1
CHƯƠNG I (PHẦN 1)
TRIẾT HỌC VÀ VAI TRÒ CỦA TRIẾT HỌC
TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
- TRIẾT HỌC VÀ VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
1. Khái lược về triết học
- Nguồn gốc của triết học
Là một loại hình nhận thức đặc thù của con người, triêt hoc ra đơi ơ ca Phương
Đông và Phương Tây gâ n như cùng một thơi gian (khoang tư
thê ky VIII đê n thê ky
VI tr.CN) ta
i các trung tâm văn minh lớn cua nhân loa
i thời Cô đa
- Ý thức triêt hoc
xuất hiện không ngẫu nhiên, mà có nguồn gốc thực tế từ tồn tại xã hội với một trình
độ nhất định của sự phát triển văn minh, văn hóa và khoa học. Con người, vơi kỳ
vọng được đáp ứng nhu cầu về nhận thức và hoạt động thực tiễn của mình đã sáng
tạo ra nhưng luận thuyết chung nhất, co tinh hê
thô ng phản ánh thê giơi xung quanh
va thê giơi cua chinh con ngươi. Triết học la da
ng tri thư
c ly luâ
n xuất hiện sớm nhất
trong lịch sử các loại hình lý luận cua nhân loa
Với tính cách là một hình thái ý thức xã hội, triết học có nguồn gốc nhận thức
và nguồn gốc xã hội.
Nguồn gốc nhận thức
Nhận thức thế giới là một nhu cầu tự nhiên, khách quan của con người. Vê mă
t
lich sư
, tư duy huyê n thoa
i và tín ngưỡng nguyên thủy là loại hinh triêt ly đâ u tiên
mà con ngươi dùng để giải thích thê giơi bí ẩn xung quanh. Người nguyên thủy kết
nối những hiểu biết rời rạc, mơ hồ, phi lôgíc… của mình trong các quan niệm đầy
xúc cảm và hoang tương thành những huyền thoại để giải thích mọi hiện tượng. Đỉnh
cao của tư duy huyền thoại và tín ngưỡng nguyên thủy là kho tàng những câu chuyện
thần thoại và những tôn giáo sơ khai như Tô tem giáo, Bái vật giáo, Saman giáo.
Thời kỳ triết học ra đời cũng là thời kỳ suy giảm và thu hẹp phạm vi của các loại
hình tư duy huyền thoại và tôn giáo nguyên thủy. Triết học chính là hình thức tư duy
lý luận đầu tiên trong lịch sử tư tưởng nhân loại thay thế được cho tư duy huyền
thoại và tôn giáo.
Trong quá trình sống và cải biến thế giới, từng bước con người có kinh nghiệm
và có tri thức về thế giới. Ban đầu là những tri thức cụ thể, riêng lẻ, cảm tính. Cùng
với sự tiến bộ của sản xuất và đời sống, nhận thức của con người dần dần đạt đến
trình độ cao hơn trong việc giải thích thế giới một cách hệ thống, lôgíc và nhân quả...
Mối quan hệ giữa cái đã biết và cái chưa biết là đối tượng đồng thời là động lực đòi
hỏi nhận thức ngày càng quan tâm sâu sắc hơn đến cái chung, những quy luật chung.