Trong cuộc sống, chúng ta luôn phải đứng trước sự lựa chọn: nói thật hay nói dối? Vì đôi khi sự thật sẽ làm người khác bị tổn thương. Chúng ta hãy tham khảo một vài trường hợp tiêu biểu và cách giải quyết có nên nói dối hay không.
Bạn vừa tìm được một công việc lí tưởng nhưng lại xảy ra một vấn đề rắc rối: bạn bị thất nghiệp cả một năm qua và đang cố gắng che giấu sự thật này trong lí lịch của bạn.
Giải pháp: Theo tư vấn nghề nghiệp trên trang web easyjob.net, ít người trong chúng ta có một lí lịch hoàn hảo. Vì vậy, bạn không nên nói dối hay phóng đại trong hồ sơ cá nhân của mình. Thay vào đó, hãy thành thật và đưa ra những đề nghị có thể đạt được trong tương lai đối với nhà tuyển dụng. Trong trường hợp này, nói dối không những trái với đạo đức con người mà còn có thể bị nhà tuyển dụng sa thải.
2. Nói dối trong hoàn cảnh của bản thân:
Một số người, đặc biệt là phụ nữ, luôn được khuyên rằng phải tỏ ra “dễ chịu” và làm cho mọi thành viên trong gia đình cảm thấy hạnh phúc. Họ không dám nói lên sự thật về những suy nghĩ, cảm xúc của mình chỉ vì sợ mất đi không khí đầm ấm của gia đình.
Bạn có nên kể cho người khác nghe những cảm nghĩ của bạn trong hoàn cảnh này? Nếu bạn không nói, có phải bạn đang lừa dối?
Giải pháp: Bell Hooks, tác giả của quyển sách “Mọi điều về tình yêu” có câu: “ Lời nói dối sẽ trở thành một quy tắc được mọi người chấp nhận khi nó được làm đơn giản hơn để nói ra sự thật. Trong thế giới ngày nay chúng ta được dạy sợ hãi sự thật vì tin rằng sự thật sẽ làm tổn thương chúng ta”.
Khi bạn nói ra sự thật, nó có thể gây cho bạn đau đớn. Nhưng nếu bạn nói với một tấm lòng cởi mở và chân thật, bạn sẽ có được cơ hội làm vững chắc hơn mối quan hệ của bạn. Bà Hooks cũng nói: “Nuôi dưỡng tâm hồn của người khác là một điều không dễ dàng gì vì phần quan trọng nhất của cá tính người ấy đã bị che giấu trong bí mật và lời nói dối”.
3. Bác sĩ có nên nói dối bệnh nhân?
Theo bác sĩ James F. Drane (Giáo sư trường Đại học Edinboro Pennsylvania), ngày nay, bệnh nhân có thể bị tổn thương nếu họ không được biết sự thật. Họ sẽ đánh mất niềm tin- một yếu tố quan trọng để lành bệnh. Các bác sĩ và y tá ở một số nước tin rằng không có gì sai khi nói dối bệnh nhân về tình trạng xấu của họ. Dĩ nhiên, thật khó khăn để nói ra sự thật nhưng dựa trên công bằng mà nói, có nhiều lợi ích khi sự thật được phơi bày và những lí do để không nói dối.
“Sự trung thực có tác dụng đối với bệnh nhân. Họ cần biết nó vì họ đang bệnh, dễ bị tổn thương và những câu hỏi của họ cần phải có câu trả lời chân thực”. Bác sĩ Drane nói: “Tuy nhiên, nếu một bệnh nhân đang chán nản, mất trí hay có ý định tự tử, cần phải có sự thận trọng và cân nhắc có nên nói ra sự thật hay không”.
4. Đối với người bạn quen biết qua thư từ:
Trên trang web youthonline.ca có nói, nếu tên bạn là Frank nhưng lại viết thư nói là Pokemon, đó không phải nói dối. Chẳng qua là một ý tưởng tốt và an toàn để dùng tên hiệu thay vì tên thật.
