trong bao bì kín, tránh ẩm và ánh sáng, bảo quản ở nhiệt độ15 – 30oC

Zithromax là thuốc điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, điển hình như viêm họng, viêm phế quản, viêm amidan… Việc sử dụng Zithromax cần có chỉ định của bác sĩ, tránh việc lạm dụng tự ý mua thuốc. Nếu có bất kỳ điều gì chưa chắc chắn, hãy liên hệ ngay bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn.

Thuốc Zithromax 250 mg được chỉ định dùng trong các trường hợp sau:

Ðiều trị những nhiễm khuẩn gây ra bởi vi khuẩn nhạy cảm; trong nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới bao gồm viêm phế quản và viêm phổi, trong nhiễm khuẩn răng miệng, trong nhiễm khuẩn da và mô mềm, trong viêm tai giữa cấp tính và trong nhiễm khuẩn đường hô hấp trên bao gồm viêm xoang, viêm hầu họng/viêm amiđan.

Penicillin là thuốc thường được chọn trong điều trị viêm hầu họng do Streptococcus pyogenes bao gồm cả dự phòng sốt do viêm khớp. Azithromycin thường có hiệu quả diệt streptococci trong viêm hầu họng, mặc dù dữ liệu chứng minh cho hiệu quả của azithromycin và sự ngăn chặn chứng sốt sau viêm khớp hiện tại vẫn chưa có.

Trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục ở nam và nữ giới, dùng azithromycin để điều trị nhiễm khuẩn sinh dục không kèm theo bội nhiễm gây ra do Chlamydia trachomatis. Azithromycin còn được chỉ định điều trị bệnh hạ cam do Haemophilus ducreyi, và nhiễm khuẩn đường sinh dục không kèm theo bội nhiễm gây ra bởi chủng Neisseria gonorrhoeae không đa kháng. Không dùng azithromycin để điều trị nhiễm khuẩn do Treponema pallidum.

Có thể dùng đơn độc azithromycin hoặc cùng với rifabutin để dự phòng nhiễm Mycobacterium avium-intracellulare complex (MAC), là nhiễm khuẩn cơ hội thường gặp ở những bệnh nhân nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) giai đoạn tiến triển.

Dùng phối hợp azithromycin với ethambutol để điều trị nhiễm MAC lan truyền (DMAC) trên những bệnh nhân nhiễm HIV giai đoạn tiến triển.

Dược lực học

Cơ chế tác động

Azithromycin là thuốc đầu tiên của nhóm các kháng sinh macrolid, được biết đến như là các azalid, và khác về mặt hóa học với erythromycin. Về mặt hóa học, nó được tạo thành bằng cách đính một phân tử nitrogen vào vòng lacton của erythromycin A. Tên hóa học của azithromycin là 9-deoxy-9α-aza-9α-methyl-9α-homoerythromycin A. Phân tử lượng là 749,0.

Azithromycin gắn với phần 23S rRNA của tiểu đơn vị ribosom 50S. Nó ngăn chặn sự tổng hợp protein bằng cách ức chế sự chuyển vị của các peptid trong quá trình tổng hợp protein và ức chế sự gắn kết của tiểu đơn vị ribosom 50S.

Cơ chế kháng thuốc

Hai cơ chế kháng thuốc phổ biến nhất đã gặp với nhóm macrolid (trong đó có azithromycin) là làm biến đổi cơ quan đích (phổ biến nhất là methyl hóa tiểu phần 23S rRNA) và bơm tống thuốc chủ động. Sự diễn ra đồng thời 2 cơ chế này biến đổi theo loài và trong cùng một loài, tần suất kháng thuốc biến đổi theo vị trí địa lý.

Sự biến đổi ribosom quan trọng nhất quyết định việc giảm gắn kết macrolid là dimethyl hóa N6 sau dịch mã của adenin tại nucleotid A2058 (hệ thống đánh số E.coli) của 23S rRNA bằng cách enzym methylase mang mã gen erm (erythromycin ribosome methylase). Biến đổi ribosome thường quyết định sự kháng chéo (kiểu hình MLSB) với các nhóm kháng sinh khác có cùng vị trí liên kết ribosome với macrolid: Nhóm lincosamid (bao gồm clindamycin), và streptogramin B (ví dụ: Thành phần quinupristin của quinupristin/dalfopristin).

Các gen erm khác nhau có mặt tại các loài vi khuẩn khác nhau, đặc biệt ở loài streptococci và staphylococci. Tính nhạy cảm với macrolid có thể bị ảnh hưởng bởi sự đột biến ít gặp phải trên nucleotid A2058 và A2059 và tại một số vị trí khác của 23S rRNA, hoặc trên protein ribosome tiểu đơn vị L4 và L22.

