Vì sao giá mủ cao su giảm

Lượng nhập khẩu cao su, gồm cả cao su thiên nhiên và tổng hợp, của Trung Quốc tăng mạnh trong 8 tháng đầu năm nhưng giá cao su thế giới lại đang xu hướng giảm vì nguồn cung vẫn rất lớn.

Vì sao giá cao su lại đang rơi vào xu hướng giảm dù Trung Quốc tăng tiêu thụ? (Ảnh: Reuters)

Nhu cầu tiêu thụ cao su của Trung Quốc ngày càng tăng

Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu cao su thiên nhiên và cao su tổng hợp lớn nhất thế giới, với lượng nhập khẩu liên tục tăng mạnh kể từ đầu năm nay.

Theo số liệu chính thức, nhập khẩu cao su thiên nhiên và cao su tổng hợp của Trung Quốc trong 8 tháng đầu năm nay tăng 24,3% so với cùng kỳ năm ngoái, lên 4,45 triệu tấn.

Tốc độ tăng trưởng nhập khẩu cao su của Trung Quốc thậm chí cao hơn cả nhập khẩu nhiều loại hàng hóa khác như dầu thô (tăng 12,2%), than (tăng 14,2%), quặng sắt (tăng 6,7%). Trong 8 tháng đầu năm, nhập khẩu đồng thô của Trung Quốc thậm chí giảm 12,7%, nhập khẩu quặng và tinh quặng đồng cũng chỉ tăng nhẹ 2,8%.

Xét riêng với cao su, nhập khẩu cao su tổng hợp đang nhỉnh hơn so với cao su thiên nhiên tính đến thời điểm hiện tại của năm 2017, theo số liệu tháng 7 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc.

Cụ thể, nhập khẩu cao su tổng hợp trong 7 tháng đầu năm nay tăng vọt 27,2% so với cùng kỳ năm ngoái lên 2,29 triệu tấn. Trong khi đó, nhập khẩu cao su thiên nhiên tăng 21,8% trong cùng giai đoạn lên 1,59 triệu tấn.

Nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc lớn nhưng giá cao su vẫn đang giảm

Tuy nhiên, một nghịch lý xảy ra là dù Trung Quốc có nhu cầu tiêu thụ cao su lớn như vậy, nhưng cao su thiên nhiên lại là một trong những hàng hóa giảm mạnh nhất kể từ đầu năm nay.

Giá hợp đồng cao su được giao dịch nhiều nhất trên sàn Giao dịch hàng hóa kỳ hạn Thượng Hải (SHFE) chốt phiên 18/9 ở 15.345 nhân dân tệ/tấn (2.336 USD/tấn), giảm 15,5% so với cuối năm ngoái.

Hợp đồng cao su giao tháng 2/2018 trên Sàn giao dịch hàng hóa kỳ hạn Tokyo (TOCOM) cũng chốt phiên 15/9 ở 221,1 yen/kg (1,98 USD/kg), giảm 16,2% so với cuối năm ngoái.

Lý do chính khiến giá cao su thiên nhiên giảm mạnh trong năm nay là xu hướng về nguồn cung.

Hãy xem phản ứng của giá cao su thiên nhiên vào ngày 15/9, thời điểm mà ba nước sản xuất cao su lớn nhất thế giới, gồm Thái Lan, Malaysia và Indonesia, quyết định không giảm sản lượng.

Trong phiên giao dịch hôm đó, giá hợp đồng cao su giao tháng 1/2018 trên sàn SHFE giảm 2,8% và giá hợp đồng giao tháng 2/2018 trên sàn TOCOM cũng giảm 2,9%.

Trong nhiều năm trở lại đây, Thái Lan, Malaysia và Indonesia, vốn chiếm khoảng 70% nguồn cung cao su thiên nhiên trên toàn cầu, đã triển khai nhiều biện pháp nhằm chấm dứt tình trạng dư thừa sản lượng nhưng không đạt được mấy kết quả.

Trước đó vào tháng 2/2016, tuyên bố chung của ba nước này về việc giảm 615.000 tấn cao su thiên nhiên, tương đương khoảng 6% nguồn cung toàn cầu, đã đẩy giá cao su tăng mạnh nhưng chỉ trong một thời gian rất ngắn.