1. Đổi trả theo nhu cầu khách hàng (đổi trả hàng vì không ưng ý) Tất cả mặt hàng đã mua đều có thể hoàn trả trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận hàng (trừ khi có quy định gì khác). Chúng tôi chỉ chấp nhận đổi trả cho các sản phẩm còn nguyên điều kiện ban đầu, còn hóa đơn mua hàng & sản phẩm chưa qua sử dụng, bao gồm: - Còn nguyên đóng gói và bao bì không bị móp rách - Đầy đủ các chi tiết, phụ kiện - Tem / phiếu bảo hành, tem thương hiệu, hướng dẫn kỹ thuật và các quà tặng kèm theo (nếu có) v.v… phải còn đầy đủ và nguyên vẹn - Không bị dơ bẩn, trầy xước, hư hỏng, có mùi lạ hoặc có dấu hiệu đã qua qua sử dụng
2. Đổi trả không vì lý do chủ quan từ khách hàng
2.1. Hàng giao không mới, không nguyên vẹn, sai nội dung hoặc bị thiếu Chúng tôi khuyến khích quý khách hàng phải kiểm tra tình trạng bên ngoài của thùng hàng và sản phẩm trước khi thanh toán để đảm bảo rằng hàng hóa được giao đúng chủng loại, số lượng, màu sắc theo đơn đặt hàng và tình trạng bên ngoài không bị tác động. Nếu gặp trường hợp này, Quý khách vui lòng từ chối nhận hàng và/hoặc báo ngay cho bộ phận hỗ trợ khách hàng để chúng tôi có phương án xử lí kịp thời. (Xin lưu ý những bước kiểm tra sâu hơn như dùng thử sản phẩm chỉ có thể được chấp nhận sau khi đơn hàng được thanh toán đầy đủ). Trong trường hợp khách hàng đã thanh toán, nhận hàng và sau đó phát hiện hàng hóa không còn mới nguyên vẹn, sai nội dung hoặc thiếu hàng, xin vui lòng chụp ảnh sản phẩm gửi về hộp thư của chúng tôi để được chúng tôi hỗ trợ các bước tiếp theo như đổi/trả hàng hoặc gửi sản phẩm còn thiếu đến quý khách… Sau 48h kể từ ngày quý khách nhận hàng, chúng tôi có quyền từ chối hỗ trợ cho những khiếu nại theo nội dung như trên. 2.2. Hàng giao bị lỗi Khi quý khách gặp trục trặc với sản phẩm đặt mua của chúng tôi, vui lòng thực hiện các bước sau đây: - Bước 1: Kiểm tra lại sự nguyên vẹn của sản phẩm, chụp lại ảnh sản phẩm xuất hiện lỗi - Bước 2: Quý khách liên hệ với trung tâm chăm sóc khách hàng của chúng tôi để được xác nhận - Bước 3: Trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận hàng, nếu quý khách được xác nhận từ trung tâm chăm sóc khách hàng rằng sản phẩm bị lỗi kỹ thuật, quý khách vui lòng truy cập ngay Hướng dẫn đổi trả hàng để bắt đầu quy trình đổi trả hàng3. Phương thức hoàn tiền
Tùy theo lí do hoàn trả sản phẩm kết quả đánh giá chất lượng tại kho, chúng tôi sẽ có những phương thức hoàn tiền với chi tiết như sau: - Hoàn tiền bằng mã tiền điện tử dùng để mua sản phẩm mới - Đổi sản phẩm mới cùng loại - Chuyển khoản qua ngân hàng theo thông tin của quý khách cung cấp - Riêng đối với các đơn hàng thanh toán qua thẻ tín dụng quốc tế, chúng tôi sẽ áp dụng hình thức hoàn tiền vào tài khoản thanh toán của chủ thẻ - Hoàn tiền mặt trực tiếp tại văn phòngMọi chi tiết hoặc thắc mắc quý khách vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại hỗ trợ hoặc để lại lời nhắn tại website. Xin chân thành cảm ơn.
Có đôi khi cha mẹ nói dối con cái vì lý do để bảo vệ con hoặc xuất phát từ ý muốn làm điều tốt cho con, nhưng thật ra nói dối dù thiện ý hay không vẫn gây ra tổn thương ở một mức nhất định đến con cái và những người khác trong gia đình.
Một cô gái 17 tuổi tâm sự với bác sĩ tư vấn tâm lý cho trẻ vị thành niên rằng cô đã rất thất vọng vì bố mẹ mình, cô phát hiện ra rằng mẹ cô đã thất nghiệp hơn một năm nay. Cha mẹ cô gái đã che giấu sự thật vì sợ các con sẽ lo lắng, sợ sẽ ảnh hưởng đến con cái.
Mẹ cô là người lo về vấn đề tài chính cho cả nhà, người mẹ kiếm được rất nhiều tiền, nhưng hiện nay người mẹ không còn đi làm nữa. Cha mẹ cô gái đã lựa chọn cách giữ bí mật với con cái về vấn đề này. Hàng ngày người mẹ vẫn giả vờ thức dậy và đi làm vào mỗi buổi sáng. Nhưng cô gái nhỏ cảm nhận được có điều gì không đúng đã xảy ra trong gia đình, cho đến khi cô vô tình nghe được cha mẹ mình tranh luận về tiền bạc thì sự thật mới được hé lộ.
Cô và anh trai mình quyết định sẽ nói chuyện với cha mẹ về những gì đang xảy ra, trong buổi nói chuyện đó người mẹ đã thừa nhận mình mất việc từ một năm trước và cha mẹ cô không muốn nói với các con vì không muốn các con lo lắng.
Đây là một điều hoàn toàn sai lầm, cha mẹ nên thành thật với con cái, vì khi che dấu sự thật, họ sẽ tạo ra sự căng thẳng trong gia đình, làm cho những đứa trẻ cảm thấy rất giận và cũng thấy có lỗi khi phát hiện ra sự thật là gia đình đang khó khăn, nhưng mình lại không hề biết gì, vẫn tiêu xài như trước kia.