Cơ chế bơm tống thuốc có thể gặp ở một số loài, bao gồm Gram âm như Haemophilus influenzae (cơ chế này đòi hỏi nồng độ MICs cao hơn) và staphylococci. Trên loài streptococci và enterococci, một bơm tống thuốc nhận diện macrolid 14- và 15- (bao gồm lần lượt là erythromycin và azithromycin) được mã hóa bằng gen mef (A).

Phương pháp xác định độ nhạy cảm in vitro của vi khuẩn với azithromycin

Cần tiến hành kiểm tra độ nhạy cảm bằng các phương pháp chuẩn trong phòng thí nghiệm như các phương pháp mô tả trong Viện Tiêu chuẩn Kiểm nghiệm và Lâm sàng (CLSI) trong đó bao gồm phương pháp hòa tan (xác định MIC) và phương pháp thử nhạy cảm trên đĩa. Cả Viện Tiêu chuẩn Kiểm nghiệm và Lâm sàng và ủy ban Châu Âu về kiểm tra độ nhạy cảm kháng khuẩn (EUCAST) đều cung cấp chuẩn diễn giải cho những phương pháp này.

Dựa trên số lượng các nghiên cứu, khuyến cáo tiến hành kiểm tra hoạt tính azithromycin in vitro trong môi trường khí thường để đảm bảo pH sinh lý của môi trường nuôi dưỡng. Tăng nồng độ CO2 thường được dùng với streptococci và vi khuẩn kị khí và đôi khi được dùng cho các loài khác, kết quả là làm giảm pH của môi trường. Điều này làm tác dụng phụ trên hoạt lực biểu kiến của azithromycin cao hơn các macrolid khác.

Điểm gián đoạn độ nhạy cảm CLSI dựa trên test pha loãng thạch hoặc test vi hòa tan canh thang ủ trong môi trường khí thường được ghi trong bảng dưới đây:

Chuẩn diễn giải độ nhạy cảm hòa tan CLSI

Vi khuẩn	Test vi hòa tan canh thang MIC (mg/L)
Nhạy cảm	Trung gian	Kháng thuốc
Haemophilus species	≤ 4	-	-b
Moraxella catarrhalis	≤ 0.25	-	-
Neisseria meningitidis	≤ 2	-	-b
Staphylococcus aureus	≤ 2	4	≤ 8
Streptococcia	≤ 0.5	1	≤ 2

a: Bao gồm Streptococcus pneumoniae, β-hemolytic streptococci và viridans streptococci. 

b: Hiện tại khi chưa có dữ liệu chủng kháng thuốc nên loại trừ hai tiêu chuẩn trung gian và kháng thuốc. Nếu chủng có kết quả MIC là trung gian hoặc kháng thuốc, cần làm thêm xét nghiệm ở phòng thí nghiệm khác, ủ trong môi trường khí thường.

CLSI = Viện Tiêu chuẩn Kiểm nghiệm và Lâm sàng; MIC = Nồng độ ức chế tối thiểu. Nguồn: CLSI, 2012.; CLSI, 2010

Có thể xác định độ nhạy cảm bằng phương pháp khuếch tán đĩa, bằng cách đo đường kính khu vực ức chế sau khi ủ trong môi trường khí thường. Các đĩa đo độ nhạy cảm chứa 15 µg azithromycin. Chuẩn diễn giải với vùng ức chế, do CLSI quy định trên cơ sở mối tương quan với phân loại mức độ nhạy cảm dựa trên MIC được liệt kê trong bảng dưới đây.

Chuẩn diễn giải khoanh vùng tròn đĩa CLSI

Vi khuẩn	Đường kính vùng ức chế trên đĩa (mm)
Nhạy cảm	Trung gian	Kháng thuốc
Haemophilus species	>= 12	-	-
Moraxella catarrhalis	>= 26	-	-
Neisseria meningitidis	>= 20	-	-
Staphylococcus aureus	>= 18	14 - 17	≤ 13
Streptococcia	>= 18	14 - 17	≤ 13

a Bao gồm Streptococcus pneumoniae, β-hemolytic streptococci và viridans streptococci, ủ trong môi trường thường.

CLSI = Viện Tiêu chuẩn Kiểm nghiệm và Lâm sàng; MIC = Nồng độ ức chế tối thiểu; mm = milimet. Nguồn: CLSI, 2012., CLSI, 2010.

Cần xác định hiệu lực của phương pháp đĩa khuếch tán và phương pháp hòa tan bằng chủng kiểm soát chất lượng, theo như hướng dẫn của CLSI. Giới hạn chấp thuận được khi kiểm tra azithromycin với các vi khuẩn này được liệt kê trong bảng sau:

Khoảng kiểm soát chất lượng với các test thử độ nhạy cảm với azithromycin (CLSI)

MIC trong test vi hòa tan canh thang
Vi khuẩn	Khoảng kiểm soát chất lượng (mg/L azithromycin)
Haemophilus influenzae ATCC 49247	1 - 4
Staphylococcus aureus ATCC 29213	0.5 - 2
Streptococcus pneumoniae ATCC 49619	0,06 – 0,25
Đường kính vùng ức chế trên đĩa (đĩa 15 µg)
Vi khuẩn	Khoảng kiểm soát chất lượng (mm)
Haemophilus influenzae ATCC 49247	13 - 21
Staphylococcus aureus ATCC 25923	21 - 26
Streptococcus pneumoniae ATCC 49619	19 - 25

Ủ trong môi trường thường.

CLSI = Viện Tiêu chuẩn Kiểm nghiệm và Lâm sàng; MIC = Nồng độ ức chế tối thiểu; mm = Milimet. Nguồn: CLSI, 2012.

Ủy ban Châu Âu về thử độ nhạy cảm kháng khuẩn (EUCAST) cũng đã lập điểm gián đoạn độ nhạy cảm cho azithromycin dựa trên xác định MIC. Chuẩn nhạy cảm EUCAST được liệt kê trong bảng dưới đây:

Điểm gián đoạn nhạy cảm EUCAST cho azithromycin.

	MIC (mg/L)
	Nhạy cảm		Kháng thuốc
Staphylococcus species	≤ 1		> 2
Streptococcus pneumoniae	≤ 0,25		> 0,5
β-hemolytic streptococcia	≤ 0,25		> 0,5
Haemophilus influenzae	≤ 0,12		> 4
Moraxella catarrhalis	≤ 0,25		> 0,5
Neisseria gonorrhoeae	≤ 0,25		> 0,5

aBao gồm nhóm A, B, C, G. 

EUCAST = Ủy ban Châu Âu về thử độ nhạy cảm kháng khuẩn; MIC = Nồng độ ức chế tối thiểu. 

Phổ kháng khuẩn

Sự phổ biến của tính kháng thuốc có thể thay đổi theo vùng địa lý và theo thời gian với những loài lựa chọn. Cần có thông tin tại địa phương về mức độ kháng thuốc, đặc biệt khi điều trị những nhiễm khuẩn nặng. Khi cần thiết, cần tham khảo ý kiến các chuyên gia về mức độ kháng thuốc ở địa phương trong một số trường hợp nhiễm khuẩn có nghi vấn về việc sử dụng thuốc.

Azithromycin có kháng chéo với chủng phân lập kháng erythromycin Gram dương. Như đã thảo luận ở trên, một số biến đổi ribosom xác định kháng chéo với các nhóm kháng sinh có chung vị trí liên kết ribosome như: Nhóm lincosamid (bao gồm clindamycin), và streptogramin G (bao gồm ví dụ: Thành phần quinupristin của nhóm quinupristin/dalfopristin). Sự giảm tính nhạy cảm nhóm macrolid theo thời gian đã được ghi nhận đặc biệt trên Streptococcus pneumoniae và Staphylococcus aureus, và cũng được quan sát trên viridans streptococci và Streptococcus agalactiae.

Vi sinh vật nhạy cảm phổ biến với azithromycin bao gồm:

Vi khuẩn Gram dương không bắt buộc và hiếu khí (chủng phân lập nhạy cảm erythromycin): S. aureus, Streptococcus agalactiae*, S. pneumoniae*, Streptococcus pyogenes*, các streptococci β tan huyết (Nhóm C, F, G), và streptococci nhóm viridans. Chủng phân lập kháng macrolid tương đối phổ biến trong vi khuẩn Gram dương không bắt buộc và hiếu khí, đặc biệt là S. aureus kháng methicillin (MRSA) và S. pneumoniae kháng penicillin (PRSP).

Vi khuẩn Gram âm không bắt buộc và hiếu khí: Bordetella pertussis, Campylobacter jejuni, Haemophilus ducreyi*, Haemophilus influenzae*, Haemophilus parainfluenzae*, Legionella pneumophila, Moraxella catarrhalis*, và Neisseria gonorrhoeae*. Pseudomonas spp. và hầu hết Enterobacteriaceae kháng azithromycin, mặc dù azithromycin đã được dùng để điều trị nhiễm Samonella enterica.

Vi khuẩn kỵ khí: Clostridium perfringens, Peptostreptococcus spp. và Prevotella bivia.

Các vi khuẩn khác: Borrelia burgdorferi, Chlamydia trachomatis, Chlamydophila pneumoniae*. Mycoplasma pneumoniae*, Treponema pallidum, và Ureaplasma urealyticum.

Nhiễm khuẩn cơ hội đi kèm với nhiễm HIV: MAC*, Pneumocystis jiroveci và Toxoplasma gondii.

* Hiệu quả của azithromycin với các loài nêu trên đã được chứng minh trong thử nghiệm lâm sàng.

Dược động học

Hấp thu

Sau khi dùng theo đường uống ở trên người, azithromycin được phân bố rộng khắp cơ thể; sinh khả dụng xấp xỉ 37%. Sinh khả dụng sẽ giảm ít nhất 50% khi uống viên nang azithromycin sau khi ăn no. Thuốc đạt được nồng độ đỉnh trong huyết tương sau 2 - 3 giờ.

Phân bố

Ở các nghiên cứu trên động vật, quan sát thấy nồng độ cao của azithromycin trong đại thực bào. Ở mô hình thực nghiệm, nồng độ cao hơn của azithromycin được giải phóng trong giai đoạn thực bào hoạt động hơn là ở các thực bào chưa được kích thích, ở các mô hình trên động vật, điều này dẫn đến nồng độ cao của azithromycin được đưa đến vị trí nhiễm trùng.

Các nghiên cứu về dược động học ở người đã cho thấy rằng nồng độ của azithromycin ở mô cao hơn đáng kể so với ở trong huyết tương (lên đến 50 lần nồng độ tối đa quan sát được ở trong huyết tương), điều này chỉ ra rằng thuốc có độ gắn kết cao với mô. Nồng độ thuốc ở các mô đích như là phổi, amiđan và tuyến tiền liệt vượt quá MIC90 đối với hầu hết các tác nhân gây bệnh sau khi dùng liều duy nhất 500 mg.

Sau khi uống liều hàng ngày 600 mg azithromycin, nồng độ đỉnh trong huyết tương trung bình lần lượt là 0,33 µg/ml và 0,55 µg/ml ở ngày 1 và ngày 22. Nồng độ đỉnh trung bình quan sát được ở bạch cầu, vị trí chủ yếu nhiễm MAC lan truyền, là 252 µg/ml (± 49%) và duy trì trên 146 µg/ml (± 33%) trong 24 giờ ở trạng thái nồng độ hằng định.

Chuyển hóa

Phần lớn azithromycin có mặt trong cơ thể thải trừ qua mật. Hiện chưa có nghiên cứu in vitro và in vivo đánh giá chuyển hóa của azithromycin.

Bài tiết

Thời gian bán thải trong huyết tương liên quan chặt chẽ với thời gian bán phân huỷ ở mô, khoảng từ 2 - 4 ngày. Khoảng 12% liều dùng sau khi tiêm tĩnh mạch được thải trừ qua đường tiết niệu dưới dạng không chuyển hóa trong vòng 3 ngày. Phần lớn được thải trừ trong vòng 24 giờ đầu tiên.

Đường thải trừ qua mật là con đường thải trừ chủ yếu của azithromycin đối với dạng thuốc chưa biến đổi sau khi dùng đường uống. Đã tìm thấy trong mật người, nồng độ rất cao thuốc chưa chuyển hóa cùng với hơn mười chất chuyển hóa, được tạo thành qua phản ứng khử methyl ở N- và O-, và hydroxyl hóa các vòng aglycon và desosamine, và bằng sự phá vỡ các liên kết cladinose.

Sự so sánh giữa định lượng bằng sắc ký lỏng cao áp và định lượng bằng phương pháp vi sinh vật trên các mô cho thấy rằng các chất chuyển hóa không có vai trò gì trong hoạt tính trên vi sinh của azithromycin.

Dược động học trong nhóm bệnh nhân đặc biệt

Người cao tuổi

Sau 5 ngày dùng thuốc, giá trị AUC trên những người tình nguyện cao tuổi (trên 65 tuổi) hơi cao hơn so với ở người tình nguyện trẻ tuổi (dưới 40 tuổi), nhưng không có ý nghĩa về mặt lâm sàng, do đó không cần phải điều chỉnh liều lượng.

Suy thận

Sau khi dùng liều duy nhất 1 g azithromycin giải phóng nhanh, các đặc tính dược động học của azithromycin ở các đối tượng suy thận mức độ từ nhẹ đến vừa (mức lọc cầu thận từ 10 - 80 ml/phút) không bị ảnh hưởng. Ở nhóm có chức năng thận bình thường và nhóm bị suy thận nặng (mức lọc cầu thận < 10 ml/phút), đã quan sát thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về diện tích dưới đường cong AUC0-120 (8,8 µg giờ/ml so với 11,7µg giờ/ml), nồng độ đỉnh Cmax (1,0 µg/ml so với 1,6 µg/ml) và độ thanh thải (2,3 ml/phút/kg so với 0,2 ml/phút/kg).

Suy gan

Không có sự thay đổi đáng kể về dược động học trong huyết tương của azithromycin trên những người bị suy gan từ mức độ nhẹ (nhóm A) đến trung bình (nhóm B) so với người có chức năng gan bình thường. Lượng azithromycin tìm thấy trong nước tiểu của những bệnh nhân này có tăng lên, có lẽ là để bù vào sự giảm độ thanh thải qua gan.

Nghiên cứu tiền lâm sàng

Đã quan sát thấy tăng phospholipid (tích lũy phospholipid trong tế bào) ở nhiều mô (ví dụ: Mắt, hạch rễ sau, gan, túi mật, thận, lách, và/hoặc tụy) của chuột nhắt, chuột cống và chó được dùng azithromycin liều đa. Tăng phospholipid cũng quan sát thấy ở các mô của chuột và chó mới sinh với mức độ tương tự. Các ảnh hưởng khác có thể được hồi phục sau khi dừng điều trị với azithromycin. Ý nghĩa của các phát hiện trên đối với động vật và người chưa được biết đến.

Thuốc dùng đường uống và phải uống cả viên.

Azithromycin uống liều duy nhất trong ngày. Thời gian dùng thuốc trong nhiễm khuẩn như sau: Uống viên nang azithromycin ngay sau bữa ăn làm giảm sinh khả dụng ít nhất là 50%. Do đó, cũng giống như nhiều kháng sinh khác, phải uống thuốc ít nhất là 1 giờ trước bữa ăn hoặc 2 giờ sau bữa ăn.

Liều dùng

Người lớn

Để điều trị những bệnh lây truyền qua đường sinh dục gây ra bởi Chlamydia trachomatis, Haemophilus ducreyi, hoặc chủng Neisseria gonorrhoeae nhạy cảm, uống liều duy nhất 1000 mg.

Để dự phòng nhiễm MAC trên bệnh nhân bị HIV, dùng mỗi tuần một lần 1200 mg.

Để điều trị DMAC trên bệnh nhân bị HIV, dùng liều 600 mg, ngày một lần. Nên dùng phối hợp azithromycin với các chất chống mycobacterium khác có hoạt tính chống MAC trên in vitro, như ethambutol với liều đã được chấp nhận.

Với các chỉ định khác, dùng liều tổng cộng là 1500 mg, chia làm 3 ngày, mỗi ngày 500 mg. Có thể thay thế bằng cách với tổng liều như vậy nhưng dùng trong 5 ngày, 500 mg trong ngày đầu tiên và sau đó là 250 mg/ngày từ ngày 2 đến ngày 5.

Trẻ em

Tổng liều tối đa được khuyến cáo cho bất kỳ điều trị nào trên trẻ em là 1500 mg.

Cân nặng (kg)	Đợt điều trị 3 ngày	Đợt điều trị 5 ngày
> 45	Dùng liều như người lớn	Dùng liều như người lớn

Chỉ dùng viên nang azithromycin cho những trẻ em cân nặng trên 45 kg.

Người cao tuổi

Dùng liều giống như người lớn. Bệnh nhân cao tuổi có thể dễ bị loạn nhịp xoắn đỉnh hơn so với những bệnh nhân trẻ hơn (xem mục Thận trọng khi sử dụng).

Bệnh nhân bị suy thận

Không cần phải điều chỉnh liều trên những bệnh nhân suy thận nhẹ đến trung bình (GFR 10 - 80 mL/phút). Thận trọng khi dùng azithromycin cho bệnh nhân suy thận nặng (GFR < 10 mL/phút) (xem mục Thận trọng khi sử dụng và mục Dược động học).

Bệnh nhân suy gan

Người suy gan từ mức độ nhẹ đến trung bình được sử dụng liều giống như đối với bệnh nhân có chức năng gan bình thường (xem mục thận trọng khi sử dụng).

Lưu ý: Liều dùng trên chỉ mang tính chất tham khảo. Liều dùng cụ thể tùy thuộc vào thể trạng và mức độ diễn tiến của bệnh. Để có liều dùng phù hợp, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên y tế.

Làm gì khi dùng quá liều?

Các phản ứng ngoại ý khi dùng với liều cao hơn liều khuyến cáo cũng tương tự như khi dùng với liều bình thường. Khi gặp quá liều, các triệu chứng chung và biện pháp xử lý được chỉ định tùy theo yêu cầu.

Làm gì khi quên 1 liều?

Nếu bạn quên một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Lưu ý rằng không nên dùng gấp đôi liều đã quy định.

Trước khi sử dụng thuốc bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tham khảo thông tin bên dưới.

Chống chỉ định

Thuốc Zithromax 250 mg chống chỉ định trong các trường hợp: Bệnh nhân quá mẫn với azithromycin, erythromycin, với bất kỳ một kháng sinh nào thuộc họ macrolid hay ketolid hoặc với bất kỳ tá dược nào của thuốc.

Thận trọng khi sử dụng

Quá mẫn

Cũng như với erythromycin và các macrolid khác, có thể gặp phản ứng dị ứng nghiêm trọng hiếm khi xảy ra, bao gồm phù mạch và phản vệ (hiếm khi tử vong), và các phản ứng trên da bao gồm hội chứng Stevens -Johnson và hoại tử biểu bì nhiễm độc (hiếm khi gây tử vong). Một vài phản ứng với azithromycin đã gây ra những triệu chứng tái phát và đòi hỏi phải được theo dõi và điều trị lâu hơn.

Nếu bị phản ứng dị ứng, cần ngừng ngay thuốc và dùng liệu pháp điều trị phù hợp. Bác sĩ cần biết các phản ứng dị ứng có thể xuất hiện lại khi liệu pháp điều trị triệu chứng đã ngừng.

Nhiễm độc gan

Vì gan là đường thải trừ chính của azithromycin, nên việc sử dụng azithromycin cần phải thận trọng với những bệnh nhân mắc bệnh gan.

Đã có báo cáo về chức năng gan bất thường, viêm gan, vàng da do tắc mật, hoại tử gan và suy gan, một số trường hợp đã gây tử vong. Khi thấy có các dấu hiệu và triệu chứng này, phải ngưng dùng azithromycin ngay lập tức.

Dùng thuốc có nguồn gốc cựa lõa mạch

Trên những bệnh nhân đang dùng thuốc có nguồn gốc cựa lõa mạch, sự ngộ độc ergotin sẽ tăng lên khi dùng phối hợp với các kháng sinh họ macrolid. Không có dữ liệu về khả năng tương tác giữa cựa lõa mạch và azithromycin. Tuy nhiên, về mặt lý thuyết có thể xảy ra ngộ độc ergotin, do đó không nên dùng phối hợp các thuốc có nguồn gốc cựa lõa mạch với azithromycin.

Cũng như với bất kỳ một kháng sinh nào, cần phải theo dõi các biểu hiện bội nhiễm của vi sinh vật không nhạy cảm, bao gồm cả nấm.

Tiêu chảy liên quan đến Clostridium difficile

Tiêu chảy liên quan đến Clostridium difficile (Clostridium difficile associated diarrhea CDAD) đã được báo cáo khi sử dụng đối với hầu hết các chất kháng khuẩn, bao gồm cả azithromycin, và độ nghiêm trọng có thể từ tiêu chảy nhẹ đến viêm ruột kết dẫn đến tử vong. Điều trị bằng các chất kháng khuẩn sẽ làm thay đổi quần thể vi sinh tự nhiên của ruột dẫn tới sự phát triển quá mức của C. difficile.

Clostridium difficile sinh ra độc tố A và B góp phần làm phát triển CDAC. Các chủng C.difficile sinh nhiều độc tố là nguyên nhân làm tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong, vì các nhiễm khuẩn này có thể khó chữa khi dùng các liệu pháp kháng sinh và có thể cần phải cắt bỏ ruột kết. Cần phải nghĩ đến bệnh CDAD ở tất cả các bệnh nhân xuất hiện tiêu chảy sau khi dùng các chất kháng khuẩn.

Trên những bệnh nhân suy thận nặng (mức lọc cầu thận < 10 ml/phút) quan sát thấy sự tăng 33% nồng độ trong huyết tương của azithromycin (xem mục Dược động học).

Kéo dài khoảng QT

Đã thấy tình trạng kéo dài thời gian rối loạn tái phân cực tim và kéo dài khoảng QT gây nguy cơ loạn nhịp tim và xoắn đỉnh khi dùng các macrolid, bao gồm azithromycin (xem mục Tác dụng phụ). Do đó, cần thận trọng với các đối tượng sau:

• Bệnh nhân bị kéo dài khoảng QT bẩm sinh hoặc có tiền sử mắc phải.

• Bệnh nhân hiện đang dùng các thuốc có tác dụng kéo dài khoảng QT như các thuốc chống loạn nhịp nhóm IA và nhóm III: Thuốc chống loạn thần, thuốc điều trị trầm cảm và fluoroquinolon.

• Bệnh nhân bị rối loạn điện giải, đặc biệt trong các trường hợp giảm kali và magiê trong máu.

• Bệnh nhân bị nhịp tim chậm, loạn nhịp hoặc suy tim.

• Người cao tuổi: Người cao tuổi có thể nhạy cảm hơn với các tác dụng kèm theo của thuốc trên khoảng QT.

Khả năng lái xe và vận hành máy móc

Chưa có bằng chứng nào cho thấy azithromycin có ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc.

Thời kỳ mang thai 

Những nghiên cứu về sự sinh sản trên súc vật đã được tiến hành ở các liều gần với nồng độ có độc tính nhẹ với sự sinh sản. Trong các nghiên cứu này, không thấy có bằng chứng về sự gây hại cho phôi thai của azithromycin. Tuy nhiên, không có những nghiên cứu đầy đủ và có kiểm soát trên phụ nữ có thai. Vì những nghiên cứu về ảnh hưởng đến sự sinh sản trên động vật không phải luôn dự báo được đáp ứng của người, chỉ nên dùng azithromycin trong thời kỳ mang thai nếu thật cần thiết.

Thời kỳ cho con bú

Azithromycin được báo cáo là bài tiết qua sữa mẹ, nhưng chưa có nghiên cứu lâm sàng có kiểm soát tốt và đầy đủ trên phụ nữ cho con bú về đặc tính dược động học của việc bài tiết azithromycin qua sữa mẹ.

Tương tác thuốc

Thuốc kháng acid

Trong nghiên cứu dược động học điều tra về ảnh hưởng khi phối hợp thuốc kháng acid với azithromycin, không tìm thấy ảnh hưởng trên sinh khả dụng nói chung, mặc dù nồng độ đỉnh trong huyết tương đã giảm tới khoảng 25%. Với những bệnh nhân phải sử dụng cả azithromycin và thuốc kháng acid, không nên dùng cùng một lúc cả hai thuốc này.

Cetirizin

Dùng phối hợp azithromycin với cetirizin 20 mg trên người tình nguyện khỏe mạnh, trong thời gian 5 ngày, cho thấy kết quả chắc chắn là không có tương tác dược động học và không có thay đổi một cách có ý nghĩa thời gian QT.

Didanosin (Dideoxyinosin)

Khi so sánh với giả dược, dùng cùng một lúc azithromycin 1200 mg/ngày với didanosin 400 mg/ngày trên sáu bệnh nhân nhiễm HIV dương tính không thấy có ảnh hưởng đến dược động học ở trạng thái hằng định của didanosin.

Digoxin

Dùng đồng thời kháng sinh họ macrolid (bao gồm azithromycin) với chất nền P-glycoprotein (ví dụ như digoxin) được báo cáo là làm tăng nồng độ chất nền P-glycoprotein trong huyết thanh. Do đó, nếu azithromycin và chất nền P-glycoprotein như digoxin được dùng đồng thời, cần xem xét đến khả năng tăng nồng độ digoxin trong huyết thanh. Cần theo dõi các dấu hiệu lâm sàng, nồng độ digoxin huyết thanh trong suốt điều trị với azithromycin và sau khi ngừng thuốc.

Zidovudin

Liều duy nhất 1000 mg và nhiều liều 1200 mg hoặc 600 mg azithromycin không ảnh hưởng đến dược động học trong huyết tương hoặc thải trừ ở thận của zidovudin hoặc chất chuyển hóa glucuronid của nó. Dù vậy, azithromycin làm tăng nồng độ của zidovudin phosphorylat, chất chuyển hóa có hoạt tính lâm sàng, trong các tế bào bạch cầu đơn nhân ở máu ngoại vi. Ý nghĩa lâm sàng của phát hiện này còn chưa rõ ràng, nhưng có thể mang lại ích lợi cho bệnh nhân.

Azithromycin không có tương tác đáng kể lên hệ thống cytochrome P450 ở gan.

Nó không tương tác về mặt dược động học như đối với erythromycin hoặc các macrolid khác. Không xuất hiện việc gây cảm ứng hay bất hoạt cytochrome P450 của gan thông qua phức hợp chuyển hóa cytochrome.

Thuốc có nguồn gốc cựa lõa mạch

Về mặt lý thuyết, có thể xảy ra ngộ độc ergotin, do đó không được dùng chung azithromycin với thuốc có nguồn gốc cựa lõa mạch (xem mục Thận trọng đặc biệt khi sử dụng).

Các nghiên cứu về mặt dược động học đã được tiến hành giữa azithromycin với các thuốc sau, các thuốc này đã biết là được chuyển hóa đáng kể qua trung gian cytochrome P450.

Atorvastatin

Dùng đồng thời atorvastatin (10 mg mỗi ngày) và azithromycin (500 mg mỗi ngày) không làm thay đổi nồng độ trong huyết tương của atorvastatin (dựa trên định lượng mức độ ức chế men khử HMG CoA). Tuy nhiên, đã có báo cáo hậu mãi về các trường hợp bị tiêu cơ vân trên bệnh nhân dùng đồng thời azithromycin và nhóm statin.

Carbamazepin

Nghiên cứu dược động học tương tác thuốc trên người tình nguyện khỏe mạnh cho thấy azithromycin không có ảnh hưởng gì đáng kể trên nồng độ carbamazepin và các chất chuyển hóa của thuốc này trong huyết tương của bệnh nhân đang dùng đồng thời carbamazepin và azithromycin.

Cimetidin

Nghiên cứu dược động học điều tra về ảnh hưởng khi dùng liều duy nhất cimetidin 2 giờ trước khi dùng azithromycin, không thấy có ảnh hưởng gì trên dược động học của azithromycin.

Thuốc chống đông máu đường uống kiểu coumarin

Trong nghiên cứu dược động học tương tác thuốc trên người tình nguyện khỏe mạnh, azithromycin không làm thay đổi hiệu quả chống đông của liều duy nhất 15 mg warfarin. Sau khi lưu hành thuốc trên thị trường, cũng đã nhận được thông báo về tác dụng chống đông bị tăng lên sau khi dùng đồng thời azithromycin và thuốc chống đông máu đường uống kiểu coumarin. Mặc dù quan hệ nhân quả chưa được xác lập, cần phải theo dõi thường kỳ thời gian prothrombin khi sử dụng đồng thời azithromycin và các thuốc chống đông máu đường uống kiểu coumarin.

Cyclosporin

Trong nghiên cứu dược động học trên những người tình nguyện khỏe mạnh được chỉ định uống azithromycin 500 mg/ngày trong 3 ngày và sau đó được chỉ định uống liều duy nhất của cyclosporin 10 mg/kg, kết quả cho thấy Cmax và AUC0-5 tăng lên đáng kể. Do vậy, cần thận trọng trước khi xem xét dùng phối hợp các thuốc này. Nếu cần thiết phải dùng phối hợp cyclosporin và azithromycin thì nồng độ của cyclosporin cần được giám sát và điều chỉnh liều theo đó.

Efavirenz

Dùng đồng thời 600 mg liều duy nhất của azithromycin và 400 mg efavirenz mỗi ngày trong 7 ngày không gây ra bất kỳ tương tác có ý nghĩa lâm sàng nào.

Fluconazol

Dùng đồng thời liều duy nhất 1200 mg azithromycin không làm thay đổi các đặc tính dược động học của liều duy nhất 800 mg fluconazol. Lượng thuốc tổng cộng trong huyết tương và thời gian bán hủy của azithromycin không bị thay đổi khi dùng đồng thời với fluconazol, tuy nhiên, quan sát thấy có sự giảm không đáng kể nồng độ đỉnh Cmax (18%) của azithromycin.

Indinavir

Dùng đồng thời liều duy nhất 1200 mg azithromycin không có ảnh hưởng một cách có ý nghĩa thống kê lên các đặc tính dược động học của indinavir được dùng 800 mg, 3 lần mỗi ngày trong 5 ngày.

Methylprednisolon

Trong nghiên cứu dược động học tương tác trên người tình nguyện khỏe mạnh, azithromycin không gây ảnh hưởng đáng kể với dược động học của methylprednisolon.

Midazolam

Ở người tình nguyện khỏe mạnh, dùng đồng thời azithromycin 500 mg/ngày trong 3 ngày không gây ra những thay đổi có ý nghĩa lâm sàng lên các đặc tính dược động học và dược lực học của midazolam dùng liều duy nhất 15 mg.

Nelfinavir

Dùng đồng thời azithromycin (1200 mg) và nelfinavir ở trạng thái nồng độ hằng định trong huyết tương (750 mg, 3 lần mỗi ngày) dẫn tới tăng nồng độ azithromycin. Không quan sát thấy những tác dụng ngoại ý có ý nghĩa lâm sàng rõ rệt và không cần thiết phải điều chỉnh liều dùng.

Rifabutin

Dùng cùng một lúc azithromycin với rifabutin không có ảnh hưởng đến nồng độ trong huyết tương của cả hai thuốc. Đã phát hiện ra sự giảm bạch cầu trung tính trên những người điều trị cùng một lúc azithromycin và rifabutin. Mặc dù sự giảm bạch cầu trung tính có liên quan đến việc sử dụng rifabutin, quan hệ nhân quả khi phối hợp với azithromycin vẫn chưa được xác lập (xem mục Tác dụng phụ).

Sildenafil

Ở những người đàn ông tình nguyện, khỏe mạnh bình thường, không có bằng chứng về ảnh hưởng của việc dùng azithromycin (500 mg, mỗi ngày trong 3 ngày) lên diện tích dưới đường cong và nồng độ đỉnh của sildenafil hay chất chuyển hóa chính của nó trong tuần hoàn.

Terfenadin

Những nghiên cứu dược động học đã cho thấy không có bằng chứng về tương tác giữa azithromycin và terfenadin. Có thông báo một số trường hợp rất hiếm gặp về khả năng xảy ra tương tác, nên không thể loại trừ hoàn toàn khả năng tương tác. Tuy vậy không có bằng chứng rõ rệt xảy ra tương tác.

Theophylin

Không có ý nghĩa lâm sàng về tương tác dược động học giữa azithromycin và theophyllin khi dùng phối hợp trên người tình nguyện khỏe mạnh.

Triazolam

Ở 14 người tình nguyện khỏe mạnh, dùng đồng thời azithromycin liều 500 mg ở ngày 1 và 250 mg ở ngày 2 với 0,125 mg triazolam ở ngày 2 không gây ra bất kỳ sự ảnh hưởng đáng kể nào trên các tham biến về dược động học đối với triazolam so với triazolam và giả dược.

Trimethoprim/sulfamethoxazol

Dùng đồng thời trimethoprim/sulfamethoxazol (160 mg/800 mg) trong 7 ngày với azithromycin 1200 mg ở ngày thứ 7, không gây ra bất kỳ sự ảnh hưởng đáng kể nào lên nồng độ đỉnh, tổng lượng thuốc trong tuần hoàn hay sự bài tiết qua nước tiểu của trimethoprim hay sulfamethoxazol. Nồng độ trong huyết tương của azithromycin là tương đương như được quan sát ở các nghiên cứu khác.