Động lực lớn nhất có thể giúp giá cao su tăng là tâm lý lo ngại về nguy cơ thiếu hụt nguồn cung.(Ảnh: Reuters)

Để giá cao su phục hồi…

Hiện nay, động lực lớn nhất có thể giúp giá cao su tăng là tâm lý lo ngại về nguy cơ thiếu hụt nguồn cung, giống như thời điểm cuối năm ngoái và đầu năm nay khi miền nam Thái Lan hứng chịu đợt mưa lũ nghiêm trọng, đe dọa đến ngành sản xuất cao su.

Vào thời điểm đó, giá cao su TOCOM chạm đỉnh 326,4 yen/kg vào ngày 14/2, tăng hơn hai lần so với mức giá ghi nhận được vào tháng 9/2016.

Ngoài yếu tố liên quan đến nguồn cung, giá cao su thời điểm đó tăng một phần nhờ kỳ vọng tân Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ tăng cường chi tiêu vào cơ sở hạ tầng. Ngoài ra, việc giá dầu thô phục hồi cũng hỗ trợ phần nào cho giá cao su khi đó.

Tuy nhiên, đà phục hồi của cao su không duy trì được bao lâu khi thị trường nhận ra rằng, nguồn cung cao su thiên nhiên vẫn còn rất lớn. Kết quả là, giá cao su TOCOM giảm mạnh tới 44% trong giai đoạn từ ngày 14/2 đến đầu tháng 6.

Hơn nữa, thị trường cũng mất dần niềm tin vào khả năng cầm quyền của ông Trump; trong khi các nước sản xuất dầu thô lớn vẫn chật vật tìm cách tái cân bằng thị trường dầu mỏ.

Rõ ràng là, tăng trưởng nhu cầu tiêu thụ cao su của Trung Quốc không đủ mạnh để kéo thị trường bớt lo ngại về tình trạng dư cung, từ đó đẩy giá cao su phục hồi.

Giá cao su sẽ vẫn khó phục hồi mạnh mẽ cho tới khi các nước sản xuất cao su lớn có thể thuyết phục thị trường rằng họ đang nghiêm túc cắt giảm sản lượng.

Do Trung Quốc giảm mua nên từ đầu tháng 11/2021 đến nay, giá mủ cao su nguyên liệu trên cả nước có xu hướng giảm. 

Tại Bình Phước, giá mủ cao su nguyên liệu được Công ty TNHH MTV Cao su Phú Riềng thu mua ở mức 292- 332 đồng/độ mủ, giảm 11 đồng/độ mủ so với cuối tháng 10/2021. 

Tại Đồng Nai, giá mủ cao su nguyên liệu được thu mua ở mức 308-315 đồng/độ mủ.

 Tại Đắk Lắk, giá mủ chén đầu được thu mua ở mức 16.000-18.000 đồng/kg tùy loại. Dự kiến trong tháng 11/2021, giá mủ cao su trong nước sẽ dao động quanh mức 280-330 đồng/độ mủ.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), giá cao su giảm nhẹ chủ yếu do tiêu thụ cao su của Trung Quốc thời gian gần đây chậm lại.

Hiện, ngành công nghiệp ô tô nước này phải đối mặt với ảnh hưởng kép của tình trạng thiếu chip bán dẫn và khủng hoảng nguồn cung điện. 

Tình hình sản xuất của ngành công nghiệp săm lốp Trung Quốc trong tháng 10/2021 có dấu hiệu cải thiện, nhưng nhìn chung tỷ lệ hoạt động vẫn thấp so với cùng kỳ năm trước. 

"Điều này có thể khiến xuất khẩu cao su của Việt Nam sang thị trường này chậm lại trong các tháng cuối năm 2021" - Cục Xuất nhập khẩu dự báo.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, 9 tháng đầu năm 2021, Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc 902.780 tấn cao su, trị giá 1,46 tỷ USD, tăng 5% về lượng và tăng 35,5% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020; giá xuất khẩu bình quân đạt 1.617 USD/tấn, tăng 29% so với cùng kỳ năm 2020. 

Do Trung Quốc giảm mua nên từ đầu tháng 11/2021 đến nay, giá mủ cao su nguyên liệu trên cả nước có xu hướng giảm. Trong ảnh: Khai thác mủ cao su tại Gia Lai. Ảnh: Báo Gia Lai.

Trong đó, hỗn hợp cao su tự nhiên và cao su tổng hợp chiếm 88% tổng lượng cao su xuất khẩu sang Trung Quốc, với 794.450 tấn, trị giá 1,3 tỷ USD, tăng 8,6% về lượng và tăng 39% về trị giá, giá xuất khẩu bình quân đạt 1.639 USD/tấn, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2020. 

Đáng chú ý, phần lớn các chủng loại cao su xuất khẩu sang Trung Quốc đều tăng cả về lượng và trị giá so với cùng kỳ năm 2020, trong đó đáng chú ý như: RSS1 tăng tới 2.100% về lượng và tăng 2.775% về trị giá; cao su tổng hợp tăng 525% về lượng và tăng 405,2% về trị giá… 

Nhu cầu cao su của Trung Quốc có tác động nhiều đến giá cao su 

Theo Cục Xuất nhập khẩu, nhu cầu cao su của Trung Quốc liên tục giảm trong các tháng gần đây. 

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, tháng 10/2021, Trung Quốc nhập khẩu 512.000 tấn cao su tự nhiên và tổng hợp (kể cả mủ cao su), trị giá 920 triệu USD, giảm 16,7% về lượng và giảm 16,7% về trị giá so với tháng 9/2021; so với tháng 10/2020 giảm 23,6% về lượng và giảm 2,9% về trị giá, đây là tháng thứ 5 liên tiếp nhập khẩu cao su của Trung Quốc giảm so với cùng kỳ năm 2020. 

Tính đến hết tháng 10/2021, Trung Quốc nhập khẩu 5,47 triệu tấn cao su, trị giá 9,77 tỷ USD, giảm 9,4% về lượng, nhưng tăng 16,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.

Trong 9 tháng đầu năm 2021, kim ngạch nhập khẩu cao su của Trung Quốc đạt 9,18 tỷ USD, tăng 19,7% so với cùng kỳ năm 2020. 

Việt Nam là thị trường cung cấp cao su lớn thứ 2 cho Trung Quốc với kim ngạch đạt 1,5 tỷ USD, tăng 37% so với cùng kỳ năm 2020.

Thị phần cao su Việt Nam trong tổng trị giá nhập khẩu của Trung Quốc trong 9 tháng đầu năm 2021 chiếm 16,4%, tăng so với mức 14,3% của cùng kỳ năm 2020.

Về chủng loại nhập khẩu, trong 9 tháng đầu năm 2021, Trung Quốc nhập khẩu 2,69 tỷ USD cao su tự nhiên, tăng 40,6% so với cùng kỳ năm 2020. 

Việt Nam là thị trường cung cấp cao su tự nhiên lớn thứ 5 cho Trung Quốc với kim ngạch đạt 167,8 triệu USD, tăng 30,3% so với cùng kỳ năm 2020. 

Thị phần cao su tự nhiên của Việt Nam chiếm 6,2% trong tổng trị giá nhập khẩu của Trung Quốc, thấp hơn so với mức 6,7% của 9 tháng đầu năm 2020.

Trung Quốc cũng nhập khẩu 3,59 tỷ USD hỗn hợp cao su tự nhiên và cao su tổng hợp, tăng 1,4% so với cùng kỳ năm 2020. 

Việt Nam là thị trường cung cấp hỗn hợp cao su tự nhiên và cao su tổng hợp lớn thứ hai cho Trung Quốc, đạt 1,32 tỷ USD, tăng 38% so với cùng kỳ năm 2020. 

Thị phần hỗn hợp cao su tự nhiên và cao su tổng hợp của Việt Nam chiếm 36,9% trong tổng trị giá nhập khẩu hỗn hợp cao su tự nhiên và cao su tổng hợp của Trung Quốc, tăng mạnh so với mức 27,1% của 9 tháng đầu năm 2020.