Rất khó để sống trong một gia đình có quá nhiều bí mật và những lời nói dối bởi vì bạn có thể cảm nhận được sự căng thẳng nhưng lại không biết đó là gì. Kết quả là bạn có thể tưởng tượng ra tất cả các loại lý do khiến sự căng thẳng này tồn tại, thậm chí đôi khi bạn nghĩ ra những việc còn tệ hơn cả sự thật. Chúng ta nên nói ra sự thật hơn là cứ giữ bí mật, bí mật sẽ tạo ra những căng thẳng và hoài nghi. Mặc dù sự thật có thể “phũ phàng” nhưng hầu như luôn dễ dàng giải quyết hơn là dối trá và bí mật. Con người thực sự không thích sự mơ hồ, thiếu rõ ràng. Chúng ta luôn muốn biết những gì đang xảy ra trong cuộc sống hàng ngày của mình và chúng ta có thể sẽ làm tất cả để vấn đề được rõ ràng minh bạch.
Hãy thẳng thắn với mọi thành viên trong gia đình về bất kỳ tình huống nào. Trẻ em ở mọi lứa tuổi đều sẽ có cảm giác khi điều gì đó không đúng xảy ra trong gia đình mình.
Có nhiều lý do để giải thích tại sao nói dối trẻ em hoặc các thành viên khác trong gia đình không phải là một ý tưởng tốt:
1. Trẻ em hầu như thường có thể cảm nhận được rằng có những căng thẳng đang diễn ra, và sự mơ hồ về những gì đang diễn ra luôn dẫn đến căng thẳng không cần thiết. Trẻ có thể tin rằng vấn đề thực sự tồi tệ hơn thực tế.
2. Khi cha mẹ giữ bí mật với con cái với lý do để bảo vệ con cái của họ, thì thật ra họ đang không có sự tin tưởng đối với con cái và các thành viên khác trong gia đình. Sau tất cả, sự thật chắc chắn sẽ khiến con cái cảm thấy bị lừa dối và tổn thương đến sự tự tin của trẻ, cũng như sự tin tưởng giữa các thành viên trong gia đình bị phá vỡ.
3. Khi cha mẹ nói dối với con cái của họ, họ trở thành hình mẫu không tốt cho con cái, thực ra là có thể chấp nhận được. Nhưng đây là một điều không tốt trong gia đình bạn.
4. Khi trẻ em hoặc bất cứ ai khác đều có thể cảm nhận rằng mình là một người dư thừa và không quan trọng khi bị lừa dối trong chính gia đình của mình. Và, không ai muốn có cảm giác theo cách này, đúng không?
5. Khi cha mẹ thành thật với con cái của họ, điều này thúc đẩy giao tiếp tốt hơn. Và chúng ta biết rằng giao tiếp tốt dẫn đến mối quan hệ tốt hơn, sức khỏe tình cảm và thể chất tốt hơn và ít nhạy cảm hơn với các áp lực không cần thiết.
6. Khi cha mẹ nói dối con cái với mục đích để bảo vệ trẻ, nhưng sự thật ẩn sâu trong đó có thể chính là vì để tự bảo vệ bản thân mình. Nói cách khác, hãy nghĩ về những gì sẽ hữu ích nhất cho gia đình bạn thay vì chỉ nghĩ về bản thân người làm cha mẹ. Đôi khi, điều khó khăn hơn lại là điều phải làm.
7. Nếu các vấn đề gia đình không được chia sẻ, thì khi chúng được tiết lộ sẽ gây sốc cho những người bị che giấu. Đây là lý do tại sao nên chia sẻ các vấn đề xảy ra với trẻ để chúng không trở thành vấn đề lớn hơn so với thực tế.
8. Trẻ em trong gia đình muốn có một vai trò nhất định và trẻ cũng muốn mình trở nên hữu ích. Ví dụ, nếu một thành viên trong gia đình bị bệnh thì trẻ có thể giúp đỡ một cách phù hợp theo lứa tuổi. Nếu cố gắng che dấu, xử lý như một bí mật, thì trẻ em không thể góp một phần sức của mình để đỡ đần gia đình. Mọi người đều cảm thấy tốt hơn và quan trọng hơn nếu họ được những người khác cần đến.
9. Khi giữ bí mật, cha mẹ vô tình làm cho con cái của họ cảm thấy bị ngắt kết nối. Điều này rất quan trọng với các gia đình có cách sinh hoạt cùng nhau như một chỉnh thể.
10. Đối phó với những áp lực, căng thẳng có thể thực sự tạo thuận lợi cho sự phát triển của khả năng phục hồi. Vì vậy, trong khi nỗ lực nuôi dạy trẻ phát triển một cách hoàn hảo, cha mẹ có thể làm gương cho con trong việc làm thế nào để đối phó với những căng thẳng.
Vì vậy, hãy nói sự thật. Hy vọng rằng các bậc cha mẹ đừng mắc những sai lầm đáng tiếc khi muốn bảo vệ con cái hoặc những người khác trong gia đình mình.
Theo Tiến sĩ Barbara Greenberg / Psychology Today
Thanh Minh
Xem thêm: